Adam.
Abraham
Gin. c.16.
& 2 2 &
E fy 4.
Sup.c. X07
tatis, & peruentionein Hierufalem, & d e lau d e exhibita*
in Hierufalem: v t eft refponforium, Deus canticum nouum.
& dicant nunc. 8c In Eccleftis benedictie, Haec refponforia fum-
ptafunt dcPfalcerio, quod eft dccem cordarum, in qui-
bus eftdiledlio proximi propter Deum. Ex refponfbrijs
pfalterij infinuat proles fe diligere fponfum matris fua?, &
matrem fuam liquido refpondere ciuitati Hierufalem,
qui in caelo habitat. Tria officia, Cantate Deo, & Vocem iu-
cunditatis, ScExaudi Domine, recolunt eadem tempora,qute
& refponforium. Vnde non dclinquunt, qui pro tres he-
bdomadas vfquead Penrecoften ea cantant. Refponfo-
De Pentecofte.
C A P y T. CXL VI L
T)Enrecoften idcircoantiquus populus celebràbat, quii
m illadieLegemperMoyïènacceperat. Hancfeftiui-j
tatem ideo Ecclefia célébrât, quia ha cdie nouamlegem
perSpiritum fàndfcUm accepit. Pentecofte ouiem Grfccè di-1
citur, quinquageftmusdies, quiaà die refurredHonis vf-
que in hänediem'quinquaginta dies computanrur. Heriade
Afcenfiotxe D omini,nuncfponfam confolànrurexi bræus populus àdie immolacionis agni Pentecoften nu-
perionafponfi,vteftreiponforium,N0wr«rtar«r,ôcTempus merabat, Ecclefia autem à Dominica Refurredtionis
eft. nuncipfàloquituradfponfüm, v t eft illud refponfo- computat: quadieconcordiamlinguarumper Spiritum
rium,ExaltareDeo. nuncoptatrecipiadeurofuperiydera. fandhimacceperat. Se^ptemhebdomadæàPafcha vfque
In Pentecoften cantant Romani nouem ledtionfcs, v t in ad hoc feftum numerantur, quia in hoc fefto feptem do-
alijsDominicis. No s vero propter baptifmalia'in tribus na Spiritus fandtidantur. H o c feptimusannus olimpræ-
perfonis baptizati tribus Pfalmis laudamus Trinitatem figurabat, qucm Lex annum remißionum appellâbat. quetn
vfqjadodlauam. Refponforiafonant Spiritum fandhim
paraditum, id eft, confolatorem à fponfo promiflu m ad-
uenifTefponlæ,& donaei peripfum allata,tdeft, fidem, o-
pera,miracula;& estera charifmata.
A
populus cum ls titia d üceba t, aferuili opere vacabat. He-
brsosobindigentiam venditosa feruitio laxabat. Itaex-
pletis feptem milibus annorum fidelis populus perfepti-
rormem fpiritum plenam remiflionem confequetur.a 1er-
uitute eruetur,& libertate induetür. Vnde & per feptem
dies hoc feftum celebratur,quia per feptem dona Spiritus
fän&iplena gaudiaanimabus &corporibusin futiiravi-
ta^rib'uuntur. Ideo & feptem vltimi Pfalmi pcralleluydin-
titulantur, per quos fempiternagaudia per gratiam fepti-
formis fpiritus danda prsdicantur. H o c feftum ideohon
De Afcenfione Domini.
C A P V T CXLV.
S cenfione m Domini ideo non in Kalendaria die cecaeleftem
lebramus,quia per hanc Ecclefiae de hoc mundo ad | in Kalendaria die, fed in qüinquagefima poft refurredho-
patriam exaltationem commemoramus. Per
proceflionem, quam in A feen Hone Domini agimus, D o minum
cura difeipulisdeHierufalemin montent Oliue-
ti proceifilfe exprimimus.
De vigilia Pentecoßes.
C A P V T CXL VI.
IN vigilia Pentecoftes legunrur quatuor Le (ftioncs,proprer
quatuor caufas, quas in vigilia Pafchæ diximus. In
ilia Vigilia legebatur , Inprtncip'tocreauttDeus ccelum &ter-
ram. In ifta legitur, Tentauit Déus Abraham, H x d u s le C lo nes
reducunt nobis in memoriam duos patres , vnum
carnalêm, &aliumfpiritualem. Ab Ad4£i fumpfimus o-
mnis camalisgenerations initium: ab Abraham veto fpi-
ritualis generationisexordium. Ille inobediendo noso-
mnesperdidit j ifteDeoobediendoaudiuit ; Infemine tuo
benedicenturomnesgentes. Illam ledhonem canticum non
fçquitur, quia per Adam omnesadluótumnafqimur ; i-
ftam Canti cum fequitur,quiacundti perfidem A b tah sin
Chrifto adgaudiumrenafeimur. V n d e& oratio confo-
na t, Deus qui in Äbraba obedientia. Ledkio Tentauit Deüs hi-
ftoriamfonat. Alia, Scripftt Mojfes canticum, nouam legem
declarat, quam Spiritus fandkus in cordibus fidelium in
diepsnitentisfcripferat.ficutMoyfesillam legem indie
psnitentisperceperar. Vnde Allegoricum canticum fe-
quitur,in quo nobislætitiaæterna promittitur. Tertiale-
<ftio, feptem dona Spiritus fandfci pronunciat propter Ce-
pt,em mulicres.quas vnum virum, id eft, Chriftum appre-
hendere clamat. perhancTropologianotatur, quia per
feptem dona Spiritus fandki mores fidelibus dan tur.Han c
Canticum fequirur, quia bonos mores gaudia fequun-
tur. Q u z n a h d i i o , Audilfrael, Anagogenfonat, vbidicitur,
Difce.vbifitfapientia,vbi virtus, vbiprudentia, vbi lumen,& { jquia mox vt Spiritum fanÂum acceperun t , confeftimab
pax. Quam canticum fequirur, quia in ilia vita canticum
ls t it i s fine fine cantabitur. Ticuli ideo non pronuncian-
tur, quiaaucfcoresScriptursàcarechuminis adhucigno-
rantur. Aliqui in hac Vigilia très leiftioneslegunt,& quatuor
Canticacantant, quia fidem Trinitatis, lex,pfalmodia
&prophetia in ftruun t, ÔC quatuor Euangelia ad lstitiam x-
te rn svitsdeducunt. Romani legunt nouem Le äione s
inPentecofte, vt inalijs Dominicis. InhacdieBaptifma,
vel in omnibus fummis feftiuitatibus ad vefperam, Laudate,
cantântùr,hoq ideo fit, quod in hi$ Pfalmis magis laudes
Dei fonarc probantur.
nem Chrifti, & in Dominicacelebramus, quiaperillud
illam requiem,qua in Spiritufan&o requiefcemus,in per-
ennigaudio commemoramus. No taaliud eft Penceco-
fte , aliud quinquagefimä. Pentecofte a die refurre&ionis
Chrifti vfquead Aduentum Spiritus fän&i:Quinquagefima
incipitaSabbatho,quoduo Aüeluyacantantur, & finitur
in Dominica^Beneditta, fed vtrumqj corporis & anims ls-
titiaexprimit.
DePafchah Qüinquagefima.
C A P V T CXLVIII.
PAfchale tempus per quinquaginta dies extenditur.
quia lieu tin quin quagefimo anno vel in iu b ilso po-
pu loD eired dita e ftlib er ta s^ am ifla b s rcdita s , ita nobis
in futurö perIefum in Spiritu fän^o redditur amifla
libertas , & paradifi hsreditas, Quinquiesenimdecem
funt quinquagintajhoceft pro labore quinqjfenfuum denarius,
his in futüro dabitur , qui hicin vinea Domini in
Quadragefima, hoc eft in hac vita decem pneceptis labo-
rauerunt. Sunt enim feptem hebdomad£,& vna dies. Se-
pties autem feptem cum vna die funt quinquaginta ?hoc
eft, qui in feptem diebushuiusyitx per feptem dona Spiritus
fanefci quinqjfenfibus fuisdecetn pr*cepta impleue-
rit, in fiituro ilium in prtbmio recipiet, in quo folo, öc qui
foluseftgaudium omnium. •
De feptem diebtu Pentecoßes.
C A P y T CXLIX.
H Er feptem dies Pentecofte colitur propter fêpi
1 na Spiritus famäi, in qiiibus öc ieiuhium cch
tem do-
ceiebratiir,
illecebcis huius mundi fe fideles abftinuerunc.
De ieiunio Quatuor temporum.
C A P V T C L .
DE ieiunio Quatuor temporum de Lége eft âcceptfi.
Ideo autem quatuor remporibusobfèrliantur, quia
quatuor tempora anni,fcilicet ver,æftas,'autumnus,hiems
numeranrur. Ideoautem in vnoquoqj tres dies, quicon-
iunótiduodecim fiunt , quia duodecim menfes in vno
anno
inno funt. Vr ergo homo, qui ex quatuor elêmentis con
ftàt.Deo rèconciTietur, qui in tribus perfonii colitur, îdbo
quatuor teniporibus ternbs dies âbftinere præcjpitur;
De Quadragefima.
C A P V T C L I .
QVadragefimam ideo ieiunamus, quia decimamCreà-
mino,domus Aaron bénédicité Domino, domus Leui benedïcite Domino,
raelpflp«/i,p<fr domum Àitonpulati, per dbmüm Leuiwj-
niftri, per timentes Dominum quôq;w/iv/o}îàccipiüntur;
fie & miniftrialtaris«» iicoljtbôs,in Subdiaconos,inDiaco-
nos,in Presbytcrosdiftribuuntur. Quâfi quatuor vimiti-
bus prudehtia,förtitudine;iuftit ja, & tempbranria pollet,
Dominumcüm fupradiótis Patruro ordinibus benedice-
revalent. C^nqpltsfleäsmtugetiua4icitur, qüia.prohisj
quatuor ordin ib. & pro pop ulo oratur. Quatuor Leâftj-
ne s& tempori,& ordinandis congriiunr; Gradualia véro
le<ftionibusconueniunró QüintalèÖ:ioidcble^itbr,quia
ficut pueriilli in fornace ignis j ita ordinandi ih camino
tribulationisprobantur. Vnde,ôtillbrum voce benedi-
â ion é s cäcantur, qtiia poft probationem coronam ur. A d
hanc leólionem fleiïamusgenua non dicimus, quia ftatbâm
Nabuchodonofornon cuminfidelibus i fèd Dominum
cum pueris nos adorare innuimus. Tradius, LaudateDomioleucolligimus,
tori noftro de diebus noftris reddimus. Sed quia hoc
eucorpore agimus, ideo pro fatisfa&ione duodecim dies
qui timetis Dominum benedïcite Domino. Per doipum lf-
pro duodecim menfîbusabftinentiànosaftligimus, quos
dies ideo quatuor'temporibus rernis diebus ieiunamus,
quiaeadem quatuortempora'ternis menfib. aferibimus.
Quatuor quoque temporibus qualitates elementorum,
fcilicet Calidum, frigidum,ficcum, humidum ineffè fei-
mus, ex quibus deledtamênra mundi Contrahimus : Et vt,
hoefuperemus quatuor temporibus Deo fàcrificium af- ................................. .............#_
fliâionisexhibemus;E-ft&.àlia cama: îu Vere feminaimit-1 »«1», laudem regis exprimit,' quam Domino poftlibera-
timus: in æftate femina metimus. In Autumno vinum & } tionem puerorum foluit;
rteroq; femina fpargirtius: In hieme hor-
tis&aedificijsinfiftimus. : Et vrhtec noftris cpnferuentur
vfibuSjidcirco ijfdem temporibus nos Deoieiunijsfubdi-
mus. Hx cquatuor tempora Chrifti & famftj loannis Bla-
^>tift* conceptione & natiuitateinfigniuntur, quia Chri-
ftus in vere,&Ioannes in autumno conceptus,Chriftus in’
hiemeIoannesinsftate natus feribitur. Vbi autem nos
tres dies obferuamus, ibi religiofbs quadragefimam agere
non ignoramus. Sicur enim totaEcclefiain vere ante Pafcha
Quadragefimam ieiunat,ira pleraq; multitudo in ae-
ftate ante feftum fanifti loannis Bapcift^jfi'militer in abtu-
mno ante memoriam fandii MichaeliSj itemquein hieme
ante Natiuitarem Domini Quadragefimam obferuat.
Deferiaquarta.
C A P V T CLIL
FEriaquarta du^ledliones Iegunttir, quia ha:cieiunia a
vetcridtanouoTeftamentoinftituuntur. Antiquus
namqj populus in vere Pafcha celebrabat, & tunc fe affli-
gensazyma edebat, in aeftate Pentecoften folennizabat, I
tuncq; feaffligendo pcimitiasofferebat, in autumno fcc-
nophegia, id eft, tabcrnaculortim fefta agebat: in hyeme
encania.id eft,templidedicationem recolebat;&in vtro-
quefefto feieiunijsaffligebar. Ideoeniin du*ledtio
Quarein quatuor Temporibus ordinesfiant'.
, C A P V T C L V.
A, K Iniftri Ecclefiaej ic
XVJLnantur, quateni
ideo in quatuor temporibus ordi-
quatenusfub quatuor Euangelijs Chrifto
& Ecclefiaeferuire admoneantunln Quadragefima idcir-
co ordinantur, vt vitijs^marceanr. In vere ideo, vt vircuri-
bus floreanr. In fepfiraana Spiritus fandli, in sftate ideo
, vt fint fpiritu feruentes, Domino feruientes: In autumno
8c in fefto tabetnaculorum ideo, vt frudlus bonorum
operum colligant,&: ipfi tabernaculu.m Dei fiant: In
hyeme & ante Natiuitatem ideo,vt mundo moriantur,&
cum Chrifto in vircutibus'renafcantur: Ideoin fabbarho
ordinesfiür,quia Deus fabbathum fandlificauic,in quo &
requieuit, & ipfi debent eflefamfti 8c vacarefemitio Dei.
Saobathum quoque eft feptimus dies, & ipfi per feptifor-
mem fpiritum feptem gradibus diftribuuntur. t
I De Dominica poft oilauam Pentecoßes.
C A P V T C L V I .
T~\Omin!ca,qu* fêqùitur, ideo ab officio vacat, quiao-
, , ■ ____ ^ i im Romani ordinationes in Dominicafaciebanr,fed
fèria quarta leguntur,quia qiiarra *tate mundi lex& pro- l In vefpera Sabbat hi incipiebant. -Et ideo in Quadragefi-
phecialcruandatraduutur, & o rdioandivtraquelege in- ! ma oratio fuper populum nondicebatur, ad quam non
ftrudlrieflepræcipiuntur. Scmelfleftamusgenuazd ptiorem icapita, fedgenuafiedtebant, quodin Dominica minime
Cofteiftam fine fälutationeprolaram dicimus,quiain vna ' licebat. Sacerdotes namq; iure in Dominica ordinantur,
Chriftianareligione vnum Deum colimus. per quos Dominica facramen ta confècrantur.
Deferiafexta.
C A P V T CLT IL
FEria fêxta vna Ledlio recitatur,quia in fexta ætate mü-
di L e x& Prophetia in vno Euangelio récapitulai! tur,
ad quamfliftamtugenua dicitur, quia Chriftus legislator
adoratur.
Defabbatboin duodecim Leüionibus.
C A P V T CL IV.
SAbbathum duodecim Leiftionibus intitulatur,nô propter
duodecim L e â io n e s , fcilicet propter duodecim
lediores, quiaolimRomæfexlecliônesquæ Latine, ex -
dem Ôc Grx celegébantur, & duæcaufævexprimebantur.
Vna quiaGræciaderant, qui Latinàm lmguam nefeie- I
ban t , & Latin iaffuerant, qui Gnecamignorabant. Altera
qudd per dodtrinam duodecim Apoftolorum vcefqUe I
populusinfideconcordatur. Quatuorledtionibus,quatuor
ordines Deum benedicentium expri rfïuntur.qui per
Spiritum fândtqm defcnbuntur: DomusifraelbenedïciteDo~ \
Bibliotb. Veter. PÀtr. fom.11.
Quidfignificet tempus inter Pafcha & Pentecoften.
C A P V T C L V I I .
/ T P Empusa Pafcha vfq;poft_Pentecoften illud tempus
A nobis commehiorat,quodiu fidelis populus poftBa-
ptifmainnocenriam lcruat. Tempus a Pentecoften vfque
ad.Quadragefimam illud tempus infinuat, quo proerro-1
tibus fe occulta p’oenicentiamacerat. Tempus veto Qua-
dragefimte illud tempus indicat. , quo ab Ecclefia eie&i
publicapcenitentia felatisfacicndo caftigant.
Delanuario.
C A P V T C L V I I I .
PErmenfem Ianuarium, in quo annus innouatur,tem-
pusantediluuium nobis repraefentatur, in quo mun-
dus nouus inchoatur.
*- DeFebruario.
pErFebruarium,in quo Alleluiadeponitar,illud tempus
A poftdiluuium innuitur, quo vniuerfiras linguarum
confunditur. • '
f E
1'. 2.
3.4;
y y y y