Ép i u/.
Augußin.
lehan. y.
ëcclcftjsvetbaprôphetacùm8c ap oftjio iam.proph eræ qùorecedëntestenebrantur. C umd irit,i»tenebrisnonmdÔcapoftolimHfiloquunturadnos.
Q u os omnes hæretici 1 1 - - - -L~- --------’ /r.-
dum negligunt & male interprecaatur,quafi o cd dunt &
lapidant eös. Q u i hæretici quocies mouetur certamcn inter
fiddes 8c e os , 8c dominus vult -congregareillos fub
vcritate pennàmm fûafumyideft.duorum ceftamenroru,
non quafi dQmeftici pulli.ébd quafi fylueftres 8c fangui*
narij vulcuris aùtaccipitris* non (olum ad veritacem vc-
j nice nolunt.lêdctiam irtuuntfuper.gaiimam, id eft, e c1-
clefiam, & dilpergunt'pullos eius. f
•ÈccerelinqUetur vobisdonm viftta defitrta.
C am egofuèrottucifixus, icindetur vélum templï» &
lecreta myfterij fan&itatis eius publicabuntur, & recedet
ab eo fpiricus Dei. £c fient corpus anima recedente prius
frigefeit, deinde pucrefcit & fqluitur ; fie templüm ve-
ftrum Dei Ipiritu recedente ab eo,primfedicionibus re-
plebirur,deinderuet. Sicut enim ante.mortem hominis
inlânabilis præceditinfirmitas,. ficante ruinamlociali-
cuiusinemendabilia præcedunt peccata.Ec licut pulli fre^
qnenteràmatreypeati, çum non cam feçutifuerint, aut
accipiterdiripiteos,autlonge vagantes pereuntîfic domino
frequenter Iudæos vocante, quoniàm non fecuti
funteum, quafîaccipiter rpX Roroanus partem eorum
comédie fame 8cglàdio, alij auté difperfi funt vtpereant.
Dico enim vobis, non mevidebitis atnodo donee dicatis, Benedict
us qui venu in nomine domini.
Senluseft.-Nificonfeffifueriris ipfùmmeeflè, de quo
plàlmifta eecinic, quia ventret in nomine domini-, non,videbi-
tisamodJjideft, ab hoctemporepaiîîonis, faciem meam.
Hæcaucem co.nfèflio 8c hæc vifio bipartitaeft. Credituri
nanqueludæi, póftquamplenitudo gentium intrauerit,
videbuntà iudicio inanteain huraanaÇhrilh faciediui-
nam; quia prius ex fide &dile6Hone confi’tebuntuc, om-
nipotenris filium in carne'veniflè benedidum,ideft, ab
omni pecearo immunem ad glorfiçahdum nomen pajris.
Increduli veto folam humâniratera videbünt in fecundo
aduentu, 8c tamen tuncccrcilfimc dicent , confcientijs
hocceftantibus: quia filiusomnipotentis benedi&us ve-
nitiù nomine domini.
C A P V T Ç X L I I I .
A. m ■
X 7 Eruntamen exprincipibus multi crediderunt in eum,fed pro- V pterpharifieosnon confitebantar ,vtdefynag>ga non eijeeren-
tur. Dïlexerunt enim gloriam hominùm mugis quam gloriam
Dei.
Sciendum eft quia Dominus crücem fuam in fronti-
buscrédenriumfixit, vbi quodSmmodo lèdes eft vere-
cundiæ, vt de nomine eius fidelis.nôh erübelcat, 8c magis
Dei gloriam quàin hominum diligàt., Cruce tempore
fiio. , nihil erat in carne ir^olerabilius, nunc nihil eft in
ftonteglorîolîus.Vbi ergo domku erhx honorata eft,non,
eft modo crux in poe'ms ueorum.quia putatum eft quod 8c
reus honoraretùr, li crucifigeretur.
A * k . | R. ’s L. Mjs;
tefus autem clamauit & dixir: Qui credit in me, non credit in
me,[ed m eurn qui mißt me. \
Simile ïam d i x erat : Mea doflnna non efi men, fid eius qui
metnifit. Nunc atftem inquit, non credit in me, id eft, in hoc
folummodo quod v idetin me. fëdin patrem. Et qui credit
in patremj necefleeft yt credateum habere filium.
Et qui videt me, videt eum qui mißt me.
Ne putaretur fie voluifle.intelligi patrem quafi filio- ’
rum per gratiam, & non vnici verbi requalis fibi, fnbiecit
iftud. Quafi diceret: Vfqueadeo nihil diftat inter me 8c
patrem, vtqui me videt, eum videat. _
A -
Ego lux in mundum vent-, vt omnisqut credit in me, in tenebris
non maneat.
Dixit dominus alibi diCcipulis-i Voseßisluxmundi. Lumina
ergo funtomnes fan£h* fed.abeoilluminantùr, â
neat, (âtismanifeftat fe in tenebris omnes inueniftè.
Etjtquis audieritverba mea, &non cufiodier'tt,egonon in dico
eum. Non enim vein vt iudicem mundum, fidvt falmficem
mundum•
Nunc eft tëmpus miferreordia: & collc<3:roni$, poftea
tempusiudicij vel damnationis, mxtAiU\id;Mifert£ordiqm
&iudiciumcantabottbidomine. De nouiftîmo iudicio ad-
didit
Quijpermtme &non accipit verba mea, habet qui iudicet
eum. Serrno quemlocutusfum, ille iudicabït eu)n in nouißtmo die,
quia ego ex me ipfo nonfium locum.
j Non loquiturex iè, quia non eft ex fe. Sätis manifeftäuit
fe iu di cat u rum, dice ns : S er mo quem locutus fum, 8c extern.
Aliteriud.icabqntur qui nö audierqnr, aliter qui am
dierunt,& contempfeuint. Qui enim ßnelege peccauerunt,ait
Apoftolus,fine lege peribunt: & qui per legem peccauerunt, per
legem iudicabuntur.
Sed qui mißt me pater, ipfiemihimandatumdedit, qutddicam
& quidloquar.
Gignehdo deditpater, quod filius acceprt nafcenclo,
ficu t& vjtam. Nam vita genuit vitam,ideft,pater filium.
Mandatum dedit,non quod filius non habebat,fed quia
in fapientia pattis, quod eft verbum patris? omnia mandata
funt patris. -
Et fito quia mandatum eius vita aterna efi.
Ergo mandatum eft. filius patris, quia ip la vita sreetna
eft.
Qua ergoego Joquor.ficut dixit mibi pater,ficloquor.
Non accipiamus, quafi per1verba loctitus fit-pater vni-
co véibo. Q u id ergo eft,fiç loquor f l t i i lk l dixirvt verax,
ita,ifte loquitur vt veritas. Dixit verax veritatf.id ëft, ge-
nuit veritatem. Loqditur Veritas, id eft, fe ipfam annun-v
ciat. Intelligentibus mentibus fic loquitur Veritas intus.
line fono, ficiir dicte ei pacer’ : fed v t credeient homines
quod nondum pollunr jntelligere, ex ore earn is verba lb- !
nuerunr :quæ profita & literis fignata, nos ad ipfam ve-
ritatem aliquatehus eriguhe.
fydl. t(
Hoc locutus efi le fus, & abijt & abfiondit fie ab eis.
N o n ab eis feabfcondit,qüi credere inceperant, led ab
eis qui eum occidere cupiebanr, confulendo nóftr* infir-
mitaci, non derbgando Ibae poteftati.
Cum autem tanta fignafeciffet coram eis, non credebant in eum,
vtfiermo ifiaiapropheta mplereturquem dixit: Domine, quis cre-
diditaudituitioftro ?&braibiumdomini cui reuelatumeft ? Pro-
pterea non poterant credere, quia it er um dixit ifiaias : - Exe&cduit
oculos eorum & indurauit cor eorum, vt non videantoculis, & 'non
intelligant corde, & conueriantur, & fianem eos.
Quis pro raritace vel diffieuitate pofuit , quia quod
prophetae à domino audierunt & populo prçdieauerunty
vix pauciludaei crediderunt, etiam domino incarne præ-
fente. Per brachium intelligirurfifius, quia per eum pin-'
niafaiftalimtjficuttuper brachium tuum opçraris. Taie
•brachium necporreâum excéndicur^ieccoileéÉum Con>
crahitur. Vbique enim totùseft filiusficut parer. Hic qui-!
dam mulfitant, dicenteS : Quae culpa Iudæotü fuît,li ne*
celle fuit vt lèrmo Ifaiæ impieretürî Quibus relpôdëmus,
dominum prælcium fucurorum, per prophetam prædixif-
feinfidelitatemludæofùm, & nonideoeoscoegifle ad
peccandum, quia fucura eorum peeçata pratfciuit.malam
volunrarem èorum præuidit Deus, quam per prophetam
praenunciauir. Nullam liquidem necdïïfacem infert pro-
uidentiareröeuentibus. fed ficut fe habent resadvtrun-
que,videlicet ad fieri 8c no n fie ri, ^c fe próuidencirr habere.
Quæ prouidentiavel ( qiiôd Idem eft j præfcienria
Dei, éx luafapientia præfcientis omnia antequam lint,
omnino immutaBilis eft, & nullo modo falli poteft. Ne-
que m odo Icic à!iquidDeus,qïtod ab çrerno nefcierit.nec
infuturo quiequam fcituruseft.quod modonefciàt.Ver-
d)i gracia : Si feit hödie ce legere, feiuie ab aeterno te le&u-
rum hedie, & in æcernüm feiet te légilïè Éodie. Quia er-
gopiæfcientiafitlli non poceft, omniaprouifa à Deo ne*
gelle eft fieri. Er ira hoc prouifum cjiibd amichfiftus
>■ ' ; I ’■ ~ ! ■ i ’ I nalcatur
lfiai.fi.
IJai.6. ,
näft'arufj neceHärtö futurum eft. Ergo nécëlario fueü-TPfal. Egofictttoltmfiuiïiferaïndomp B fi. Hcdshz lumen clac
rum eft qnqd antieVuiftus nafcarur, non fequicur, quia j pncdicando fciipruras, infirmicatès pec'catorum foluic,
falfum eft; Ç um en iin dichnusi libc próuiftunuecelfêëft iallos'recrearjvitamæternamprorhittendo.
fieri6,; intc'lligimus Sc verum eft :' quia non poteft lytml
rtullo m oclo.lequitur
quod necefl?rio %C. Sic quoque dicinnis, me vi-
diem filij homims, & no hvidebiti»
P l f t f I f t S dicit -regnum D e i, vnde pfhlmifta ait :
Quiamckor efidie.svnainatrijs tuisfupermillia. Huius autem
diei præfenriam dèfiderace, Oportet, nontamen.maghi-
,rtidine defiderij licet nobis fingere fomnia, quafi inftet
diesdomini. Sæpe etiam propter hærcticorum impôt-;
tunitatemdefiderauerunt fideles dominum, vel vna die
corporal! vifione, fi fieri poflèt, redire ad terras, & non v,ir
debitis, inquir. Sufficit enim quod lemel euangelij lu-
cem tori mundo exhibuit i & çharitaris mupere firmaui t,
acfipe intermilfione inuifibiliter in fuis operatur. Efu-
diuntur itaque apoftoli yeritäte dodtrinæ, vt;heque in
hoc exilij mundo gloriam Dei videre quærant, nequë pro
ea yidenda donee ^voluntas Dei fit, mortem fubire
præfumanc. Siue enim viuimus, fine morimur, dominifiu-
denre te currere, necefleeft vt cüEiai^hocieift» non poteft
fimtil fieri, vt videam ce ciu;rer'e>i&non curras. Et ex hoc
ncquaqua prouenitvtneedlario.Gurras. Sicigitur exclu-
fum eft fopliilma, quod m.irlcos in errorem duxit, vc bm |
nia cxneeeflicate fieriputarent.
A . f e ; "
r ‘ llac dixit ifiaias qUando vitlitgloriam eius^& locutus eft de 0
hf^c de exca:cacione Iudteordm ptaedixic,
carnatibnem Ghrifti prophetauit. Non vidit llaiasDeum
(uuci eft,quema.dmodum nec Moyfes,-nifi forficanv-ide-l
litu fu.pra hominem rapti, vt Paulus. Vndeifte Johannes
in epiftola fua ait : Nondum apparuiiquiderimus.-ificimu's
quiacumapparueritfimilcsei erimus, quia videbimus eumficutiy
eft’. Oftenditergo-fedominus anteincarnacionempeulis
honrinum, ficht voluic in fubiefta.libi creatura nonlicu-d
tie ft.' -
G A P V T C X L I I Ï L
M R f L .24
E Tcuntegrederetur lefiu de tempi#, accejferunt dificipuli eiusyt
ÿftenderentÿadifiçationes t empli, dicerites : Magifter, ajpice
quales lapidés&quales ftructura.
Poft comminationem delerendæ v rbis, tanquam
cbmqjcmenciusambitione rempli eflèt, vt nunquafn^tale
Opus deftrueretiir, magnificentiaei extruétionjs oftendi-
tur.Sedaitdëftruendaotunià e flèj templum enim æter-l
namad habitationem^néU Ipiritus ei confecrabatur,
bom© Icilicet, per agnitionem filij 8c confeffionem parfis
& præcepcprnmobedieritiam dignusfieri. Deo habi-
tacuiuin.Non moueacquod-Matthteuspluraliterdicit,
dtfcipuliéiusr 8c Marcqs â i t ,vnusexdficipulis finis, quia vel
vnuspropmnibusloqiiebatur, velfingularem numerum
"pofuit proplucali..
Et rejpondem Iefius, ait : V'ldetis has omnes fnagmu adificatio-
nes| Amen dicovpfiisfivehient dies in quibus non reltnquetur hie la-
pisjuperlapidem, quinon deftruatur. ,
Iuxra hiftpriam manifeftuseft fenffiV. Myftice autem,
recedentedominpdetèmplpiomniscomppfitip'n'anda-
forum ficeft.deflru(fta, v t ludæinihilimpleant», & capite
fublato, membra inter fe pugnenc. Diuinirus etiam pro-
curatumeft, v t patefa&a euangelica gratia per o rb em,
temp]urn cum fuis ceremonijs tollereçur, nequis adhuc
paruulus in fide Iabèrétur ad Iudaifmum, fi videret per-
manere fadtaapropheris. Aufercur ergo vmbra , 8c pal-
mamtënet veritas perprbemdeclarata.
X A P V T C X L V .
R’f M.u L. 24”
T cum fiederetin monte olivarurn contra templum, accejferunt
JL^adeunidificfipulifiecreto , ér wterrogauerunt eum dfeentesi
Praceptor, die nobis, quando hac erunt, & quodfignum aduentus
tut,cum hàcomnia incipient cohfummari ?
Interrogent dilcipu lid o min u tn, ,q,uo te mpore le ru fait
m deftrué.tur, & quæ ligna deinde precedent aduen?
tumfuum ,q u i eric in cohlum matioh e fe eu H .S ed c t autem
dominus fuper montera oliuarum contra templum,
, L Et ait ad dificipulosfVeniensdies quando defidtretis viderevnuni
M. *r R. -f L p H
Videtçne quis vos fieducat. MÜilti enim ventent in nominemeo>
im m s ^ J u m Chr'tftiit, &mfiltosfykceritr %
Multi imiuinente Hierofolymomm excidio extitere,
qui mqlta veritati contraria, & diem dornini inftare præ-:
diçaucrunc, vnde Apoftolus in epiftola ad Theflaloni-
cen fes : Multi in nomine ebfifti venient antichrifti. Ego reor
omnes hærefiarchas antichcift.os cflè. Seducentmultos, vn-
deSimoni magoin Samaria omnes aufcultabant, dicen-
res : Hie eß vir tus Dei magna.
Cumaudieritis autem p rd ia& opiniov.esfiellorum & fieditiOr
nes,noliteterren. Oportet enim primum hacfieri, fed nondum tk
finis.
Prælia 8c e xpc& tione s bellorum, pertinent ad holies:
.fediciones,ad eiues. Quæ tria in populo Iudaorurh con*
ftat abundaflei Sed his præcurfentibus admonenturapo-
ftolij rie terreantur, quia .vfquead quadragefi.mum anftu
differendum erat vrbisexcidium.
Confiurget enim gens ingentem, ®num contra, regpum, &
erunt peftilentia & fames & ten motus per loc a, tefrores^ de u ld
& fixgna magna. II ac autem omnia, initiafunt dolor um.
Conftathæcomnja contigifle tempore Iudaicæ fedi-
tionis, arire vltimamprouinciæeuerfîonem. Horumàlia
funt ab t hominibus, aliaà terra, aliaè coelo, aliaab ele-
mencis. Surgec gens corra gentem. ëcce perturbario ho-
minum. Terræmotus magni, ecceirade ccèlo. Peftî-
lennæhic inferuntur j^æqualirates corporum. Fames,
ecce fterilitasiterræ.-Tërroresque de coelo & cempeftares,
Vtquidam codices habent. éçCeihæqualita$aëfls,Quier-
go in cun&isdelmquunr, in cand is fcriuncur. Non dici-
tur hîçde tèrroribus & tempeftarib. hyemalibus,quæ fuo
cemporeveniunt.fed d ee is , quæ ofdihem temporum ho
Ici uant. Q u o d enirfi ordinate venir, non eft in lignum.
Hæc bmniaiq ilio tempore compléta,apud Iolephumih-;
tueriiuhtur, quinarrac^ellamr'glpdiofimjlem për annum
totuin fupra Hierofolymam pepèndilTe. 8c currus.equi-
tèsque armati, vc perhibec, per a cia difcurrerc, quadra-'
gincadiebus luncvifi.Sed&vitulalàcrificijs,a'dni6tajin-
cer immolantium lïianusenixaeftagham. Myftiçëi regnü
concraregnum,■ &peftilcntiæ eorum, quorum, lèrmo vc
cancer lèrpit, & fames audïèndi verbi Dei, commorib
terræ & à fide leparatibiD hære t i cisïnte 11 igiru r: dlh.dbn-
trafe ihivicem dimicàntes, ëcclefijè vjdoriam fàeiunr. Mi.. 2,4‘f" R ,3y‘ L 2s°‘ *+*•■■
Tune tradent vos in tfibulationem, (^ occident vos & ertiis
cum de ruina rempli difputaf, vtetiam ipfo corporis |]tu
vetbiscpngruac.myftice autem dcfignans,;quiaquietus
odio omntbwgentibaspropter mnienmeum.
manens in fandfcis ,': fupefbroriun deteftatur amentiam.
Perapoftolds bibnium ciedentium petfona: fighatur,
Quis enirn non.yidcat, quod nvonV-olineti frudlifer.-im qùosquiâ ludiei po ll occjfibnem domini propter fion1?!-
ddignét Qndhe ecoiefiæ celfifudinem, quam -dominus nis & hdei eius confclfioncm perfeeuti lune merico èx-
femperlnhabitàre 4cleâ:atur?llle ippos non folef gigne- j ferminautur. P riasquidcmoorda lvominum,&: poft ele-
■- c (j'luam fteriiem, fed quælumcn dac, innfmicatesTbluic, 1 menra tutbantur, vt eum tcrum ordo côfundicür, ex qua
laflbs recreat. Qu.s piobanrur fieri in ecclefia, dicente retribulatio veniar, monltrernr.
Beda.
Tfii. 83.
M m
’i- Thef. %.
'ij hofti-
bus.