qüod nobisncccfïarium,Sc vobis honorificum eile minime
dubicacis.Mirari tarnen nec poflumus, nec debemus,
f i in nos 8c in vos quafi in acido noc faciunt, qui in viride
lignum,inpaftoremfçilicet proprium Turonenfevn Ar-
chicpilcopum,fulfureo igne quondäcxarferunt,neC maie
accenfum fulfurisignem poftea extinxerunt.Quos vti-
nam fuperbiSaulis mors dwçna,8cMariç fororis Aaron lepra,
arque lud a pcrùerfi difeipuli poena deterrerent -, Sc lie
mortuain ipfis urperbia,qu® mater eft 8c nutrix totius ini-
quitatis,8c maxime cupiditatis,à monaftic® fraternkatis
infeftatione defifterentmec pontificalcm, v t Iudas Chri-
ilû,perlèquerentur dignitatem jnecpontifici, fia it Maria
Moyfi,derogarent. Valete. -Iuftitia veftra nota fit omnib9
hominibus,8c ampliùs nobis, qui ampliùs indigemus»
E P I S t X X V I I .
Damno Goffridogîoriofo CarnotenfisEctleCu Epifcopo,ftater Gaf-
\ fridui Vindocinenfis monafterij qualifeunqueferuus,
fua bona confuttudtnis obfequium, &pura
■ dileâionis affectum.
SEmel Sc fecundo fcripfitvobis dominus yefteç 8C no tier
Papa Calixtus, præcipiens, v t nobis de lïis, qui in
Epilcopatu veftro noftraauferrent, iufiitiam faceretis.
Qu® hui mus eamdeHerueo d e Scabs, 5c de duobuspre-
Iby teris,8c adhuc habere nô poffumus.Rogamus itetum,
vtfccundum dominrPapæ præceptum de prædiâis ho-
minibus nobis iuftitiam faciatis. Paratienim fumusante
voslocoopportunoSctemporecompetenti venire, quod
iuftum fue rk accepturi.-Sc de fratribus noftris,quibus crimen
lacrilegij intenditis, quantumiuftitia dictauerit, 8c
Apoftolic® ledispcrmittitau£fcoritas,relponfuri. In hoe
tarnen no no&es.fecundumconfuetudineslaicorum,fed
fecundum inftituta Canonumjnducias poftulamus.No-
liteiudicare perfonaliter.Domini verba funthæc :Nenio
reiftè in iudicio.perfonam accipit aliéna, nifi priùs-accipiat
fixam. Cert«nonplus mconcelHone ornafnentorum fa-
céïdotalium ab Apoftolica fede AJ?batibus indulgetui^
quàm ilii,qui fine vit® meritis Scordinibus facris Epilco-
Epifeoporum, v cl Archicpifcoporum fiiper quemlibet
monachum. Vindocinenfis monafterij poteftatem ali-
quam exercere prælumat. Monafterium enim iplum,
8c fratres ciuldem loci ita fpecialiter lub Ap oftolic * fedis
deienfione,acRomanalibertate p o fitilu n t,v tn u lliom -
nino hominum,nifi Romano pontifici,& eorum Abbati,
in ipfis poteftatem aliquam aut dominationem liceat
vindicate. Si quis autemifta temerare Icienter præfum-
pferit,excommunicatusmaneat,nifirefipuerit,8c Roman
s Ecclefiaë latisfeccrit. Datum Rom® ii.Kalcndas Apri-
lis. Priuilegia lan<5t® Roman® Ecclefi®, quibus mona-
fterium noftrum nmnitur, vobis videnda fiepe obtuli-
mus. Sedquiafiiblimitasveftradiftulit videre, v e ln o -
luit,qu®dam ex ipfis veftr® dilcdfcioni tranferipta mittimus
: ne dein-ceps qunfi ex ignorantia contra Apoftoli-
c®fedisbenigniratom brachia erigatis , qu® vos Sc nos
creauit,nonnoftrismeritis,fedfuagratia. Va le teinD o -
minolempèr.
E P I S T. XXVIII.
Bono domino &p)o Patri Goffrido laudabilisvitaEpifcopo,
ftarerGoffrtdns,quidt]utd baken vel mandaripo*
t eft faillirais.
DVmapud Bonam Vallem vos & nosfimul elfemus,
prxamaritudineanimiperturbati, prælens dicere
nolui,quodablens vobislcri-bo , n e vosmeritoteneam
fulpenfum, qui meimmeritohabuiftisfufpeótum. An imus
quippe meus iuftè fderat perturbatus, quia mala
pro bonis', odium vtique prô d ileâ ionçane a fentiebam
lnihiretribui.-retributioncm v id elice t, q ^W f te u s nec
n o uk , neC docuit. Q u id qu id feminatores difeordia-
.rum fubpungant vél mulTitent, prælentes litter® non fa-
bularüm relationem, fed püram loquentur véri'tatem.
me videlicet nihil vnquanv contra vos , vel contra Ec*
clefiamveftraniàdominoPapaÇa lixtoquxfijire, v e li-
pfum-fecifle. Priuilegium quidem apud Stampas mihi
fieri debuit, & ferip turn fuit. Sed quia in eo quædam funt
polira, quæ nequeEcclefiæ veftrx vtilia,neque monaftepuseligitur.
S icuilib etretraâareplacet quodRomanus donoftroneceflariavidebantur ,- in lo c o , quoferipeum
Pontifexfacit, & in eum qu ifolicoeloinnocetiamdebet, fuerat,temanlit non bullatum. Poftea verà Parinjsfa*
ospônerepræfumit : & illudretradtareplaceat, quod ilium
magisinruitiimifericordiç,quàm cenfiiraiuftitiç re-
ipexit. Acephalinonfumrus: quiaChriftumSaluatörem
caput habemuSjScpoftipfum,RomanüPontificem. Hoc
caput habuit monafterium noftrum in initio fui,& habebit,
dumeft priuilegium,inquo dignitasSc honor monafte-,
rij noftrimemoratur pariter 8c firmatur, rieç in eo honor
Ecclefi® veftr® mftiuitur, fed augetur. Quod patetomni-
bus>qttiinuidumoculumnonhabent,nec.Gbliquofidere
resbenegeftasconfidcrarecoitantur. Abfit hoed fincequod
Deo auxiliante,vfque infinem fxculi. Profelfionem, ritate anim® me®, vtamico velmimico aliud promptum
quamobijeitis, aland:® memo^® Papa Vrbano , pr®de- in lingua exhibearn , & aliud teneam claufum in pe&o-
celforisveftri temporedrritam penicus fa&am-in h®c ver- re. Uludveraciter credatis; quSdin priuilcgioipfonulla
banoueritis.VRBANVs Epifcopus,feruusferuorumDei, contraEcclefiamveftram, veldeEcclefia veftrafadaeft
venerabili congregationi Vindocinenfis monafterij falu- J mentio.Quod fi dominus Papa aliquid de fuohobiscon-
tem 8c Apoftolicam bene^idonem. Relatum nobis eft, j tulit^nec vobis quod veftrum eft abftuliti vos-dominutti
Carnotéfis Epifcopus-a cariflimo filio noftro Gauf-
frrdo‘veftroAbbate,in confecratione,quanTaccepitab eo,
profelfionem extqtferitX^uam quia contra Roman® Ec-
clcfixaudoritatem fadamagnouimus, Abbati quidem
nosmifericorditer huiufmodi noxam indulfilfe noueri-
tis.Profelfionem vero ip lam ita adnuHamus,vt nullas pe-
nitus’viresobtilieat. Infuper etiam, ne Abbas menäfterij
veftri demeepsEpifcopo profelfionem faciat, 8c noftræ
audoritatis primlegio firmatum eft^Sc pr® fentibuslitte-
ris-prohibemus.Si quis aùtem in pqfterum con ttahçc ve-
nire centaueric,à land®Ecclefi®liminibus arceatur, Sc
mäneat excommunicatus, donee refipifeat, Sc Roman®
Ecclefi® fatisfaciat.Datum Rom® VIII. Kalend. Decem-
bris. Hocipfum dominusPapa Pafchalisfuaaudoritate
fitmauit.C^ipdfuper quemlibet Vindocinenfem monachum
nulli Epifcopo poteftatem aliquam exercere liceat,
ab ipfo eodem felicis memori® Papa Vrbano hoc modo
prohibetur.VrbanusEpifcopusferuusferuorumDei,o-
ïnnibusfend® & Apoftolic® Ecclefi® filijs falutemSc A -
poftolicafn benedidionem. In Aruernenfi Concilia refi-
‘dcntibusnobilcum GalliarumEpilcopis,pr«ceptUm, 8c
Rom® poftea præfenti decreto firmatum e ft, v t nullus
noftrum & præcordialem amicum inde i®tari defidera-
mus. Sedliinimicinbftri inde lugent 8c contriftancur,
nosidcirco quod Apoftolicaaudoritate firmatum eft,at-
quefub anachemate-ligatum.nec poftumus foluere, nec
debemus. V a lc te , 8c fi bene locutus fum, 8c bene opera-
cus,teftimonium perhibete. Non enim contra memeri-
pfumfacere cólueufivccnoftram mordere linguam, cum
loqui debui.
E P I S T . X X IX .
Botto ddtiiino &fuo vifcerali amico, Goffrido laudabilis vita Epi-
fcopoîfrater Goffriduspüram dilectionem,&puradi-
leüionisferuitutem.
DOcentr hoS décréta landofum Rornanôrum pon-
tificum, Leonis videlicet magni, -Symmachi,. Felicis,
G re go rij, Hormifd®, Sixri, Eufebij, nullum luis
rebus exfpoliatum , vel. a propria fedè pulfum , in ali-
quo iudicarijVel ad Goneilium deberè vocari,donee omnia,
qu®fibiablatafuerunt, exintegro reftituantur; qu®
tanto tempore polfideat,quatoea amififle cognofeitur.Si
dicit, non ad iudicium canf®, fed adiudicium inue- dilatione fieri non poifi t. Ego fiqmdemVbfens exlpqiiaftitur*
exfpoliatum pofte veld eb erevo cari, claues fan-
d® Ecclefi® agitare , 8c leges Catholic® 8c Apoftolic®
fedis violare conatur , quibus prohibitum eft, ne quilibetexlpoliatusvpceturadiudicium,
fiue inaliquoiudfe
cetur. Si igitur exfpoliatus in aliqup iudicari non debet
manifeftumeft, neclupcrhoc vllatenusrationabili-
ter dubitari potpft, quod non folumiudicium cauf®, 8c
inuefticur®,abexfpqliato remouetur: verum etiam nulla
contra eumiudicij vocatio fieri permittitur.quoniam
inane eflet8cvacuum , eumadiudjeiumvocari, qui in
nullo iudicari conceditur. Pr®tereahouimus, qui præ-
fenteseramus,,dominum Papam V rb an um ,in Aruernenfi
C oncilip fupér hoc diffiniram , ßc ab omnibus qui
aderanc, Epifcopis 8c. Abbatibus laudatam dedifle fen-
tentiam: vtqUicumque fine vocatione8c iudiaio exlpo-
liarentur, etiam fine vocatione 8c iudicio inueftirentur.
Valeat dominus meuis,8c vigeat,8c ficlandarum feriptu-
rarum veritate pafcatur,ne cibo indigeatalieno, qui f*pe
famelicum facit, 8c neminem fatiar.
E P I S T . X X X .
Goffrido venerabili Epifcopo frater Goffridusfalutem &
benedUtionem.
LEges Rortianorum Pontificum expofuiftis. qu® veftra
expolitiomagis exlpoliandiveftitos oecauonem
pr®bere nolcitur,quam inueftiendi exfpoliaros, dum ex-
poliatores defend ere nicitur. Licet ipfa mihi minimè pla-
cuifl'ct tacuilfem, nifi aliter exponi & teneri ab
ApoftoTica fede vidilfem 8caudiftem. Bon® memori®
dominusnofterPapaVrbanus,rioninocculto,fedin generali
ConCilio , adiüdicauit eos abfqueiudicio8c vocatione
debeuc inueftiri, qui line iudicio 8c vocatione lunr
exfpoliati: ne lub qccalionevocationis 8c iudicij inter-
ueniretdilatiq,8cperdilationemautdiuturna, aut fem-
piterna maneret exlpoliatio. Leges itaqueiftasexpofuit
fedes Apoftolica, qu® illas dedit: Sdegum datöres iure
debchteflelégum expofitores. H o c vtique Sein vetere,
8c in nouo teftamento repentur. Nam leges dederunt
Chriftus'8c Moyfes,8i expofiierunt. Si qui veró poft i-
pfoslegumexpolitörés dicuntur,irihoc tantum funt rè-
cipiendi, vb i nihil peruerfum, nihil eisfenfere contra-
rium.Eodem fpiritu,quo didtanteSc lex prima per Moy-
fen data eft, 8c per Chciftum fecunda , fanóta Apoftolica
fedes leges,quas Canones appellamus , dedit, 8c iplo in-
fpirante cxpofiiit. Si quis igitur Apoftolic® fe d i, qu®
leges Canpnumdedit,inCanonum expofitionis cofttra-
rium fentit, noft Lapte quicunque eft file , fed défipit ï 8c
quia fuo Ipiritu loquitur.non cultor, vel expofitor diuin?
legis^edinfidiatorScppprell'orindubitanteragnolcitur.
Olim Carnotenfis Eccleliaboues 8c oues,vel quicunque
Ecclefiarum pr®d® li capeventur,reddi aut recredi facie-
bat,aut ftatim in rapinarum au&ores vltionem Ecclefia-
fticam exercebat. Nunc autemEcclefia Deiquinquage-
nariapoflelfionefinevltionepriuatur, 8c vocatur ad iudicium,
qu® fine iudicio8cvocatione, feu quälibet re-
clamatione exfpoliata dinofeitur. Hocfandtus Eufe-
bius non d ocuit, Cuius fententiaminus ïapiêntis, quam
ipfe fuic,expolirionénon irtdiget,qui exfpoliatum ad iudicium
vpcari penitus interdixit. Et beatifttmus do d o r
8c martytCyprianus d ick ,rem ntaniféftam non dilatio-
rre cohillij.veldifceptationedebere difterri. EtDamafus
]?apaexfpoliatis, qu®antèpölfidébartt, prius exintegro
reddi, 8c poftea refpondere pr®cepit. Q u i exfpoliató,
qu® antèpöllidebatjprimitus reddi, 8c eum poftea re^-
Ipondereadmonuit, pr®ppfterum ordinemin ÉcGlefia
fieri non permifif. vtvidelicecpriüs äd iudicium vocare-
tur exfpoliatus, 8c póft iudicium ipueftiretur. Item ex
Africano^Concilio, Si quis ab fens exjpoliatus eft, quiequid &
d qualibetperfona ablatumfuent,fine omni dilatione reddatür.
Quj omnem diiationem prohibuit, exlpoliatum ad iu-
diciuni vocari non permfiit: cüm.ipfa iudicij vocatio fing.
tus fui: lcd me priuata caulànonabfentauerat, led do-
mini Papæ obedientia. De.cxfpoliatis fan&orum pa-
trumplures fentcncias protulilfcm , nifi timçrem pagi-
namfacerelongiorem-Vnum tamca propono, puod e-x-
pono:Ecclefiafticum fcilicet rigoremimmutari poft'e raa-
lignitate odiorum. Val de dur^Sc pertinax eft inaignatio,
qu®autçulpabfiemhumfiiterculpam agnofcere,aut in-
culpabilem fe rationabiliter exeufare non patitur. Hoc
permaxime ab illis fit,qui aliorum lmm.ilkate fupcrbiût,
8c domina tione, nonmiferationegloriantur. Cari (lime
pater 8c domine,per pvimæregenerationis, 8c per monafticæ
rcligionis làcramentum veteremexuifle hominem,
8cindufilenouum me profiteor. fed pofteà veteris vefti-
g ia ie cu tu s , nouum oftendifteme npndifficeor. Nam
contra vit® mérita ordinatus Leuita, deinceps vero,non
quidem làpientiæ do&rina, Abbas faiftuç, 8c Rom® pref-
byter co^dccratus, in lamfto 8c làcro ordine de mea m i- !
nus quàm debui, 8c de aliorum falute.follicitus fui. Me i
miferum, me infelicem prorfus confiteor. Inhoctamen
miferatiodiuiua meferuauk,qu6d neq, Ecclefiarum,ne-1
que Ecclefiafticorum honorum occultus fui vel publicus !
empror. N u lla rationé^ab ilia arbore volo euclli,immp
deuderio deliderp élus radicem colere , 8c illius quallf-
cumque ramulus fieri, quam à pâtre cælefti plantatam c o - 1
gnouero.Si ille timendus eft,file cauendus, quod bene
dixiftjs,qui per pads imaginemdecipit: ille valde diligé-
dus eft,8c honorandus,qui per caritatis yeritatem dilexit:
neefua tantùm ei,quem amjcumcredebat,in fua necefll-
tate cxhibuic:fedetianiperlemetipfummagnahumilica-
te feruiuit. Q u j débita etiam inimico Ecclcfiaftic® æqui-
tatis auxfiia memoraüit,feruitiafibi exhibicacum magnç
dilefHohis obfequiofilere nondebuit. Tutiu scft enim
aliorum bénéficia publicare,quàm fua : ne forte in præfenti
fæculo recipiat merccdem, quam recipcre debuerac
in futuro. Q u i bene vigilau it^ vigilac,vtmeliàsvigfiet,
admoneridebet. Nam qui bonus eft, admonendus eft
vr melior fiat.. Q u i tamen aliquando bene vigilauic,
etiam quando voluit , obdormiuit t-8c qui yoluntariè
fubucnit,iterumquaudo voiuit,fubuehirc diftulic. Du-
centas eccnim libratas , præter amiftàs polTclfionâs, 8c
confuetudincs rebus. noftris violenter impreflàs, in veftro
Epilcopatu,veftro in^empore,nobis apud vos conquer
c nti b u s, m on aile ri u m noftrum perdiditîvndc poft-
ea quod valcret folidosfexaginta,recuperare non potuit.
N e c vos idcirco pullâtum ahunde vel coaélum exiftimo,
li dominus Papa apud reuerentiam veftram Apoftolic®
fedisiniuriam aepofuit,quam fileté non debui, nec file-
bo: 8c quam ipfe per leinétiplum iuftè vindicate potuip
fer,8c adhuc n neccflàrium fuerit, Deo aüxiliante, vin-
dicabit. Ille in q u am , vehementer eft ingratus grati®
Roman® Ècclefiæ , fi eiobedirediifimulac, pro quo ipla
cenfuram iuftiti® quafi ignûrare v o lu it , 8c eum refpe*
xiefolo intuitu milerieordioe.^ec bene feruat R omano
pontifici iuratumfideiitatis làcramentum, qui fuumei
auferre machinatur alodium. Si legatus Apoftolicæ fe-
dis,ficut fcripfiftis, ne nobis faceretis iuftitiam,pr®cepit,
contraconftitutionemDei, 8c domini Papæ præceptio-
nem fe c it, 8c in feipfum fiiam ipfius fagittam retorfit,
dum poteftati,pro qua fibi obeditur, obedire prohibuit.
Namcùmaduerfuspôteftatem, qua-fibi præcipere conceditur,
pr®cepit,pr®cipiendi poteftatem amifit. Priuilegium
enim, quo quifque vritur, meretur amittere, qui
libi concelïa abutitur poteftate. Ille veraciter fibi con-
celïà poteftate abutitur,qui oécafione legationisRomani
pontifieis contraRomanum pontificem agereconatur:
fed dum contra torrentem brachia erigit, fruftra fatiga-
tur. Et Angelo.quidem male cojatigit, qui Deo æquari
voluit: 8c Legato^ qui ipfo Pontifice Romànomaion«-
deri concupilcit,.malè continget: qui durn plus fieri appétit,
quâ Apoftolicus,apoftatieus fiée. Et quonianï,ficut
dicitu'i*,in iplo præcclut qu®dâelatio repriméda,vt vide»
licet de dpminoPapa,£arilüuio pacre noftro,cü quodâE-
pilçopo,quc Romaua Ecclefia creauitex nihilo.perucrsc
loqueretur.ab E celefiaDei refpuédus eflcç 8c deteftadus:
yei