
6 s i EpifioU Nicolai
Hute fit-
fra feribit
Ieft. 20.
Hute far-
biturtfi.i.
to'*-
Fdrtè r&
ôtiiis ex.
Dixeruntme fubterfugifle Epifeoporum audienciam, in ]
quorum rnanibusipfe me poluerataudienclum. No n fo-
lum autem hæc, led quæcumque vndecumque colligere
potu'erUn t,propofireruhtaduerfùm me &cûmmultapace
auditi funt.Cumque paratus eflèm repellere Vel retel-
lcre qu* dicebantur, noÉuit me audire vniuerfitatis iu-
dex,non illi imputerur. Sed &fuperdolôrem vulnerum
meorum addidn,reinirtens me ad illosâd qùo san te me
'miferat ,quo.s ex partefüfpebtos habebam, &adhucma-
nus eius extenca, quiafulpenfusaeceffi ad ilium 8c fiif-
penfus abilloreceffi. Et quanïuis nihil horumcônfcius
lum qu* illi malitiosè compofuerunt aduerfum me:
p orto tamenîudicium patienter,& fi non libenter. Scio
enim 'nïe nïeruille.grauiOra quàm p atior, tanquam lèr-
uus malè operans , & dighus omni indignàtione. Ve-
rumtamen duràm proüihciàm naâusfum homo minimi
cenfüs,-& fenfus qiiiïoris illos aggredi & cum illis ingre-
di caulam,qui confidunt in v irtu telu a, & in multitudi-
ne diùiciarum fiiarum gloriantur. Hinc eft quod inter
veftros ClareüàUenfes pofitus expedto conlilium ve-
iftrùm> -tanquam confiliumDei: quia nemo poterie eri-
pere pauperem Epifcopum de manu fortiorum eius ?nifi
veftra manüs to ta obuiauerit infeftantibus 8c diripien-
tibus eum. Domine pater paratus lum 8c non lum
turbatus vt euftodiam m andata tu a ,& vtinamyoluntas
tua((i Domini voluntas eft)cum mea voluntàte dilcor-
d e t , benepiacitum veftra: dignationis ft dignum iu-
dicatis renunciate pueto veftro , quia non eft confi-
lium & auxilium mft ad vos & ex vobis, amantiffime
pater.
In perfona Guardi de Verona ai Abbatem Cellenfem
de vnita dileclione.
E P I S T . X X I I .
SVo,&verc*fuo Abbati Cellenfi frater Girardus deVerona in
cellamvinanam'introduit. Q u o d vos meum appello,
n on infolentiaeft,fcd amicitia. Confcientiaenim mea,
quæ fentit me elle feruuni veftrum, pfcelumitvos dicere
meum. Dignatio enim veftra fecit me vobis familiarem,
Familiaritas amicum, amicitia vnumanimum exduobus
effecit. Et qüamüis vos in (ublime, *inhumili loco for-
tunalocarferit.Gharitas tamen, quæ in facrario fuæ maie-
ftatisomnémhommem aut paremfecit, aut aecepit de
perfonis imparibiis pares amicosfacit. Q uemenim lie
diligo, cui æqüè dilebtus ego ? Nonne ego & vos vnum
fumus î Neminem habeo tam vnanimemin vifccribus
IefuChrifti-.teftiseftmihiChriftus. Et licet nos ord o d i-
uifus diuidat) châritas ligat : quia non color vellium,fed
amor cordium hanc effecit vnitatem , imo vnanimita-
tem, amantiffime pate ri&,vtahquidludam coram D omino
meo,quodin me torqiietis,in vosretorqueo.Quid
enim ? Sufpiciofiis vobis faeftus fum, ficut ctiamin literis
veftris apparet. H oc lignum eft quia aut n on diligitis,au t
minus diligitis quo d in- verarri amicitiam nec cadit nec
cadere poteft. Qu id fi vidilfém vos & nonloCutus fuif-
fem,autftatimexiilem : nurtquid tam en rdeo minùs di-
ligerem’Abfitaleruo veftro. Abfit à corde veftro,vt vel
tenuisfufpiciunculain tantum amorem defeenderepof-
lit. Qu o d autem oftianonconfregi,parcite verecundiæ
meæ, quae iuxta virum landtum, egrelfa eft ex vtero, me-
çumereuitab infantia mea. A modo pudoremantè excu-
tiam,quàm vobis fufpieionem incutiam, & étiamportas
aereas conteram & ve&es ferreos confringam veniam pe-
to: facite de veftro, q uod dé veftro. Verumtamen mo-
nachoilli fit pro m e , melius* cuipeiùs propter the fiiit.
Illud autem lcitote quia lie collocaui memoriam vc-
ftram inter vbera mea v t nulla occafione poffit a-
uelii. Salutat vos N.vefter, vc vefter.
veftereft enim. -
i - ' ' : ('-O
Inperfona ¥ RiuaUis Vrioris ad Archiepifcopum Turonenfem
de dïleftionetamore, & charitate.
E P I S T . X X I I I . >
DOtnino & digne reuerendo ¥ Hugoni Turorm
n î ^ Ä
Abbatj,
^'Uallis
g M
»Oman
C'ftercii.
»'•4.N5.
Mart, in
ätceceß
"boractfi,
Hie tß
froculdn-
S-fttri
ventrai.
Cant, 8,
Chriftum
ƒcilicet,ilt
quo htcS.
Puultuca.
4 adlitlr,
Hiceß
Aletenßs-
Efijcoptt
vetàS,
Maclouit,
de float j
fcopo FraterR. vtriufquevitafucceJfuminBSmmflit d
paucis feribo vobis, nonparum tamen voWnigo in vi-
lceribus Chrifti. Qu x ritis tamen quantum: v t lecure &
lincererelpondeam,refpondeo multum:additis,& qua-
liter: profedto quantum facultas eftfideliter,(apienter,
fo rtite r, fideliterftned61ofitate}fapienterfinevanitate,
fortiterincharitate, quia*fortiseftvtmors dile&io. In
his tribusgradibusarbitror & affedtum & effedtum fan-
dliamoris plenids exprelfum iri. Ec quiafemelccepit ad-
huc loquar ad Dominum meum, iocundum fit ei elo-
quium meum:Locus ille,quem tenetis magnus eft& ma-
^gnam a vobis cxigit charitatem. Sine hac fidesnihil eft,
martyrium nihil prodefti Nihil valet omnino expofitio
fecultatum.Hanc volo crefcere in Domino meo & patre
meo,vt omnia veftrain charitate fiant. Huicenimvnitus
&: per hanc vnitus lecurus ibitis ante* pontificem no-
ftrum,quipenetrauitccelos.Csterum benenouit veftra
paternitas, quid tecerie,& quid fiiciat Abbas S. Albini de
eleemofyna Domini Magnetenlis, cuius vos cuftoseratis
eonftitutus. Saltern depofitum, quod apud eum depo-
fui,refignaredebuiflet , & poftea dicere fi quid eflet di-
cendum. Cum hoc emendare feceritis , veftrum ipfms
honoremfacietis amantiffime pater. Dominum* Ale-
tenfem veftra: ianctitati commendo : quia quicquid
illi feceritis , fadtum eft nobis. Gloria veftra h sc e ft
pauperem & veftrum 8c calem Epilcopum protegerc&
honorare. Ego autem vefter fui: vefter fum , & vefter
e ro , quamdiu fue ro, 8c vbicumque potero mea voluntas
eft veftram cum voluntate Domini facere volunta-
tem.
Ad Abbatem Cellenfem excufatiua feribendi vel di-
ftandi.
E P I S T . X X IV .
IN ter amicosamicißimo Domino Vetro Cellenfi Abbati Fr. Nicolaus,
fic innigrisviuerepannisvtcandidis induaturin ceelis.
Sufficere vobis debe ret, fi vos diligerem ficut me : quia
nunevos plufquam me,me conftatdilexifle. Furtum e-
nim feceram propter vos: n une furatus fum me m ihi pro
vobis : Ego enim, qui ftylumabiuraueram,dignus late-
bris&omnifolitudine poftquam auiditatem veftra præ-
lenfi & perfenfi quam habetis de verbis & pro verbis hominis
illius : cuius eloquentia & lapientia, vita‘&fama
Videtur
huit an il•
iudfanâi I
Hiernj.
Apltf
1. contra
Vigilant.
Moua-
chus nou
doäoris
fed plan*
gcDtisi
bec oft
eium.qnil
fe.velmû-
dum lu-
non immeritb per totam latitlitàtem d ecucurrit, accepi
tabulasôc quod habui 8c feci. Cum labo rare & plorare
8c orare deberem, vt propitiaretui: Dominus peccato
meo(multum eft enim jin linguæ volubilitatem refufus
lecretumcordis meifuccuffipariter 8c cçncuffi. AtdiCi-
tis. Hæc omnia in filentio, 8c magis cumfilentio operari
potuiftis. IVIirumfihocexlententiadicitis. Quisenim 1* ^
magis in turbae ft, quàm illeq u ifaciendis didtaminibus ]pau,dus
implicaturîPerftrepunc enim vt digne inueniri fenfùüm pwitoli-
veritas, verborum varietas , quid melius ad cqnleqhen- tuI a,‘“c1
tiam, denique quid, q u an d o ,v b i& quomodo proferri ,tum^
oporteaC.Hocergo vos iudicabitisfilentium 8c quietem, | |
maximè homini imperito,cui 8c fenfus nullus adeft, vel
lèrmp non eft venuftus 8c facilis ad lencentias .vêftien- faxml#
dasîDenique i , vel monachi, quod elle videor, vel pec- ordii» 0
catoris,quodfum,noncftofficiüdidfcare led fiere. Didta-
re ergo necindodto eft in próptu,neCmonacho in aulu, j.
necpcenitenti in affedtu. Coegi tamen m,e contra me,& *0ßel/,s[
duo volumina lèrmonum hominis Dei mitco v o b is, m s.B**J
vno quorum ego didtaui quod ica incipit. 1 Seiet Apo-
fto lus Paulus in verbis ejfe breuis, in fententijs 3 den fus. Aliud 3 ItnfA'
^
vero volumen iampvidem didfcatum eft, 8c rofum, 8c ra- ^ o -
lum : fed q u alité quis diligérer&iàpienter illud fetibat. p10ius.
multis ,.J
t
Notarif Softer nar di.
ùltis enim lènfibitsplenum,illud aiifem f ie p te -, quia
nonparuam àmicorùm multitudinein eontempliquibns
holuï prxftare1 ea,ad vosenimtfeftinabatco r meuto- Fe-
ftihacé S r h y e lfë ftih an ter^faib eïe | & exemplaria re-
mittite niihi &'fic ad opus meum • fecundiim fp.a'dluth‘
meijmreferibi facite : lèd &illaquæ mifi vo b is^ -:^ re^'.
Iot Âa.^1 orumjlccundùan qùtod-diâarm e ft\ ip itrfte p i|
> h i ^ v ^ t e .v t nec vnum iota perdaj,n. Libellulum au-
fe/.sT^j temj qui-ita incipit : 1 Trta funt quibits réconcihafi debè-
f ernar- ' | mds,8c horas n o ftras , quas hab ecis d(£>Dö min a n 0 ftra3 re-
* ’ mittire. Orate p ro m e.& refcribire mihi de .his ommrf
j bus voluntaremveftram, &per proprium nunrium ve-
^//.;>»/«,ftrum.
I
Kelluin^, jiifctiaU
\n hi; fint.
V«/ & V
V extat
Ad Heiificum Trecenfem Epifcopum inperfona RiuaUis -
• [Vrioris pro z~rA kb ate Cellenfi, recom-
. : mendatiu.1.
j® ' E P I S T . X X V.
8c non tardabit& r,equiret diledltit^ diligentpm It
eft feftinare.
Sed heu adtum eft n ihil, tuxtaenim Pfophetam, e^epe-
dtbrrige'xppdlö,man dp femando.fed dicere pplTum quod
lequitur.Modicum ibi. Modicum ibi. Nuncei;gp:fi quid
apud .amicum preces amici ppifunt , & fi npn y t Videas
me:,: veffiTalccm vt vidèam te, quiadefideriodefideraui*
yiderefaciem tüa'm. :
Ad ödonetn Vulterienfem Abbatem regratiatiua de tunica
quam remifit.
Ë P I S T . X X V I I .
H|riffimp parri&: pracordiali amico Ó. Pulterieri-
t fi Abbati Fr.N.fead ppdes. Quantum & diliga vos,j
& diledfcusfuma Vobis teft’is eft antiqua familiari tas . Li -
cetenimine'inhumili,vpsinfiiblimi;locbfortunalocaf-
let? amor tamen qui poftquam amoreft,& regem & pan-
D^ ^ peremvnir5vnumexduóbüseffec erat,illeadhue fn ve- Omïno & patri Henrico Trecenfi Epifcopq Fr. R . .ftro pedfprecon'calebat , cnm mihi veftra münei-ytranf-
de Clareualle,ambulare aclaritateinclaritarem.ta- | quidem$hd'fiHuftk:^iftra, ft "vfiipi'hón-j
Imoria ] quam afpitifu Domini. Qftam libenterapdiamusilla de ; fuifletiNirnis eft prepiola,^ fpeciofahitrc folppion b ona
ï ’^ffv%phis,-i®.jqüibu| hönoreturDeusy .hónoietur Ecclefia, I quia nimium böhadilé’dl'iffime p^ter. Nec vdlo pec
HB hpnorificetut'^'3, myfteriunr veftrum, n,ouit ille c u i, 8c a , 1 eo.i m d n o n d eb e o in d uere illani j n ter é ós qü ip a n n ie u ~
j quoeftpmnisho.npr&glpria.ö AdhocenimvPsfDeusin . li«&Cémicindlijsveftiuinur,hWpurpUrkusnec'nóh tu-
Ï did'f fablimitategpyuit,vtdeponatisfuperbos,&:humilesex- j nicatusincedam.Ablit,abfic,vtpe'ccati'fdieatniyeftisite^-j
aitetis.yos prtecipUe cui & voluntas bona,& pbteftas.ma- runa- fplehdida cOaptetur , nfe raptétur ad i'riepr'ias ftias.
'! gna tam ex airdtpritate quam ex nobilitate defeendit. ! Propterearemittoearn V p b isc um u o h fitifttÉr nos- qui
I vt iequentibus litteris viam facia- 1- vel audea t, vél débeat illam induere, vos induite illam
us.; 4 AbbasCellenfisl/ir religiofus actiméns Deum, Domine pater cui & éx ordihelicet & ex digtiitate. Cu m
® hi- ho.mpbonus^.teftinap bonurn habensabpnis,yita j enim tunieam induitisvltraconfueftidinem 8c brdinem
:, ^yifteratUracpnlpicpus, ftobis quoquetantafamiliari- | veft'runrfacius,fedfeitis quid dixefit.Si quid lüpererO-
;tafedeuin<ftusefti vtnonfitvausdectEteris, fed pra: cae- ! gaueiis.ego cumreclieroreddam tibi. Multa tamen ^ia-
tetis'vuus.Omnianoftra,fuafunt: &fua>noftrafuut:nqs ' tiaiuraa(ftroneprbfequbr&qualitatemmunens& quail
vi 1 lo& i pfei n n Obis- 5 vnuseftde ordine luo , in quo 1 tiratem, m unerationis.,ita verb dpigo dpnum remifilim,
m doinino Abbati nóftro, amico yeft,to multum compfa- j ficut diligerem'&Eetentum'; quia non datum feddantis*
cui't. Inuenit ipfe Abbatiam, cuiprèeft,& turpatam, & ’ animumintueor. Ego profe<fto qui fuerara antea feraus
turbatam amaiitia habitantiumine^j, vult eps reducere ) veftra:fau(ftitatis&nunc'Siante .NeC'eniraordinis mu-1
. ad viam veritatis,fed facilius eft informati ignaros.quam j tatioTnutauit amicitia firmitatem led augmentauit. V-
reforriiaji peruerfoS. Sunt inter eps duo famohffirni & | nunvincalceliteraiumypplicb.vtoretis&oraiesfaciaris:
f clamoiiffiny tutbatoresqui& n-ialefa.6tisfuam, & male-1 pro.me;filios veftros&frat£esnoftr-os.falutatis 'eis ex n o -.
ditftisalienam vitaiugiterattriuerunt.Confidentesenim j ftta parte , fi dignutn iudicat|s (alutate etiam Iofcelli-
S |ihltnealueiiobilitatisfcandalanutnunt,molliunturdif- j numveftrum &rpgate ve in dtebus iuuentutis fine me-
.. I fenffones,, quia coinprehenfi func in operibus m anuum ] mpr fit mortisfuteaptequanryeniant anni,qe quibus di-
|G fuarurn. Si quid igitur nqftri Clareuallenres apud vos, ; cat: nonmihi placent.
efi pofldnt,faciteynum'exyuobus,ytaut d.e monafterio pe- ‘
M nitus éuellanwrj^uc;ficftatuantUfih monaftenÖYtiam
‘amftlius mutirenbn audeantJ& feiant Prophetam furre-
Swnd xineinXfraeladpbftruendumbslp.qpqnciuniiniqua. De
pr£edi(ftpyètyAbbate,patre & fratrenb'ftro.^ hoc adijei--
¥ 0'Z1-Dius,qui'a quiillibenefacit nobis f a c i t ^ q u i illumauait
Attus I nPs audit , & qui ilium lxdit nos lxdit. v •'
Inperfona Hehriciftatris regisad,Hugonem de* Compendia
redarguitur3&aitrattiua.
E P I S T . X X V I .
SVoHugonifi-ater H enricuslalutern Scfincerura amp-:,
rèm.Et fitui tûonlitùs es,ego tanïen hon obliuifeor. !
^ Adabbatem CeUen.exhprtatiua Vnita fis cohtrà ma-
raj . I0S & de corrections.r Ä
H P I S T . X X V I II.
SVeciali&pene fingulari amico Vetro CeÙenfi Abbati. frater
Nicolausfeipfunff&fiquid ampltàs poftit,iQup 4 fi|q u e n -
têr feribb vobi^ | ; non eft îhfolentiæ fed 'amjcitii'argti^
men tum. Scio enim quis &cui Ictibam aalioqüit) quid
tautæ extremitaticum tanfafivnîhy caté.i .fifio üm ilfi^ -
cOndefçendiffetillayeftuahumihslüblimitas,immô(ub-
'lim'is humiJÏEî^r|_ Grc4 p,.|>an^€r:^udietis.^ruliffi^vet
ftrum,etfidignumludicatis,fitiutji, amicum autemveli-,
_ y r,A4,-., » v -. , ,.T?^ ... .. . i!--.(isÿ.hoti0s»Si ^ifi^iraordadm&ai^aeit|spfbceiiçm',-dir'
$ ad veracftfr oblitustuijimb & mei|tuni te pbliuifci fit càeci- |deiftiotiiafcribite, non prtefumptioni.. Manum veftranl
lin ws^rne ctftdelitas ^cfudelitasinfinita. Dfiexi enim tèv t ‘ mififtisadfôrriaj& fprtitudineopuleftvqilæ vosfyuum’
Icn,- animam meam 8c tibitani familiariteryinbtüs fum q uan-^ facïàtà piifillan imitate (pi rit us 8c tempeftate^lmtftudo
al'l"1! cum'^ :?go lroiu3 ße tupgnorare hon potes. Qu id ergo ippradàtorum mentibüs fummuraobnnét prineipatum,-
tcaô lî\ernei-am de te , vt me toçulh de to to Jcorde tuo qüa cedenccy mnis virtututù fabricai>er diferimina, imr
lien- î P ? ^ S: auferte?Veraeft himisillafëntehtia,quia, qui nos ^ mè gerprteetpitiaîabitur'Pyobis præcipuè ljecefiariaeft,
diuitescolüei-unt^aUpere'sreljjîcerededignantur. Pbft-. i fiàrren d itis^ in teh d itisjv b i^ am aq iu h p sj ad .q u id ,&
quam enim tranfiui in locum tabernacùliadmirabilis vf- j qUispofitus eftisjVbiji'n loco vuquehoiîoratoyeâ ôneraf:
q.uc ad domum D e i, 8c elegi abiebtqs efleiif1 domb Dèî 1 to: vbimulrædiuitiæ & malitioemult3e v locus diüès pof-
mei magis quam lîabitare in tabernâ'culis p eccâtor um, ieluonum,(ed p ræfumpti o n u tn d fti ffi m 11'^’ A h an t iq u Ö
nec nuntium cuùm.riec literas tuas, neclaciem tuam, nec ■ plantatum cft toxicum mortis in hortoillo. Ex quo îba-
aliquidâ te vel audire vel vidérc iinerui. Décréuéram ego | dem regularis'rigor elanguu ,v'8C-ies (any:uavrij raptms ex-;
B ’ ^ e,rcin tacitùscbnfiderabam & map dm fu^erppfu e- j?p^fttaB,.(ffiïbpfit*ftàgiÉijs^®tiôfo^hôôMt^dn^reri|ti-
« ram:oi.i me °;, Dicebam nonobliuilceturinfinem'yèniet' Nonvfuitqui feopponerec murum pro -dWio ilfêaclî«
dift
Âiliis
|ut ih
îtu la ;
! ; H
6 AJ aie
AlS. cuni,
defeen-'