A ! I
|$.R*£ 9- I k.'Par.Si I
àéft.z $.
Gal. 4. I
'PjW.54* I
?
Éeda in
hiïmili*.
C
M.
Beda.
äieron.
de effen-
tja Dei.
SSopmbii.
lob. 19- -
D
ïérem. 18
M.
Éeda.
Za cha rU tpijccpiChryßpdslitrU, ________ — -, r. .i^ - g
— MMremfmtmqaùimihit! non inuémtmulletcra^|id çtt.
& lobatinis crcfcéret prôfe'dtus. Nam fi ifipifmo ad «enta
Màriæ fpirituiart&o. funt r ep je ïi, mulcum eft iliis fil-
peràd:di(um tanta mots tbanfionis.
C À P V f IV.
ELizabetb autem mplcium eftteqpus pàriendi, &peperit fi-
Hum. '% || I -r Ç~'-1| ~ ^ y „ p i ^ C; u
V er biirtf hnpietionis tahmm folec accipi in bonis v t *
iritpkti futilities Maria vtpareref. hnpieiiit Saloirioti adtficartdo-
?" tm . difunctus. cïl Abraamplainsciiertm. cum yeriit plénitude
temporis, toiifit Deus fiftum fittifn. At contra dies itnpiorum
i na nés (ü ivt" fieu t legi ttir : Ùirifaiiguinum & doloji nondimi-
diâbunt dieifuos.’ V J ) ' - ,
Etaudiêrutievicini & cognaii eius ,quia magnficauit Donn-
nus mifertcSrdiamfuamcum tlli, é-congratulabànturei.
I^v^iaftigrati^fecürüt^Yiitutis.exultàcionevicinp-
r u irtpræ h g vir ânt e"ifi gna t u r.
cabarit eum hotittttèpdtrisfô " Ecnjpondensmater t
m , dixit: ÏJequaquam ,fed vocabiiurlohannes.
Noh i'gnorabar fri a ter filij vÔcabliHifti , q tixiamprô-
p hetâuèrât cü n ceptum | fie Chrtftüm. Sciuit eni m Fpiritu
prophétisé de nomitte imponendo,quodhön didicerar à
tnariio,vtpote m u to , cui ab angeloprxnunciatuittfue^
rat; 1 l
Et dixerUht ad iüam : Quia tremo eft in cogriatione tua (fut vo-
cetur hoenomine. Innuebànt autem patri eins, quein velUtiïocari
eum-.&fiofiuUpfytfjgilltfèm ifcripftt dicens : labarinesiH nomen e-
ius. & miràtifunt vniuiffi.
lohan ne,se fl; nomelféitis. A c fi dicerët, Nori tiOs hod
ei nomen, iniponimiis , fed d Deo iàm eft impoficum.Hoc
ênini nomen ifbn gen'éris eft j lèd vàtis. Et miratifunt de
conuenientiairiterpatrèm,&matrem. Qu» püerum nomine
patris m agis qu a lohan ne m vocandum décerne^
bant jeösfigifrantjqui,Dominorio u ægràtixtriunera de-
cdarantejCupierunteum pqtius confueta veteris lacerdo-
1 tijediéta prædjcareV Vnde bene Zacharias'memorià D o mini
interprètatur, cjuiamemóriam antiqüse obferuatio-
nisd D omihoâatæ figurât. PiigiÜarîs âppe|laturvelgra-
, phius vèl tabella»qu£é pugno poteft irtcludi. '
I ApertUth eü autan iltcifos iïw &iiiijfi!d eiiis, &hquebatur behedicensEfeum.
Ex'fàÜK eft timorfit per entries vitinoseorum<
Soluit fides linguanjjgmtiam mcredülitasKgad.eràt. Aliegoiiceloliafinîskc
e le * ta jia t iü ‘itas,gratiçeftnou tèftamenti
cçcle(iam)fortem,(ednbicamdcrponrando Fccitfürccm.
* Et d ix it corttäßlutit liobii. H domo Dâuidpüerifüi.
iriçhoatâ fublimitas. Vocàbulum Iohannis.( noc
e lt , cr-ratiæ D é ) mater verbis, pater lireris intimant; quia
lex & p'ropheta cum pfalmisgrâtiam Cfitifti prædicant.
î? u 1 elite Z a ch a r i as û 6{aua die ptol is editæ loquitur , quia
per Domini rer«rteâionlrti octaua di^àiftam , (acèrdo-
tij legal is arçafiâ pâtiTérunr.
Êi/ùperomriia fitontanaludàt diuulgabdntur omntd V&ba bac:
^ftofiüaUniomrits qui auddèraniincvde fuo^dïcentts: Qiiïs pûtas
puerifte ent 3® Etenim manui Dominierat cum iUo.
j f Praeçurcntia iîgnaa\ prÆcuribïi veritatià præbeftf îter.
Vnde quiifiidieràiicjexcitati m iraeufo& trmdre ftiipefa-
&i ,taditëctientumtèipia:iïolantes,dicunt: Qtftspumpuef
ifteeriti ^ n ü s Domini filius eius îtitelligftur, vein Kaia :
omnïa lut ni anus iheafecii. Aliter tîerô marias Domini fla-
j geilumeius açcipifür', vcin Sophohra ; Extenddm iridriiim
' fneamfuper Iudatri. Hide & Iob^kanus Domîriiieti^it me. Hic
a^ucmmanus Ddiïfiifli,pôtéftas eiiis ihtelligfdir.de'^ua in I Ieret^ia : Sïcut latum in mdnu ftgutï, ita vos ïnmaP.ù meadomus
r d * ‘* * \ ‘*‘' p . , *y' 1
EtZ4clukispdterekts impietttsesl fpïritufari£lo, &prophéta-
üitdiiens: $énffit&u*Doimnùt rreiisïfraclquiavifitduit & fecit
rederiiptioneitfflebisfuoe. . , . .
cógrioiieratjprophetiçbmbrequafiiamfaiftumnaftat.
Namquæprôphc-
tanturjTecuÀdum tempus futurafurit: redfeciindQ feien-
^idm prq^feêtÿitiff, pro Fâiftïs habetida. Vifî ta u it, iiiquît,
plèbe fi foafh quâfilôngîfirifirmitafe tabeidcnrèm^ & re-
demit earn^filif (ui i^rîguine fub peçcatô Ve'nditam. Sua
tïicftttiihón qued venfens fuâro inuënfefîÉ‘,ïèd quia vifirâ-
dô luathiecit. Guifimileeft ifludln fide prcmerbiömmjj
doena dicit'fitmam celfiuidineip , qnia cornoeft fit-
mum & cïcedic earnem cum ombia o fo ca rr ie (bgultort
Vöcatiiricaquecórnufatucisregnum (àlüatoris, cju° mûiusécgaudiacarnis
fupcràntgr. Incflidi;figbtara-■ Dauii:
St SaÙnMIi cornu o ld Wni in rcgnl glórlam confedati.
Slcui incucus tH per osftnâorum. qui à ftculofunc, prophttd-
rum tïus,
1
Prou.
Gen.11
Beda é *
Ambr. I).
A feCuid id eft, ab initio feçuli > quia tota veteris iefta^
mentiferipturaprophetia deChriftô præeefftt, & a
pore Adæ iândti patres fuis qui que fadiseiu s dirpenfario-
tiiteftimoniunireddunc. J C ,
Saluteiri ex inimitié rioftrù, & de manu omnium qutoderunt
W° ËJtpianat quod dix e ra t, erexit cornu falutis h o b is , id
eft * ërexit nobis falutem ex inimicis noftris i id e ft, de pa-;
teftate broriium qui oderüiit nos, fiue fint im inunii ipiri-
tus, fiue peruerfi homines; Intetimpfitlui faflifumus, in Rom- *•
futuro reipiàfaluabimur. . C
Àdfàcttndam mifericordiam cum patribus noftris, & memora-
ri teftameritïfuifanlti. ' lufiuraridum quod mrautt ad Abraam pa-
trem nojlrum, daturum fe nobis. Vt fine tinfire de manu inimi-4
corunirioftrorum liber ati,fètuiamtisiüi. ■ -■
Eréüit falutem in dblftd Dauid , ad faciendam tniien-
cordiani nobis cum pàtribiis noftris, qui in tenebris ad-
ueiituni tedemptoris expectant. ; Et ita erexit falutem me-
morari i id e ft, vt memor cognofceretur tefta menti mijad
explendüm fcilicet iufiiirandum quod iuraüit ad Abra-
amjfe datùrum nobis hoc eft ^complenuum ir^pobis. Sic
died completurum , vt fine timoré mdrtis æcernae feruia-
mtis illi.Dei quippe teftamentum, id eft, teftâtio mentis ,
& iufiurandum, hoc eft, firmum promiflum illu d fu it, q»
dixit Âbraæ : Inftmineiüo, quod eft Chriftus, benedicentur
omnesgentes. Dei fiquidenj promittere, iurate eft. Dixerat
Dominum, iuxtaeloquià prophetaruiti iti dôtooDauid
nâicirurum : dfeit nunceundem ad explendunl teftamen-
tiim quod Abrax difpofuft; nos eflè liDërjâturum; quiahis;
duobus prxcipue patriarchis de fuo femine & benedi&io
gentium & Ghrifti eft incarnatiopromiffa. Q u od M at-
thæusquoq; breuiterintimâuit, dicens i Libèrgenerattonis
lefuthnfti ,ftlijt>autd,filq Abraam. Vb i notandum quoda-
pudVtrumq;eüangeliftamDauidprxfertur A b ra x , quia
& f i temporepofterior, promiflîorle tamen eftmaior. A-
brax nànque,quiadhuçinprxpùtiopofitus » propriafte-
reliquit,Deum cogridüit,fiàëiteftimonfüm irferuit,fides
gentium j & iàcerfccclefix coetus j ipeciàliter êft promit-
ü dfeente ad eum Domino : In te leiiédicentür vmuerft to-* ' Gen.22a
gnatioriesterra. Dauidautem oraculo fublimiore, qü o d e x |
ipfo Cliriftusfecündumcàrnem na(ceretur,audiüit; CuméfiffjW'
impie liais ( inqüit) dies tuos,fufcitabo femen tuubi, & firmabo folium
eiifsfftjue ïnaternum : egoero et in pattern t&ipfe erttmihiin
filitim. Accepit itaque Abraam principaliterprùttiifîum de
ecclefiâ i Dauid verb dé Chrifto ,'per quem eft ipfa eede-
fia; DefèrrUrergo AbraX p rincipa ls fècundum hdem po-
pdlortim , Dauid autem proprietaS geberationis Ghrifti
fecundnmcarnem.
îw farittttate & iuftitià cor dm ipfo omnibus diebus noftris.
San6tiras pertirict âd cultum religionis, iuftitià ad mo-
deratibnem iudicij vel vindidtæ.Ifta coramDomino funt,-
quando non quæntur alia quam Deiretributio.
E t ta puer prophet a altifiimï vocaberis,proeibis enitmante facieni
Domini parafe mas eius« ■
Répentbcumde Dominoloqueretur, adproprietam
verbâcontiertit,vthocbeneficium quod propheta futu-
ruserat, Domirïièftè defignarct. Nonrhirum fialloqui-
tur irifantem’odo:dieium>quiabene potüic audirevocem
patris iam natus, quli falutatibnem Mariæ audiuit adhuc
in vrérddauiùs. Puranduseft quoq; Zacharias propter
eos qui aderant inftrueridos ,' futura filij mimera quXper
angelûmdidiçerar,prXdiearemox vtloqitipot'ùit.Akitfi-
mumvocaryquemlohannespræibar, iuxraquod Pfalmi-
fta ait:Mater Siàn dicet bomb i &bomo natuseft in ea,&ipfefuiïfl nj5»/ 8^
dauiteamaltiftimus.
b i ß nu rit t x quatuor ,Lib. 1.
m a -
rîfflm
ieron.-
I Adiand.imfcientiàmfalutispbbïeius, inrennfiioneiu peciiiro-
rttnieorum. "■
Defiderans commend are ribmen faluatoris , free ue h>
car mentionem filUtisi Et, ne carnâlem pro m icti.p i. ares
falutem, in qu itjr i reidifftonem peceatoriiuv.;
Per vi fiera m tfericordU Deihaftri yin qiubus vifitauit nos ori-
ensex-àlto.
Prxibis ante faciem Doiftihiaddandam fcientiàm fa-
lutis, non m eritishominunvfedper vifeera mifèricordix,
in quibus, id eft * per qu x viicerà Vifi tauir rios in aftumpta
carne oriensex a 1 ro , id eft,verbum partis * ortum verx 1 ü-
cis aperiens : de fili js cenebrarum ôc no(ftis, filios lucis far
ciëns, V nde fequitur;
Illuminate bis qui in tenebris & in vmbràînortis fedfnt, ad dtri-
gendospedes noftrosin viam pacts.
Vifitâu it, vtilluminarer j oriens illumftiaie liis, cjui in
tenebris peccatorumv& i n vm b ra m or tis, id e ft^, iii^xoî-
tare ignqrantix depreffi funt : quia exdudenseirüt-üm tç-
nebras, infadit verarncbgnitianis fux lu cem, ôc ccttunV
iter patrix cxlefUsaperuit.Pedcsnofiri, affediones men-,
tis finit.quxfigratiæilluminatonsnoftriconcoidentidi’
rigunturin viani pâeis.id eft, in operaqux finit nobis via
ad pacem cæli perpétuant. Congrue prius illuminantur
corda, 8c poftCa diriguncur in operapacis,dicenrePfalmi-
ftâ; Inquire piçem & perfequerè earn.
Püér autem crefcebat, & confort ab at iiiftintu, & erat in defer*
tisvfquein dierri oftenfionisfitaadlfrail.
Prxdicacdr poenicentix fucurus, quantocius potuir,fo-
litudinis afpera p e n jt , v i & fe & auditores fuos ab illece-^
bris mundi fufperideret, Aflignata prxcurforis natiuita-
reC quiprii^ nafcitur, p riilsptxdicat,prius moritur, apte
fubiungitur faluatoris generatio & natiuitas fecundüm
carnem. De diuinitatis autem,generaiione dicit Ilaias:Ge-
ntrationzm eiusquis aumabit'i
V s' C A P V T V . *
SI ber generation^ lefu Chnftifiiij Dauid,filij Abraam.
Marthæiiiber didus eft liber generationis, fecun-
dum confiïetüdinem Hebrxorum , qui voluminibus ex
principijscorUtn nomina imponunr. Iefus hebraice, fo-
tergræce ,.(âluacor latine, vocatuseft proprio nomine re-
demptor riofter. Chriftus veço vndus in la tin o , médias
inH eb rxo dicituteloquio, & eft noraen dignitatis, quia
ântiquis temponbus reges, propherx, façérdbles, vnge-
bantur oleo fân6>ificationis. Ipfe autem Chriftus à Deo
præparticipibus fuis vndus eft in regem 8c facerdotem,
quiaineo diuinitatisplenitudmem babitare Complacuit. MeriijD
autem Dauid eledtione diuina rex & proph'eta j prxfertur1
A b ra x , tu m qiiia multo ampliorès 8c maniféftiprës fadtx
funtei promiflîones de Chrifto ,S im quia maxime in ore
populi habebantur Dauid atqüe promifiionesquâsfufçe-
pe rar,quodincuangeliodeclaratur, vbilefüm filiü Da-
uid vocant, qui ab ipfo cutari poftulant. V êla i iter. Cum
dicitur ,filijDautd, filij Abraam , ordo eftprxpofterus, fed
necëftàrio commutàtus.quia fi prius poluiftèc Abraam^ &
poftea D auid, vfgeneratio texeretur.repetenduselTec A-
biaam, hoc modo : Iefii Chriftifilij Abrâam ,iîlij Dauid,
filij Abraatti.
A braamgenuit ifaac. ifaac autem getmitJacob, lacob autem ge-
nuit ludam & fratnsfius.
Abraamprincipiumnarratioriis eft, adquem fuit priri-
cipium promiflionis. Ifmael quidem & Efairfratrès Ifaac
& lacob {filentioprxteric euangelifta * quia nonreman-
ferunCiin' culfu vniu^ Dei. Frac res vero I,udx digne com-
memorantur, quoniam parriarchxfuerunr^ g
- luiasautémgenUit Pbares&Zaram deTbamar. ?
In gene'âlogiafaluatoris norriliftæ, led peccatrices.fqe-
minæ: nominantur,.adinfinuandum vidclicer*, quoniam
qui de feemina focmam vjri voiuic :allumere , vt virosôc
foeminaSfaluaret.’ depeccatricibusdignatuseft n'afci, vt
peecata delerer jN afcicur aucemDqm mus deiuftisdc pec-
i cacoribus ,iùxtà quod Moylcspræceperatagnum immo-
landum fumi de grege ouium 8c .caprafum/ ,
Pbarçsautemgenuit Efrom.E/romautemgenuit Aram. Aram
autem geriuii Aminadab. Àmtnadàb autem genuit N’aafon.Naa-
fon autem genuit Salmon. Salmon autem genuit Book, de Ràhab.
Boot autem genuit Obedex Ruth.
Oitiapominus-nafciturde Ruth Moabitide, impleta
eft prophetia qiixdicit : Emitteagnum Domine dominàtorem M* ,6-
terradepetradéferti, id e f t , degencibus, quxdicuncur pë-
tra.quia idola colunr ; & dWemim, quia fine Icge viuunr.
Obéi autémgenuit irjfe. leffe autem genuit Dauid regem.
Maluit euangeliftapâtrem Dauid vocale leilè quam
Ifai,cumytiiufqiienbminis e ffe t, vtindicaretin Chrifto
ôçin lyiariaïllud im pleriprbphëticum : Egredtetur Pirgade lf*a\.
radicelejfa, &fiosderadiceeius affeendet. Dauid regem dicir;
quia primus rex fuit de tribu iuda^per quant oïdogen e-
i adonis decurric.
Dauid autem fexgenuit Salomonen! ex ea qua fuit Vria.
Hoc eft,ex Herlabee,quæ noti ndminatur hiCjOiiia plus
peccaüitcxtèrishicnominâtis. Ç umen imè fletvxQrV-
riæ, mifeuit fe Dauid in adulterio. F ,
Saloirion autem genuit Roboàm. Roboam autem genuit Abiam.
Abia autem genuit Afa.Afa autém genuit iofaphat. léfaphat autem ,
genuitloram.Ioram autemgenUit 0<àam. ■'
In quarto regumvolumine legitur,ioramfuiffè pâtrem ij:trent
Öehb^iae,& OchoziarnpâtremIox, & Ioampairem A-
m a fix ,& Amâlîam patrerii fuiffè A zarix., qu iapp ellatu s,
eftetiam Ozias. Verum quia Ioram fc mifcuitjgcneriim-
pij(fimxIezabel,dùcensnliam eius, tolluntur très reges
è medio.: v e l, quia propofitum erat euangeliftx ponere
très teflcrâdecadeSj id eft, très quaterdenarios numéros,
quifuntquadragintaduo. '
Okâos autem genuit loatha m. loath am autem gènutt Achat.
Acbaz. autemgenMle&ecbiam.îetechtas autem genuit Manajfen.
Manaffes autem genuit Amon. Amon autem genuit loftant. lofias J
autem genuit leeboniam &fratres eius iritranfmigrdtionem Baby
Tranfmigrationem veto Babylonisdicit, quod filij If-
raelcaptiuatifuerunt in Babyloniam,8c ante tiiam capti-
uitatem interfeëtus eft ifte lofias à PharaoneNechaoiege
Ægypci.Gum ergo dicit ^ lofias genuit filios in tranfmgratio-
rient, vel in pro ante ponitutjvel vt quidam volunt,eos ge- {
nuit j fubaudis, ituros in tranfmigracionem. Require hi- <
ftoriam propp fifiem libri regum. ; C îÉ;
Et pofl tnmfmïgrationem Babylonis, ieebonias genuit Sala-
tbiei.
• Si voluerimus Iechoniam iftum in fine fecundæ tefle-
radecadisponcrejin fequenti bon erünt quaciiordècini.
Sciamusergo leeboniam priorem ipfifm eflë^quem & Iô-
achim, fecundum ve'ro filium eius. Qüorüm prior per K
& M ,feqpensper ch & N lcribitur,quod feriptorum v itio .
&iongitudine temporum àpüd Grçcos Latinosq; cpiifu-
fum eft. Q u o d apud nos dicituf K. eftcapud Grxcos : 8c
quod apud nos ch,dicirur chi apud il)os. ExpeditiuS ex-
plânatnoc Hieronymus m exordio Danielis contra Pot-
phÿrium.Ioacim fin qu itjfiliu s Io fix ,alio nomin eappel-
latuseftHehacim,cui fuceéfficin regnu m filiüs eius loa-
chin,-cognorhentoIechonias. Nemo igirur putet eun-
demiriDanièlisprineipioeflè Ioàcim , qui in Iezechielis
exordio Ioâèniri inferibirur. Ifte enim extrefiiâ lyllabam
habet cim , ille chin. Et ob hoc in euangelib lecundum
Matthxum ,-Vria videtur dèeffè generatio ; quiafecunda
tellëradecas iti Ioacim definie fill um ïo f îx , fie tertia inci-
pic à loachin filio Ioacim. Auguftinus vero in libre de cô-
cordiaëùangeliftarum, vt fermonem ad aliegoriamcon-
uerceref, dixic eundem leeboniam biseffè hienumera-
tUm. »
Salatbtel autem genuit Zorobabel. Zorobabel autem genuit Ab-
iüd. Abiudautemgenuit Eiidchm. Elidchim autem genuit Ator.
Ator atueirigenuit Sddocb.Sddocb autem genuit Achtrii. Achiin
duteptgémit Eliüd. El'mdautém genuit Eleanor. Eleaaoar autem
gsiïutt Mat ban. Malban autem genuit lacob. lacob autan genuit
tofipbvtrumMaria, de qua natus eH le fu s , qui vocal tir Çhth
Aphricanusdeconfonantia euangeliftarum , ÎÂatban
firiquitjldcMathar,diuérfis tempotibus de vna, vxore È-
fta no‘0ï;nc,ftng.ulo$ fi^os pröcrearunt, quia Mathan qu i
B 4 per
Aph’j.