
Henric
à quo He
ïicïanoru
hærefis.
b
I tue. if.
FVere qui dicerent; inter f ix opéra mifericördiaeVnihu
horumhofpitalitatipræferendum.HosattendHïear-
bitror,nonnulîain höfpitioreperiri quibusdiùerfà fufee^
ptprum incommoda propulfori nofcuhtUr.ldcircö fplen-
didiflimam efle Höfpitalitatis gratiam,qua L o th & A bra-
hamf quia confueuerant homines)Angelosetiam holpi-
tari meruerunt.Praeterea velutin ampliorem huiusgratiç
ftiercedem,alter Sodomæ fubuerfi onem euafit,alter filiü
de fterili coniuge meruitöbtiriere. T ib i quoque defüper.
(ni fallor)acceffit,vt dilm præfatam fréquentas benefice*
tiam,tres ChiiftosGhrifticolligeres,&hofpitàlitâti's ho-
ftiarn quam apparatu gratiffimamfeceràsjhilàritate face-
res gratiörem. Sanè dum Cleçici tui tranfitiim Turonis
habereftt,plenas mihi gràtiâs égere ,in nomine meo prae-
ftitum fibi beriéficium-afleïentes. Recordari tam'en non
potuifquid egerim tib i, fedalicui propter te ; quo mini--
ftrare mihi debéres,aut alicüi'propter me.Fieri autem po-
tuitjVt euitandæ caufaiadlantiædicères collatùm pro me
beneficiumjquod êïs pro Domino & in hisDomino con-
tulifti.Yerùm minime opoftuitpiàm oecultare deuotio-
nem, fi tranfitoriæ laudis cupidusnon fiiifti. Siquidem
laüdis hùius contemptoresgrauisofFenlàrefoicit, liquid
b ehè agunt, latere quam vidérimalunt; v n d e& ficGre-
goriusait ; quifquislaudis cbricupifcentias'Calcarenon
fuffick,aedificationis fraudem perpétrât, fi bona qüæ egit
occultât.
Epiflolæ 7 8 . Argumentum.
Ea Epifiola veluti publico tefiimonio palam fieri cupitEpifcopis & ■
Archiepifcopüÿ Cjprianum~&Petrum juuenïli leuitate in
hareßmHenriciprolapfos, infinum Eccléfia
(quoçkfit citrainfamiam ) fide- ,
les mine, redijjfe.
a Mnibus Archiepilcopis & Ëpifcopis , Hildcbertus
humilis Coenomanorumlàcérdos, làlùterh & or^-
tionësin Chrifto. 'Præfentiumlatores Cyprianusfcilicet
acPètrus J'dum difponérent âfeenfiones in corde fiio,de*
Icenderuntin lacutn mortis lecuti quéndam Pfeudöpro-
Rhetàmjquem qui fecuti fin it, perfecûti funtfemeMplbs.
Henri eus is eratrmagnüs d ia b o lila q u eu sô tc e leb r isa r -
migër AtttfçhrHli. Huic 8c hàbitu rêligionenj;, & v erbis ,
Iitterâtùram fimülàtitij tandiu pràlcripti Fratres adhàîle-
'runtidanec eis & türpitudô id vita , Sc error innotüft in
dodtrina. V b i enim cögnoüerunt viäseius,viasëiîè non
redlàs: prius ad le reüerfi funtydehinCäd nös tranfierunt,
tuiüsDioecefin peftis ea fibihfecerati'vt renitens « clelüs
v ix inteçparietés Ecclefiç fuam tüereturlibertatem. P oll
multasautenvtribulatiqnes, D e o auxiliantelèrpëns illè
c rep uitàp üd hoSj'patefa;dl:äpariter&ignöftiihia Vitae,&
venenodödtrinae. ExtUncijdemFratres, noftro parentes
confilio'ad quôdprôpôfuérànt lludiü rediëfe,veltifnen-
to feditionis & Angelo tenebrarum derelidto. Haecideo,
Fratres »vefträe fraternitatiicnpfimusfhefi contrgerit prç-
fâtosîüù.enesVeftras ingrëdi paiö'chias ; exhuiulmodi
mutatiqne,aliquanotentiïrinfamia,fedpotius
vtriqj congaüdeäds,quiavterqj mortuus
finer at & ïeuixïtyperierat & inuen-
'tuseft. Valetei :.
Dedecetÿirginemdiehüsfefiisyfrequentipopulo ( nec vfquam
alias foldm) monaßerioegredi : Eoßremb autem re-
prebenditedsquüfiorinficus quarunt
boßitia,vt viuant lia
Vai viuunt in monafterio, & quarum fimul magniis
eftnnmetusjnunquamfolæ, hunquamfine marre
procédant, pe agmine columbarijm crebro accipiter v-
namfeparat, quam Aatim ihuadat & laccr'et,& cuius car
nibus & cruore läturetur. Jdorbidæ ouesfuùm relinquüt
gregem, & luporum faucibus deuorantur. Scibegofau-
dtàs v irgines, qucediebusFeftis propterpopulorum fic-
quentiam, pedemdomicohibèntVneccunCegiediuntur,
qüoniam'nVaior eftädhibenda cufiodia, & publicum pe-
iiitiisdeuitandum. Anteannos circiter trigintà devirgi-
nitàteferuandaedidilibrum,inquo neceïlemihifuitire \
contra v itia , & propter inftrudtionem virginis quam mo- !
nebäjdiaboli infidias patefacere, qui fermo offendit plurimos
j dum vn ulquilqVih feintelligens quod dicebatur,
nonquafi m onitoremlibenter a u d it , fed quafi crimina-
torem fui operisaduerfarus eft. Veruntamen quid profuit
armàfle exercitûm reclamantium ; Scvulnus confeientiæ
dolore monftralTeîlijjérmanet,homines perierunt.Scripß
& ä d plerafque virgines,ad viduas, & ple ro fque alios,
& quiequid dici poterat, in illis opufeulis defloratum eft, *
\tautexfuperfluôeadem àn obisrçpetantur, autneque
priætermilïa plurimum noceànt. Certè & beams Cypria-
aus egregium de virginitate volumen edidit,& mul tialij, 'B d
ram latino fermone quam græco , omniumque gentium «
litterisatquelinguisVpraecipuequeinEcclefijs , virginis
vita laudataeft.Sed hocad easpertineat,quæ nec dum e-
legerunt virginitatem,& exhortadone indigentiVt feiant
quale fi t quod eligere debeant. Nob is eledta feruanda
lunt quafi inter fcorpiones & colubros incedendum,
v t accindd lumbis calciatique , Sc apprehenfis mànibus,
baculis , iter per infidias feculi h u iu s& inter vehenàfa-
ciamus, polfimulque ad dulces Iotdanis peruenire aqilas
& teitain repromilfionisintrare, & a d Dominum alcen-
derejäc diccre cum propheta, Domine dtlext de corem domus
iu<e,& locum habitationùgloriatiïd:8cil\\ïd,vnampetÿàDomino,
hdncrequiram,vt babitem in domo Domini om'nibus diebus vita
med: feelix illa conlcientia & beata virginitas, ineuius
corde præteramorem Chrifti quid eftfapientia, càftitas,
patientia,atqueiuftitia5cæteræquevirtutës vnullusalius
verfaturaraor,necadrecördationem hominis aliquando
fulpirat ,neç videre defidèrat,quem(cùmviderit)nolit di-
mittere/ecundumvirginum p ropofitum, &cosleftisan-
gelorumque familiæglofiàm:qüôrundam non bene/fci-
licetagendum nomen infamat, quibus apercé dicendum
eftjVt aüt n ü b a n t, fi le non pollint continere,autcohtirteantfi
noluntnuberé.Dignâresrifu,imô plandlUiinter-
cedeütibusdominis, ancillavirgo proceditornatior, vt
pronimiatonfuetudine , quaminComptam v iderij,d°“
minâmfufceperis.Nonnülk feparatç.abfq; arbitris qu^
tunt hofpitiäjVt viuant licentius, vtanturfialneis, fa c ia l
que quod Vo luntj & dêüitent confcientiasplürimàrüni.
Haêc,Videmus,&patimur:,&fi àureus nummusalFulferit,
inter bonà opera reputamus. Finem iungo principiö,nec
femèl m b nui llecon ten ttisfu m: amaScripturasfahdhs,
& àmàbittelapientia. Diligeeam,&ferüabitte,honoxa
illàm,&lexabitur te.-h'^C monilia in pedtore,&in au-
ribùs tuis hièreant. Nih il aliud nouerit lingua nifi Chri-
ftumininil poflit lonàrê, nifi quod làfrâüm eft r Auiaî
tuæ tibiiêtnper àc matris more, dülcedo ver-
fetur, quarum imitätio,for-
nia vir tu tis eft. ÄS
‘Epifiol'à.
Epiftolas 8q. Argumenturti.
nuerelarum plenaettepiflola. Narbodus RhedonenfisEpifiop. R0-
mâmprofeâüs confitniandi Miegauenfis Epifcopt gratia delàtio-
nequoriindatnjfoltatur, intérim abeocum negotiumgmbat,o-
tnnibuseàlefiafiicisbom^pratcrea exulpronâtteiatur, ijuodfa-
ftuni,abingrato,mcritbcontigifle ait-,eô quod contrafdspium-
que,prater Metropolitamfehtenriam,&fuamipfm
■ ^ßjxntimdeufßmun^iuuenempr.ihh .V
mouendum ad Epifcppa-
tum fategïf-
: m 1
N
Katy,
nefcit,quamali^rertibüunrur pi:o bonis.Eiufdenr.genens
eftillä qi}a bona reddunt^ir prpmalis , quändo fit conti-
nenterab eadem perfona,n.on leuitate gratite led peruer-
temälignitate naturie. At'forraflb pro malitia debui pq-
nere-bqniratem; v t dicerem qu6d-tunc nie Andegauenfis
boni.taSimpeqiflet.Sed hoc m^ ö .,v el me ipfilm dum ex-
cularemolior^accu0iremjbotx}im didlisimpedimentum::
velfiperantiphrafimloqui pu taret-,non mu taretur. V erä
ergo.&fnotäpmnibus debui exciilätionis caulam pra?ten-
'dere , cum alia penitus non haberem. In quo.fi lifum te
putas; Andegauenlerti te effe in telligis:qu6d fi non in tel-
ligisj nec re in hocljefum debes.exillimare. Neq^enimE-
'p if^ p um n qm in au i, vbiAndegauenfem dixiinälitiam.
Multiplex autem eil Andegauenfis malitia^' multo's Ste-
Arbödus minimus Epilcopo^um,R.gIonqlb Ande- ! phanos habet)m'ultosW’ilIelmös.^Vtinatbtain yno duO’-
^ gauorumPontifici,fion altalap.ere , fed hnmiÜbus rumcapiterelideret.Faxeilet lorfitan intern o s ,& inu io -
conle'ntire. Flumen eil,lecudiim cuiufdam fapicnns fen- lata concordia. Sed.rcdeoädeufiSam meä quam folafuffi-’
tentiam,vbi cum poteflätei>äbitat iracüdia.QuaAuiis er- cere tibi credisiimbiion credis^dfilios credere cupisy v t
aopcriciilbfum mihifore inte!ligam(vtpotehocflumine | meriio vidcar cot laboruin quospro te fufeepi mercede
iam afflatus) fi paulo hberius te conutnire tentauei-Ojidr5! fraudacus;. fi nullaelb.debet filenj.fi paruaj?debe.tiqiiar
tarnen quod mens mihiratibq-, d id au e r it: nec tanti , gnofcijfi magna,maiorumenroriim debet compaiatione
poQutqui
nictccdc
(oluerc •
noluac. 8
faciani fauentis tibinuGfortun«tcrrorem ,;vtmeeum iu- ! luperäri. Nani.8ccarcei^m& carhenas,dfiad!teinaufpi--
ftiiiWfreientisnon alferam veritatem. Vitreaellm>"forta- j cijs ruxillins eledlionis v o c a c u s ie f iin o tu i caufa pafliis
na,quäefi^fplendet,vtfacil3frangipollxc , llabilisautem\ fum , machinamentoteiasqui;cibi.nuncplafetStcphani;
& ’ihcÖncuira veritatis aflertib. Q u ö d fi mihi more Folito quafi tuncia;m pr£elagfen{e &:.pr£Emonence fortijna, vtab
violcntus exncerisjtuncmaximeperfecutionem meama- lnfäullo emptodefilleremj&non tanrumverborum, led
ftrueSperlequ'endo-.Qjjjgro igiturare(religiofe Epifcope) ^ &fa£torum ludihriamultafullinuh Siquidenv rer'umea-
qüamam tarn veliemenscaufi contra fratrem-Si cofacer- rum radtufam, grauis mihiproprij corporis cotumeliale-
doremtuiim(nedicam patreluj & conleruätorem ) lindi- 'fienifecit.Nec tarnen e laplusdelliti,vt'tuncputabamco-
gnatiönistuiEfuroremaccedrtjVCincxpugnabili'odiame , llanter,vtnuncintell.ig9 pertmacitervrgerepropdfituin;r
perlequeöV,pdlldarnnaSc dedccoramilijmeifqvcrudeli- Sc contra optimös Cleficb.rum^ qui pluribus ex caufisi
terillata.adyltimumHumilitatismeceperfonaminau'di- abfque fuoäfi'enfu,avulgofadtamimprobabanteledlio-
tam&indifcuMnidamnaueriSjfindignum meCle rieotü hem:quoniam Sc 1 nfraanrio's,& extraördines, ,d ep er tq -;
tuorumCöilociuioneprxiudicäSjnecantemaiellaristux mukum populi ma gisfidba el^t.qu^ faftapibmfitionis
priefenriani palfusadmittit. Nüquid.n.fi in te peccafiem,^ futecaufas airerere.Cefleratiam contradicentib.. iple me-
cortipiendüs priusfingulariter no cram, deinde duo, v e l: tropolitanus,&rquia raaoncfupprabatur,re,iudiao Pap$|
trieSjU incorrigibihs'exilleremadhibendi:Etecce cum m- non tarn decidendam quam refcindendäre’leruare decre-
jhil hoiümpr^celTeritcphtraregulaaGhrillodatam,'qu« -ueratJBgotarnen hiultoicönatu,mijlro difchrfil, magnis
pnmäpofüilliapudeccleliätuamde.abfentecon,quelltis, "precibus , ^ndemapudipfum vceonlecrarensobtinui.
Deinde ficut Ethmcunl & Publicanum me habes, in quo Idem cum Stephanus?! cum quibufdam quos omn.es tibi
nonmca,fed comuni omniü läcerdotü;nomea(inquam) ' ’
fedipfius Chrilliiniuria,non tarn conllitutum a Dorninq
ecclefiafticiecorreptiqnisördineperuertilli, qüä peruei-
fum Sc pra’cipitem turbulente iracundiie motum tibi do-
nlihärimahifeftilfimedeclafalliv Non.n.lieu itmihicul-
pavel exeuläre v el negate velagnofcere,quatenüsaut ex-
cufantis fufeipiendaratio , aut negantis luÄeeiretadmit^l
tendapurgatio, auteonfitenti clemen ter venia co’11 ceden
da.In hocergo prseiudicio.vniuerfas viasDomihi religui-l
ftiiquianecmi{ericordiam,neCveritätemfecutusesvVni-*
uerlie.n.viieDomini’mifericordia&vefcitas requiretibus
teftäitfentum eiiis 8 ctellimohiacius.Nam 8c fipeccatüm
agnofces,vehiämpoftularem)humanitatis tu ifu e ra tb e -
nepriusdete merit61ibenterignofcere,5cadreconcilia-
tionis gratiam fellinarejetiam liC h n llu sn o dixiiret.pec-*
cantifratri feptuagies fepties dimittendum. Siquidem Sc
apud Geiitiliurh Philofophos-, proximum ab innocentia
locum tenet verecimdioT peccati Cqnfelfioi& mägnaf n^n1
yirium; elTeperh i b entlse den te tnneglige re ^Scvindidlam
putant vindicate potuifle, mai ü y ip d i^ « eile genus,i-j
gnöfcereJnfirms^ucem acmuliebriselTe änirni ^quarere
vltionerh,exhocvelfolbcolligit,vtSacyricusaitiFi«ficl<i
qubd:nemomdgüquamf(£minagdudet:Sedqa^calpicandem
extitit, quam tandem puniendartn exterminiq cenfuilli?
Quod videlicet apud Dominum Papam, moras meäaex-;
culänsjinter ahäfqtiod vermn eft^feribpre alefi^s fum An-
degauenfem malitiam mihi impedimentö fu ifle , quaffär
cult'a'ci mere plurimdirrdetraxiflet. ^ u q d quidem ab äh-
no pfiori,8cipfi Päpae^j ^tRöniame Ecclefiteribtumciatl-
Scipla Andegauenfis malitia negate non potell. '• A q u o '
igUur ftilhi veri tas impUtätur ad trimeh j abiiro eonle-
qiienterpotell falfttas expedtare merCedem.- Et qüi eum
quifibihonorempepereratjCpoliauithonbfefhbhellmi-
randtim fi deieäores '&i i'mpugnatqrcs fuos honoribus
fublimauit.Hpee.llretributiq impiqrümqüamDqminüy
Epifcopi
fiäaitoh
fada ele-
dio.
pollriiodum,meam('vt ferrât) padrâsdeiedtionem éx in-
fellilfimis amicqs fèciftijiniquanieiTe claiparet; ego ffcu.1-
tè quidèm & improuiaèïfiedhimiotuo fauore {èdu<^usy
meipfumdeuoui:inme(inquiens)fitillainiquitas; Idem
ne oçiosè dixedm,cù.m primurn licuit,tu iple cauillirean:-
dem iniquitatémin caput meurprefundens , nq u o ‘&: in-
auditqgènere chlritatjsjvt is,potilfimum amicodcdecus
&dam'num inflixerit, pro cuiùs open biis& honore id il-^
le lî bifu e ratim préca t us. Ervrinammellatim y tà nobis
conlêcutûs es , & i m h r ou i z a t u s, q u e m a d m o d u m mente
conceperas honbribusfppliallèsjnec'dilfimulaRduiïi dew
liberalTes ad tempus, qu 611 fqu e o per a- nie-avfu sfu i fie s 3ad
exhauriehdunaqupdRomærellâbatpericulum.Sàlnum
mihfeiretviâticuhi, qvtod-tibi mpis ftipendijsjirâhraui:.
falui tôt ôc tanti longi Ifimiitineris labores yd'aluæ preces
&lachrymæquasprotefudimus.-apudPapamr, làluape-,,
cunia quæ cùm e lf it hecefiari^H(. vtpotè longius prbgre-
diehtijtui.tameh égi'ëdiêhtis vfibusjaccommodaui. Gu-
ius partëm,,p,ollquam à p expulfiis fu n i, cum rêpétilïèm;
syix tandend‘&ditficultër.fécipere',mèrui.partem incpni-
penlàtioneih iumettîiqiiôd à tëcdmmodatüin dbfequiô
tuq confumpfëram, tua cautelarétinnit. Pollquam ergp
reuerlifumus^&'lecqnfirmatun^confihatatibifojifficut
fuperiùs prælïbaui«}. cómmunium adqerferiqrum pars,
fenfilli ptdfinusèpruudaîVcô.nfilio;, necopinatntcmag-
grëfius, om'nil^ushononbus a^l^enéfiçijs quæ mihi an |^
cclTorum ru oruinco nculerat ]i bei;a 1 itas,me priualli-: nec
precibus vllis aut præeetfen tium meritomm obten tu à te
impetrare p o tu f^ fa fem lêx mënlîum -inducia^ qu ib ^
puqôr^meo^nliUëhs^^xii^m^fipgeremnon expelli.
Ad;éq nbn. tjiii l a c i s f c n f d à £ ç n t i à £ è e r ç ! i ÿ nifi &■
dedeCPris :.mpfqperipçuihula|e C'u nique méindigne.
teiCtatumleonquerereiv, adPapæ iudientiam, è vêlbigiq-
prpupcafti. A te amèaudiemia fpoliatum, pro te lumpti-
busnuper exhaullum, perte laboriousfatigamni,ad hàc
■ '^"•■ .oetate
' i l l i i l f i
II
iil