CMs fimunpotcntiS ^fèd ^uiai|jrariini ^Tcatiirarumaltc-
ta inollior,
& folma s »clutiflaccipias m ifSm yhamïn qua ferrum,
XSièc pLpmbnm^ftannüm, p ix , & c®ra, iimul üntpofi
ta ,& hancmoflamexomnibusiftiscommixtam, vnp
eodemqlie momentó in igjnem'mïfiris tö tam, numpuid
omniavnoeodemqdcKUiporis ictil liqucfient i Non
yciWie'd-tcd. prius csra,pofteaptx , dehtnpftannum, de-
incepspluidbum , poft i s v ia d ‘dtlmWhx ferittmdiqbc
tier. Imp n iis ïg tu rh b c£ ^ n iï^ iiuti, quödahaalijsci-
tiusUnneiiant, ancorumyarixaftcpibisüebilitati ï Mo
VnXLitetn ignts 'e^ndêm éflèerga omhii-nemo dabicaE;
, ftdeoram qu® inolliora funt citius , qu® verd duriora.
Dciiftpb qujedam earum tardiocès fuereiri lufcipienda forma.
B
M A P e t t i Ip h tm fiD iato g.
cöhiicere oefcio. Pe,, Isfon patitur ratio j v t quoniamv-1 iam amhps cuneos conoprdcs inueniflct, Äplem' quam
nacreauiratardiaseftcteataquamalia,ideofutnmusea-l atcüleratin marcpcoiccit, p u iu sm a g n i c u d in e tn ä -
rum Creator minus porens credatur. Nequecnim in höc! risterminos fuosexcedens,dI»asctuitates iui cttuhöne I
| | j - " (UbiierfitV&ipfa? fuBtquas longo teiTipore pQU Pharao
reXvEgyptifilios Ifrael «dificare pr«cepit.' Nonnequ^fo
h^cadihuetiotitjiiüfterumraofiiadignavideriirvGum
e 'nimla cob filij, duodecimadhuc tantpminodop/Tenti
viri Efau de tribu fua iam C C C C . exiftebant.vNuhc»*
gicür numer-o filiorum lacob au£to , qhaht'b maiör exi-
ltimari poteft filiorum Efau nümerus ? ^antajtnis-
^icuropöituiceoruro efle mulcicüdineni , vt St filijsla-
Cpb, & toti ^ gyptiorumgenti qu« cum i'ofeph yeherat
obfiftere potuiflet. Nune igitur i'udica quid fcötum ad-
miratiorie fit dighitfs , fcilicet vel vbi tantüm inncnccit
mpntcm vel quo montetam nur«mägnitudinismo-|
lern, vel quomodo in capite tanti ponderis geftare po^
tuilfet lapidem , vttammagnam proftcrnerPppfietco-
hortem. Non minus ttupendum e f t illu d monftium',|
qüod O g rex Bafan videns ingentem exercirnmlliraeli
Mó.' Dttb«inönisPtfère rübl#foiktn veritatis lumen a- j iéxcenta'fcilicet róilia , & quatuor m ilia , & B .ÿ fto s à
fpicio. Pc. Ape^aiàtis Ôc firma cuilibétPft hapc oratio, ! X X . an nis& fu pra , exceptis mulieribus St paruulis q u i *
S a m StargOmentóruib St ratipnis yndique'fulcic pro- i fupputari pon po te rant, moletninauditæ magmtüdinis
batio. Scdivcfti;idoôtores,duro in :quibufdampertina-1 capitifuoimpofuit,& cumea cxpedidpnpm tptaimpro-
cicer nobis ® f t c r e conantur , ipfi eriam vifui contrarij ftetnete volu it, fed vpupaauisminima moliipfiXubfedir, |
inueniuntur. Mo . i l ï b i vclim li placet o ften di, quis & tam diu roftrP fuônam contudit donëc foramipe ma- j
nam error ifte fi r< Pc. Dicuntenim, quod Ô eus çinn fir- gno iuxta quantîtatem capitiis eiufdem regis perado^no'-
mam.ePtüro.icphftituit » peificere penitus nolens cuiuf- les càpùt .trafifîliens, jn eiufdem humeris iublèdir, Ga-
dammaeniforaminisfpaciuminfeptentrionaliparteim- p ite au tem fân o^ to to corpôre incolumi , foiralfisad-
perfeâvfhvïçfiqbit. "Quodob ,hoc videlicet eum^feeif-1 hue à colfp fubJcuafiet , nifi adàuâorum fubitôdenpum
fe alieuerant , vt û quis aliqüamïb exurgens & e i *q u a- j quantitas impedifféf. 'MPx enim v t lapis in colluh^de-
1 fe faciensPeum efle (e d ic ç ret, ipfé Deus illiusfpa- 1 fce.ndit, dentes fibi repente ità fiint a d a u â i , quodçum
cii n e d M iô h S è i oppp fie reticehs . Si Deus es vt ego i | voiuit'iamfubleuaremininie potuir. .C ^ öd M oyfesin-
1 umilfêm ù^ o te s , quemapertumreliqui ego. J tuèns,culuç cornus èe.cëm cubitoîKabuiffe aflèrici$^ èc
Ho c âàtetn qui«« pareus, rfiendacium f i t n u l l iu s oculi totidem eius virgülæ aflcrib|t1^ ^ e ^ in tpo-l
aciem l^ted Septenttionalis etenini poli axem âltiflî- dum ialientisdeceip eubito|erexit,vt eum:inaliquo |pr-
mùm femperTubernôs? néc vnquam occuitari çonfpici- | pôris locp cumvirgapercuterêt. Si ergo computes de-
rfius ' ibhimqne totum integrum pcrfeólumque vide- ! cem cubitos qiubus à terra eleuatus e f t , & d ec em eiusl
mus 'perpehdis^ igitur 'i^ qdam^^naahifeftus ficerrpr i f t e r ; corporiscü b ito s ,& decern aiiosquos virgainaltumpior-]
M o * Pertóhdbquidem‘i&(huncfermonem orinniratiö- ;«reâahâbebat, à terra ad funimitâtem virgaerriginta in^
nisvisoredeibtütiuhêogndfeo. P c .N o n n e adhucmen- uenicscubitos. Sedcumincântumére6lus elîèt M p y j
dâciumquodde Chorqcl auVb us. con fi nxçrun t-, m u lto . ,s"e s , virg* tamen fummitas qua eum percutere in ten j
dioum in bon dbus&abluvdmscfti Mo. Q u o p a a o tib itn cn -
■ ■ tirivïdentur ! Pc. BiXeruntvtïpftmet nofti;,: çjnomaml
Cho rc dum hetemnin çum Mo>ie ■ & filijs lfee l præterb
reW frcccntoïhabcbâtcamclps anuftoS jnihil.aliud fe-i
t^esniftfmaseiauesrbefaüticiurdGm j quæ clâües de
M B ï iç ï .& v t r am
ho eftate poflit videamws-': Demusad mmuslibt® V I .
cldu ts , d in u p im lq u c o » “ 161“ ,? 6 i» n » « o » -
lentlibrâs^nnEqde claucs^na xyn uscamcI^ferèbat,
triamdiafcxcentî. ’c ^ C lo -
mm mille & t X X 'X . hiiba. :;Sêd cum qu®que daiiis
ad mircüsvniiisfitarefo; quotfiinrclaues, totidem pto-
cfilddbip emnt 6«reh®. Dentuçitaqne. cuiquecamelo
ad minus du® arch® , g e r a n t cameK atehas fetentes
ituingt-ntaScquadrâ j i f i t ® 5cd & fccundum con-
iuétudinsm ^iuftum HVibd^tPfttpt çuta de euftodieudis
diuitijseft.-’ ^ d ttd itadm in d id u o s cajndos Ÿnum ha-
berècoftodem, qui tbefautbs cdtn îumnia lêtuaus dili-
ocu.ria *îxetiam.dotmïtàtet,
tùm cuftoaesduccdta.&quadtaginta milia.: L ibre aurèm
âfieftante didicimus , qqqfnqdo ê'xetatus , Chore
perdombs &coguatiàn,es & faroilias filas ,’ndnèrant d b ;
H i « „ f io d o minus ridiculbi’jin
luàç- fiun c il dlud , quod,dicunt,filijs fcdiccc Iaçob pattern
tttumfig-j fmnpadfepulchrumpprtantibus, fili.osEfamfuumfimi-
jÊ Ê Æ üter patrem ad iepulchrum deferentes cura magno co-
mitatu eis occurrifle : Cumque vtrinque magnus eflet
exercitus , & fingulæ partes Iepulchrum fibi vendrcarc
vellentifilium Dan montera afcéndiflè dieunc, & tant*
magni tudinispræcUiflè lapidem, quanta multimdôeflè
poterât totius exercitus Efau , ipiamque molera capiti
fmpofitam attuliffe, v t fuper hqftiumcuneum, eümprp-
ijciens, omnes v noprofte^neretiamCumque adueniens
debat,nequaquara vlterius attingere p o tu it, qu4m ad
eura nodum quo furaiuogitur p e d i, quae vulgo cauilla
vdcatur.inqtio quidein cunieum percufliflet, cohtinuo
cadesexf^rauit.Inho^cognofcere quilibet poteft,quod I
a plant a pedis quam in terrafixam tenebat vfque admo-
dum in quo percufliis eft, triginta^ubitos habebat. : Ab
eo igitur loco yfque ad fummum , non minus qnam o-|
ftingenticubiti erant, folumque caputdecem cubitisfa-
cile conltare poterat. ynd e feq u itu r, quod auisilla ino-i
lemipfam decern cubitisperforauit. In quo fa ^ ^M o t
funt m iranda, quiduepotiusmifer cum cqnfidero ,<ftu-|
peo. VMeniniivelranturtt lapidem inuenire i vefcquali-
terrantumponduspotuicporcare ? Aut quomodo tam
paruulaauis tancum , tamdurum ? taroquefpillumlfaxi|
Corpus tam cito v'aluit penetrare : quoue p ad o dentesei
tam citocrefcere ? A u t qua rationetamimmenf« St in-i
audits magnirudinis creden dus eft fiiifle, prrclertim cum
lex dicat y ledfcum eius ferreum nounifi riouem cubitos
habuifle.: quoue pa6to tantus homofam facili vulnere
cecidifle? Libet adfiuc aliud innotefeendo ridiculum,
maioremeorunrfatuitarem oftendere. Aiunteniinquoal
MoylesproIcgefufcipiendainccBlumafcendit, & ibi cu
angelis taliter.altercafus fir. Dicebanc enim ( inquiifpti)|
angeli. Legem hanc te minimeferrefinemus, quam po-
bis plns quafilijs lfrael neceflariamfcimus. Ad hiecMoy-
fts inlblita yifione perterritus., nihil relporidere prafum-
p f it , fed Domino le confortante v t fecurerefpoodetet,
& prxeipiente , ait angelis. Gum lex hx c regendoruro
corpotumprxeepta contincat, nonlatis confiHerp.quid
vobis qui (piritualistantuin creaturaeflis fit neceflaria.
Angeli quid ad hrec dicerent non habentes , vidti conti-
cucrunt. De Moyfi igitur victoriaDeum rififle, ^ valde
lx.tatumefle diciefoy'i& ha'Moylen -poft triainpimdida »P
lege alacrem defeendifle: Q ^oc guadp fatuitatis diuei»]
lud*«*
fatuiW
ilcbe
delcP
Ü H
T itulfts / . I f#
a
Stésinhac concinénrur !afduia|.;Q a 0®5 döC^ ^ ^ ’
fes corporis moledeprelfiis.alticûdinem coeli cpnfcendc-
re potuir | aut quomodo P e o dare legem volente ,ange:
liprohibere?Quid iteru ftolidiuseft qnamdicerc, Deum
angelis v iâis exulrareySc puerili morendere ? Item fi an-
eéli vt dicicis tàm auidi illius legis fetihendæ crant, cur ea '
non^prius à Deo quæficrant ? vel quid contentipnib. pro-,
deraceis defieuire ?,Pôcerancenimlegem ipfam etiaimfi-;
mul cum Iudaeis oblèruare, nec erac ratio cur earn Möyfi
J. deberent inhibere. N o n minus his omnibus cuilibee
præftatridiculum , aliud quod ipfimcmorancfaôfcum:
j Dicuntenim angejum rttortiieuidam viro apparuiflè nomine
IofuCj filiö Lèui d o d o r i, cique dixiflè. Ad hoc ve-
nïÎTe the feias, vt a’nimam tuam fulcipiam , & moriâtis.
Nequaquam inquit ille quod commones faciam , nifi
ptius mihi paradyfum oftenderis. «Sufceptum igiciir an-
gelusin alisfuis , duxit ad locum vnde videref paradyfum.
Cal li dus autem ille de alis eius delàplus, in paradyfum
câdere fe permifit. Angelus deceptum fe efle d olen s ,
irato nimis vultuvegredere ait vt moriacis. Nequaquam
ait ille egrediar. Cumque fécundb àc tertio apgelus îd-
ipfum cum magno elamore repeteret : & ille eius verba
negligent,commotusnimiumangelus , ad Deum pergens
huius rei querimoniam fecit. Deus autem eum redire
rogauit, .vt hominem ilium ex De i nomine de para-
dyfô egredi præciperet. Veniçrisitaqucangelus ad paradyfum,
ait: Deus vt.egrediaris præcipit. Iurauit illc^ &
ait. Per Deum non égrédiar : Redijt angelus ad Deum St
dixir: Iureiurando fè huhquam inde egrelfurum firmauit.
Dans itaque iudicium Deus refpondit. Omnia volumina
vitæ Stacluum eius reuolue.St diligenter rélcge.Si quan-
do eumiurafie, & periuraflè inueneris , modo, quoque
nihil fibi iurafle valebit. Si autem nunquam periuriuh
efle probaueriSj non in hac vice timebis. Volumina ita-
que omnia angelus ftudioiê difeutiens, nunquarmpèriu-
rafle iiiuenir. Dimifitergo eum v i$ u s , <fh(v tdicîïis ÿf-
que in praeienrem diemiueolumispermanetjatquc viuus.
Côfideraqüæfo quamrifu digniflîma in hoc pofliint no-
tari lérraunculo. Q u id enim plus mtremurî ah fatuitatern
âflgeli qui callidam hominis artem non priusaghôuit, an
/ hominem audito per angelum Dei præcepto contra r-
pfum præceptumaufumluiflèiurare, andicamus Deiim-
potentiam fuiflè > quod non nifi per nuncium eum de pa-
radyfopotuiflètexpellere : an aflcribamhs Dei ignoran-
tiæ : quod non aliter fcire potuicvtrum periurus fui (le t,
nifi eius v it* libros reuolui iuberet î Nonne hæc om nia
fatuiflimafunt î Q u od fi omnia qua: dodtores veftri fi-
milia his co.nfcripferunt poneremus , multos ficut&ipfi
Iibrosnugarum rabulis im pleremus. Pauca autem itidu-
ximus, vteoritm vel fapientia, vel fatuitas, cundtis pate®
feeret. Hoc itaque eft quod cibi fuperius d ix i , verbado-
dtorumvèfttormnnon aliud v id er i, quam verba ioc.au-
tiuminfcholispuerorum, velhcntium inplareismulie-.
rum., Sed dieprecor 6 Möyfès,talium hominum vel legem
fulcipiendam.vel auâroritâtem iudicas comprpban-
dam îEruatte diuinamiieratio, de eorum execrabilibus
I præceptis arque confilijs , quemadmodum& m e , licet
j non meiseripuirmcritis, Site mecumpariter (aluti-
feris fubdat imperijs, quatenus vtrumque
pariter ditec fiiis ineflabili-
buspræmijs.
n i &
T I T V L V S
SECVNDVS , D E C O .
G N O S C E N D A $ R Æ S E N t IS
Iudfeorum Captiuicacis cailla tra&at,
& quam diu durare dcbeac.
M O. Y< - S E S.
■ Y o N i a m quæcünqüe nofttidodofçS
diuinæ maieftati indigne applicant, tu
ômnia itiëxpiignabiliUi.lucetationUmj
nec feripturæ auótoritàte , nec cüiusli-
bëtratiohis vigore confiftere póflè ;md-
ftrâfti,nunç ad fecu h dam propöfitotu trt
parte in qua de noftra es capciliirdte lo-
cutus,veniamus fi placet. Dixifti enirtï(nifi merici ëxcidit)
nos tali m odo fperare captiuitatem euafuros eflè.quo fci-
licetmodo nequaquam poflumuseuadere. Nunc itaque
propterlioC quæro,vtrum no sillo quo credimusiêdalio,
an etiam nullo quod abfit modo euadere concëdas. Pe.
Eo quidem modo quo ipfi æftitnacis non credo, fed alio
modo vos euàfuros efle non abnegof Mo. Quarçeo quo
dicimus liberari nequaquam pofltmus m o d o , Sc quis na
firliberationis modus, audire defidero. P e .C um C h r i-
ftum filiumDeieflè , aut in mundumpro humani gene-1
ris redcmptione negaueritis veniflè, St eius præcepta no-
lueritis feruare, liberari nequibicis à captiuitate. Si vero
eum St Dei filium e fle, St iarh venifle credideritis, St mä-
data eius cuftodieritis, ftatim de captiuitäte exibitis. Mo;
Qijam autoritärem poteris afFerre , fuper huiufmodi
fennone î Pe. Priusquæ veftræcaptiuitatisfuer.it Càulà
videre debemus, vt fic etiam enadeiidi. mbdum melius
agnofeamus, morelàpienrisvtëtites ihedici.quipriusin-
firmitatem in fpicit, vt qua opus fit m edicina feirepoflir.
Mo .B ened id umcollau d o Pe.Prius can (am Babyloni-
cx capeiuitatis, q u * non nifi per (eptuaginca annos dura-
uit,dicas yolo,quia ipfa cum audierimus,adiuuerit nos ad
cognofcendam caufam huius tantæ captiuitatis.M o.Plu-
rima peccata,qu* Iotigilm eft enumefâre, prioris capeiuitatis
caulk fuere. Pe. Ita quidem cottcedo efle, lèdtamen
exillisaliqu avolo ktee g o äudire. Mo. Pauca cxillisift j
medium deducam, quaeprophecica auto ritateproban -
tnr, fcilicët vfuram j Vel munus pro iriiquitate accipere *
iuramentumfalfumiurare, invendendo Stemenclope-
cuniamfalfam dare, fallâ’teftimonià dicere, alcerutrum
detrahere, parentes,St loca IkntäificatipniSjSt dies labba-
torum inhonorare.‘matris,lororis, filiæ,focrus,velcuius-
libet illicit« foeminæ tlupitudinem reiielare, homicidia
perpetrare, idblaadorare.'f;|;ellis ^erificare ,• Deum ne-
gare,deiquëprophetas,tanquam VriamfZachariam, E-
faiamqj necare^Staliamultajquævtfupetiusdixi.longum
eft enumerate quæ in taritum creuerunè,vt Deus ad Hie-
remiam dicerec ptopaecàm/ÇircuiteviMHierafitlem &ajpi~
cite & confidcrate, qturite in plateis eins an inueniatisvirum fa-
cientem iudicium & quatentem jidem,propiciUs eroeius. Item E-
zechiel ait : Quafiuidebts vifuni quttnterponeretf ;pem, & ß a -
ret oppofitHs centra me, propterea he dißiparem tant, & non inue-
ni. Pe. Gaudeb St gracias a g o , quia iam te aliquam veri-
tatislcintillain videre cognofcb® Die ergo fi riofti quæ
nam caulk huius tarn longæ, tam que diræfuerit captiui-
tatis, qu« iatrt mille quadragintadurauitannis. Mo.Hæc
eadem peccata 8t his fimilia. Pe. Hanc rafionem bulla
poteris auâorita tc fitmare quia a G C C . annis ance fub-
uerlamHierulalem nullus in Ifcael pcopheta eXtitit, qui
hoc prædixèrit velfctipferit, maxime cum doâorés veftri
dicant hoc tantum fùiflè caufam fubuerfionis Hfierofoly-
morum, qu od àltçralcerîfine re inimicaretur Stinuide-
ret.Infuper etiam ad tu«rationisdeftruäionem adijciût,
quod «dificato templo Deus in manus eorû peccati prin-
cipem tradideritcuiligatis manibus ôt pedibus vnum euullerunt
oculum , St ab ea die non habet poteftatem de-
' ' eifere
E
P
fjd tl i i J
Fides ia ^
pphnftiinl
.libercacc
doaac.
G
Filij Ifrael
LXX. ao-
nis Baby-
jlooi« ca-
[pciui.
Hier. y.
H
Captiuita
tisludço-
ruin cam
diacuroaè
eaula quç
fueric.