'0 St’ffttKfK W J , ____ ■ f, . , .. - ■—T1
folaiionem qdatic in temporalibusTfJoneniiii d iu itisj
fid ambc dmjtiatain fculpaeft.vt Ecclefiaftesaltl gyiamaf
di#iriwf»Siti.»i’M p « («w.b o c eft,qnincfciterogarep.au»
peti, carebitin goilcmm. Ec alibilegiraus: Ee4tus dutesqm
cunia&tbefauriSi •
TaiobU'q»ifatu^Mifiiitqm ef«Mi‘:} j . f .
, SacuratuseraCTiiuesputpuratusJ^«/4riiq«ow^iP‘e,,d,rfe;
fed dinitn vaefufiiftebat, quartdo de Lazari digito quern
defpexerat, gtittam aquae qu*r?bat. Vtique u beatrluht
Temper efutientes Mftitiam : infelices font,nullam yen
bonipatierites famem.’ ug| 4 .. . '
V&Vdbis quiridetis nunc,quiatugebitis&flebitis.
’ Hine Sdoitiori ait: Rifiis dtioremifctbiiur,m m * ^ 7 ; UMWX Ir t P<V1»peturamiffiosu- Hine Salomon ait: Kijusaoioreimj"™« W & extrema gau-
tionci em a tó u it Bane <&ana fcnteiim ni,«net H K R f o tium'in o u tre r a cirCMmçifioeftabomnlpctcato.qaiao
âauàdic ludei citcumcidabaiitur.ii) fignu^veiæ circuncißdnia.
Alïgnacisfeptemgtadibus perfc^ioniscogBut
homfoifols, pietas mitibus, lfléentia lugedtibusj foEtitudo
eforieiitibiisSc fiticntibus, confilmtn ttÆncoÇdibus, .nte
lk cU s ràpndiscbtd^iàpientiapaciàcis.Paupercs enim
hane vftampergant ad poenas. I n « venituead fcientiam
d iu înifcncmræi vbi ânimara oportet %mitçti}prabere
P r ? L ° ce[ c*°®ra<^Upaa1ip0 qu^^bdciK fofticla, neeefo dijlattisoscapit. Et iteriun : Cirfipiensiampbitrsftttsieft, &
L in a tu r ium d e le ä a « o n e ..In q q in tq g p d u d a ta r la b o . I L
Luc.16,
rantîbus cuaaent» - _ 1 * - IHBiniH....— Vitutn benedixerbstvobisémtttshomines, ç ,
HocPfalmidadeploratita: Oupnïamhxdaturptttltor . ni
,
ergoconfilinni = » .v tq « ife > y yO T 9»e,«f e j g S “ M i . Mimti « ( /k I ,, * irnqm luinilâJa kmdieUutf. l.nVSoAsflbUY' Pi 11 1 110X1 111
iu ttin fifn iio te n ia n loe o g r a d a a ftc o id is round , a d <1 J J e ^ n o n f f l o d o f u a f c e l e t a n o n a f g q i , fed mlur.
confcièmxabonommqpirum, ^ e n s contemplamum j P üad bedegefta laudari. lpftemmp*M«W>«n»*'
mùtH'bpnqinintçlledbufireno. Infepumogradue^ P Ia : d ufatîo,'ficinctüpaardefltibusfolet a^mimftrarefornen^
S i î f i i t l j d I
'tudinemDei in filiatione piacificationis.Sçpte igitur gra & flenrtSjIa aloruro improbitate ptobanmfeiwvaeandus
font, qui p crfçffi fàçiunt, qnarevntt P1*®1“™ “J“ “ | res diuitijs & cpnlis & rifui male oblequentium chentela
eft regnuüm e slo rum , varie nominatum e , . majoi-ernacfpoenamfouentur.
vero,ideft,peïliuer4ntia>perfeaumpiob atatqueclan - fMjcliM propbais pitres etsrum,,
cat.H*cautemdifterenriaeftlntetfeptem donalpimus p feadbprophetas fignificac, captantes vulglftuorem>
Candi,& fëptetnprtenouiinatasvittutes. quoddonalune j V n d eH » !
Otimi tootüs in côtde^originesqivirtutunajyittutesveeo t qUireqUunturjpiritumfuurn,&ntbtl^sdent.
primi motus in corde origineSq> - • c l;
Tunt effeäus donorum, ô^a b itus animixam confirmatu
bonadieumuretianlfpititus>Vttn Apq.calypfividitlohi*
.n e $ 6 p iO T lW ^ d i f t ita e ù t^ * n te th io n uoe D a .S p in - ,
tusdicuntotddlft,inrpitàtionesqu3Èpriete<lunttlttutes,
i6i font dobâ'ibiummado,non nierita. vittutes tunt & do-
n a& mérita. In illis enim operatutDeus fine nobis,m tftis
operatur nobifcum.;iË3tttnioi'tigitnr,quiéftini««i»/«p»s»''
riieinâTcimr hutnilitas. S iede cæi^is*
M .s: L .45- ;
H H cumtmUixtfmt vobis L. '& oderimvosbomsnis,
M. &pcr{ecuttfuerint,&dixerinromnemiluad<sçr{stmrosmcn-
\itmes. i!'.&cssmfipxmmmtvos ànxpnbriuerint &euurmt
msnenveßrmtinquimmäitnpriiptirpmmbomsm.
Genetalesproponitfehtentias,nonfolurtiptÇknn b “ s»
fedabfentibus&futuriscbnuenientes.Necinteteftquod
fermonemconuettit,fupetius diçens; gnoiuitnspfonsmeft
rconitm ulorum, & bie fobiuqgenSjBMOtJΫ, &cast. Male-
dteent vobis ptælentialiter, SC dicentotnnemilum m abfentfoveftrimentientes.
Peifequi,eft,viminrerreav elinüquali
totura-præioqucncc». y ■
i nfiptenùbiu, quifequunturJpititamjiium, &nwilvmnt.
Sei vobis dico qui audit is*
V C A P V T XXlVd
; m . t R . ,C2 L.
& Os eflsfiltern. • i - ï i ' . / / <
Apoftbli condientesgertus humanum, mémo lai
tetrâfuntnuttcup4tipervittuteradbann|t!tnodofahendi,
teferuantescorppraætêinitati. Salenuociboscondit,
carnes ficcat : & prædicafioi àvermibus &putredrae viriürutnilliefaniferuatfuocreatorihumanàmnaturam.
Quoififil euamterit,hi quofaheturs M nibilms Vila vltri,,
m^tpmücittmforis.&eoMUlietulibbommbttt,
Quia hpmo conuerûoni fubiacct , 6c folnsbeatuseft,
quivlqueinfinem perfeucraueiic, ideoapoftolimonenfurinvirtiitetraditsefibpoteftatisperïiftere,
neaçceptiiaporis&
iiluamiiro,.vmificare corrupta non pofljnt.,& de
eclefiaproleaUonCulccntur ab hùmmibus, Id eit, vi,les
■ P
leze. 15. :
rent^veftrimentientes.Perlequi,eltviminretre,veiiuu- ec|eß aproie^ ijCOIiCulcentur ab hómiL._ _- . . . - ,
diisàppetere. Se,parabunt v o s , excludendoalynagogis, ha-beanturabhomiuibusineutaliqaid coqculçatu. Sf jal
Vndealjbi: m m u n tM & r fido fto r condimentöiveiitätisreteiäos,
(dtn omeqCfoiftian otum,quod&peeieau^_iultagen - l d j(jamrediej.it j^ 9à li6 ,corrigetaiî Hinceftillud
tibusSè'tadæis.nultaàliacàqfapifiprqpterhlluhominls-l . cüilJfd î (-a pKmis:S»«i»edebtturmimiiorifapintecomlsßo!
GittdeiemiUitc&exnltxte,1«oiiixm»!cnesvtfrxcopiol4tß. q^ ftnKn tia iu dæ fo e ib s .ip fom q u e delignari nöiuiufoin
calis. I H ä |ritoeredas,qui phitargyriavians,dominum nadere non
■ HocdichuriUis,(iaiibint^ludetitesa(osiJpeäuco7ialsf.r]iiil- j d s [jjtaujt, Sicutfal infatuation cum ad eondiendosci-
mimdignibibtttfmtpromminelifuiomttmelumpiti. Multa bo sva|eredeÉerit nulloiamvfoiaptumerit.uequeterrç,
enim .mçrccs in cadis eft multa patientibus in terns pro- a it, qUam g er„ i jnare prohiber : neque llerquipjer
iüftitiam. > i limo,quodagticulturamfaiciindarcnonhnit: iicqniie^
sic'emmporfeattifMermtprOphrtis.qttifaeruntantevorpitres ccditab ag nid o neveritatis, neefiudtom boni opens tef;-
eorltm. , ,, re, nec alios excolcre valet: fed ab eCGteiiaeijOiiùl'i'ôcin
re,necauos cxcoicic vsuci. -
h x c ve rb a irrid etur- titc homo ccepit adifiear'e,& nonpotutt ton
fummare. Legimus-vrbes quaijiam iira yido tum iale Teini-
natas, vt nuilunr in ipfis germen oriretur. Itaque SaJ lg ,
terdum obeft • & nifi condiat,adnihilum valetvSic fai fa- ■ ■
pientis fine pace , non virtutis eft donum, fed dam na tio -1
r nis aiigmentum. Inexcufabiliter enim merebituc
Exemplo propbetamm confortaBilios. q u ia vera di- - , !-*-*>..<■ ««■ -
centès, Iplentper^cutipnem pati? nec tarnen ideo pro-
phetæ defècerunt à prædicatione»
' ,-i A :P V T X X I I I .
l i l L. s
S Eruntamenwv.obis£iuitibw,qiïtahabettsco}ifolattoncmve~
ftram. ■ . >. ,, jj , '
Çurn Tupra regnum caelorum pauperum elledicatur,
exoppb fita apparéiquodabho^regnpfealienatqüicon
Beda,
Ecd it j
Matt.
tue. i|
fliiroiu
lud. 9■ j
fupplicium, qui ll voluiflet, potuifiet vitare ; A f
peccatUim, Ideo Marcus^ait: Habete '
invobis falem&pacem i
: inter vos.
G A P V T X X V .
M. R. ” L. $
X T Osefik luxmundi. Nonpoteßcmtdsabfcondi fupra monter»
V pofita. Nequetucendutitliuernamy&fonunt earn jub^mo1-
dio, nequeftibleäo.: tiequein loco abfeondito,nequefub yafefidfu-
per candelabrum,vtluceat omnibus qui indombfunt. Sfc tuceat tux
veßracoramhominibus,vtvideant veftra bonaopera, &gloûficént
patrem veßrum quießtn calis.
Fiduciam prædicandi docet,ne apoftoli abfeondantur
ob m etum, &iîntfimiJesïucemælubshîod io , fed,tptali^
bertate feprodant, v t fiitiilesfint ciuitati fupra montetb
pofita:, & iiicern^atdenti fuper candelabrum. Inde itaque
funtlux mundijquiaillumiftàtiaChriftoducemfidei
& feientiæ patenter yerbo & ex em p lo miniftranc, qno-
cun^ue incelTeririt,non fiiam,led D ei gloriam qusrentes.
Myftice monsintelligitur Ghriftus, ciuitasapoftolijleges
cèit fufeipientes : vnde &nosfa<fti fumus dues apoftoloru
&domeßiciDei. Chriftuslucernam accendit, dum ceftam
humanæ nature flammafuædiuinitatisimpleuit.Quam
luCernâ quotidie boni dödtores accendunt alijs,id eft,ac-
cenfam libère pr«4icant.Lucernàm fupponere modio.eft
intra vnius Iudææ gemis terminos verbum fidei cohiberi.
Modium neutri generis, eft vas in quo menfiiratur. lyio-
diusmafculinigeneris, eftilludquodmenfuratur,fiuefit I
annona, fiue vinum. Itaque lex folis Iudæis certum ifto-
dum oblèruantiæ tnenlurans, digne m odio comparatur.
Vafis nomine vel ledl?, defignatur catoin qua anima quie-1
fcit.Quierep ambréprælèntisillecebræ occultai: verbum
Dei, quafi mb le& o lucernam operitquia ei concupifeen-
tias càrnis præponir. In loco ablcondito lucernam p o n it, I
qui veteris legis vmbram, ( id eft^bferuantias^ luci euan-
gelicæ mifcerelaborat. Quiaurem metu carn'ali o ccultât
verbum, ipfam camera præponit mani£eftationiVeritatis,|
& ita eam quafi fub vale tegie, dum prædicare trepidar.
Supra candëlabrum ponit lucernâtn,qui corpus fiiumini-:
nifterio D ei fubijcir, Vt fupérior fit ptxdicatio veritaris * &
inferior Icruitus corporis. Vnde Paulus iÇafiigo corpus nièuj
&feruitutifubijcio. Vel fupra candelabrum £id eft/uperec-
clefiam, inquafepuformisgratiâlpiritus lucet) lucernam
poùere,eft,incarnamm yerbum tanquam ecclefiae caput
prædicare : vt luceat non foluro Iüdæis fub modio legis,
led & omnibus qui funt in d om o , id e ft , ecclefiavelin
nmndo. Idepque credentium frontibus fignum fidei fo-
lerapfigi, vt quieqclèfiam voluerit ihgredi, lumen verità-
tis palam queat intueri.
M. S
Kotiteputare qùoniam vent foluere legem autprophetds. no vent
foluere.fed adimplere.
Prophetata de le compleuit :i Sc quæ proptéf infir-
ftiitatem audientium antea imperfeâa vel minus intel-
ledta fuerant, aperuit. Ad hoc relpondet quod ei pofi.
fet diéifî -Nunquid dices qùod contra legem fit ? Komin-
quit. No» vent foluere,id eft , deftruere. N o ta quia impleri
legem à Gh riftô , fuit, earn Cefiare, & opéra eiüS eüaeuariV
Promilfionës liquidem prophèriae Chriftus celfitre fecit ÿ
çüm p romilu obtulit. Figuras quoquC lègis nihilomihus
terttiinaûir, quândoresfiguratas fiicCedere inftituit/ Inde
eft illud iVfqueadlohannem tex & prophète: fubaùdis,figu-
ran^&pypmittüncjfed extunc inanfea figurata&promif'
fa luccedünt. Moraliaetiam præcepta cëlîantlécuiidum
imperfedionem quam priushabebanC / cûâdditürquod
peïfeàuttt eft* v t ib i: Ego autem dtco vobis^diligïteinimicoi
veflros. Videns itaque Moyfes Ghriltum legis finem &
cdnlummationeitifiituriiii), ac melipris teftamefiti fore
miniftrum : praîcepir, nihil eXcipiëhs, audiri eüm per omnia
Cum dicéret :PropbetamßßcitabitvobiiBßwJpJum^
De eodem Ierem ias : Êccedies ventent, dieït Doniïnm, & epft^,
futnntdbofupep domum tfrael & fuper àotnum îuda tefiamentum
nouunty nortfecunduni teßamentum quod fecipatr thus mum, cum
educerèeosde terra AEgypfi. Et dabo leges fneasin mente èorunt, &
in corde eorurrt fuperfertbam eas: & ero eis in Deunt, &■ ipfieruut
mibitnpopulum.
M. ’r L.
Athen quippe dico vobis, donéctfànCeat calum & terra, iotaynu
autvnus apex nonpfateribit ex lege, donee omnia fiant.
Ameri nec GraeCum eft4nec Latinum,lèd Hebrætim, èc
interptétatuf veriimi led idéô née Græcus riec Latinns au-
fusèft iriterptetari, Hptoipamentlito vobis id ic e re t, verum
dico vob is, rie vi|g£çgrel: nudatumi lo th v élio tha jdidtur
minima litera linguæHebtææ & etiâm Græcæ, ficut âpud
rhpS m inirnaiiteradicituri. Vriusapex, eft vnusdutftusli-
I teræinlummnm5fièucirib. yel d . vél titulâvna. Talefcft
j ergo qUoddiçit, Doneeômniàfant,fubaudisiquæ de meferi
' pta funt/non fiiperfluet aliqualiteiarüm figura, nec pars
nguræin lcgeâtltequam tranleàt cælum & terra. Öfteridi«?
tur itaqae qutodetiamquæ minime puraritur in legê * là-
crâmentis fpiritualibus plenafùfitj & omnia iri èuangelio
recàpîtülantür.Proteftatur etiam Dominus faciliuVmaxi-
mamundi elementa txanfîre,qUammiriimâlegisdiâ:a.De
figura huius mundi effdiélum, quia tranfibit,nôii de materia.
Vnde a lib i: Calos noms & ter ram noüa&promiffaipfius
expeâamus.in quibus iußitia habitat, Mÿftice, mandata minima
fignificantur per vnum io ta& vn um apicem.
ÀugüfiiAi
Hitrony.
| . i? I
peda.
\Luc 16. '
'i. Vit. j. ; :
Ambrof.
Hitrony. :
G I
Hierony. :
T * M .
PfÂl. 18«
Bibliotb. Veter.Patr.îo'/tt. U.
M . I
Qui ergofoluerit vnum de mandat»- ifiis minimis, èedocueni
fie hommes,minimus vocabttur in regno c4 orum. Qui autem fecerit
& docuerit, hic niagnus vocabiturinregno cdorum.
Qjmadelege nihil præcerib’it fuperuacaneum., érgoqUt
foluerit vnum de mandatis etiam minimis,iftis,id eft,legis.d'dfl-
cueritfic;iâ eft, fe eun d u m id quod fqltiit4non lècundum id
quod ego dpceo & ipfe legit: minimus vocabttur in regno u -
lorum, vbi nifi magnieffe non poflunt, id eft, ciuescæleftes
delpeótilïimum reputabunteüm, lite t hicelatus fit. No*
tat pharifaeo? qui contemptis mandatis D e i. propriastra-'
ditiones ftatuebant. Quiautefecerit & docuerit, ficutego d i- Ambrof.
, xfturus famjbic magnus ertt inedis,_ licet hic fit abieäkus. Ma-
i gni quoque erunr, & fin o q âd eômà gni,q uifaciuh t& nó
doccnt.faäoresenim legis iußiftcabunturapudDeumoQmve-
ro minima mandatafoluuncjfiuebene d oceant, fiueheC
bene nec male j parui iudicabuntur j Vtpote dam nacione
d ig n if ie d noriprorfusminimi. Dènique hil ptódeft do?
cere iüftitiam, quam, minimaculpädeftruit. V e litâ : R e gnum
cælorum eft e,cclefia, in quarègnan t edi, ideft,iüfti,
quie narrantgloriam Dei. & in ea minimüsVbpatur, maridâtumfoluenSjlicetdocueritfichominesficütegq
quiaetj-;
ius vita delpicitur. reftat vt&prædicariq concern natiir.
Eficoautem vobis, quia nifi.abundauerit iuHitta yeflra plüsqua :
fcribàrum & f har(ifaorum, hon intrabitis in regnum cdorum.
. Taie ejÿ ho cac fi dicat; Srudete mandata implerëjatqj
j docere. egqénim ë^ius verba non mütancür, dico vobis,-
: quod nifi fuperauèririsin iuftitiâ fcribas &pharifaéos, qui
! propterhouastraditionesiuftioteStepütântUr.ftôregna-
bitisin cælis. N o t a , cum^üftitiafitVirtus vnicuique reddens
qùodfuum eft,plüres funt partes iu ftir i^ u a r fi con-
uentu iuftus efficitur. Religio entra, qùa reddimus Deo
quod luum eft , & pietas parenribüs quæ fua fimr perfol-
ucns,fimiUter vircusquæ reddit maioribus & minoribus
I quaefuâfunt, nec non virtus quæpâuperibus quodluum
i eftilargitur.haïcinquam omhia ad iuftitiamtânquam partes
integrales referuritur.
€ A P v t x x V i .
A Vdifiü quia diâumeflantiqùis, Non oçcules. Qutautèm ôc-
JTjL cidentyeweritiudicio. Ego dutem dico fobisiquid omnisquï
itafciturfratti füo, rem erit iudïctdi 9
Pulchroingtelfiippuslegiscoepitexç'ederejftôndiiflo^^^
üére. Aperitnamqae mocum ânimj âd i rafe e n d um fi;a 11 i,4
inhömicidiócömpütari:cUmprluS nonat tenderen th d - j cV
rnicidiüm elfoshifiipereroptioneificorporis humani.-Sen-j
; fuseft,Iudicio legis Moyfî reùs eft’qui occidiraëfu. (fed e 4 '
g o dico vobi£>quia iudicto cidel^slegis quataî^oèéo, relié. Hierony.
efiomniSquïirafciturfrdtrifuo. In quibuldam codicibu?, ad - '
dit\ir,firtecaufa: feâtzdtndum eft,quiaifapenifustpllicur, M.
Sç inimicos noftros amare iubemür. Qwod fi contingat |
irafeiy non fratti,lèdpeefatoirafcenduni ëft, vt Pfàlmifta J
' . ' . V : D1 i ’’ •' " ait: 7>sï