ludaicam
gentcm
quarcpc9
non dele-
_ uit.
W$m
Ufa. 24.
O b tale peccatum.quod Dei filidm irmidi® tantum caufa
occiderunt * idèo in h®c maladcucnerunt. Q u b d fi in i-
pfo tempore quo peccatum à vobis eft commiflum $ tota
ludaicam progeniem funditus deleuiflct mulds tempb-
rumcirculistranfâdis, culpa obliüione deletâ j à nullo
rçiortalium feiretur , fieq#e &infamise opprobrium $ &
malorum euitaretis periculurrii ficut 8c de multiS Cbhtigit
gen tibus®ibus, quorum geftaj temporum func Venu
ftatedeletai Eft & a lia c iu la j propter quàm Delis îu -
daicam iioluitperderegehtemi Videbàtenim quofdatn
de ferhineveftfo quandoque in fe crédicuros * àtqüefal-
uandosi 8c ideb propter cos tiôlüic omhino veftrani dif-
perdere ftirpem , ficut dicit Efaias; Quomodoft inueniatur
granum in botro, & dicatur, tie diftipes illud , quoniam bencdift'to
ett ,ficfaciam propter feruos meos, vt non difperdam totum. T efti-
monium autem diuin® circa vos pietatis quod Moyfi
promiflum de legis libro protuliftis $ non ad præfentenî
led àd præteritaihrelpicitBabylonis captiuitatem, qud-
niamdeeaquandoquevoserat edudurus. M o y f Qua
comprobasaudoritate prbmiflum illudadfolam Baby-
loni® capciuicàtempértinerë? Pei Quoniam in lo co vbi
promiflum hoc fecit Deus ad Mo y fen , fi paulifpefatren- j
dds fuperiora,feUndem Moyfen pr®mi(ifle inuenies. Tunc
pUcebunt terra fabbaia fua, cun fits diebusfolitudtnis fua, quando
eritis in terra boftili ; fabbatizabit, &requiefcet infabbata. Hoc
autem eis in Babylonemdudis fcompletumefle Ezras in
libro tempordm comprobac, diceris inter estera. Duftus
eUlfrael in Babjloneni,& feruiuitregi & filijs etui, donee celebran
t terra fabbata fua. Cunttisenini diebus defolationis egit fabbd-
tum. In bis vèrbisliquidd apparet $ quia de prima capti-
uitateloquatur. M o y f Audoritasiliame® non fufficit
d ub ita tioni, quia non monftrat nos propter Hominem
ilium in hancdecidiflè captiuicatem. Pe. Q u o d euiden-
tius teftimonium quæras, vos propter Chrifti mortem
hanefubifle captiuitarem, quam id quod feriptum apud
vos legit is , quiafcilicet in ip(o adhuc captiuitatis exor-
d io ,quidamtérr®vcftr®princeps decern de melioribus
totius ifraelitici populi Arianiam fcilicet Terradionis
filium Simeoriem Gamalielis filium , Ifmatiel Helifei filium,&
A chiba eséterosqî càptosin carcerem mifit feifei-
fcans; vt quidiuftum vehdidiflènt.Lex eriim inquic difeer-
nit x vt quiciitique Iudæum vendiderit, mortis muldetur
fententia.Et vos igi tür fecundum iudicium legis mbri de-
betis. Dido .d ecre to, variodatcorporaleto. Nonenim
omnes vna coercuit poena , fed fingulis fingula funrgenera
mortis propofita. Alium videlicet ignis cremauit,alter
ferrei pedinis vnguibus laceratus expiraüit, alium veto
mors qu®uis diueria confumpfit, quemadmodu mortes
illas veftr® dodrin® liber expoluir. D o lo r e s , autem
veftri huiuS iufti pro qub illi ira puniri funt nomen mutantes
i iri h o e fad o de Chriftd prorfus conticuerunt.Di-
xerün i enim, quia prirtceps ille iuftum nominans, Iofeph
filium Iacob, quem in Ægyptum vendiderant fratres, i n-
[ telligebat,eiusq;(anguinemabeisexigens, proptereum
j talibusillosaffecirfupplicijs. Abfurdum autem. rationi
I vid etu r, vt id ab eis exigerec, quod ad minus ante mille
, quingentorum eratfaéfcum annorüm curricula, maxime
cum temporibus quibus Iofeph veriundatusfuic , nulla
: lex efler, qua princeps ille eos mortis réos couincere pof-
1 (et. Mo . Rationes tuæ non mihi fufficiunt, quoniam lion
j aliquaeasaudfcoritateconfirmas,fedproprio fingis arbi-
i trio, nec iriefteis Vilaneceflitas qua me ad credendum ti
bi cogere debeas. Y o lo autem yc fi vales aliquam de pro-
phetis auctoritarem in medium déféras, qua captiuitatc
; i ft am propter h omine m ilium, & eum Chriftum d ie ne -
j ceilario monftres,nec nobis in ha.c tribula t ione pofle cer-
i turn termiriiim efle. Pe.EfaiaS prbphetaait : Afinibus terra
i laudesaudiuimus,gloriam iufti. Haec v e rb a , iufti huius lau-
i des vbiqueterrarumfuiflèoftendunt.Nulliusâiitem fio-
! minis iufti laudes tanças fuifle vnquamaudiuimus, vtvf-
! que ad fines terræ peruenirent. Cuiiufto quia tribulatio-
I nés quas fine cauia pafluriïs eracpræüidebat i his compatit
ur verbis diceris: Va mihiprauaricdntespraudrtcaiifunt,pra-
; uarïcaiiorie tranfgrejforum prauancatifunt. Pramidens enim
! propheta, quas prophétieDeiaduentum prænunciantibus
tribu lationes illacuri e flent, ait: P raumtantes prettfirt-
intuitus autem, quia uec.mem'brts côtenti,ipfum
etiam capUt inuidia pleni quibufeunque poflènt tnodis
eflent opprefluri j & fecundum corporis paflibilicatem
occifuri, praruaricationis nomen ingeminauit , itafubii-
ciens ,prauaricatione tranfgrejforum prauancatifunt. Sed q ma
pro hoc peccato pttna pledendi eflent j di&ante fpiritu
præfciens.ilicofubiungcnsait: Fortittido&fouea , & laquelle
fuper te, qui habit ator es terra. Intercalera quoquede
eademgenteaic. Grauabitearniniquitas fua, & c on u e t, (y
nonadijaetvtrefurgat i vb i videlicet certum vobis rermi-
numeuadendicaptiuicatem funditus depreflit. His con-
fona Dominus percundem prbphetamina liolocopo-
fuic dicèns. Numingrejfttsfcribefuper buxum, &inlibto diligenter
exara illud, &erit in die nouifttmo in teftimonium vfque in
aternum.Populusenim ad iracundiamprouocartseft, &filiimen-
daces, ftlii noient es audite legem Dei, qui du unt vide 11 tibtis, noli te
videre, &ajpicientibu6, noliteajphere nobis ea quami a funt. Au-
fertedmeviam; declinatedmefemitam, Ceffetd factenoftrafan-
ftuslfrael. Buxus lignum dulume ft,& impu tiibile . ldeo
autem in buxo feribi, & in librô diligenter præèepic exa-
rari, vc in æternum durarec, & Vfque in nouiflïmum di-
em in teftimonium iiicrèdulitàtis luæ 4 & opprobrium
permaneret. Per hoc etiam qùod ait > eritin noùiftimodie,
8c cæterainnuic, quia Vfque in noüiflimum dicm perfe-
uerarec error Iudæorum. Q u id autem & quare feribi de-
beat i vtrunque in vno verfu infinuat cum dicic : Populus
enim ad iracundiam prouoedns eïl, & ftlii mendaces, filit noient es
audire legem Dei. D eq iia lë ge Dei dixit î Si enim de lege
Dciqu amp et Moÿlèn dederat diceté vellet l^topHeta,
nolentes audire legem D e i , cum iam illatn frequenter
àudiflent, vtiquenon d icerethoc, fednolentesimplere.
De leg e crg o quam daturuserat Chriftpsintellige.bat, de
qua quod earn audire nollen t , Propheraiam præfciebar.
Q u o d aurem inculic, qui dicunt vident tins nolite videre a dr
ajpicientibus nolite ajpicere nobis ea qua ret}à funt. Àuferte d me
viam, decimated me femitam, hoc quidetn addidit propter
Iohannem filium Zachatiæ Chrifti præcürfdtem j & cæ-
ceros qui Chriftum rion folum vencurum prædixerünr,
fed etiam digito oftenderunc , quibus iudæos non efle
prænofcebat credituros, fed huiulmodi verba dicluros.
Q u od autem inlequencibus dicunt præterèundum non
eft. Dicunt etiira : Ceffet d faite noftra faiitius iffael. Quis
nam éftifte fahtftusifrael ? Nunquid Deusv.ifibilise ft ^ jvc I
de eo diberent, ceffetd facie noftra j a.ut d.e ie inuifibilidi
cip o te ft, qu odabhum anafacie cefle t, .cum.abea vide'
nonpoflit? Si ergo quæras Deumquipoflic vi.deri, non
inuenies nifi Chriftdm. lpfe enim 8c vnus.cum patre eft
D e u s ,& ramen per humanicatem apparuic mundo vh>-
bilis. Cum autem to t eorurtv prféuàçiçatiQhçs .p^mifif-l.
let, vindidtam ipfius peccati fubintulic dicens. Pmto quod
reprobaftis verbum hoc, &Jperaftis in caUmniam & tumultum,
& innifi eftis fuper eo, propter ea erit vobis iniquitas bacfuut inter
ruptio cadens, & requifitâ in mur o excelfö, quöniatn fubito dunt
nonfperatur veniet contntio eius , é f cómmimetur ftcut conteri-
turlogendfiguli (ontrttionepróualida & non itmmebaw defragments
eius teftdjn qua portetur igriiculus de incendio,àut hauria-
turparam dquade fouea. Verbu m Dei Chriftus eft. Q u i ergo
reprobat Chriftum * Vriqüe reprobatdë verbum econ-
uetfo.Punitiitaque,quiaDeireprobaderuntverbiiro,pu-
nici cbncl udunc ur quod reprobaueru nr Ghri rtum, & có-
fifi func in verbisd oâ orum fuorum. Cótririo autem pro
iftoeiseuencurapedcato, quamficdtiraconfidera. Eue-
nietenim iriquiceisinterriiptiofubica, ideoqj magisno-
ciua, & d e muro excelfo.quia quödlibetcanto magis contentai
iri imo,quanto de celiîori ceciderit loco. Conapa-
ratdrètiam lagenæfiguli comminutæ,contritio ifta, râta-
que Vc dicitureric,quod de eiiis conlradlione nec tefta re*
manebir. O mnis qtlippe vafis fradtura.folidari, 8c in ali-
quod opus vtile potéft red ig i, reftulaeautem vas fi.con-
hingatur contricione valida partes eius ad nihil vtiles,
e ilepofluntj & q u o magis teftaquaflacadurât , tanto
iemperâugetur fia<ftura< Cum itaque tali ceftæ coruw
contriciocomparécur , qua: ilec ad ignemde incendio l
tollendum , necadaquamdefoueahauriendam valcat,
aperce
îu it<d
coding
nenn!®
fiinao»!
failli
feribi*1
rnooKs
dicolut'
■
■
K
jg ^ n ï ï ïSm p r^ ià .v e f t r a c à p d u i^ in tantam v^-
nitdeiedlionem, quod nunquam in pnftmam rcdibit li-
bercatem. Q u od autem propter quo fdam quiquandoq-,
in Chriftum crëditüri funt,idi;oque fa lu an di, Deus ve-
ftrum fèruare voluit ièmen, ideo Propheta fub defcripci-
onc eraciam beïiedidti fubintulit dreens : Quomodofiinue-
matur oranum in botro,dr dicatur hèutftipes iUud quoniam bene-
diftioefi: eodem modb fe minime vos.difperfurumprô-;
miiîtcum dicit : Sicfaciampropter femos meos, vtnondijper-
damtotum. Quare autem hoc promiferit ilico aperit di-
eens : Edttcam, in quit, de lacobJemen, &deludapofidentem
montes meos,& bareditatem meam, eleïtimei & feruimeibabi-
tabuntibi, montes videlicet Apoftolos appçllans , qui vt
montes excëlfi toti mundo funt confpedfci, licet in fe - ,
quentibus.montem fandtum fingula rinumero prolatum
intelligat Chriftum , e led o s autem & .f e r u o s ,.
fandos quofliber alibs v ocan s, propter quorum fqtur;.j
ram faluationem vos eftis refer,uati. De h is autefâ qui
non funt credituri,, quam fubijciat fententiam aiidi.
VôSi àity qui dereliqüiftis Dominum , qui oblitï eftis mon-
temfanèuntmeum, quiponitisfortunamenfam, & libatisfiu-
peream, mimer abo vos in gladio > Ô" ont nés in cadecorruecis, I
,prôeoquodwcauï&non refpondifiis i ïoeutusfum & nonaudi-
ftis. Increpata yero eorum iniquicate h o c modo éon-
dernnat eos & aliter fcilicet laudandofuos fi d e l e s , in - l
crêpando infidèles , his verbis^ Propter hoc bac dicitD'o-r '
minus Deus. Ecce fend mefeomedent, & vos efunetis, eccefer- \
uimeibibent, & vosfitietis,ecceferui meiUtabuntur , & vos
confundemini., ecceferui mei laudabunt, praexultationecor-
dts , • & voscùmabttispradolore cordis , \& j r a contritione-
jpirimvlulabitis , & dimittetisnomen veftfum in iuramentum
èleólis meis. Et quia omnibus his >. malis .trànià-
dis aliqua adhuc fpes euadendi cap tiui tatem-, non po i-
fecefle relidua^ adijcit aliud quod eis ' tocum fidueix.
tpllat folacium.' Dicit enim ilnterfictet te Dominus Deus
tuus. Qui interficitur nequaquam vltefius quod fiierat
reparàtur. Q iy igiturir>infi'delitate pernianebünf, re-
pararinon pocçrunt. tH o c de infidelibus d id o , dé credi-
tùris fiibij cit ita. Ef vocabit fer nos faoS nomme alio. C um e -
nimferuifuerintGhrifti , à Chriftodicentur Chriftiani.,
Q u p d a u c é m f e q u i dmirtetis nomènyjeftnim iniüra-
mentum eleclismets, .ta léeft âç fi dicerêt. Iuraburit ë jed i
meiin nomen Veftrum., ficut hodic vfque àfChriftianis
iurando dicitur, cumaliquid4quódnolüntÖcerêTogan-
tur. Iudæus fim ego,'fi faciam. Idem ipfum Amos Pro-
phetaàperte'comprôbat dicensl Audite verbum iftud quod
ego leuofuper vos.planélum domus îfrael. Cecidit,nùn adijciet vt
refurgat-virgo lfraei. Proiecta est tri terrant. füatn,non èft qui
fufciteteam. Item ipiè alibi. Vcnit finis fuperpopulum meum
lfraei, nonadijciam vitra vt pertranfeam eum. Q u p d vtrun-|
qùe vôbisVfpem euadendi cupduitatem funditus to l- l
lit,;._Ipfè etiam hoc malum vobis propter Chriftùm eue-
nifle confirmât dicens, ITac dicit Dominus Dens : Super tribus
fieferibus lfraei, & fuper quatuor non conucrtam eum , pr.o eo
quid ven'diderit iuftàm, & pauper.em,pro calciamentis. Hoc in
loco quiituorpto quartopofait , idemque: fuit dixilTe/«-1
per quatuor.; quàm fi dixift'et fuper quarto. -HmciîmileSa-
lcm on perhibet. Air'enim, fecundum qùod Hebræo-
tnibi, & Quatuor, qua
penitus'ignoxff. Si tr ia h icp e r fe ,& quatuor per fe intelli-
gëçcyeiis, feptëm fient. Ipfe à'utem non nin quatiior nn-
merac , qùæîè ignorafle infinuat* Etgo oportet vt qua-
fHor pro (j^rfoaccipiamus^-Sic&in hoeprophéta eftac-»
cipiendus.. Hocautefnquarcurh fcèlus eft, ytillico fub-
d i t , quia vendiderunt argènto iufturn. Qupm fcificet iu-
ftum, Chriftumiacèlligi çonuenït. Mo y. Idqnea8c di-
gnalaude hue vfque dixeras omnia, nifi hanc incf oduxif*
les audoritatem,- q u x nullacônfiftit fa rion e, prxcipue
cummulca contra hoc obijçi pqllînt aduerfe. Plurese-
nim antCjtè veteres hune eundem verficulum Çontralu-
dxqsintcftimoniqm pro tul ère fréquenter » fed nulla tu*
tarrpotucrùntratione.'Sçd te prudentem vifum maxime
mitoxtamvilem introduxifle rationem , quoe nùlHtis
nrmitat.is fundamento Jiifidat, præfertim cüm omriia
, cla? CQntra hoc dicivaleànc.ipfé optime fciaS< P etiContfràel
fa*- j
pé brolù-j
da poni-
Voluntas
profatfto
Biblioth.Vet.Patr.Tom.il.
fiderans'Omnesqui ante me hanc |n ïü d xo s r éd e qui
dem induxiflè au d oritatem, fed lüdaicas o biedion es
nonfufficietiternec aperte deftruxiflè dicunfuf j exin-
duftriain prxfenti;iocoeandem in d u x i, vr omnes qu x
fieripoflunc obiediones v t melius poteris facia's, & ’ca-
rUmdeftrudionemmutatavice lifcipias. Moy.Hocpri-
mum verbis red e bbijci poteft, quia dicens Prophe’ta; /a-'
per tribus0 eleribiu,[tatim tubiunxic, oftendens quod lftaclj
criaillapecc^taconimiferic, Chriftum autem quem vós
intelligcre vultis,non Ifrael fedludaoccidic.Pe. Nullum
tu ao bied io ingerit impedimentum m ih i , cum omnia
frequentiffime teftent-urvoluitiina pro Itida Ifrael poni.
Mo yf. V^aflerisit&eflenonambigo.SeAcumpeccacum
ludafupra rctulcrit, 8c confequencer Ifraelis pcccarum
fubiunxerit , fatisinnotefeic.qubd peccatum IIrael a pec-
cato luda ahudfit.PetiNee Hoc me® pbftatrationh Pec-
cacum cnim quod tantummodo Iudafecerar, peccatum
Iuda appellat,quod autem luda fimul fecit & I lfa é l 3 peccatum
vocatur Ifrael. M o y f Cum Ifraelis popiilus torus
per omncs terras diuilus,Hierufalem cerramnequaquam
incoleretillistemporibus „quo narrimodo morris C hrifti
haberi p.ocuitreus ? Pet. rNunquid nam negas cum Iu-
damaguam ftliomm Benfeuain & E eu i partem cuncHie-
roiqlymisftii(fe ? M oyf. Q ü pd cercUnlomnibus eft.ne-
gare quis audea|.% Pet,.Jureigicqrpays,'Cotius debetfitfei-
pere nómeh. Èft 8c alia Hon ilfferibt cauia quia. Videlicet
Ifrael populus licet nine morti n 0n torp^re pr®fensa4"
fuiflec,audito ramen quodeorum fècérant foeij/conlor-
tes cu lps^aiidacbres 8c cbnfentanei, & partipipes omni-
no fa d i funt Voluntatis. Voluntas itaqüe eis pro fa d o eft
repucanda. M o y f Et fi vr d icil itaefle cohcedam,tamert ,;rCpUcatur.
quod liber air, quod pro iufto Vendito hoc eisaceiderit, 1 -------
ad Ifrael pofte pertinere noitvideo.’ Ipfi énim Chriftum
quemdicis,nph vendidiffb , fedtaAtumaludaScaripth 'Matth.o.6
legunturemilfe. Pet. O b ied io tiianulla rationis iiinici- Lt*e.z2. 1
turanchora,quiaqüiv t ChriftuS:venderetur,cbhfehftim . ^ I+*
'kuxiliumqueadhibuërunt, nbnimnuSqu^rnfiip|j yen-
.didiflènr, fcel.usia^urcér^pt.-;Néquet enim & Salomon .
idola fab ricauit, fed quia vxoribus 8c concubinis fabri- j Reg. m
cantibusaftenfum p r s b u f t , eum fabxieafle litera dicit.
Mq yfi L icetin fiipradidi^e rumfate ar tcdixilfe : nulla
tarnen necéflitas nfë cogic concedere , hunc iuftum
Chriftum intëliigi oportere , Jcum Iofeph feiib iritellè-
d u debeat accipfquem fratres (jii triginra argénteis ven*-
diderg. P et. Si Iofeph volifiiref intelligi Prppheta p é ï l
iuftum» non quartum fed potius primuni dixifletpeccatum.
Illud enim prfüs cbminifere d elidum , propter
quodpoftea Pltaraonis;func palfi dUrilmiium iugum.
Sed.cuni poanitentia perada j iam fine libéraci a papnaj
' quare de.itidulto rfinus-cyimiiienfur pèecato ? M o y f Et
fi defendere qequeo de Iofeph hoc d id urii fuifle} | atta-
mén dealio .quplibet iufto d id um efle pqflurö aflèrerë.
Petr. Indignum nec rationabileelfe videtur/zt cum tantum
crimen fit quod indülgëhtia nulla feqUatuf proptéE
quod diüinafenréhtia intotumllraelisdelieuiaX, pbpu-
luiri,illius'celètur ac ignbreruf perfena^ id quem illud
fuitadmilTum ^ infuper cum 1'featus ilfeiu Hebr®0 fer-
mone, talidefcnbatur vocabülo , qüalë imponicurilli
duinegaueritDeum. Venditio autem Iudsei,non®qua-
tur negationiDei. Sedipfi ralemac tailtum vendiderurit
hominem Chriftdm videlicet Filium D e i, qdodin culpa
funt pares Deum negantes. M o y f Q u a tu brv o lo b-
ftendaspéccata, qu® omriia pateantadDeum hegare el-
feaqualia.Pétr.Qfiodlibèr tacuitego néfdö apêrirè, fed
forfitan primdm fuit pëccatUm, cum in hérértio vitülüm
conflatilem pro DeoadorarUnt , in quo fa d o fatisve^
rum Deumncgauerunt,& quia hoé peccatum abomni-4
bus’eft pérpètracum, ideb commune fuit bmnium. Secundum
eftiri quo & Deum finiilitef negaucruiit, 8c b-»
•nines cbmmuniter péccatierunt, quando videlicet Iero-
boam vitülos fimilés fabricaüit, & ab omnibus adorari
Conftituit.' Tertium au tem cum Dei Prophetas vniuerfi
eadeni voluntate occiderunt, 8c eorum dibta contem-
pferdnt. Quartum véfö qao'd maius omhibus eft,&gra-
uius quod nec veniajê dicitur eflë, quando C h r iftdm Dei
I i ^ filium
Gtntfiij.
Exod 1.2.
H
Peccata
quatuor
quibus lu.
dçiPcuiri
legauç-
Gcnef',2.
.Reg.n.
Para.y