j ' fS ■ Hü c .M....i.c..h..a..e...l.i.s GIty sIa_______ ______ !____ I ________ . SdlcTuiamiämölimexcogitatameitefabulam:e xnobis* lumaudire? Atqueilliquidem h o cm o d o . Q jiid ad h?e i
nim ipfis i ft alia argumeritadefint, firmitacem probabili- Sahiarbtnofter? nequcmolliusquippiamlocutuseft; &
ratemque fumk. Nam eccealciuolans ttf?&fublimis;qui fe deferentes nihil curauitpenitusifedeosabuefiuit, vt
inftar aquils aerem tranasrqui pennis (ub iriteHigenttam ! diuinus Ioannes ait. H o c autem fecit v tiqu e , non quod
cademibus ad aetherafubuolas: qui ad occurfum corporis eos fa utem adipifci no lle t: verum quod cum täh medicin
e cmlo quondam venturi paratus & expeditus es , me naindigerent,necintelligerent,necmag.ftroobedired.-
nlurimifacis &magnopereadmiraris; necfccusatquea- diciflent, retro ab ire proipforumarbitjxopermiffi funt.
mabile aliquid vbique circumfers, multorumque aures Indigere autem nosiftamedicina , conftat ommmpdis.
nouisquibufdam de me commemorationibus, ceu ma- Poftquam enim malorum multorum machinator draco
eico carmipe detines atque demulces. Actu aqu id emd e ; illedprincipiOexitiumnobisinosimmifit.viciffimcura-
me talis eft opinio. Ego ver® plane n ih il, przterquam j tioperosexcogitata&muentaeft. Hoccnirriienfu etiam
nodua fum .in tu s deformis vndiquaque , öcadipfum IudarisDominusdixiuNißmanducauerttiscarnem filijhomi
hocdiei lumen csecutieus.Quam obrem & nunc ad opera nis,&biberitis eius fanguinem,non habebttts vttamm veto .Quid
P/-/.45.
lucis inuitatus tergiuerfor, & negotium- fupra ingeniuin
fupraqueviresmeasrefugio. Quarenoliamorcnoftri vidusexcellentesarbitrarijquinihillumussmecvelisaddiuinos
fenfus percradandos eompellere , quorum & v ita
imputa, & lingua fimiliter ad res iftiu(modi explicandas
imperita inuenitur.Haud enim eo inlaniae progrediemur,
v t & qui fimus, & quo malorum peccando deucnerimus,
funditus nefciamus. Equidem memo, ne aduerfum nos
propheticum illud profcracur. Quart tuenarras iußttias
meas,&ajfuttiis teftamentum meumper o««K»»?Itaqu'e præfta-
retnos laudationes fcribere, quam adeo libere, & abfolu-
te nihil recufare, & inconfulto viribus fuperiora fufcipc-
. Verum enimucro,neiufla tuaafpernentes,inobedien-
tiçculpam commereamur,enconfifilanditate tua^ude-
musaggredi, adqua:pcrtingerenequimus , & vtpoffii-
mus, quæfica tua dilloluimus. Ptoinde hinc aures mi- (
hi da. - _ .
Inpeccatislèvolutantibus, vir fan d iffim e ,v t in ftu -
pris,vtinadulteriis,protinuscOndelcehderenoneflefas:
fed tales potiùs iis reprehenfionibusconledandos, quibusatiimæ
vülnera fanari conlueuerunt, facra Icriptura
latis luperque demonftrauit : & nihilominus(dem corpo-
rummedicieuidenti documeiitooftendunt. Vidçsenim
illos fécarealiquando, cumnecelfitas(èdionemflagitat.
Prætereavftiones, & amara médicamenta adhibent; va-
letudinem fæpe defperant, & aegrotis mortem auguran-
tur. Cur tandem ? vtcos in tuendaianitate in pofterum
cautiores efficiant,& itanihil eisignorantibus inopinum
officiât. Q u od fi eos in vi&u nullum feruare ordinem, &
promifcue quiduis edere, aut bibere viderint, quid opus
eft verbis? Ab iis vifendisabftinent,vt quiàd füosipforum
nümerés viuànt *• & auxilia medicavlurpare negligant.
ita? quoniam ferpentis, quern mente percipimus, vencno
ante tempusmortuieftis.
Q u od cum ita f i t , de caetero praepurgatione opuseft.
Nouit enim probe fand:itas tu a , etiam volentesantido-i
turn rccipere, eo non fimiliter & fortaito v t i; priufquam
videlicet malignis humoribus , a vitiofa-vidus ratione
cSlledtisfefepurgauerint: fed attenuantur& purgantur
ante,& 6c derniim pharmacum acciphmt.Quod fine du-
bio idcircofaciunt, ne propharmaco v tili, noxium acci
piatur. Quare facrurn guftare calicem nihil prodeft, nifi
prius bene purgatu^fis.Haec porro dicimus, non vt nos in
delperationem abiiciamus-, verum vt modos potius ac ra-
•tiones difcamus,per quas vita & rtiors inuehi folct.Quod
fi affirmaremus, etialn eiedis humoribus vitiofis, & indc
nobisaptitudineconciliata, nondumpermitti nos facro
poculo fruijtum (equererur vtdefperandum eflCT.Qupd
fi nihil eft huiufmodi, & qui accedit i tancummodo difcii
quomodoaccededum fit,neinde mortem pro vitaluere
tur (nam iuxta beatum Paulum, ideo inter nosmulriinfirmi,
C'yimbectlles, & dormiunt multi) qualis eftifta in hacre de-
(peratio?immopotiusfalutis concipiehda fpes,quam ve-
ritatis cognitio parit. Quam ob cauflam vigilanduro^ft
Quantum enim habet boni eius quo faifto opus eft agni
t io ; tantum contra habet mali eiuS quod.cohducibile eft
ignoratio. Reputaenim tecum* non paucosinfirmorum
adiifle mortis periculum * quia cum m roedicosinexerci-
tatos incidiflent, ?ongrjientia,mprbo remedia non fint
adepti.Quod fi iftucife fehkbet, nulli rei parcere a:quum
videtur:fiquidem potius turn ipli male valenti.tum phar-
macaminiftranti manifeftepericulum iniminet.
A c fi placet,admonitionem au fculta, qua Bafilius M agnuslacerdotem
vnumquemquecompellat ,inhaecver-
Ideoautemfeabillis rem.o.uen t , nequ alab e ignominiæ b a .Vid ene paueashominem,adlapfum&delidntuum:
in uràn tu r,qu a fia r tem dÉfa id ic e r in t, & inde nomén neuetradasfiliumDeiinmanusindignorum.Nereuerea-
corum in contemptu pbïïsrorr‘QnocircafHiqju isetia-m--- -aJd re quemquam glorioforum terrain hora ilia. Etvtpaucis
eois acceflèrit, difficili morbo impeditus, & eos quatjuam
tempore parum opportuno medicamcntum fibi compo-
nere vrgeat, non folum precibus eius beneuole nonan-
nuuttt : verum etiam vt amentem repellunt. Etiiepim
nonnunquam indulgent aegrotanti , eumque conlola-
tiohedcliniunt, non tarnen eo vfaue id fa ciu n t, vt propter
intempeftiuam eius jpetitionem homicid^ audire ve-
lint. Salutarero porrqmedicinam peftiferam poile reddi,
fi alieno tempore fiat, làpiéns ille docuit His verb^s.«^>«<vô«,•
dtp vyeiy >m > «liymi' ù>itnevrif factw, mtenipefliuit'os mfani-
tate morbum j n morbo mortem attulit. Iam fi talis ac tanta
diligentia .à corporum medicis praeftatur (neque enim
vrtquam indulgentægrotis , vbi manifeftum periculum
cernunt) multomagis morborumadanimam pertinen-
tium medifci & cutamprçcipuâm lufcipient,& (èciindum
leges fpiritus male habentium diaetam moderabuntur.
SiigiturcorporeisafFe&ibusmedentes, &fentiunt & faciunt
omnia ex medicina præceptis, idquc vt corpus,
quod multis partibus anima eft inferius, ad fanitatem fuo
labore perdu cant.
Curator aiitenv, & Saluator noftet lefus Chrütuspræ-
! çlariusôftcnditjriumvoluntatibus Humäniscondefeencomprehendami'quoslàcricanonesexcluiiunt,
ne illqS
fac participes. Infuper Öcloantiem aureafunderitèmnu-
mina diuina dona ad m inift tantes fie a<ftatum confiât. Si
enim confciinequitiæ cûiulpiam * huius menfieeumparticipera
fieri permilèritis,- languiscius de manibusvèftris
requiretur. Si'ueergo duxacceflèrit, fiue Præfe&uS, fiue
ipfediadeniatccinâus,indigneautemacccflerit„prohi-
be,maiorem illo poteftatem obtines.
His pofitis non eft,opinor,con(entaneum condcfcen-
d e re , vbi potius anim* periculum eft: (êd adhibendam
illicmedicinam, feciindum leges fpiritus, fimodo'etiam
obtempèrent ægroti. Sin autem præ faâ i, & fuoipforum
fearbitratu regentes, curationem ægrè fijftinbnf, alterum
èduobusin his faciendum; vt vel pedetentimemenden-
tur; vel omninodelerantur. Namfuperpopulo incredii-
1 o , & con tradicen te , vt ait Magnus Bafilius, illud dicen-
dum i feruans lerua animam tuam.
Molefta quidem apparethaèc oratio', & durà,& feuera:
at non omnibus prorfiis:vernm illis magis, qui fecundum
CHriftum nolunt yjuere,itadiceritem , tugum meumfitéue
eji, & pnusmeum leut. Si ergo leuia funt Setuatoris noftri
mandata , q u id faciemusnos, quiea pernoftràmfegni-^
I dcTeoponè2i,occhc.Dlx'àenim,nififoandu(au6ritû:drriem tiemgraüia, & odiofa rcddimusfneciftùc faltémcogi
J filijhominisy&bihèritii eius fdnguinetn, riônhabébitis vitam in vo- j tare poflumus,nos medicis corporum nufquam repugnà-
bis, T um vero multi dtfsipulorùm eius abibant retm necàmplius re.Quin dolbribus nos ipfos fubiicimus,-& amaras potio-
ambulabdtttcum eo,dicentes, dur us eß hic ferrite, &qttispoteftil- nés patienter haurimuS, & cauteriura in ceruicibus perferi
! Euch.
\ p ifp iit at io Prima. j y i j
ferimus , Sc alia huius getleris^ propter curat,ibnem cqr-. j
porismultatqleram9: fpirit;pali.vetb medico, nqftroncu-
tiquam fubdi vplumus-, omnibus modis tes eius curiqsè
petfcrutantës j; dictitautes eum pçeriis infligepdis rigidu»
rurfum,in congreflibus atrogantem, & i nfolenteme flej
nonvidentes.jlçcupdumylçeraquib.laboramus/empla-
ftraquoq.'nbbis imponenda. Scio eni^ï aliquandbytile
elfe condelcendere,hoc,inquam,nos quoq; confitemur.
\fertintanien non jn fingulis, ,& per pmnia y tile eft,quo-
niàm nec eiufd,emliabitus,.funt:omnes. Na.m quiprom-
ptus eft 5<cederè aliqUandoj&referre pedem ,quando id
t e m p us p oft,ula t , h u i c p 1 a n è cp n du ci t co n de feen fi o : ta I e
quippe trahjtamplius, & facile iugo fpiritus fubiiçit. Aft
pro fua libidine yiüenti, &r,e|rogrediminimèypil>ehti,&
pharmaca penîtusauerlànti, c ic o n de fee n fi q nru 1 t,u,m in^
commbdat..EiVçit enim amplius tranfderium agi,§c labi.
Ob hp.C enim D.omintis nuncdixit,vtautcmnonfcandali-
xjeUtits eos,accipe bantum,&vade in ww^.-nuncautcmfcanda-
hmi flocci pendens, inquit, plantatio quant nonplantauitpa-
ter meus c.oeléftU,eradicabitur.^Demonftrauit nainq; hinc, ôf
!prode^fe,&non prodeftè frequenter condelcenfionem.
Quare eos quiimmerito in eqofFcndebanturparuifa-
ciens^iebztyplantatioquamnonplantauitpater meus efadicar
Ititur. . ; 14
,,His de caulus cautè agèndum eft. Si enim tpedicus,
corporalis.ppp eonfueuit tradtar Ahorjbum ^lio, qupcüq;
modo ; fed tantum exdecretis mediçqrum?quamui$in-
terdumægrptusirafcatur-quanto magïsfpiritualemme-
dicut^^mn^pis cupiditatibus condelcendere pon opor-;.
tet ; fiquiderq de jçiüs manibus inprimis eptum fa,ngui;S
rëquirçtur,qui exnegligentiaillius.inperniciem animte
incurrerint^uçigitur.vthpfti,tncdere:autlinguamcpn-
tiniç.omninq.j prælèrtitn fi ^groti adhibitam,ediea,menta
indignantur. T un e enim non.de jtu^s, fed de ipfommmet
manibus eprum languis requiretur, Audi quidper Eze-
ùhielemdic&pDeps.Sifyeculatqr.cçcinerittubay&Jignificaue-
modum illi ' volunr* etiàm ante proeuaricationem Adarp
primus hbmo mórtalis eràt,qu id illi pbfteairrogatum
mortis fupphciutn ? quidpellicëafn ïndutus eft tunicam.
fiq ù id em i pnipordio eum Deùs môrtâlemprbcreaüe-
râtfjCur etiam fplia fiçùs con fuit, &Deum latêre conâ-
tus eft,;fi non diuinitatis adipifeendæ fpe ille f tu s , |>ri-
mam ftolam perdidi t, & pro imm.ortàli mortalis repehte
eiiàfit î
Acçipe quod in rebus diu;njs égregiè vétfatps loan-
n| s Dàmaïcén us fu per l^ot àlliçdbi Icrip tu re 1 i qii fi. P un i
crpiohequiffimusille^Diabolùs) (pern cdnièquéndæ di^-
uinitatis A dtmo iniecic, atq; ita eum ad tôditionémraô-
riendi,rhore ani mari tiu m bru .car u m ,deièci t .Doeéàn t igi-
tur ifti j vbi prias çum effet ; & vnde ipfum ad intêritum
curnbèftiis communeitidéiecerit. An iiu bînn lta teim-
mortàlitâtisytïq;,quaantè'mandàtûni âb fë violatfibrief
ditus erat ? Per inobedientiam igitür, gehèris nôtiri àu4
dtorad corruptionem riecclîîtatètn lübèündæ mortis
reda«ftu$:perinobédiehtïam àdindüeridampellicëam îl-
lam tunicam daihnatu's eft:per inobédiëriciabi calâmitô- !
làhæé, & vàriis expofita incbminodisVita introiuit. Ait
enim,quia hocfecifii ,fpinas& tribulosti&àpariéttïbï. Q u id
fnulca?fîprimitus Adam ita fuiflet conditus,Vt mqri pqf-
fet , non enm pecGatoiàm irretitum mortccoridérnnaf-
fet Deus. Q u i ehimçôridpmnàiTet? hairi vel citràcon,det
nationem mors mórtales riaturalicer, lequi çônfueuiq
Quamóbrem ‘nihil^ ti$i'cum iîlis fît ; praefertim quàndd
Cartnagine cbngregata fynodiis quæ d id a fimt^onfîti
maï;ciiju$ ilia v e rb a , canine ceritefimohono leguptiirl
S't quu d.içit, Adamum mortakm a Deo formatum nonpofl
peççatum corruptionifaiïum obnoxium, anathema ejlo.
jSicetiam^vir landiifîmé,quôtquot:Âdàinuni medium
in tej immortalitatem & mortalitatem conftituünr,pro7
.culàvera rationedilcedurit. Qüapropter tibi dubitàn-
dum non eft.Etenim fi DeüS,cum pfoauëeref hominem,
tunc illi d ixiflet,qu o diecomederitis de arbore, morte
ritpopulOi&audieriiaudiem voçemtuba.&rionfeobferuauerit: moriemini,attuliflentiftialiquid’', qtiia principip morra-
& venentgladius, & comprchcndçrit eum,fanguistiusincapite Iem eum fimul & immorcaleiri fuilïè opinahtur. Quja
eeiiumseernitt-l, qnuuii.al vvnorc.eemm ttuuhb*a ajuu/dliiuuiitt , & nIMon» j /e» cmutßlnodAinunit.. Hjec e.vx ùarX mnlrn'nnn-ÂiiiFn-AiriAnam i__.'J ^
paûcismultà i.plura enim per angufiias temporis non li-
cuit. ■
El VS DEM DISP VT AT
I O S E C V N D À.
y trum audiepdi fint docentes, hominem àprincipio
caducum corpus habuilfe :& palîionibus, fiue in-
, /Oommodis naçuralibps ,ctiam ante traplgrclfio-,
nem ofinoxium fuilfe:çibumq; fenfibilem in pa-
radilo adhibuiffe : & lignum fcientiæ.ficum exti-
tifle .. '
A D V E N E R A B IL EM I N P R I M I S M O-
nachum Dontinum I o a n n e m S m e -
n i o x a m .
R im v Mquiderndiominém iliumab inte-
ricu & coriiuptionc initio liberum,póft pro-
lapfionem in pecqatum, mortedamnatum
e lfe , ante alios (àpieus Salomon docuit,in
libro lapientiæ fuas, ad verbumitaloquëns.
Deus mortem non,fecit; fed in incorruptlonecreauit hominem,&
imaginent propria oeternitatis *fecit ilium.Inuidia autem Diaboli
tnorsintrauitin orbetn terrarum. Si igicur Deus höminem in
veröfmultQ poft eius ereationem mandatum dédié * Vridë
& mors occafioriëm contra nos na&aeft (aitenim,ftcom-
edezitismortemoriemini)cariofiusindagare primi hominis
coriditionèm prorfus iiori decebâteos, qui facram fçri-
ptijiraminterim legun t & pérfçrutantut: cum hinc perfe-
â è fc ir e n t , quali naturaelfetconditus, qui fecundum i-
maginemDei fcilicetfadtusefler.Patetcnim, Deum raa-
nuum fuarum figmentum honorare voléntëm ,-.a pri-;
mordiis ftatim,atq;ab ipfo principio ilIucHncon uptionis
munere condecoralfe. * Atq; huic vniuerfus landfcorum
chorus aftipulaturjnectu fideni didis non adhibe. Q u o niam
narriq; Deus hominem omnium cerrenorum print
cipem conftitueré V 9 luit,o b id (vc auream orationem
fundensIoannesinquit)ànimæefientiamillilargituseft,
hincipfum etiam iügïterimmortalemelÏè vplens.Namfi
hocn.on fuiflet, lï animum mentis cotripotem à Deo A -
damus non acCepifiet, nihil erac futurüs,iukra diuipilfi-
naum ioannem : vtpote formatusdepülucrcjvride himi-
rum bçftiæ quoq; pcôçreatæfunt.
IntèlligeJgitür, & làcrum caput, ex multa bonirate
Dei talibu.s muneraritis incorrüptiônçrii, tune Adarno,
quem primum finxit ,impertitam e lle , & gratiam ftatim
in ipfo perfedam fimul^ omnibus numeris confrim-
matampenitusfuiue.Alióqui non Uli facerparadifusad
Habitandö contigiflet : ripn èi honorisçrgô in omnia cer-
rena finjperiurri datu eflet: non illi tunc imortàjitatis am-
blitud o , (ecundum im agine æterriitatii Dej cóllatafpif-
fet.Verum hate quidem â principio ipfo ex gratia Adamd
dDeo conCe^fla funt, vtdiximùs. Diuina àütvoxillà,ne
çbmederefde figno fdènriîB,neinprce moreretùr, mülto
incqrru p cione corididi t * àd fimilitudinë ætcrn.itatis fuæ,
qu o n^tand em modô çorru ptiom&mo rtalita tifub ic- TT.___ ( ____ ............................................
dura alferemus, idqi cüfti.Deus*vcaudifti,mortem ab i- poft ereationem iftahcci lègem iriipb(uir,vt fiiprâmeminniiMtioft
'nhnonn fccerit?MNoamivi ftîi dicimus,corpusf1ll1.u. dJ At dJa..m' :i !j ■, :n__i_m___u st._I_m__p__o__lu__i_t_ _a__u__t_e__m_ irsdj .e caulfis. , q__u_ asn oui.j i-mlle,qui
90Xtuptioni aliquomodoobnoxiu fuifle-i nihil aliuddi- nouit omnia,etiam aniequamforit.(^itriobrem-fifiedn^ •
.cimusjquamjC.orruptioneac mortem tunc a Deod om i- noli, t.u quoq; fepmbiVeimperitoriTOlimufauferri.Crea-
natuminnoshabuille.Atquialitefjalirerinquam.reseft: tiitenim Dcus hdmipem iriineorruptione, hbceft,illicb
quoniam, v,c iam dicebamus, Deus mortem non fecit. | iricorruptibilemiplum produxir. Atq; idcireda ratiotie
Qupcirca dfe hoc dnbitare nefas. Etenim f i , .quenfad- 1 alieniim eft dubfiare. Si enim Deus, vciam''fignificaai>
Btbltoth. Vet.Patr. Tom.iz. . ; CLqq- } " ^ m u s ^
J