A
tfituÿ.
79* SintiorÀi îftttiohs __________________ _
8c tenebrçid non comprehendebannÊt nunclucec.&fe- j faitem dæiponesipfds, quos |$rfitanfide dignioresexiftf-
nebra'id non eompreheodunt.fîue non rangunt. Q ^ od | mas,inrerroga. D ik e ab ijs, à qiiibus in feifiiturem reda-
autem d ixit,„quiàoriumeftpopulo Jêdentiin tenebris,id I du.ses,& quos(èqueris,qu;oniam non eftaliuslDeuspræter
eft, modo placuiflè teüelati ijs jin quibus & manifeftatur.
Alijcnim intcnçbris yerfantes, ill'ud nô comprehendüt.
Inuifib dis enim * tùnc quidem per corpus viius eft omnibus,
qui afpexerunteum , credencibus non çredentibus.^
Etia.nvdiuinitatisæius lumen cognitum & reuelàtuni cft
folis iliis per opera fileh b u s , qui 8c dicebant ei : Ecte-nos à
Domine, reliquimus omnia, & fecuti fumas te. Q u o d ait,or««ta,
ea voce pecûnias,po(ïè (Hones,voluntates, çontëmptnm
huius vitæ, ficabominationem e ius, propter guftum fub-
Tiftentis in nobis,8ç ætern* illius v it* complexus eft. Hoc
enim plane dulciaseft,&anteponeBdumqmnibüs,quôd
Ecchf. jo. eft ipfe Deus.Hæcffratresmei, fuhlrDei admirabili^. Mi-
fereamur itaque nôfttiipfbrum .quæfo, & hiiius v it* -participes
fieri elaboremus, quæ eft lumen D e i, ipfeSpiritus
fan,&us, fui participes fandificans, & Deos per adoptïp-
üem faciens. Credamus totb animo in Deum, terram, 8c
omniaprætereuntiarelinquamus, adillumaccedamus,
êiadb*reamns,quc)niam adhuc modicum, & ccelum ac
tetra tranfîbunt,&extVaiHum non eftftatus, nectërmi-
nus, nec comprehend! poteft, quo peccatores décidant.
Deus enim capi non poteft , nec in telledu comprehen-
di* Qpis igitur locus e f t , d icmihi, regno eius exciden-
tium.
Cogorlamentari, & cormeum comedo, & m aseror,
cumc'oeitoiDominumtamniunificuïn&bumanum, vt
illu lii, cui nullus affi milarur, heb com paräti poteft; o-
mnium epim Dominus ipfe eft* omnium iudex,omnium
rex,conditorlucis , & vjt*aib{ter. Ipfelutafenilludin-
effabilejinacceflibile, quifoluseft. Ipfeinaduentu fuo
diflipabitafäciefüainimitos fuos, de qüi non obediue*1
runt mandatis eius ^qudmodo nodis cäliginem exoriens
(oldifpcllit. EteritpropfieDeusfolusnon potiscapiin-
te re aq u*non capiuhtiir,&inincotnprehenfibiiibusin-
cömprehenfibilis, folis dignis apparens, promenfurafi-
dei in ipfum.Peccatores vero erunt v t in lumine operri ac
circumfufitenebris jingaudioerubefceni^s, äc,inf 1 aetitia
ipfi tabefcentes.'&ardenteshorribiliter, & diueifis fua-
rum aftedionum genertbus crüciati: ficut fcilicet Sduftia
iumine colluftrati, & diuerfis vfttutjbus ornati appare-
buht. Nam Deus, qui fecundum naturam fuam enaritas
eft Sc vocatur, needamnatos odit-, omni attedunatura-
liter liber »nec ddamftatis iure odio habetur: fedquiBuf
cum noffctavoluntate 8c fententiain hoc fseulb.prauörü
ftudiorüm focietatem elegimus,cum hisvtmerito»& he-
ceflario in foturo fieculo, quamuis nolentes finius, ebn-
demnäbimur. Etenim p ro vt quifqueaffedus, ae difpo-
fitüseft, Deus vnitus omnibus , infinef*culorum , (icut
nouitipie, fenfum cuique pr*ber, quomodo ab ipfo for-1
matus (it. Dignisigitur per gratiam vnjtus, fupra,fiaturä,
diuina, &orone,m cogita|ionera fuperans voluptas efle
propter.folammfe fidem tàlia nobis largiatur, qu * men- eon(ueuit.> Indignis autem pr*tergratiam vnitus, præter
' tem,auditum,&cogiratiortemfuperant,necincorhoroi- naturam, (ècündumpriuationemhuiusgrati* cbnftitu-
nis afeenderunt vnquara; eçs auteth velut beftiaS pr*fer- 1 turn, &ineffabilem dolorem facere folet * v t & magnus
te terrain folam, & terrena,nobis per multam mifericor- J GregoriusTheologus ait : O T rinitas, q u * aliquando b-
diani ad fufficientem. corporis yfitm impertita, y t ex hisJ rnnibus,alijsilluftratione ,alijs vocatibnç cognita fuiftil
moderate & pro portibnealamur , & animanoftraeitra Sic igitur corporaliter in feripturis diuinitus infpiratis hçc I
impedimeflttnn adfupernagradiatur ,ip(aquoqUeintel- pofitainueni , & (piritualiter edodu s fum à fpiritu, & ad
led u ali paftu ex fpiritu , iuxra menfuram purgationisSe ■ vospleneinftruendos ex inulta charitate, nihil (uDttahcs
afeenfus fui nutrita. H o c enim eft homo, & hoc fine con- fcrjpfi d fd am ih i, & declarata, & iuflà à Domintfhbftro
d i t i ,& obiftücin mundumprocreatifumus,vthicpau- Jcfu C hriftp, peradorandum & (àndum eius Spiritum.
cis affedi benefieijs, pergratiarumadionem,& pium êr- ; de fublirbibus d onis, & charifmatibhs fimuiprineipij ex{
ga Deu afFedunî, m ai orib us, &æternisillic perfruamur. pettisDei, &patriseius. Q u o rum v t (int participes, qui
A r e n im , pro dolor* nihil protfiis de futurisfollidti, in- ! Cumlaborequ*runt,ijsfemperconceditper fidem,ipfe
grati etiam de his fumas , q u * in manibus habemus, & etiam nünc bonus, & b e n e fad o r nofter Deus. Ecce, an-
dæmones imitamur, veldæfnonibusetiam, fiveradicen- nuntiaui vobis omnia, & talentUthnon àbfcondi.Vnuf-
dafuht,détériorés (ùmus. Arqueidcirco & atrocius fup- quifqueigitur veftrum de c*tero quod vulteligetiego e-
plicium nobis debeturi quanto &pr*ftantioribüsbene- nim qu odadvo sa ttine t, criminevaco , in Chrifto^efü
ficijs cumulati fiimus, & Deum propter nos fimileiii nb- Domino noftro.cui gloria & imperium,cum pâtre princi-
ftri,folo peccato exeepto, fadurai cognofcimuSjVtnosab
Ècelef.tv.
errore & peccato liberaret. Sed quid de hisfigillatim verba
facere opus eft î Profedo,yerBo tantum credences,fa-
d is negamuSjVt etiam beams Paulus infidelitatemrepre-
hendens ait : Confitenturfe Deum nojjefaftis autem negant^ab'
ominat'h& incredtbiles, &ad omtie opusbonum reprobi. A n non
vbique Chrifti nomen perfonat ? in vrbibus, in v ic is , in
coenobijs, in montibus.Qu*re , fi placet,8c ferutare diligenter,
an fëfuent mandataeius, &vixinuenies vnum è
millibus, vt diledus ille dilèipulusloannes ait: Omnisqui
ptccat, non vidit Deum, nequenouiteum.Etiterum : Omnitqui
facitpeecatum ,exdiaboloe$. Vbiigitur , bona q u * funtin
manibusnoftrisrelinquentesjinanibusautem , &fluxis
dediti Si affixi, fpem habemus?
Vtpo r road fingulos vanîtati adhærentes (èrmonem
conuertam, age, quo p a d o dicis, hæc omnia noui, & me
morralem, & vmbram e ftequ* videntur, & mortemim-
prouifam,&gloriam iuftorum *tcrnam,& confufionem
peccatorum carerefine, Sç interini ab improbitate non
defifttD Si enim vides, quomodo tanquam c*cus ofren-
dens , to turn corpus, toramque animam denigi atus es?
-Si nofti meliora, quomodo quafi expers fenfus, détériora
^eftueris?Si nofti omnia eilè vmbram,& omnia prseterire
quæ videntur, non erubelcis cumvmbra colludere , &
fl uencia pro thefauro colligere? nonaduetris te,vt pueru.
in vas confradum haurire î & te putas tibi amiciftimum
Perabfurdum fane, &graue eft„, putare, & exiftimaire;nâ
per hæc efleaufertur.Homo, credin’ Chriftum efleDeü ?
Si çredis, rime, Sc mandata eius fêta i. Si non credis, at
ij experte & fandp Spiritu in Gëcula.Amen.
O R A T I O X X IX *
Argumentum^ 'r . ^
O urnes homines a Chrißo non illutmnatos, c£cos ejfe, née opéïa tu-
cis efficerepojfe , necin vja refit viuendi progredi. Sguare tir-
cumjpiciendum,& aduertertdumanimutn , anveroitinereinl
eedum ambulemus, quod in Dei mandatisfitumefi. Qui paruis
peccatis fuccumbunt, eos magnorum ferms fieri. Quibusafimn-
busabaffefiibusiüaudatïsvindicemuTé
QVeniadmodum cæcus Ingrediens, velitnolit,pedi-
busbfiendit; fie homo oculis animæ fub intelligen-
tiam caden tibus, non ante apettis ab eo, qui v t cæcorum
oculos aperiret, humanum corpus aflumpfir, nonpoteft
nonviam h u iu sv it* carpendo delinquete : adhuc enim
cæcu seft.& ad id quod proprié malum eft, à bôho inter-|
hofcëndum fuperno diuinoq; lumine opus habet. Ab o*
m ni igiturpeccante hæc quatuor reqüiru'ntur.y'tirëbgno(-
cat vndepriuetur lumine,edodus myfterium, ne fitftupi-
dus.Gonfeflîo peccatorum, vt fit verus. Fuga occafiöpu
&caufarum,quib.adpeccandumimpellicur,nefit ftultns
&infipiés.Poftremo,vt medicû petat à foloChtifto medico,
qui contrit os (ànat, Sc modo quodäinexplicabili cô-
tritionesalligat,dicitquè:Fi<fatuatefalujîjicit, vade in pace
alioqui
âîioqui enim vita in jiace , citraque laplus degi non po-
teft. Ex his primum illud bonum e ft: (ecùn dura meliüs :
tertium præftantius : quartum propriè bonum , extra
quod non daturfalus i v ti fine tribus antecedetibùsqiiar-
tumhocChriftUs operarinequic. Valdefiquidemopùs
habet,vt nos ipfos prius agnofcatnüs, quô fanati, dêmus
eloriatn^Deo, Q u o enim p a d o quifpiam adepta fanitate
mcdicpgratiasagat,fi morbi m agnitudinem,graüitatem,
&fummameiusdepellendi difhcultatem ante non per-
fpexprit? maxime , fi isa b a lio n u llo mediçorum curari
queat. Meretur eninl fupplicium diriflimüm,qüi cùratus
medico pro dignitatëgratias nonagit. Acpropcéreaeum
d quo(ànanduiseft,npflè debetiHincvifitare,&fanarein-
firmitates noftrâs fçpe moratur,qUantumuisimploretur.
Parcitenim nbbiis,ne ingrati ad pcenas maiores deuohia-
mur. Qùamobremquotquothominis vocabulocenfemur,
di(piclàmùs,& attendamus nohis necelfe eft,fidèles
iukta atqiie infidèles,parui atque magni: v t infidèles qtii-
dem ad cognitionem & fidem De i conditoris no.ftri ve-
niamUs : fidèles,vt vitapiè ada,eidem in omni opéré bo -
noplacentes appareamus:parui,vt magnis propter dômi-
num fubijciamuf : mâgni,vt ergaparuos tanquam parentes
ergalibèros afficiamur, propter mandatum Domini,
dicen tiSyQùamdiu fecïflis vni ifiorum ex minimis meis,mihife-
ri/te. N o n enim,quod quidam öpinantur, de pauperibüs
cantummö4o,& v id u corporeo egentibus hoc dixit, (èd I
de fratribusitemnoftris omnibus, qui non famepanis,&
fitiaqu*,fedfegn itiei,&inob ediehti* mandatorum Dei j
contabefeunt. Omnes itaquecurramus,antequam nobis !
per mortem poenitentiæ ianua claudatlir. Curramus, v t •
anteexitumcomprchendamus. Feftinemus,vtaccipia- {
mus. Pulfemus,vt priufqüam de hàcluce migrémus,pa-
radifiportam dominus nobis referee, & (èipfummariife-1
ftet.Studëamus regnum cceloriim intra nos acquirére, &
idipfiim cögnofcere, ae (entire, Sc né fine illo hinc difce- *
damns. Idcirco enim ôcÇhrifti m^ndatö pro fub.fi dio vti-
mur, vtpote propcér nos, infinniracemque hoftrampr*-
fcriptojdcjrco renuntlamus omnibus,&ad ànguftam ac-
que ardam viam prpcedimus,& à mundo, mundanifque
corporaliterquodammodoarnputamur,&ab'aliüregio- ï
ne,loco ,& vrbe ad àliam habitationem, manfionemque |
abeuntes,ad ftadiuni.in quo virtutis viget exercitatio.de-
uenimus, per infti tutum v it* , Sc (andè viuendi ndrmam
pro fùo quifque arbitrio incedentes,aut etiam accélérantes,
curren tefque, Sc veftigijs Domininoftrilefii Chrifti
infiftentes, v t ne amplius rebus perituris deled emu r,&
voliintas carnis voluntati (picitus (ubdatur.ldcirco è mü-
do fccedentes,ftatim mandata do m i ni capeflïmus,&-eiuS
iu(fis.obtemperantes,yiam in cceluferentemaulpicamur.
s Hieporrómihi penficulatè d id orum vim confidera.
Informa animo vi^mbenetritam , quàm longa eft:, pedi- i
bus fcilicet eorum qui pr*ceflerunt. Hinc inde montes,
fyluas,rupesexcelfàs,fcopulosatqj valles concipe. C um
his nihilominuscampos,hortos,loca iucunda&vmbro-
fa,longeque amoeniflima, & omnigenisfrudibus abun-
dantia. Deinde non mediocrerqbeftiarum multitudine,
latronumque, & ficariorumglobosperlocaillaabfcon- j
ditos. His ita(ehabentibus,exhifcelods nullus autinef- ;
cabitnos, (enfiunquenoftrum commouebit, autnocerc
nobis potedt,(equentibus fan d o s , qui præiuerunt , ea- j
demque femita ambulantibus,quailliambulauerunt.In- J
cedentibus quippe nobis per viam mandatorum D eiac
Domini noftri, citraquerefpedum ad ca q u * retro (une
omnia qu * audifti permeantibus,nemo neque lacronum !
illorum,nequebelluarumapertèac proteruèinfultat,aut I
appropinquareaudet. Veruntamen alias remotius, alias
viciniusalij minas in ten d un t, cædemque fpirantibuso-
culisnosobeuntialij quibufdaradfelinimentis, & b la n -
ditijsamicifque colloquijsvici(Iitudinem,&intermiflio-
nem nobis offerunt, & oftenrandocorumper regiones
deledamenta, & fru d u um (peciempulcherrimam, hor- 1
tanturque vcpaululum rcquiefcentes, laborcmviæcon-
folemur, & defru d ib us edere fuadent, plus voluptatis,
quam pro eorumalpeduafferentibus.Multosinfuperla-
queos nobis, o çcafionefque ad capiendum varias,callidè
Bibtiotb.Vei.Patr.Tom.il.
excogitant; n e cid pe rd iém(plum, (èdpernodés'etiam:
necvigilantesmod6,verumetiamdormiëntésaggrediü-
tUr; interdumquidem titillationibus, & excfëtionibus ;
interdum ciboiruminte^didorum guftu : intcrdumcüm
facibus,lâmpâdibus,&: enfibus tanquam larron es,& moré
làtrônùm nos inuadunt, terroremq-, mortis incùtiunt.
Pêrcelluntnos, arbitrantes etiam à r ed o itinere aüerfu-
ros.Ernönnulli quidem deipfis mpnent, fieri nonpo fle,
vc quamdiu viüimüs, huius v i* difficultatés fuftineamus.
Àlij,h*cefleinfrugiferai&qu*lab orantib9 nullâ qrieanf
vtilitatëm parère. Alij,nùnqüamefle,necforefinem hu-
iUs vi^,éoargumènto, quod quibufdam res pärum foéli-
1 ici ter prpçeflèrit eo inprimis, quod qui muîtüfn' temporis
in hoc vïuendi généré contriuerunt,nullum ex diu-i
turnitâtefrudum rèporrârint, dum pütarint,fe curfum
mandatorümDei currcreJ&: id non fecundùm feientiam,
aë fano iudiciô pxæ fti teri n t; fedad numéros,quos fibi fi n-
xe rint,& ad opinioném,quâm de Ce ipfi ftültè habuerint:
•quibus m'eritè ë'tîàm greffus (ècundùm Deum pr*cidun-
tur,illulis,&ad éàquæ rétro (untreuertentibus,(èôueper
négligentiam maligno , adfuaminipfis voluntateméx-
plenaam rradentibus.
Sed curego iftàa'pud vos fratres meos (pirituales dif>
Tero’ Qüianumerumexceduntaduerlàrij noftri diaboli,
malignorumq;éius(jJintuumihfidi*&tendicülæ. C on -
(jderemusnos ipfos invia,de,qüa djximus, qui vel nuper
éaminiuimüs, vel d iutius'ineaperreximus, i&ab omnibus
iftis, quæ d id * funt béftijsj&latronibus, mulcaqui-
dempafli eorum quæ cpmmemofauimùSj gratia autem
Chrifti néqueâdulationibus decepti,nequeelégantiare-
rum âpparentium ad voluptatem fumm përtradi,neque j
timoré aüt mi nis ad deelman dum de r ed a v ia , aut à pro-
grcflùdefiftendum inflexi, neque verô rètrorfuip côuer-
(i funiuSjfed potiüs,& quidem cÔtentius ciirrimus. Num
in tali ftarii, 8c cônditione noftra, quieuitànobis öppu-
gnandisfathanas j & num aliquando tandem quiéturus
eft? nun quam (ànè.Quocirea Deu§ (ëmpër nobis fiimmö
defiderio,tPtaquemènteoranduseft,nenosvnquamin-
elcàrià maligne,aütfallipatiàtur. Hæcpaucaè multisdë
certan ti b us dilputaui m u s.
D e ijsporro,qui riullo di(criniinè,& nihil omnia pen-
detes hae v ia,ßcvitäingrediuntur,quid ego dicäm?quan-
doquidemvèlüt ftüpid* aués omnis generis diaboli la-
qucisirretiuntur,(èmëtcuiüisâffeduidedentes aeman-
cipantes,&e(cam(emper maligtiö (e öbijcientes,circum- '
euntijd’* rugient't inflarleonis^uarentiq^ queni deuoret,SC mpri
præoptant, qüàm èdénribiis, & faücibüS eius Crudeliffi- i
miseXtrahi.Hortoritâquèj&omnesoràtosvôloin Chri-
ftoIefu,vtfibime.tipfisattendanc,&vnufquifquen6plus i
quam oporte t, fedad fobrietatem fapiat, diredamque I
viam, quæDeusSc Chriftus eft\ ambulet feui 8c re(pon-
dere oportebir,vtiufto iudici,&qui circümfcribi nequit) '
non declinautesad dextràm,necad finift'ramifed eiüsve- ;
ftigia perpetuo prementeS,iri mandatis èitis omnibüs ab(- !
que vlla omilHon^ cuftodiendis,vt fal uemini fi cur caprea
èmaculisj&paflerèlaqueo.. Primum quippe mandatum i
e f t , diligereDominum Deum* & mandata eiiis (èruatë,
f ia it ipfe aitjOaiditigit me,madata mea cuflodit. Secundum,
diligere inter fe,ficut ipfe Deus mundum dilexit. Vera autem
d ilcd ioh is quafi charaderibus cognofcitur, aduer-
füs fra^rem non inflari,nec efferri, nec æmulari ilium, fed
æmulari bonum : non agere perperam, non efle audaceiti
aduerfuseum,nonmurmurare,nonilludere, nonirride-
re,iniudicio nunquam neeparua , nec magna de re contendere;
' Perfuafi Ifimum érgo habetis, fratres mei dile -
d i ,n ihiltamfacile falutem vobis conciliacurum, quàm
diuinaSaluatorisiuflàfaceflère. Nihflominus mulrisla-
chrymis,multotimoré,multapatientia, perlèuerantia-
que in precibus nobis opus e ft, vt (altem vnius verbi Do -
minivirtus reueleturnobis, vtnofcamus quod in paruis
fermonibus eius abfconditum eft myfterium, v t pro vno
apice mandatorum Chrifti animas noftras ponerc ne du-
bitemus. ,Sermo enim Dei a rma tus,& quaiigladiusan-
c eps,& à quo quis v id ü s eft,eius & leruus eft. \
V t autem exemplo quoqüe credibile faciam , quod
X x x i dico,
peut. 6.
ill ■ K l
ImVMMwnr.l
f i l l
■m mIl MmP •t i l j
i l