4o6 ôâonU Cami tdeenfis Epifcïpit
ïfitl.W
TEXTVS CANONIS
D I S T I N C T I O T E R T I A ,
Q'P* A M ohtationetiuu Detisiti omnibus qUsfumus benedi-
äam, afcftptam, tat ant, rationabilem , acceptabdemque
fititre digneris : vt nobis corpus & fa ngu ufiat dilecltßmufilij tut,
Domtni hoßri lefts Cbrifi'u
E X P 0 S I T I O D O M I N I
P D O N I £
| N fuperioribus periodis prima fcilicct
Sc fecunda , orammus pro Ecclefia, pro
fidei culcoribus, pro a (lance collegia.
Haec r ei t ia period us quam ingredimur,
hiaxirne occupatui^ circa facrificium, vt
fiat perfedtum, & in aliam mutetur fub-
ftan tiam immortalem, & incorruptam, ( Quam oblatio-
nem 8c cetera, vfquc i Acceptabilemquefacere digneris.) : In
pmhib’us benedi&am g loria, v tgloripiafiat: benedi&am
imrrtbrtatlifate, vt fiat immortalis: benedidtam incorrupt
i o ne , vtSncorrupra fiat: benedidfcam diuini cate, v t Dells
fiat. Tranfit ad partes a to to ',v t vniuerfalisbenedi-
dtionispartes imprecetur Hofl&e, cui vniuerfam benedi-
; dtionem füerat imprecatus, vt cum prius pofu^rit in o -
| m'nibus benedidtam, particulariterfubiungat, afetiptara,
& ratam, & rationabilem , 8c acceptablem , qua: font
i! partekomnimodaebenedi&ionis. , (, Afcriptam: ) Scimus
qniain Trtnitarequa:Deus e ft, FiliusfitJpkndor pat ema gloria,
& figurafubßantiaeius. Q u i ergo figura & imago eft
patris, patrem imaginatut & effigurat, quafi fculptura
qusdat« eius; vel feriptura in qua pater (plendet: Id e ft,
bene apparet : vt redfce filius dicatur fplendor eins. Eft ergo
pater infculptus atque inferiptus filio , cuius figurafilius
eft & imago, v f filius fit eius fciiptum,querofibiha-
bet inferiptum. Aliter filius dicitur feriptum , quia habet
in fe for mam omnium rerum.
Sic emm omnia cr£atafM)r,vt diuini verbi forma: di-
geflenint ; nee aliter in eflentiam prodierunt, quam in
verbo fummo format didtauerunt. Non (line ibi aliud
forma:, aliud ipfumverbum, vbi nihileftaliud Scaliud,
Ifni. & .
dicitur fcripruinV 8é corpus eiiam nihilbminus djÊftùr
fciiptum, Q u id autem eft aferiptu tb,, nifi fcriptp appo-
fitiinl icriptuml Èft ergo corpus ChriftinoU foluthfcri-
ptura ,fed etiamaftriptünl, ideft Icripto appofitumXcri-
ptum, ideft verbo CörpuSadiundtum: Quando tgitüro-
ramüs hoftiam fieri afcriptam : quid aliudoptamus.riifi vt
quaéadhuc eftpanis corruptibilisV fiatfubftahtia ïncbrrn«
pta? id é f t , de voce fiat fcripturn, fcriptq, id e ft verbo,
adiu ndtum. Fac ergo Domine noftrain o b la tio nem a-
fcriptarb,ideft, fcripturn föripto adiunétffVn, vt precio-
fum iEhxifti'corpusfiâc, verbo Dei adunara, & ió vnita-
te perfdnx coniunda. ( Ratam. ) Ratum dicimus, quod
certum & fixum habe mus. Fiat ergo rata, id éft, non
'remanèat inftabilis & . mutabünda corruptiöne , ®Ted
permanens & fixa fiat ' incorruptione , & 'fdd'eo
cèrta.'i (rRationabilem. J Sanguis taurorum àut vitulórum
non fufficic expurgare nos à peccàtis. Miporeft.enim ad
hominem. . Pro homine ergotationair^ racionaljs ho-
ftiafufficic (bla. Fiat ergo noftra hoftia rational is: fiqiii-
dem homo aftumptu^ à verbo , exanimaratidnali & hu-
mana carne (ubfiftit. Fiat hóftia noftra rationa lis, vt hominem
verum pro hominibus offeramus, & in hóftia ra-
tionali Deus propitietur hominibtis. , Fiat rationabilis,
vt ofteramus rationabiliter. Nam qui offert en\èndari
non ftudens, offert irrationabiliter. Q u i offert habens
corimpoenitcns, irrationabiliter óffert: lïcurCainretfte
quidem offerens ', (ed nón redediuidens. Reiäe qui-
dem obtulit D e o , fèd non retfte diuifit, qüi emendari
non ftûduit. Vnde fcripturn eft : Ad Cain & a i manera
eius non rejpexit. Nam quero Deus non n o uit, nee p!bla-
tionem eiusFecipit. Peffiminamquehoftia,irrationabi-
lis e ft, ficut fcripturn éft : Qui non audit legèm, oratio eius e-
rttexecrabtlis. Fiatergoratiobàbilishoftia,vtracionàbi-
liteream cura timore & poenirenfia offèramus. , V el fiat
rationabilis hoftia, id e ft , pro rationabli & reifta velhö-
nefta caufa.
Si qdisenim o fferat, vr q u s furfoablara funrreinue-
nire, feu hoftem cccidere , vel rapinam perpetrare, feu
nummos aut gratiam acqiiirere valeat , rationabilis non
dicitur oftereddi cauià, ideó nee acdeptabilis eft tälft hoftia.
Hoftia ergo póftra & mcrico ófferentium, & offerendi
caufa fiât rarionabilis, vt confèquentér fiat etiarn
acceptabilis. ( Acceptabdem. ) Nón poteft non eflb ac-
cep tabilis, cjüs fuperiöres tres fpecies iefpicit omninlods
1 ’ ’ rt ‘onis. ' T
Ml hüM
fieil
— b r t wJ Kh . ™ Non poteft Doom odflfc Deus. .: O S
mccllt^DiIiter 'bt fubtuceac,'iion funttamenomnia nifi quiacharitai eft D m , dilfeic Dcum Deus'.&accentabiiis
vnum & ldipfum vcrbnro: £t qnaraulS1bi eft v e n & per- • eft Deo hoftia qua: Dens e ft.' Cfeid ergo oramus Seri l i
f e d a vn.tar .b iramen,fecandnra creatar resquardamap- «p rab iien i, qua: non po .e ftd ild ic ere ! Nam qaa:-»c«e-
parerdinerbras : (.fur cumfimellommeS Dm in Pfalmo , ptabil.seftperfe, difplicer pro ofereftre.' Pro offSjenre
P ro ^ e ta d u o ln te iligirmvno ve ib o. |
^ * m m Accepratur pro iandtis, non accepramr eadem ipia
d um e ftdenihilo.era rtamcnin v e ib o : Fadnmeitcrea- | pro impMs. Pio^^diuuar, i.npios danJnqr. Tiia plMeft
l.te r,era tete rn a lw f . E ra t,n fe n .m a a r r e .f» a um e ft in i ad fa in,« «S noe i,impi,Sa d d am n a o n e ^ r (p rn » t e t«r-
I n I
. iubftannal.ter eiler, q u o d& a nm e ft; In verbo v .& b a r , t o o r r p ^ r A f e p u ^ r a « 4 n * .n r f . i f c « , i< i e ^ K -
7 U]a? Ff am ''m.Sed h^omniac'anfae ranr.minu rinrenfgeb an.nr.
H irabiliter vrdetur vrhobknat'eorpus&ianguisGhrftli.Hictoru cortpietui-,
M vn o p lo ra h taw n fim p h e .w n p l.clta r: v.detqr & non hie torum perficitdr. vt fa r ebrpua & fangnis H I
e t * n ’ * * “ » • W - Chriiticorpus & Unguis eifc^boftia in olhni-
roodo vnum verbum .n cr.ptum (it oron.busform.s o- bus beqediaa-,areripta,rata,ra.ionabiliiaccepiabilifqne.
s commu«icftuat
M . “ ' V e l^ u e r fcr .b u .q u .a fin em o ra ie r ib ito . j ribus,’ memoriamrauaorumveneranrjbus:
mn.a. E!tergqE.ImsDe..vertmm(cnpra,n. S e d & c o f c V . N o n e f t enrm locus veri facrificii,extra Catholfeam
pus affi:mptum y re«9:e dici|ur fcriprum. Sicue enim vo x -1 Eeclcfi _ -
:.fic corruptibile ahquid feribitur, cumin incoftuptum 1 ’ ’ * •
cranfit: v t quod corruptióne tranfitorium r.i corrupoone rranirronum eerraatr». ffeerriinprtoo Benedirit.funm corpus fecit.
rat panis , benedhäione fa^ûs eft cäro. Modo caro,
ianvCTonpanis. {.Acfregif.f O miraculum, frangebarur
inter digi to s, fedensincolumis in ter difcipuIos. Eratinte'
g er,&t|iiuidebatiiriu paices : in mambus tenebat fcipfuin,
______ & demaincorruptionis
permanéac. S ic ergo corpus Chrffti quod-
dam fcriptumeft, quod de paffibili catneiropaffibilefa-
äiiqii eftin refiirreÄione, & de pane terreno quotidie fit
coal eft is fu p e r alcatel Si&ergo in C h r i f t a ,& verbum
SâcYt Canonif fxp.oßtio. mm
fu m i t ur pe nn a h e ns,at teti tu t incottuprns, dilhibnitm i.n-
. Jiuillis,ficut poft refutre6tioncra ,. palpandum ptæbuit
M m f e Cunnfi in i 1 iÆon tranecate non fif paU;-.
J ‘ i -i _ j iioelïHlniiafjMalp nimd f t oal-
Pfai. i I I
[ ) i ^ ^ i b u s diftipiiljs^perrigebat edendpm.-Noc | | | Et | q u id occultum eft, fidei eft:ficutiquod pater,eft fen-
i| ; I™ r)aUHl, qui fecund urn a ft am tran?Janonem.rt?W/J.' fqs.. ?fift e igd fanguis myfteriiim fidei Jiquidero p tcqla ls
8n.a * {rl rUuman b.fertbatur.§ic no'squoiidie Cbuftum I pertinerad (idem.Outpfovob'is& multueffdndetai-tnrrnif'
A\ z ticonliimiinus, k .perm a net: Maiulucam.us.,&vmit: ' \^obis,fcilicet piivlendbns: pro nnil^
3 *erimusdentibiisV& integer eft'. Con fu mini us aurem, ; ris,pngdnos & Iud;Eos difeernit, & falfos Chnfliano;;
manducainus,^: acteumus.jion ranriup fpecie, fed 8c l e : [Htcquotiefcunqueftcemtis, in meitywpwmfacietu.'] Nam
lonfolum fotinii, fed &: fubftaniia. Et nnro modp.con- line hac mcmoiia non conheisrius domimei coipovis &
, • ti. fanguinisfacramenta., T ollev c ib aC h r ifti-n onA u n tfa -
cramcnraQhrifti. Vis. fieri Cbrifti corpus&iangumcm *
appone Chrifti fermonem^Facit fctmo veritatis qqod
pabiTe quod (piiicuale eftj neefit fpipitii ale quod fix pal- dicit^ww ip fe dixit & fu 7afiwr, ipfe mandauit & cre<m (tun. v. Coy.,
Lb ile. Infpecie^enim Sc fapdre panis & vipi manduca1 J Side dubj6;fit,in w.eatura, quo'd Chrifti fermp dicit dc
musSfbibimus ipYamfybft^nfiamcdrporis&’fangumis, cteatuia/Efi: enim omnipotens fermo tuus, ageuiror:
fub eifdem qualiratibus l^utatafybftantia: vt fub figu- j Fit ergo fefmone C hrifti, corpus^ fanguis Chrifti. Q u s
ra &'fapore fubftanti* prions, fa^a fit^vera fubllantia ,-quoties verbo potenti fqmimus, mortem Domini donte
Chrifti corporis: & fanguinis..[ difetpulis &c.'vfque_ |: vehiaf memoramus. Et ne fub his.myfterijs h z c m^nior.:
corpus meant] Patec quod panis apeepta Bene^iAidneia-' ria r t% ia t a ndbis,fubiungir. ( Vnde&memoresDbmme
dtus fit corpus. Gbciiti. N o n enihi .pqft bededi<ftipnpvn j ndiferuitui) id qft,qui fecundum cle.ri gmdus acceptos, of^
disifter. Hoceftcorpus meum , nifi in benedi&ionc fierce , ficio hums iaciificij deferuimus , vcl [ fecundiim folita-
corpus fu i m. fswdtmodo ppfteaciuam cmatu mett, accipiens,
1 & hunc pmlarum caltcem,.] Si Chuftus acccpiflet calicem
* ccenae, dicitiir hunc accepiftè'. Vrms ergo calixeft Ij k &I
ille.- Nifi enim vnus fit, dici non poteftin illp luipc acce-
pifte. ’ .
Eft ergo ynus etiam quando in alfari manibus acpipi-
1 turvtbenedicatur,&nedum fapgiiiseft,fedeftadhucyi-
niim,pi pprêrvnicatem fidei,& ilhusciii,& in cuius hono-
I dicendus, vt modo fikt quod tunc futmus erars Erquia
j haee fides vna eft in - tora Ecclefia $&C ille vnus cui tu,nc&
j mpdo offertut: ideo & calix cum aeeipituti etiam addi-
uiria verbaeft vnus .* ficuc & omnium Ecclefiarum altare
dicitur vnum, quia i n ^ /ecundum vnam fidem ,vnum
Dpmiqiéicorporiso^erturquotid iefacrificin m .'fPracla^
■ mm iH BH H iilili
rios'] hie in pt«fenti iriiniftrSmaS<f Sed &plebs tuafancta |
q u i pro ve^pratipne fiuius (acnfieij yJi)c eft-in pfjefenti
deuotecoli^a:v.el£fecundumfohtarioS^inynicateEc-
clefis fideliter vbique viuentiunv [.'EiUsdeni Cbrijhfilij, 8t
castera, vfque tdonisac datis.] Donqmeftaddaridum, et-
iatrifl non detur, ^aTatuai, Donum eft,quod dari poteft.
Datu m v eto |qu od in alterius poffeffionem eftiam cranfc.
latumvquod.depo.flibilit.ate iam prodijt ad a^ um , quod,
iam poffidetim Corpus e r g o ^ fahguis Clirifti, funt do-
na a Deo nobis parata. Dopa filnt, quie ynliterdaripof-
ftinr.Dona fiinc verafedin ccelo coUocata in Ghrifto. Da-
tayerb,quandofiuntnobisdecrearura panis & v in i :D a -
taquandofumimus in altari, qUando lpficimurfnde fen*
fualiter. Dona in ccel o,data in terra: Dona apud Deum
n C h rifto,data fuper altareinfacramentb. D pnai ncoslo
....../j Præclatum dicicca'U.Cv.m adhacvmi,vfque dum fla- nuda & apertajdatain altan,te£fca fenfibilib^&oecultataj.
cimhet piæciaius, quando fanguiserir, ficut (cripcum eft. ramenhic&:ibi,ea vera.[Hoftiam,parant.]] Anteaveceris
j, Caiîjx meus ihebrianst\aamprwlaruseft. Vefadcpnipat'atio- legis h o ft i i de irrationalibus animalibus carnajesetkncf
tari ném eius quern obtulit Mcichifêdech, Sc cæfeforum ve- fqualoribus fpurcitiae catnalibus, nidoribiifque pleuæ,Sc .
tens teftamenti , vel ptopterpræclaram lllius maieftatem, dentium contritipne in feces Sc ftercora.redatfæ. Haec aù-
cui offercur. Vnde Sc in fequentibusdicitur. . ->■ tern,hoftia pura.eft, quiaqnamuisGaro..verafi't'ôc fanguis V
Qfferimus pr-sciafie tnaieftati tustëjfjZçliceni |j Meta-, ramen fpiritualis eft Sc incortupta. Diuiditpr, Sc^confu mi
phonce id quod eontjnet pro eoqu od continetdr, id eft pnon,poteft. C.tPif^mitur&iB’çprrupçaman.et. Teritur, Sc
vas pro li quote v i n.i Sc a q u a [ J« Sec. vfque benedt- | eft ill;cfa. Fiang.iru):, Sc intégra eft. Hæc hoftia caro eft,8c,
xit ] ideft fanguiriem fiiuro fecit. Deditdifciptdis, Sec. vfque j non carnal is,Jed incon.tamin.ata lux : 8c,ideo pma.Corpus
fangutnis tnei, Intranfitiue dictum eft : Sc eft fecun.dum fi- eft, Sc non cprporalis , {ed fpirituaic !umen , Scideo pura«
gin am cafus pro cafu. Calix fanguinis mei, ac fi diceret, ! Para mu iidaHs,p.'>va purificans : pura.quia diuina, puiior
calix fcilicet fahguis meus. Similiter; hie patet quod be- l lucecorporea. [ Hojluim fitichim. ] Hqftiæ veteres erant
nêdidtione luetic fa dins fanguis. A d benedidtionem e- j quidem landtæ.fed non per (e fandtæ : fed quia rypumge-
nim pfaemiflam fubdidit. Hie eft calix fanguinis m.|i«[;N<i- j rcBant huius hoftiæ factatæ. fllae imperfedtae erant,8c ideo
ui&£terniteftamentt7]Noü\i. n. Euangcl.ij teftamentfi m æ- minus fandtse : lfta perfeefa, & ideo plene fandia. Illæ di-
tèrnüconfiimauicfanguinemortisfuæ.Sic Abrahamob- [ mitreBantpeccatumvnius,iftatpllitpeccata.tptiusmiin-
latispuibds&.bobus,cumAbimelech8c'PhicolPnricipe i di. In ill is tantum erac rerniflio, in hac autem eft pretium
militiæpercuffïc foedus: id eft ouesSc bouespercuffitiui |flenum,8cp'erffidfcaredemptio^l!læimpeÇfabaatveùiam'
foedus, vt (anguin&a n imali um Sc morte foedus confirma- deb iti.fi ne fojutione : Hæc reddic de birum, plena re co ni -
etüh' Et iacob fugi dnsi nG al aa d., fa dtoi ura m e oto cum I
auupculoXuo Laban , immolaüit vidtimas , ytfanguine
j vidimammfa.dusiurämenticonfirmaretur. Et Mbytes j
vc confirmaret teftamentum quod accepir in Sy na, vidti-1
j ma:fangiiinem afperfic hyfopo, in totum pppulum,Scta- ,
I berfiaculum.. Myßeriumfidei] pertinet ad fidem catholi-;
canijcredere poft benedi^ioncm efle verum fangütnem,
vt infidelis fit qüi hod rion crediderit. Item dicitur rtryfte-
: rium qn d ä fenfibilib.us tegicur, occultpm , ficut veritas
j faiVguiriis in fap'ore yini.latet Sc fpecie. Calix ergo .altaris'
I eft rayfteriu m fidei :'jSquia fub figufä Sc fapore vini p c cu lv
-Vtu^redituryerusXanguis. Eft m'yftferium fidei, quia quod
; cr^irur, fen6bilibuVquibu(darri ofetegitur. Nam veins'
i- j rtRguis cteditur, q iio d vinum vifu fentitut 8cguftu.: Eft.
fidd myfterium., quia quod fidfes'credit, intus eft occiil-
tüfti. Intus eft verus fanguis vera fid e , exteriüs eft falfum
I viiimji vera fpecie. Sencicur vinum Ac noh eft : NonAp-
paret fahguis, & eft, Senfiis decipitur qualitate , certa
G
•Quod ait
Odo,hoßi-
Ifiu
#
c'arnalem
■ ràlefn ,fef:
'ere&
j e f e U
ilia'lierai
Chrifti
tarrrem,.
fedintefti-
$it nonefft
rporaliy
boeefinorr
jolo corf«-
rali&cxpehfatione.
Ideohæe pleneSc perfedtèfa hdta,ill se fanôæ, immolari,
fed minur&imperFedte.XHé_/?irfW inpnaculatàmff^A eft, fine
omni macula cü lp ç , vtpoteepneepra&natafinepec-
ckto,Sc deindefinccuipa vixftiri'mundo.ideoimmapula- ‘pas:fid
ta. Naraquidera'cftde hum,ana carne,fedfineçopditione •neJfe,^i .
Dtopasatibnis,humanae; ideo iihmaeulata. Eft fineyiro
de faodta Virgine concepta:ideo|mrnacuIata. Eftcpncê- ;HuinamA
pta fine humano bpcre,fola vimite diuinaj ideo immacu- '•neefacri-
lata. Non enjm poteftinitiiim habereculpabile, opus \6carieotr
quod foluS b eu s fecit., Sc non alius : ideo immaculara. 'tf* c hn-
Hominis epiminitiil m, qui fine human a ad miniftratione,
ifolo Dep authore creacus eft [ qtiamüis de mafta pèpca* ' .
trice jn o n p o flumusçu)parc, üifi Deopeccatum velimus 'Matth:u‘ -
afenbere , ideb immacüla,:a: Tàmen dépuraab qmn i i H
pèccàfo virginè, credituf çonceptns & nacus | ideo im- :■ :&"** »/
maciilata. Ex .qfip enim angelica falutatiqpeaudiuitï
èraïtaplènà, çteditpr purifica.ta fide eriam reliquu m viræ, p l i | |
- ......................... .............euftode Spicitu f a n d o , v ix ilie fine omni culpa. Ab im ma - uhttjutenetur
fides rei^veuitate. Ideoque- fahguis dicitur fidei i culata crgo fumpta eft liæc hpftia, ideo.8c ipfa im macula-■
myftérium, qüia fanguinem fides creditincus occulcum. J tâ. Ex hoc loco admonemur, quodpanis appoficns altai i, - ’1,atf me i
i AP ? 1“Wtlt qiiodXcBtïtur.occaltBm cftq.a.o i çtfijl'mr. débetyirrtàoJitUflimf ,^& in q .io h u llap o ffir 1jflfgiàro^?
R l w V ' V , 111 f W t T ■ 7 . . ..V . colav.