Cer muni Patriarch* Cmßtnt'mfolittm
- û -
O RATIO GERMAN
I PATRIARC
H A E C O N S T A N T I N O & O L I T A -
I IN PRIMAM i El V NI ORVM DO M1*
n i c am ,& ift fa n f ta r um & v e r ie ra -
b i lium im a g in um re-
>. f t i t f t t io iiem .
V A m dilettd tdberndcula tudDomini
v ir tu tum , toticupifcit&deficit animi
mea in atria Domini.ndtx prop ter p u lchrituthnemcreaturarum,
irmio-
rumque 'elegantiam & marmorum
Ifplendpre'm.aliorumq;, qua: Tolers
& iriduftrius homo ingenios’e exco-
gitauit. H s c tn im Fecuhdas apud
Deum obtin ent,& exiguaratio horum vita animaq; c a - .
rentiumhabetur. Q u o d vero potiffimtim Dominiis curat,
quodq; omnifolhcitudine digniim iu d ic a t, e ft h o - :
pretiofa ilia r e s , 'qufem Deusprxoiiinibus a lijsh o - .
horat,cadeftisfimul& terreftns, nexufq;c«leftium & j
tetreftrium,paruus mundus.cuius gratia j totus 4iic 'eft
mundus.Si igitur tabernaculabei hominibus replfentiir,
& fiin d om oD om in i, & in atrijsD eiho ftrl',.iu ftifunt
plantati fangume Chrifti,& fi florent vtpalma, 'multipli-
canturq; tahquafti cedrtis in Libaho ; ,Vere, dile£fca hint
h x c tabernaeuia.Neque merito tquis ea te?repa appella-
uerit.Nam vniuerforum Dommus in his talibus habitat;
vbi verb creleftes Prdines; & eXercitus Ange-1
iorumlammasfpbtiaimitantium. Itaqj'ego fi ynqttam
alias to.tius anoi decurfu, hodie profe&o dilexi diuinum
hoc & facrum tabernaculum. Adeo enim repletumeft.
hominibu s , v t propemodum quafi effufi tepnplo capi
ftequeant,tarn ar&e:vniti &cc>niun<ftLcum D e o , & inter
fe vinculo , VtJSc corpora quqdammodo ad vnionem &
^oniundtionem cpriipell^nt, yVq; iq vn um quafi pegma
'boagmefitentur&tdnfcreltant; * A
T an ti verb concarlus caufa eft commemonhio fanfuftinuir,
vt cum vëndicaret C h r if to , cuius nqmen vn-
■ guentüm effufiim. — •
. In h un c tn o d u .èmulieresamatemaritoSveftros;fico-
■ pem fertéjheq; in fölis carnalibus.communioné cum vi-
tis vefttis nabece,amantes illos propter voluptaté; fed &
fubmimftrate£a,qhæânirnæcÔducunrv&fuggerite,quæ
ad falutc pertinet. Et fi prius mors illos abripuerit adhuc
vitijsinqilinatoSjCurateïllorü falute prebibus, jacrymis,
feleemofÿrtis,;& diuinis (àcrificïjs.Potes .n.b mulier;mor-
tuum quoq; virum his opevibusTaluh rêddere.Quiàvero
adhuc fhperfunt retrimèntâ quçda de ahominàtioneGo-
pronymhaudentq; ràbidi illi canes,& àmîciJuto fucs éo-
tra adorândas & facrasimagines Chrifti,oinniumq; San*-
dtorum,fænô &ftercusfcuomere,(ficèriimïmpia & blàp-.
ph emaillorüdiûa appelloifiint autifti,qiiivulgp Bogp*
milivoCaritur^veriltiiiii Antichrifti difcipuli^ôc prodito-
tisïudæ condifcipulijideoadipfosoratiohççôhuertam.
Eteiiim non ràrô illis in facie reftiti,illorumq; impudentes
vültus confudi,fubfidio Chrifti,qui abillis injuria &
contumelijsafficitur.Paucula vero quædaex difputatio1
neillafele&à,&deliBata,cu veftra'ët chatitate cômuni-
'cabo,Vtcognitoillorüérrorë,Fraudulcritisverbisinrcié-
tes non çircSueniamini:Multi .n. nunc circumeunt,inq;
domôs (e le infinuant,in tenebris ambulantes, &pieta tis
fpéCie multos fimul abripinnt.Nahi'cum fint renebricofi
Diabôii,transfigurant lefein Angelos lucis. Rogauit me
qüidaexDiabolicoru BogOmilórum numero;quarc, in-
quit,adoratis parietes & aueres,'& calcc , & diuerfos colores.
His verb facras imagines tacitefignificabat.Ad qué
ego5quandovidiftialiquemËcclefiæ noftræ alumnû ad
fornaceSjVbi calx cft.vel ad rudçra, vbilapidum cumuli
viftintur,vèl ad officihaSivbi yenduntur colores r proper
rare,&iftaadorare & coIere.Sicnim lapidibus & colori-
bus cultUm exhiberëmuSjhécefle effet;vt Vbieunq; lapide
vel aflêr'emtonfpicerem'usjeaadpi'àremüs,. At longè
aliter Çt r'és hàbët.Né'qVtu quantuùis iriimicus Yeritariï,
i d àîfirmar'ëaüfis.Gultüm.n;£xhibemùsnpn fimpliciter
materÏ£e,^èd ei,quæin matcrijsëlüCèrcit,i5guræ, neq;-pf
mni £guræ,fed ChriftijCaftiffimæ i t e i Matris,aliorumq;
■ SS.Namhonorimàginistranfiçadprototyputn.Etforte
quidem hiftôricè Chriftus çxprefTus eftye l inhac tabulâ,
vel iftparie te,cruci affixus,nu dus. Adftan r aut ludæi porrL
tige tes acetum cüfelle;latusfodienteSjPilatufq; in thro- j
noconfidens,affiftèntibüs ei multis {àtellicibùs.Ômnia
hfec illis inCölóribus & hiftorijs repiaefentantur. âarumimàginumxçïlitutarum. Iacebat eriim Chrifti i- . , . , . ... .A t nos
ma gôjôoptrtdùo.fedlongiffîmo tépipprëin p b (cù rô& | reliétoeo.qùifedetin throhb.reliûisillufôribusiudæis,
tenebricofo loèo inuidiaHæreporùm idem cum ludaîis militibufq; Chriftu vùlnerâtibus,eum,qui ntidus ifi crur
fentientiumrïed nun'c mde voluntate Patris exfiïrgit ; fie l'cë pendct.&abipfimihiditur , adoramus & fialutamus.
Êrimahuiusrefurreciionis ànnuntiatrix exiftit grauiffi- j Hicfiinccölóresi&ibiColorës.HicfigUr^i & ib ifigur? .
ma inter mulierës & difcipula Chrifti Regina, quæàdi- 'Quareigiè'urïllasquidëodimus&auëtfamuri hà sv e rb
pino munërë noméhabet:& perîpiâm àd omnes,qültüc
ërant ApoftôïicivirijGhri&iqVpr^cofiës; te f^ 'e f t ib n is
hui us pneconivitri manat;türfiifi|yèxorhàtur Chrifti Ëc-
plefiaSS .ims^hibus. & tÿpis,gratupi q;bdorëm acquint(
àb Iconomachorum abpminatipné,liberàtàj Vafis çnim
vri^uentarij vice funifta egrëgiailla diicipuia,&aDço ço-
t o tiat a Régi ri ajO m n es qüi CpjpirpnymiHxrëfi infcdtic-
rànt,tanquàm ^carabsps qudfiiam,ex caenp progënîtpsj
Tuèbcans përdidit:Sc proprium çcfniugem Imperatôtëm
lThcôpiiilüm milèrabiliterà tyrannica impietatc càptü,
tanaüam de ftërcore iïiopem excitaüit.vitæ qUidëm Côti^
fors,at {èrit'ëntiæexfors.0 .eximiàmmuliërè'm,quæmul-
tariim mulicfüm clad«^& damna præftititÆüavirqmex
paradiroèijcitjcpnwmihataperinobediéntiâm illa,quæ
iecündü Deum èft,fimilifud#në.Sedebât îdb ifi fterqüili-
nio.corppfe quidem graüitëî olëns,anima aut grâtùrii o-
dore halâhs.Etiraprobâillâniûlîèr füâdèbatei;vt&anima
blàfphemijs profereiidis ihqdiriarëc. Noti itiDci â-
man tiiïï ma liæc fcemina.ïpfi .fi. mariti nbrtiëri cbmpëtit.
Na büm ÜëS diligeret,iÜëbdilebtâ ëft,prbptèrq; Dèiim
virü quoq; t i vchemeriÉcràmdüit,vt éô ex inferno,ëpqh
qüodinibi çft,tribürîali,êripüëm,& ad pafadisÜ,Çoriatü
& ftudio fripërià grato,&fpititùali labôre traduxerit,hç-
rentemqvincaenoëxecrandæHæreféps Copronyinij âb
hacblafphemiaexpédiait,v.alidüipq; çettamén fiibijt &
ampleÓtirnur & olculamur. Q u a de caufaj E goibiexpli-
cabo. Scimüsëorum’,qüorhmprotorypa Scexemplaria
fanóta firnt,lanétas itidem imagines cfiTë. Q uorum verb,
proto typaexecrabilia fiintjéórü itide imagines deteftan-
daselïèJterüergpihtëtrögabptCjtuiterü refponde, Li-
brum Euangeliorüfanftu efte Gonfiteris, eumq;, v t th£-
faürum ^ternorü bonoruin colis,an & hunc aueiTaris, &
honore ihdigntim ducis? Nequaquam,,inquit t ho-,
nbreindighum, fedplurimp honb'ce dignum exiftimas,*
éiiih adoro & bfclllor.Re&e hoe dixifti. Verè enim pmni,
venerationedignus & fan<5tiiïmUiseft,vereq; libér «tèfc-
nae vit^.Videjgitür ëx or&tüo fcondcmhaberisBogomilè,
p ic c rg o . N ónhè liber hic ex afleribus cöitipaótuSëft?
N ó^e èx pèlilbüs?Nonne èx filis pelles coiihedtetibUsi
Npnnéexacramento;& ali)snonraröcolüribüS?Ahigi-
rur &c tuUbrü Euangèlioriim adorans 6c deofcülans ailë-
i-es & airdinéntum & pelles adöras 8c ofcularis? an verba
Dei lib rö illi irifcripta? Vëré,iri{jüit,verbai)ei ih libro Fcri-
pta.An potëS VèrÓ vetbaDei fcribere j& v tlè g i poflint,e£-
ficcreabfq; atramé!htö&charta?Nó,inqüit.Quidigitür
hiric conclüditür? Videlicet ad fcriptura Euangelicortim
vérbor u ad h iberi pellcs,atramêmü ,& his fimiliajld Vérb
liöriöratür<efteipfa Dórhini Verba in illo libro exarata.'
Itaqvfi quis verba déléat,fimul eyam librihonoré &c te-
ucrentiam obifceraritpdque quodremanët, inglorium,
& in -
I l ïS fi
gc adocacionis exjJers clîeçcrit. S k h x te t i- , Deura, & v t athei in h o c mnndd vcrlabimur î H o t ennn
W ü g Je fanAis itidemiraaginum piAurit cogita, id affirmare tn * tenebticofe mentis eft, vt cum Di| gentium
vlmirain ouod nonoratdr &adoràtur,eflè figutam Sc no- Dxmohia tuerinl, netjue voshbnorettspeum,ncpênfea-
■ S X * fine Dfc pane, Sue alicuius ex cmlitum tnim Daemonum cultotes; fed Athei fills; Si VetS hoc ».
‘" 'mero Hiecvett) fotmafi aut pingi aliter nequeunt, theum&impiumeft.eadcmqhoqueratipéritimàgmnln;
nUf!^ï di'werfiscoloribus,figura autcmexpunifta,inhono- Gentiles enim fiîæmomim formas adorabaht. N o sC h rifa
de cætero temançt materia & communis, . fti& Sau aotu roe iu s . Q ro e h tm patneipat.d luelâdté-
Ftvtexeraploremiilufttemus » fit fpecuiumaliquod nebras.vel quae conuentio Chrifto ad B e lia li....... .. _
u.l vitrenmvelfetreiimi&fingceregionealicuiusexfpe- Siigity tluxSlten eb iivn u ro& ia em fu n t.tn n c .tid em
” is eonfiftete Chiiftom; Effigieiut vetà forma etiatn ip ag o Cht|fti&ldoIiim vnum & ldem e ru n t, fed M g
c— Âr in ea dare relu- leracum m um canut, tetèxectandé Bogomile, h i e blaf- cuhs coiuiiterc t-nu uu i,j. - - -----— ------- ,
illius fplen.dorefpeculi&clariiydine, & in e a d a te r e lu -
eeat-’s iigitu r quisdefiderio tad us adfpeculum accédai,
in quo fpeties C hriftirclup ct, illudqhelabijs'attingat &
ofculetur.num tabs fpeculum hqnorauit,ao Cauls qyieeft
infpeculo.'fotmamÇhtifti ! fc ifp icu um c ft, qu odlo rmam.
Si enimlpeculi. natural^ coiuiuct.ciquççultümCxhibuiflet,
cpdfequens effet, v t dmne vittum, & oiupç fetj
rumaddWet-. Si aiHcrn hoc nemo vnquant fecit> illud
verbduntaxat ofculatuseft ,iqquoGbtiftifpeciesappai
®_...I .»m iHum mv* in marpria plnieratum
tuumcaput,terexccrandeBogomile,H«c blâf-
phemia expetar. Difce igitur b hoftis veriiatis;veritatem;
Genres iilasmultorumD.eorùrdcültricçs&athèaà , Dae-
monumrculptilcsfijfiilitüdinësefFetiflè j eifque, vt Dijs
feruifiè, & v it* fuæ cumores,vit£ expertes cbnftituiifc;e-
rantqpe fimul &protptypa&fimi[itudines; Daémórièè&
Dæmonum effigies, Chriftus verb cum veriis Öcus fit;
tanquäm vpigenitus filiüs,& verbum Patris priricipici ci-
verb duntaxat ojeuiatuseit * lo^quo ^.nrun ipcuc» *pp*- reritis; ^«Stusv e»ft m hoammo n pæroeopmter n- osT fe c"U njdfu. mg v e:r uatetti/ -
ruifolanum eft yçl çæco, cum ■ illam, quae materia elu- Sc non tantum im3giriaciê,manensid quod eraf, ipeciem-
cefceba_t ,cf_or_m__a_mT, dh/o>nmoeriapirlaer.r i«Iidmeamo idneih (iaisc tiso Uuerihaugimniabnuase iDfiüsfdrmiexpfimimus&höridramuS; vt
ftatue. Sed cu,quihaereticus es,non fimpliciter Iconoma-
chus, hoc eft, imaginum hoftis; (ed aduerfa fronte: C hri-
ftomachus.hpc eft, Chrifti oppugnator es, eaque decauf-
facontra facran^ipfiusimagiueip.armacQ^ipisi & eftera-
tuses. Namd? Parda.les ferine Boftili animq eflein Buma-
nant figuram. & in cam rahiose furere. Et $cul(i fpeciepi
hominis effp^matam yifterinc, in qam infanice, & iracuti-
de infilke> ynguefqua exprqmere 8c exacuere. T al?s funt
&filij perditionk* & Antichriftimapeurfores diabolicire-
uera bogomih,quj Ghriftum in figniter oderunc, neq; vel
dculis (vfurpate fuftinent venerandam cius imaginem:
quin & Idolum illam nominant;
Vere fepulchrum patens eft guttur eorum, halans mulcam fee -
tons blaiphemiam, filij tenebrarum, & ad lumen verira-
tis exei (unt. Chriftus, mundi conditor j cum yidiflet fi-
militudinem quandam Tiberij C^faris, hominis impij &
idololacr®, rtort aifecit earn inidria, neque idolum nomi-
nauit,fed imaginem. 7?u yerb mifer,non cohorrefcis,cum
impiunf ilium hominem, quoad honpremfkaftfpuip1®'
ponis C h r ifto , ccelorum R e g i , famftifque Angeljs inac-
peifo, cumque im aginem illius Idolum e(fe blafphemas ?
Vbiautem figuram Caetaris Chriftus imaginem appellee,
audi. Interrogaruntaliquando Ghriftum Iudaji, tui ami-
ci.&fratrcs,Sc foederati,nihil enim a Iudaeqdiffprt bogo-
potius omniHebraeo fceleratioreft bogomique
Humana:ipfiiis fo rin* exprimirous& horidrimuS ; vt
fan<3tam,4uia &c Chriftus fan&ilfitniis eft; idem & in e x tern
Sanótis pfatftamus ; horiorâtidd 8C àdôrahdô fahdàs
imagines propter exemplàrium fiihilituairiem; Neti vt
»Deos iftds colimus, abfit j quid 8t ariathemàti fiiBijfcimiis
'illos* q u ihariccalumniam nobis jrrrpgant; ciim CHiiftp
exceptd, neq;ipfafaridarum imdgmiim jjrototÿpa ) DëoÜ
natura fuä atbitremur; fed pötius iegitîmps D t i (eruos; a -
raamufqueillos, quödiri verirateDëumamariht; Sc hö-
noramus,quod pro gloria Chrifti vfcpie äd firieni decer-
tärint; ^ ■ • . ..
Iterum ergo interrogo té. Qu is eft, quidicit; Idolagentium
argentum & aurutnejfe. 6c caetera quæfequunruri Da-
uid,i nquies. Ipfe verb Dauid cuius legis di(cipulus& cul-
corexftitirî Num Veteris & vmbratilis,an tiouaë clatetjue
lucentis ? Veteriscerte.Etqüomodo tu; qui Bogomilus
es libros veteris legis expungeris,totamqùelegiîlarionetri
illam à maligno, non à bono Deo profedâm aiïeuéràns ; |
ÔCoraniaillafileniiocondemnans, folumKocfrüftillüifi
verfuum abfciliutn nobis propOnis Ï Öportet enim fe to-
tam legem recipere, velfiillarhnortrecipis ; neque hunc
paucarpm fyllabarum verficulum approoare. Stuif um eft
enim vnum duntaxat radium ex to to fole.vt fplendidu m,
6c v t aurifluum laudare jteliquis omnibus, v t caliginöfisi,
condemixatis. V el quömodo potes vnius ôceiufdem fort»
milus; quin porius omni Hebraeo Iceieranor eit oogomi- nriss aaqquuaamm aduuilccceimu & aroaram mternofeère ? EtT q ua t"an
lus;Hcbr*us enim lipet caetera imprqbus fit:atcamen D eü 1 dem ratiqne volens libenfque pqc praeterüolas ; nimfrüm
rerumconditoremefleconficetur.«At-bogomilus diabo- vereren)legen),velpq tiufDeumverum,tjunriveterele-
lorerum procreationem adferibit. Obftupefce ccelum fu- 1 ge locutqs eft,qui mandando Ifraeli hpc pracepit: NoHja-
per hoc, & fundamentarerr* moueantur, & drfrupta ab- ' des omnemßmilstudinem, neque fo rm , <(u tn cala, neque eorum
forbece delertores ifto s , 6c incommunem rerum c$c£ko- qu<Mntftta j fti,<^Çondç))iiu,miJte præpa^ari uosauteos
rem,& creatorem iniuriofos,vt 8c olim Dathan Öc Abiron j tornatiles Cherubinos, & vtrinque ad faeräm ardam col
cum fuis. o locari ? Teftis verbis meis accedit & Paulus , Ule in ccelis
Q u o d igitur dicere in ftituebaraus,hoc crat;Intcrroga- | gradiens Apoftolus, fa ch eorum mentioileirt ea, q u i eft
runtaliquando Chriftum Iudæi,fi licerercenfumdareCafa- adHebraeosepiftola;vbificadver cn °ß **
ri,annon. Ille verb refpondltdicens : oftenditemibinumif* I tum autem fecundum, tabernaculunt quod dtutur Sanäa Sänäo
macialm. Ullfque oftendentibns, tnrfus tefpondit; Cuius' rum: aurcum hakmtbanbuluM, & arcam tifiamiattHHUaite-
eft imago hseeffe fnpeefetiptio. D i« , i« , c afarn. Et Chri- \ th m lamaiparttafra.mquaarntauria bakm maant,& »
! Exod if.
Audifti execrande bogomile Chriftum dicentem : Cuius
eft hæc imago & fiiperftriptio ; quoaque fimilitudo C « -
faris in numifmace exprefla imago fuerit,noo idolum.Sed
qbijeir. Scriptura teftatur : simulacra gentium argentum &
aurum eil'e,& necloqui.ne videre,neque ambulate. Curn
igitur eriatn imagines nihil eorum operenfuf vel aganf,
q u * agere folent illi, quibusex appetitu fefe moUendi, &C
loquendi, & ambulandi facultas ineft^ffirmansus^iliasi-1
dolis none fie abfi miles. Infipiens, & ftolido çoraç h ä mo,
fi loquerentur imagines,u vidèrent, fi audirenf, fi cir-
Cherubim gloria obumbraritia propitidtonum ; ftfper quibus
Cherubinis fiepe ijs,qui digni erant,Dominus apparebac.
Ea enim de caufia a Paulo Chetubimf gloria naminata
(u.ntd . , . . , •
Videsl,cace,qiidmodoVve fupra dicebamusf, fan<fta fint
fimilitudinesSandforum protocypOrum i (eii exempla-
rium. A t verb D imo n es execrandi, 6t penitus deteftandi
funf,eotumq;idola execranda,&: periitus defefianda funt;
fa qui colun t ill os,eoru m q; fimufacra, pariter cam fpfis i-
mo,n U il auairenr,u <ar- gn'em sternum hsereditabu.n..t.... ....I&gn.is. .v erb e--f-t- -f oni.c..o fu, s
cuirent, non effent imagines, neqvGmilitudines.fed pro- hrfteditatisB’ogomilatarti > cumdt ïlllscomputatlllnd,
totypaSehominesnerfeiai. A t imagoeft tantum fimili- Cj(graii»i»0«m»»y.EtattendasvetintadotatiOnisieiienr,
tudo prototypi,&imitatio quadam notis eXprefia.diuina Omnis homo ,qu i ratione & oratiorte regi tiir, Deu, que
vérb Scriptura idola appellat Damomtm fimilitudinesd colic,eundemconfitecur conditörem cceli & t t t t x , öc o-
Damoues enim erantgentilium D ij. Nu9n igifur, quod mnium qu ain terra;& qui v ërehofu ra efteao t eft.tple^ft
Dampnes fuerint Diy gentium ,abnegabimus nos ver urn \ & Deus, A t vërb Bogomiti effedfiorfemmundi Diabolo
~ “ liïblioth.iretr:Patr.tom.ï2. - ..... - --------H b h b h ------ -------- alfignanf,-