Honor § ^ugiffiodmenfièPresbyteri,
diligehtiamhoniinibm ïmperticmï CiiiiiS eftfecündum idem
officium deferre jj|eces hominum Deo,, & voluntatem
Dei hominibus, vclperfomnia, vël figna,ve l intirham
afoirationcm vefyocalériiadmohitioriem» dicitürpati-
bilc: quia ciiin diligatbonos.cpngaüdetillommprofpe-
ritati.compatitur aduerfitati. •
. Quid humeäum.
C A P V T X V I H . k
încùbi.
Homo dt
È. Gregor .
m i I ötjui ,differamus ,, yt fit vnu.s Si cöntinuiiS tïa3 ÏHrs
de Hohune&eius Anima. , § P ’ | | i ’’
i Hadtctvus de iliis quiê fiinr, & noh.videnrur nbftra diC~
firu it b ia tio j nuncad.ea qua: ïu n tStv id en tu r,. ftyluj
conuertayur, Sed ancequam initium dicendi ficiamus
pctimfls vcli doquënfes dëVifibilibus, probabile & nort
nècciïarium dkamus .yelticcjflarium (Scjtpn probabile
non inde'vituperemut: yt Philpfoghi enim , nëieflè-!
j rium, 8i fi hou probabile pommus i vt Pbj’fici verb
| pro b ab ile , & fr non necefïanüm adrringimus. Sed il-
. 1 j Ind videanir, fi aliquiiiWr m odemds próbabilms in-
T b E m u s o r d o e ft.in h a c iTnmeftaparte acris , qnod ; de traflauetunt, Tra ftaturi.igitur de-hus qure fcnt &
J i* ia d e 6 nim[:fJnimalhumK7um, ra tmidli,im»tortale, . vidqntut, quia. corpora fu n t, Ss-omuia eorpqra ex e-
pariii/ACuiuseftofficiumhuroahitati | H W g p l j lemenris'cónriaV, ab eleinentis ïuinatur exordium
dia infidiarr: qaia vilde defeenditpër fuperbiam, hdmo & iftendamus qdiddit Ëlementum: & car quataor fint
erhamüitatemafcendit,& eftitaluxuriofuhi.quod'a-;: ele;men'ran.ecp*cibta: ipKxjfïiit chaos elementorum•
W IioquincommifeetfeB H H B H R I muBlie rmibu s\, 4SBc oalmiq-u. .S• n- d■■ ow geher^t.
& qualiter lol ut um.
VndeIncubt didlriturda:m on6s,quilic Concubunc. Qftf
difteruncab alijs d£emonibus,>rihoequbd duo primi or-,
dines dicuntur xtzXoboufxovts j d eftbonum fcientes.»<#Ao?
De element#.
'enim eft bonum, freupuii fcicm. Ifti -verb dicuntur ket-ss-
$cu[M>vs?3id eft malumfciente-s. naxos enim malum eft. Isfe
C A P V X X X I
abhorreasnominis communitatem, q u o d illi & iftidi-
Cupturdatmones,quailfeientes: cumilli& ifti angeli di- L , Lemenrum ergo, v t ait Conftantinus in
can tur, vnde maiu^mgelus & bonus. Inferiotem partem X > e ft fimpla& minima pars alicuius co rp o riOi'fiftin ji
mimdi, id eft territm Juabiiai animal rationale3mortale, id ad qualitatem, minima ad quantitatem: “cuiusexpoll-
«ft h om o ,d equoinfuolocodic emus, , Ltiotalis eft; Elementum eft parslimpla, cuius^nonlunt
. • . ’ . - - ' • I contrarix qualitates. Sedquia h it totum videntur.ha-'
bere olT^&limilia, y t rembueat ilia ,ad d it minima, id
Vtrimt corpora fint vetjpirim.
eft quai icaeft pars alicuius,; quod nihili eft pars illarum
eiuldem. Vnde literae per fimile dicuntur elementa,
C A P V X X IX .
Dquia itafilntpartes fyllabae j quod nihil pars illairum eft. - f ] Voluit autera ifte Conftantinus ex elementfs quatupr
E pnedidhs djfimonibus' quaeritm;: vtrufti cqrpd- epnftare W m g m e k bamonbusTpiflacis', partes tam
ra habeant, cum animaliaTint, &omneanimal di- opofxtfaid eft confimiles, vt eft ca^&oHa-^quam or^
catur corpus, an Tint fpiritus , v tait P ropheta: Quifadt | ganieds, id eft officialcs : vt.manus, pedes,;&Tilpilia.
amelos fuos Smttus. Inde dicuntquidam qubd corpora | Ex vtrifque verb partibus, humanum corpus co’nftare.
lint.lcdita fu b tih a^u o d fenfu percipi non poffint.Vnde Ergb recundum cum , nulluln cx'his quattior quai vi-
rcfpeclunbftrbrum, qu^lpiflafunt&grolTa, dicuntur dentur ,& a quibufdamblementa re p u ta taflin t, Ele-
ft>iritus:quemadmodumaer quamuis corpus fit, propter men turn eft, nequetterra, neb aqua, n ec ab r,n e c ignis:
mbtuitatem vocaturjfinn«:, &fiicbffirmante |u to rita te Nullum quippb eorum eft fidiplum qualirate / mini'
beatiG^egorij quiiti Moralibuslbqu.ensde angelis a it: mum quantitate.fi amaijjk Et eiiijn — ip, terra aliquid •- - eft -
calidi,
Comparatione quidem nofirorum corporam angeli dicunturJpi-
altquid frigidi.aliquid ftcci,,aliquid bumidi'. quod quia
ritus, fed comparationeillius fumini & incircttmfcriptifpiritus,
- r j- j "... . ■- pat0nscftlippis?&tbniqribus, probaiionemmiAspraccorpmfimt4t
f ^ : # o p n e v im probat autoritas beati termittamus ; neqpe eniip aperta vera , neque'aperta
Et)in . Auguftini, quiinEritftiiridio quodam tale ponit capitu- felfa, probanda fifht, re4 dequil^us alidua dubu:atio.eft.
mtsihi- S ^u c n jo ra a ti^ ik b ^u n t. Alij dieuntillosnon j IStoncftterrafimplaqUaliraM, minima q u an tiritei ncc
dia,to.z. corporaicdipirirus,led qui^vbiquenonfunr, fit dc J crgd.ricinenrum. Similitcrde aqua,At ig n e‘&acre pblOCoadlocummQuehtur.
comparationefummi fpiritus, teft p to b a ri.! Elementum erm> eft iimplie, & minimaS
qur vbiquc torus inregcreft, i bearo Gregorio eorpo- j particulre gquibrrs hie quatuor confirm t , qa± viclemus
necindelequitur'qubdfinrcdtpotaificut ; qua: elementa, non quod videnrur.fcdratione diuifio-
■ eit mud: Stpt^abummundiiftulfitiaifitpudDtum-. non ! nis in te llig u n tM D iu id ittit eftim, vt fignraliter S t f
quia Deus iapientiam hums muiidi ftultitiam repuret, tu r , huroanumflfpusinorganica, fedicet inmanus,&
led quia ad comparationemDei fapientia-,ftultitiaeft: | cretem.' Organica v e ri in i/iloplgL, id eft confimilia:
| necmdeldeq fequirur quod fit ftultitia, De illo capitulp ! viaelic^tinpar£ieulascarnisAtbiEs,&c*tera.»>4u Sf« «
t1/ " eh'-[ b eao-Auguftim qutlu corpora babcam angeli, d ieunt bca- autemin humtfres Melancholia, fehumures in elemem
1 turn Auguftmum ibi loqui de corporibus ,.qu¥ a f, ta .fd ’eft.limpias&mmimaspatticidas. Cuiusdifllbnis
fum u n t, quando hominibus apparent, v.rrumvera fine par? a flu& k ra tio n e& co n d itio n e fieripoteft. C b /p u i
corpora anmon .• nee_ tamen dicit ca effe corpora,- eniniliu.manufn.inmembra, in om imn e ira.a au s diui-
Nos vero plus illomm fentent^'accedimus, qui d ieu n t,„jid ere p o te ft: fedpmio,meitain hW q ie s, httmotes in
elleipiritus. > | elementa, folus iuteijedus diuidi;. .'Quia vt aicBpirius
.. , *n copimcntario fiipcrPorphynum : Vis efl imcllettns a-
De damontbus. difiungere,& difiifn^axoniungere. $eft qu*-
ret aliquis, vbi funt clement^ i }ios,fycr6 diciinus, in
compofitione humani c o r p o r i ^ ^liorum : ficut li-
G A P V T X X .
W S alB rf . . . , - tera eft in epmpofttipne fy llab k , ctfi non per fc. Sed
Ec videatur efle aiicui inconuemens, q uod Plato j fuflt quidam, q u i yt ruftief, nefeiimt a liq ijd W n i f t
Nd
f K B B g a i i g“ «Acaled*monum cum etiam fenfu poffint ilfud compteheiidete ; Offia anmali,
e nm dW fi, Z r “ 7 f t ordmes^ngefomm. Plato homo non percipi qua jjnnm funt.; c u m ^ f i e n ti . plus
cfiim dm u ite a fecundum |qea : .fed d iu in tf a e in a le-V finr innntr/*n;i*.
Boerim t
Porphy
\rinm.
r j ai y ’ “ p H ---------------Ä a g in a fe^
cundtim ofticia. in dubbus ergo illis geneiWus conti-^
nentur nbüem ordinesangelbium, Sccconuerroi Poft
traiftatüm de Creatore & «mimi ra u n d i, & de dxfnonibus,
reftat traótare de Anima hominis. Sed quia de Ho-
minc locuruti lumtrs , ylque ad ilium locum de eins anifint
inquirendä . infenftbilia , qudm fçnllbilia.' Cum Î g|e.
ergo illæ .fim p læ & miiïimæ particula: elementa lint, Imenta.
quæ eft frigi'da é tfic fi, terra eft : quspfrigida & hu- iTcrra-
midà, aqua eft i q u * cällda &humicfa, aer : quae call-; M“**
da 6c ficca,igtiis. Cum igitur h i c quatuor quae viden-
tu r , ex illieeompolltallnt, in quoparticulaefrigidae 6c I ^
Hcc«;
t>e fihihfoph'ia M u n d f Lib. /. W t
..tlatoin
l\Ti0 ts- ■
^ Ma^tia.
-Macro-
» Hus li. I.
I Soronij
tkdp.ca. 6
fit'c«dominantur,illiuseIemehtidiciturcerrsT : in q uo j talfc^m Voluit ilium'fieri, qui& vidéretür&tangcretur:
frieidæ & fiumidæ, aqua : in qüo càlidæ & humidæ •, ÿ't bomb etiam oculi's return creàtione, 6c giibenîa'tione
aer: in q u o c a lid ^& fiée», iguis. Si ergoîlli'arvelimuis | dniinampotentiam, 6c fepiennam'& bonitatem perci-
imponere digna noipina, particulas prÉdiiftasdicamuS | pfeiû ,&potentiam timeret,& làpiciitiâm veneraretura
elementa : ifta quatuor qufe videntur démentata.'-Sunt 1s«V.f«.rPrivimirt.rrriir n^in^p fiibinnoir • rondahat datm
quidam, qui n equeCpuftantittilcri^ta, neqüe alterius
Phylici vnquâm legerunt, ex fuperBia ab, ali quo difeert
indignantes, & exafrogàntia, quaï îiefeiunt confingen-
tes,tienihil diccre videaptur: dicunt'bicménta elle pro>-
pLietatesvelqualicatesiftoTümquævidentur, fcilicçtllecitatem,
frigidita|em,l^mofem,-calprem. Clamant eà-
demore Piatotfis vocantiselementa materias,curn nullæ
qualitates màteiiaalicùius elfe polfint,: E.ftérénim Ma-
ffnrf,qupd accepta forma tranfit in aliud. Reclamàntite-
ruitî ore Ioannicij, qui in «lagogis fiïis ait: Aliud elfe
elementa,aliud coi^mixtiones eorum, qub funt càlidæ &
ficcæ,&lie de alijs. Icerum*reélamant oreMacrobij qiii
dicit : Cum in ûngulis elemèhti&.elTent diuerfæ quadrates,
tâlem.dédit Vnicuique, vt in eo cui inhærent&: co-
gnatam 8c hmilem reperiret, vt aqua cum terra frigidita-
| tem,aer cum aqua humiditatem>ignis cum acre calorem.
Vnde & elementa dixit nonblfe qualitates, fed qualitates
elle in dementis. Si’érgo qubdalicui ineft,diuerfum
eft àb e o cu iin e ft, non funt qualitatesjelemeftta. Sunt
alij qui dicunt quæ videntur elfe elementa , compro-
bantes hocautoritàte Iuuenalis,quide gulofisloquens
Interea gûftus elementa per omnia quarunt,
fcilicèt in te n a , venationes :. in aqua, pi fees: inae re^
ailes : 6 c quia rftafèntentiaveraeft, necaùtoritati Con-
ftaiitini contraria, qualiter cum iftàftà'rehôn-poflit, ex-
i ponanVüs-. Conftantinus ergo vt Vhyü'cus de naturis
j corporum tra à â n s , lîmplices illorum & minimas paçti-
1 culàs,elemeri ta, quali prima principia vocauit. Philolo-
! phï vêrp de creatiohëmundi agentes, non de naturis lin-
! gulortim. corporum,ifta quatuor qua: videntur,elemem-
j ta m^ndi dixerunt*. quia ex iftis conftac, &: ifta primo
j çreata funt,- y.el creantur, vtiu-lèqùentibusoftûnditur.-
Nulla ergo inter hos contrarie t'as. Sed dicit contra
botiitarem imitaretür.Deinde fubiungit:Confiabat autenf
niltil proffe itiderifine ignit beneficioneque tahgifinefolido, nèque
fotidtemefiefine terra,qu 'omodo viftitfine igne efie non poßit, nec
tdngtbHe fine terra, loquentes de fenfibus corporis, oftendemus.
Poftca add i t : Idcirco ieett Deus quafi fundamenfiim ignem &
terram •, ffdquoniamtneisfunt contrarie tat es j quippe terra eft
corpulenia\ofaufa,'m\nobilis: ignisfubtilis, mobilis^acutus. Vi-
dit Deus finetnedio ea non pofie coniungi,&ideo inter eame-
dium creauit. £t- quoiiiam detoniunbtioneillorumfeci-
mus menti‘On‘em,dicamusquidlltcommixtio,quid con-
iundtio conttari’orum. Commixtio ergo contrariorum eft,
quando ex duobu's itafit vn'ura, quèd neutrum remanet,
id quod ante füerati 'vtHcalidilumumfrigidilfimomi^
ceätur,fit tepidum.nequeCalidilfimo, neque feigidilfi-
mo remänente. Coniunftio^ergb conträtiorum eft,quan-
do cxdubbus ita fitvnum, quod vtrumque remanet id
quódantea fuerat, quod in contrarijs habentibus agentes
qualitarés, lin'e medio effe non polfunt. Sunt autem
agentes q u a l i t a t e s , de qua re loquentes f
die Homine,dicemus. Si emmvnus alteri opponatur repugnant,
difloluit vnuiti aliud:oportet ergo y t lubfiftant,
mediumelfe : quod li tale fuerit,qubd plus habeat fe ad
vnumquamad aliud, paulatim tranlit in aliud ad quod
plvfs fe h ab e t, 6c fit ilia coniiin&'iq: vt 11 inter calidifti-
mum&frigidilfimum aliquid p o b a tu r, plus habens fe
ad calidu m, peri bit frigid um, &idi flbluetur ilia eoniu n-
6tio. Sed 11 tale fuérit medium , quod ^qualiter habeat
fc ad duo extrema,non plus tränfiens in materiam vnius
quämälreriüSjCbniunitionemillius obleruabit. Volens
ergo ptsdiéla duo elementa non Commifceri ,fed ïunge-
>ce,vt vtrumque,id quod eft, remaneret, medium inter il-
lad u o creauit, non vnum tantum,fed duo,lcilicecaquam
& aerem. Si enim folam aquam inter ea pofuifl'et, cum
plus ad terram qitam ad ignem fe,habeat,('habet enim
Cum terra coniundtiohem, fecundum corpulentiam1 &
f
| Nullum ifts^um elementum eft,quia nullum horum eft, obtufitatem-.cumignemobilitatemjconiuniftio ilia n on j
! quod ex quatuor iftis dementis fadtüm non lit, quod du rarer. Similiter lifolum a e ra , habet enim commune j
j probant lie: In terra aliquid'de aqua eft, quia lutmidi- cum igne fubtilitatem& naobilicatem:.cum terra p btu- !
ratis aliquid Videmus exire: In éadem eft aliquid aeris, fitatem. Sed dicet aliquis, 6c 11 vnumiftorum non fuffi- !
I quodprobatfumusinde euaporans: & aliquidcaloris,! cerec,pocuicDbysfacerequodfufficerent: fed dieimus:
j quôdtààupçrcipimfts, Similiter de alijs probaturc hoc nos non poneteterminum in diuina potentia, jfed dici-
! idem probant autoritarc PI atoms qui ait : Gam hic tranf-1 nn,s de his qiiæ funt,nullum poflelulficerc,nee iuxca naif
eat in àqtiqm S&aqaa in tenant Square magis dicatur terra \ curam rerum pofle àliquid d ie , quodfufficerec. Sed quia
\qi?am*quaz Nos dicimikcbntra,in vnoqüoqueillorum,| iam oftendimus quare vnum ex iftisnon lufticeret, quare
| aliquid de alijs d ie , nec tamen in e a e lle ia d a ,q u ia non i aliquid d ie n©n polTec,apeniamus. Cum igitur lflcer ali-
* fubftaiMialitec., fed'accidentalitevmeft. Cum ergo terra qua duo,funt duæponcrariæ qualicates, quiabinariiis in 1
: porofi(îc>&aquiscircumdatafit,aliquid,niïirjonsfubini
crat cam,& aliquid aeris. Cuni veto ui medio mundi lit,
j & ignis abea a:qudlitcrcx oquii parte diftec , quid mij
rum li aliquid iiulc^calot'is i‘edpiat ? Sed quia breuita-
i tern in hoc opere fe^amur,quid in alijs & alij| lit,& qua-
| liter accidat ejs, i'ngemjs aliorum inquiieredimjttainus t
luemm principium a magiftrof fccl pcrfeQiio debet efle
ab ingenio-: Qttpditcrum dicunt Platonemqiudille,cqc-
s dicatur teiVa' qiilmavqxia cum lie d illo ip a tu ra | j |
duo æqua poieft diuidi, poteft effe aliquid, quiproprie-
tatem .vniufeuiivfque retincns,in m^p-ïo fufficiat: vbi cum
terra &; aer duas contrarias habeanc qualitaces(eft etenim
terra,frigida 6c licea: aer cahdus 6c l^umidusj aqua habens
omnem cunyterra frigiditatem, cum aere humidi-
tatem, interilla Itila ^quafrigidaôi buniidalufficit. Sin
autem aliquo.rt^m çoncrarietas in tribus fie qualitatibus,
iicut nec ternarius i n duo æqua diuidi poteft,nullum medium,
quod ad ea i’e æqualiter habeat- poteft inueniri: o-.
binccllitrir.ius ilium non Loqui dc d cm lr ito ib îi fe d d e l potteç cnnn. quod .de vnoynam acciplut, de alio duas. I
i parte eîcmenti,quæ iicdifloluitur: Nunquam enim to.
tunvclcmcntum diffoluitur. Dicit erg o , quodloluicurl
non terram (cd terrcum, id eft parcem terrae, led quod rc-
mauet recinenspi;oprictatcmterr£e,dicunc terram 6c ele-
mentum: fed deliocDeo annuente,fatisdicemus.Sunt
ergo elcmema corporum praedift* pj^tieüj*. vt ait C onftantinus.
Sed elemencu mundi qux v id fcu tu rd e qui-
bus huuifinodi craccatus habendus videtur, quare vnum-
quodquefadtum f it, quarequaeuor,netf pauciora. Sed
qqia infirmiör eft illorum' feiuenua qme autoritäre lachim,
nec aliter integra, poteft diuidi ternarius. Qua-
litas verb per medium non diuidicur,nonpoteft ergo eile
..jedium,nilï participans vna & duabuS. Itequm dicet:
et 11 fccundui'hhanc ovÇvylav qualitatùm vnum medium
effe poteft,Icilicecillam quæ fit duabus qualitatibus, il-
iud habere potuërunc. Si enim inter ignêm& aquam,
quæconrfarias habenc qualitates eft aer, qui participât :
vnavnius,alia alterius, quarc inter ignem & terram,quæ
ii\ zuzugia dyarum qualitatum, non habent omnino eas
contrarias, vnum medium,nifi yctiulque vnum accipe-
piciuisblniiiiur. quidindcPla tolenfenc oftendamu.. I rvC:tlI.:nopotuic.ÉlletenimioiiiscabdusJterrafrigida&.
Diuini, inqiiir.me™ n h lcm ile jh n tio , v it a l e » » m i a » licea. Nosveibdicimus, N eclecundumhacmediutmile
trtareiiOoltetet, litiippt,q«‘ iiijlm jia /èm iir& ta ciiim -, *c b nccclliitiü.cüinaliquocôneniani,fcilicètinliccicate,nec
dicêrct: Cum Dcusfolabanitate,nouindigentia,mun- | elfepoiuil. S i. n.aliquidtalemediueUcc.quodabvifoq;
dura ereare diipànece.c. qiiippe qui pertë aë 'b o nus.eft,1 aliquidacciperet.velaligne acçipeieccalare.aterra lie-
* -— ----------- ----- -------- ---------------: ~ , cicatem,1