Petri ts flp b itn ß Dialog.
cipcrc polïc in homicidio Sc idolölatria, &.c'öfangufoea-
tum riifepitudine reuelanda.Non ergo omnia ea q u i rue-
rant prioris, fecund® quoqiie-caufa fuerunt captiuitatis.
Dicunc etiafo qiidcLtemplo exiftence, multi erant homines
bon® vie®, qui prophetædebueranteffi: , fi tempus
fuifletprophëtiæiNtultfôtiampraeterVfiimfàciebant noua
miracula, vcluti^dicunElohannam filium ZaGhaitan-
tóe làn ckita t is fui(Te ,q u o dêü m in cathe.dra foa ad legen-
dumlibrosfuQsfèderet,Deusad oftebdendammérito*:
hifo eius virtutem i ômnes aues fuper eum voûtantes,
cocremari & in terrain ruere feciuDe alio quoqueHufo-
hi videlicet tale aliud miraculum aftrpünt.' Tempori-
bus qitidem eius terram diçünt fîècitàjem pèrtùliffe.Qui
circule de lapidib.us fabricato ingreifos ett iplêiriéum >
& ait ad Deum.: Iuro per nomen tuum Die.us, quod nón
hincegrediar *.nifi pluuia in terram defdébdar. Goepit
ergo minutim plueré|led ipfbmaiorem pluuiam.poltu-
lante, çantusimber defcendit, vc pene terras ômnes va-
ftauerif. Se^çodem mediocriter perente, pluuiatcm-
peratadefçcndir, & terrab o n iso m ni b us redundauit.A-
iunt ^.tiarn de"Ânnanylâlio Dolâ , quod vox cotidie de
monte Oreb fandkitati eius taie afFerebat teftimoniûditurusëfttempora;
Inhi&daturintelligi quod Moyies ilium
de quo taliadicebati longe fe meliorem præuidebat.
Hi Scalij fi miles hiserauc i vobismaiores & iu dices , qui
minôribusbonaagere imperabanc, ôc quorum mônitis
cæterilibenter obteroperabant.Quorum fi velvriusfimi-
lis in prioris captihitati? tempore fuiflèt * nequaquam vt
fupra Deum dixilfeper Hieremiam oftendimus, captifo-
ta&fadfca fuillet. Etquodmagis mirandumeft his.dicbus
qüïb.meliores horum pollebant,ijdem deftrudkotemplo
^aptiuatifontludæi. D iee rgo ô Moÿlès quænam huius
captiuitatis fucrit caulà, quia qua dixeras fupra, nulla ra-
tiohe ftat firmst.Mo.Quidaliuddicarn'non habeo, nifig,
longo tempore fobfiftente ternplo peccata multa päula-
timfocçreueruntcum illo.quod noftri'dodfcores dixerunt
fed multiplicato delidto. Pe.Qwod dicis terpplum fubfti-
tifle tempore longojd(Bcem profécto tantum annôru curricula
fubftitit,fupra quod alterum fcilicet Salotbonis ante
fubftitérat.Quod autem dicis quia peccara font cumü-
lata peccatis, ratio non recipit. Inprifoàenim captiuitate
ideô peecara font addica peccatis, quia regesiniqui/exc-
plum mali.pr®(kabant alijs/ciliëet Deum poftponebant,
dola adorabanc.&popiilum idem faccrfc c oge b a rçt $ ve 1 u I
eens: Propter boriitatem A nnani® filij Dofa to turn mu- L fecit Q cho fia s , Achas, ManafTe,Amon,Sedechias, Prin-
diniiguberno,cui r^men parufo quid fatis de ipfo fufficit eipes autc fecundi temporis omnino contrary erant,quia
mundo. Dequ p & aliud tale miraculumaftruunc. Cum bonam agentes vitam etiafo populum exemplo foi bene
enim ip fc& vxot eiusambo pro Deo vitam pauperrima viuerecogebant.Quaergorationeofiendipoteftt<^tpec|
ducerent , omm die ge■nfel|r is cl-ib a‘n"Wum- calefi.e..r..i. .i.u...b..e..b^a t"
vt prbiimi & vicini eins eum cibis affluere ^ & bene cre-
derent viuere: Quadarn igitur'die cum folito mote cli-
b a n urn fu cce ndiprsecepi fle.c,&qu^damvici narum qu a-
re hocfieretanimaduerrillet'i ad clibanum fobito yenity
vt eorum fadtareiielaris, tarn viro quam miilieti yereep-
diaminferret. V t igisur ad irlibaniim venit & irttrpfpe-
xir.plenum panibusviditjquod velqciter cimens puela-
tsemulieri nunciauitl Q u x earn hoc non yeritatis , fed
im properij caula dicere xllimans,credere noluir donee i-
pfamet probauic.fuit igitiir, afpexit j ficütyicina dixerat
efleinuehit & ad virum Ixtabundaregreffa , quomodo
iniquje mulieris voluniatemDeus eommutauerit in ho norem
, eiex ordine rctuliti llle indignum fudicans.vt
quod Deusad miraculiim fecerätin proprium, foum fo-
meret vfum, nihilex eo fe guftarurumefle refp6ndit,feä;
tptum dari pauperibus fecit. Aiunt prötetea eifdem tem-
poribus Hichodemum puirionis filium ,-yaldelaudabi-
lis vfesefuilfe virum. CuiusHieb.us ficciris tantaterram
preffit, vteuntes ad t^tiiplura or^ioiiis caufa,nihil quod
Diberent in yiahabere potuiflenr. Erat autein in itinere
illic euntibus cifterna quaedam cuiufdam principis gen-
tilium. Adhuhcprincipem a cce dens N ik o d em u s ait.
Cifternam tua’m mihi ad tpcius populi opus fiplacetcp-
cedc j &,vfquein.diemillum cifternam cum aqua, vela:-
que valenspreci|irn reddam.if^uid multa ? Qj^odpÖftu-
lauitirnpetrauit,& populi fitim com pefcUiriSed cu m fta-'
tuto did’crediföriUe:'|irecium.qu5firürus ad'efiec, & pras
himia ficcitate nhil aqu® cifternafhaberbt, N ichodemiis
( orärion&ad Deumfufa, pluuiamdecoeloimpetraui^for
1 per to cam te trab i» & cifternam ficut acceperatplenam
Dominoluoreftituit. Sedquiaih horaqu.i eadem plu-
I uiädefcendit ,-iam d/iesinelinata:erat ad vefperum , ait
prfoceps ad Nfchode mum: Aquam quidem oratione tua
recipio, fed tarnen quoniam conftituc® diei tota tranfijt
hora,precium exdebito mihi folueredebes.Ilieigiturfa-
<5ta ire rum oratioheyfolis cUrfom detinuit i Sc totö raudo
eiusliimineilluftfatojdebitiqu®ftiohemeuafit.DeAchif,
baetiam feriptum habetis,-quod quodcunq; poftulaflet
& Deoimpetrabat. D e cuiusfamftitatis m agnitudineboc
legitur.uQuod Gum Moyies in montempro fofoipienda
lege fobilF- t, & omnia poft eum fütura tempora & om-
nes leculorum generationes fpiritu fan^o cfictante piae-
nouiftet, & inter homines Achiba bumanam excedere
’ vitam,8cmagnismeritis pblientem vidißec,äit ad D eum..
G-u m tam pcobabilis vicsfucurus fitbomo,quare Domi-
ne*per me & non magispereum legem tu^mpopulis placet
miniftrare?Adh®c Deus, quoniam inquit lex in pr®-
fenci eft mundo neceflaria, Achibaautem poftlongafucabiiucGteuiflè,
vtpropterea fit captiuitasfada ? Qüpd
autem dicisprppter maleuolériam qiiam ad jnuicem ha-
bebantcaptiuitatemillam fa6tamftyilfcfre61®racionisnÓ
innititur anchor®: Hoc enimpeepatum pars yna fu ite e'
rum qu® in prima foqerant captiuirate, nec propcea illwd
tarnen captiuari deb eren t, nifi cum eo & alia maiora eo
fuCcreuili’enfiMaiorum enim &minorurii criminu qiian-
^titacem nös nefeimus difoernere, nifi fecundum mo^uni
vltionis a Deo in4i&x>Huius autem vin d id a , non eft nifi
quadragintafiagella.Aliafuoterimina, quorum eftinaior
vindiftajfcilicet eum quispr®eipirurvel capire.pl$<^i,vel
laquei fofpenfionenecariyvellapidibusobrui a yelQ|iam
igne creinari. Quomodo ergo verum e ilc poteft maleuo-
lenti®crimen-m3ioribus®quaridc'beL'e?Rurfom Eaciore-
fugit credere / crimen hoe temporibusillisin tantum re-
gnaflCiCuin Agg^i prophptai verba tefte.ncur , conftrufto
templpDeuEp dixifie.M^«<reritgloriii downs ljiitis npujfemu
plusquam prim&dicit Dominns exenituum >(&ittloco ijio daw pa-
cent. Mo j^ u o n i a in omnes mearum ration um font adieus
obftrufi , tu mihi qu®fo huius qusftipnis tu® (olutionis
claueianuam fpjue; Pe. Qufo captiuitatis pri.gifté& cau-
fam ignores, quateea^em tam d u ca fuej.'it,tam crud.elis,
^c incblerabilis ,■ rqfponderenqn pores. In prima etenim
captiuicate cum aliorum niorecaptiuorum in Eabylonc
’dufti fuiflent, nullam,prefer fotuitutem po&namfuftipue-
runr. C olebantenipiag'‘os,plantabanc yirieas,®diócabac
domoSiCum vxoii busSc filijs fecure viuebanr. In Iccifhda
autem tot & tanta eis opprobria * Sc tam in audita in tule-
ru n t , quibu's fonilia vel®qualia, no|afuntyil^iynquam
nec audira.Qcdfi qiiidem font Sc ctemati, & Gaptiuorum
more vcnditi,aaeoque creui t ilia venditio j donee pro v-
no^rge'nteo trigintadarentur eaptiui.nectarneninuenie-
baturquiemeret,ficut promifit Moylès diëèhslVenderisi-
nimicistuisinfiruoSy&ancilïas^&noneritquïemat.Nmeictia
ipfisimplet® j fine vllp remige vel gubernaculo yagarj per
pelagus fontdimifl®, adlpfoturndedecus & yilitatem* j
Pr®terea pbftquam in hac captiuirate d eiedi eftis,intple-
;biliary0.bis'4abamurinandata, nelegelTivideliceflegere-
tis,nèc veftrds eam filios docëret/s. £ Q u od fi qiiis legens
earn aiit docens filios inuécus fuillet,au t efeniabatur, aut
pedinis ferreis’acutilfimis pedebatur. Pr®tcreanee fab-
batu neepafeha celebrare permilfi eftis. Si yeto qpishoc
facierisihuentusfuiffety aCettimc puniebatur. .Probibiti
foper hoc eftis veftros priftino moreiilios eircune|dere,
multumque tranfijt temporis, qu^nemo nifi in p.ccultp
luum aufus eft filium circuncidere« Ci'rcuneidens anrëro
inuentus quiuis pcenisafficiebatur grauilfimis. Ediduni
prztereadurilfimum vobis promulgatum éft , vt fi ,qu|sI
Veftrumpuellam virgincmjvxoremduceretjpriuscaniad
pfpüin-
T iiu lu s II.
I ■ ). i-
I » •
prouinci® principemduceret, v tc um ta d ormitaret, Sc
lie demum ad Iud®um rediens nubetet. Q u a de rè adeo
contriti eftis,vc nemo virginem delponfare vellet.Sic per
omnium fucceffionestemporum d iueifayobisindiccba-
turmadaramaloriim, vt ipfis veftrorum teftitmonijspro-
batur librorum. M o . Omni^proculdubio malorum genera
eoncedo,led iamdudum inhianter tar® tribulauo-
nis caulamaudirc defidero. Pe. Q u ia malorum caulam i-
gnoraSjidcirco quare tam longafit nelcis. Ecceenim iam
in ea mille quadraginta anhos expletis, & adhuc quanto
durare debeat tempore,nullofcripto certutn habetis, fo-
renfisautemiuftitiaexigit, vtpunitisaut mortuis hisqui
facinusaliquodcommifere,fequaces a captiuitate bberi
debeantelle ,quemadmodum habetur feriptum in le g e ,
quod exploratores qui ad eOnfiderandam fepromilfionis
terrammiflierant; cum Dei voluntati rebelles voluilfen
Id eft quod toto delideto animo!. Pc. Nolfe debts , quia
quadragintaannispoft Cbrifti morrehiexpleris, H ero-
lolymorum d T ito ciuitas fuit deftruda.Item quadraginta
annis antequam deltrueretur, por,tenta & fignà iri ta-
dem font vila, liquidoindicatttia,quod Hæctémpli&vr-
bis deftruâ io e lïè tfotura, qdlmadmodü vèftr® dotlri-
n z lib t i teftantiir. Aiunt enim quod quadraginta annis
antequam fubuetteretur, rubra Jana qüæhoedicornibus
an nedeb àtur, nequaquam mote folito albefcebac, can- Hieiufkic
delaq uoq j candelabti quæad occidentém refpiciebat,
ante confoetum tempus extinguebatur. Valu®prætCrèa
rempli nullotangente cum magnoftrepitu fponte fuàrë-
ferabantur.Quas Éum quidam dodtorum veftroriim no-
m i ne I o bannes filius Zaehai fie aperiri l®pe v id ilîè t, val-
de commotus tandem clamauic, quiefeite : & adiecirite-
plum,templum, p r o fe â o eognoui quod nouilfiiriatu;
Di|24-
i f ^ s .
exiftere:n e peccatum eorum ipultum exifterety quadra- ! concrematiopoffidebit,ficut&prophetaait. Aperi Itba-
gintiannis moraci font in folitudine , & in eorum dierü ne portas tuas ,& comedat ignis cedros iuas. - Cum ieitur ifta Zacf>11’
fpacio, omnes illi præuaricatores obiere. Qdibitali mor- ptodigia X L . annis ante deftruâ:ionem foerint vifa ,Sc 1 P
tepunitis,filijqu idpatrum erantinibntes critriine , ter- ! quadragefimoàChrifti morteannoduitasfuérit deftru-
rara patrib. promiflamincroiere.In tranfmigratione quo- | ô ta àT itp , liqnido concluditur.quod h®t ligna à tempo-
queßabylonis lèptuaginta annis font d emo rati, donee | remords C hn fti fine facia. S e d& 'h o c cum a liisd o& od -
defondkis omnibus quorum peccatis captiuitasfuerat fa- > busveftris Iohannesinrellexic,quod mors Chrifti capti-1
dta, filij qui nihil commerueruntdeiugo fonfliberaci. In j Uitatis vobis caufa extitit. N o n autem earn fed malduo-
hac verocaptiuitate quæ à Titofadkaefl innumerabiles ! lendamhominum & inuidiamcaulam fcilicet caul® ca-
iam tranfieruntgenerationes , neeadhuc finemhabet. ptiuitatis eaulain elïè dixerUdt,fed veracaiifam tacuerût.
Hoc autem fadtum eft cbntrarium eifermoni quein ait j Inuidia quippe ludæorum & malida caufa mortis Chrifti '
Dominus ad M oyfcn. Now octidentur panes profilas, nec filti j fuit ,morsaucem Chrifti5caufa captiuitatis. Mo . Si ilium
pro patribus ,fedvnufquifquepropeccatofuo morietur. Ezechiel j hominem talc vtdicis fuiflreconftatet y & eius morte no-
B i ru
ranä i i.
quoque ait : Viuo ego dicit Dominus Deus, fie f it vitraparabola
bac inprouerbium in terra luda. E cce omnes anima mea, vt anima
patris, ita & animafilii mea eft. Anima quapeccaueritfipfa morietur.
Mo. Et fi his exemplis contraria eft longæuitas no-
( ftr® capfiurrads!, led tarnen alijs legis concordat fedptu-
1 ris. In Exodo enim dicit D ominus: Egofum Dominus Deus
tuus, fortis zelotes.vifitans iniquitatem patrum infiliis in tertiam
&quartagenerationem,i'n bisquioderunt me. Hierérni®quo-]
que verba font hæc. Patres noftripeccauerunt & nonfunt, &
nos iniquitateseorumportauimus.Pe.Alitet res fe habet quam
dicis. Si enim itaellènt verba prophet®, fibimet cbricra-
ria eftent. Sic autem vçrurtquedilToluirur. Q u o d enim
dicitur, <\u\zfilii nonpoftabunt iniquitatempatrum, ita intel-
ligiturfi filij'nonfecerintibiquitatem patrum.Qùodau-l
tern dicitur, q uio filii port ant iniquitatem patrum, hoc modo
dicunturporrare, fifcelerafecerinc patrum. M o . Q u o d
loquerisfapientibusradonabiiem ikiuftamparit intelli-
! gentiam. Hocautem ex tuisverbisintelligi datur, quod
i 0pincs fequacium generationes idcirco in patrum capd-
j Uitate permanent, quod patrum fuoruminquantupof-
funtoperaexequuntur. Quod fipatrumope rad imitte-
rent,&decaptiuitateexirent. Pe. Itavdquefentio.Mo.
Iam fi placet tanti reatus magnitudinem aperi. Pe. Q u ia J Cbdftum Dei filium occidiftis, dicehtes eum magum,
. ^d efco rtona tum,& qu odro tamgçnteminerrorémin - emus
duxit. Maioresveftri h®c & his fimilia proteftad font,
1 donee totam plebem fu® prau® voluntatis efficientes cö;
fortem, virum iuftum iniuftein in iuftum valdemdieium
adduxerunt, crucifixerunt, & occiderund ,T anti igitur
” la8n/ tud o , tam longinqu®captiuitatis caulaex-
i it. Duinque vos in paterna manlerids tam voluntate
quam fide:ineadem proculdubio cxlftedsdamnationis
tribulatione. Mo. Vtrumille homofilius D e ifu e r it , la-
buspoftea difputare opprtebit, quiatâræ quæftionesau-
« o r , validiflimiargumenti vehiculoindiger. N u n c in -
enm hoc modo o'ftendi v olo,qu o nam modo autau<ao-
a e Çopens alierere,quod is de quodoqueris homo no-
! fnn Cr|bulanon*s caufaexticerir. Pe. Quamquæfodme
! J B B ocex,g ,sau&oncatern, cum iam foperius'mihi éa-
! rar.e^St^^?*na!?^*raîa®,,^:ion*s|*nauditunromntnopec-
: dnr.n. Cij l .amffod[è?Cümquéillud tunulloprorfos mo-
* ner ereVa^eas»^ m eiudicijæquitasiubet vc audias, i auo i»» a e° mFr°bem qu®rere debes,fed deftruerc quo-
valf« v ° 1 aucçoncedëre quod denegare non
vnam* re[um J‘cet n0tl me iudiciÿcenfura conftringat, no
I maltais fopepbacreau£toritatesinducam. Mo;
ftr» tdbulationis caufam fuifiè, nullus ex nobis dignus
effet viuere. ^Tale enim peccatum maius eft quam D euni
negare.Qu; enim Deum h e g a t, fidem tantum quam ac-
ceperac a le alienat,qni vero D ei filium n ëcat, pr®ter hoc
quod deitatemqu®eftinurfibilisdenegat,et iam illfid fu-
peraddit peccatiimf quod rem vifibïlem quam torppreis
conlpicit oculiSjCaiTvedam ab animifide leqUeltrac,’cum
id quod videtur maiorem debeat mend Credulita tern äf-
fcrre,quam quod non videtur. Pr®terea aüté lum lioftri
patrtesi^urisiHiittm,ciólaphis c®fom,muleis Sc värys info- ^
rijs affieékum,foorcique'innpGentetaddiékum, cruci affi-
xetunt. Vhde non immerico hóe leelus maius fnit eo
quodeommiferuntinheremo, eufo viculum fcilicet' auteum
adorarént pro D e o .T u ’nc verpjègimus Deiim vo-
luiflè Ifrael omnino delere , bifi Moyfes proeisinterue-
niens mültofletu & ie iu n io ,& o ratione,‘Domini irartï a-
uertilïèt,quadragintadiebus^c quadraginta nodkibusaf- Exod.32.
fidui ieiunij maceratione fc próeodëm peëcatoaffiigens,
ficut lexperhibet d icens. Pfocidi ante Dominum ficut prius, Deut-$-
quadraginta diebuspanem non comedens, ér aquam non bibens,
propter omnia peccata veftra quagefiifiis contra Jiomintlm, timui
enim iram,& indignationem tllius, qua adueffiim vos co nat at us,
delere vos voluit. Nifi igifor Móylioracio interneniïïèt, de ;
toto populo nullus fupereflèt. Gum autem hoc aliu d .fa-
cinusquodcriminumquanticatemexcedic, Dei fcilicet
filium occidere pr®'fompfifiènt,'nec vlluseflet qui pro eis
interuenirec, nüllusitaque debuit viuere. Vides autem
quiaira non eft ,■ led Deus nos & viuere pérfoittit ,‘ &
quotidiequantumafoatoftendiCjCunobisinconfpedku , ÉjJ
inimicorum noftroru gratiam przlkar, & opibus locupl'e- ; “
tat j& b o fio r ibu sex a ltä ti ficut nóbisper os Moyfi prb- «
phet®pollicicus eft d ic en s : Gum ejfint in terra hoftdt non U* ~ ‘
penïtus abteci eos, nequefic dejpexi vt eonfiimefentuf, & irri-
tum facerem p/täum trlèum cum ets. Ego emm fum Donnrtus
Deus eorum. Petrus.-Non redkam de bac re intelligentia'm :
concipis. Neque enim D eusideo reliquias'de veftro vi- !
uere patitur populo y qu o d'de ;éprufo aliquid epgitee •
commodb, ledideocancum v c ynmerftsgentibus leru’ia- :
tis , & inomniumbcu iis improperiütn & fa bu la& male-
didkio fitiSjlicut vobis promifit latorlegis dicens. Ertsper- Dtitt.ïê.'
ditustnprouerbium acfabulam omnibus pöpulis , adcjuos te intro-
duxeritDominus, & v c fitis cöti populo' in parabolam, &
prouerbiufo qu®rentibus omnibusad iniifoem. Q u id J
puras caul® eft propter q> D'eus gentërt hanc vbique ter-' ïW*ï'
rar urn dilperlam perpetu® feruituti (ubiecitj, & tot- '^mrléaf'
malorum mulcatiöne damnSuit ? Relpondebitqy alker. nor^ fcC‘