* A
Exod- 24.'
IO4.2 Honorij <cyiu\ s Gemma anima,
reficientes, lucernas iiutriebant,ex quibus N adab & A -
bm crane* In Eedelia autem habent officium,vt 1 uminu
1 vcl thuribulum ante lacerdotem ad Milfam vel ad Euan-
gelitim deferanc jad ornanduro altare veftibus vel palliis -
inferuianj:. His ordinaqdis candelabrum Sc vreeus vel
ampulla abEpifcopotraditurjvt per hoc admoncanttir,
quatenus lucetnte bonprum operiimin manibrt§ertr»m
luceant i 8c oleum borne eonlcienti-x invafis cordis ha-
beant.
De Subfiacombus.
G A P '-V .T C L X X IX . >/-
QVi apud Hebra?q|^achumei,ideft,inhumilitate
feruientes fcriburijpyapud 00s fubdiaconi,id eftyfub^
ttumftii dicuntur.Hp|umotiicium alleg e erat,oblata la-
crificia a populo accipere ,-8c aquam v elqu x libe t neceH,
faria in • niiniileria templi deferre: ex quib.us Nathanael
vdiciturfuifle. InEcclefiadutem hoc habeht officium,vt
Epifiolamlegant, caliccm Scpatenam- cum corporah dia-
conoad altare offerant.Vndc Sc hypodiacones,id eft, diaCo-^
nominiftrantes-dicuntur.Cunvhi.prdinantur, vafa fan-
<fta, id e f t , calix & patenaeis ab Epifcopo dantur,& ma-
n utergium, quacenus ie vafa Dcilciant, Sc fe huictnini-
fterio mundos qxhibeant. gH
v DeDiaconibus.6.
C A P V T G L X 3tX»
Leui fîlio Iacob Lertitæ, id e ft, alfumpti A ■ " I m die noIm iI6-
J m t e 9-
't à iiçir-
ßvt
i. nan tur,per quos eunóta faCcificiafub lacerdotibus
adminiftrabantur.jEx^qUibus Eleazar8c.Y chamar praedi-
cantur.Hos Ecclelia diacotios,id eft ,-miniftros nuncupat,
quia facerdotibus miniftrant.Horum officium eft in Ec-
çlefia Euangelium legere,iatrificiurn in àlrari componere,
fanguinemDomiru diftrib,ùçre, populo licentiam abeü-
di date,Sc.fi neçefiè eftprædicaré,& baptizarè. His ördi-,
naftdisEpifcopus ftolam d a ty v t fè lege Dei conftri&os
cogh ôfcânt, ac fe ca fh ta iiin iexuitio De i omnimodis
fubdant. ArchidiaconusàicitVLt fummus diaconus, vefu.it
Stephanus velLâurentius.
De Presbyteris.j .• 0 • É
' 4<C A P V T CL X XXI.
T)Resbyter dicitur lenipr,noo s ta te ,fedfenfu.Canïenim
fit iip jènfus bommUMi in legdprincipes populi,vc Gho'-,\
re,Dathan ,& A b ii:on y v e i jfiagiftratustémpli v rNico-
demus, Sc Gamaliel diccbantur, SC per eoslâçrifiçiapo-
-puli offerebaritu^. Presbyterenim dicitur prabens iter,
.^icilicct popülp.de exilio huius mundiad patriam eoe-
leftis regjir. H'orum ofhckim eltnfiflàs 'celebrare ; pro
populo lacrifi care, corpus Dqrnirvi dilpenlare, prtedica-
re;i baptizarè ypcEnitentes abibluëre, irifirmos vrigere,
nrortuos lepelire jÿbpulum ad miffam-, vel nuptM8,'vel
arma, vel peras, vel bacillos, vel iudicià ferre,&âqüâs
'vebcandelas, vel palmas iVel è'ineres, velquaslibèt-res
adbjbrim■ pertinentes ben edfcère• His Epifcopus ma-
'htis^rtv órdinaciöne imponit V pOteftwem; ligandi arqud
Xoluèhdi.tràdit, qüâtenus ipfi;ita vidant ; vt tdiósli^ire
rkc foluere va'eant. Iugum Domini fuaue eis imponit-,
; mun cblihm illcftum ftola cingit, quatenus fic legiDei
obediant,v t alios,regere queaht. Manus eorüm chtif-
motje vngit, vc cunóta , quæ benedicit,bcncdiéla
. . . fint,quatenus':fe,àb omniimmundo opère
cp ntineani yy t cligné corpus /
C hn ftico n fi cere v a-
; .. r,- -i-leant»t *. ' P ■ . -
De sacerdotibusiterum.
I - C A P V T C L X X X I I . .
» . t
SAcerdos dicitur quali facrum darts. Dat ênim corpus
Domini,yel aiia iaccamenra populo; Saeerdos enim di-
cituc facer, dux, f quia verbo êc exemplo ducàtum.præ-
bet ad vitam populo. Xani* Bpilçopus quart».presbyter
Ifacèrdos vocatur, quia per vtcurtiqÿiaciiamentum datur;
1 Archipresbyter dieïtar fumm us presby ter. X)£w««î/qui de-
cempresD.y teris èftprælatus.PrÆpo/ùar,; qui aiiiseftpræla-
tüs. Corepifcopüs, qui de choro facerdotum vicarius'Epi-
feopi eft prælatutf. Vice Dominusi qui vicetn Epifcopi; agit;.
Hos fepeuaginta Viri exprefterunt, quifpiritum Müyfi
accipien tes populo prælati lin t. ■
. DèEpifcopisj' • > - ■■
C A P V T C L X X ’X IH . .
EPifcoporum prdoinitriadiuiditur:InE/»i/«'o^ordrt'vlr-'
chiepifcopoSyScin P/irrwrffc^.Epifcôpifuper feopon di-
citur^intendens., inde Epifcopus dicitur fuperinténdens,
quali de alto profpiciens mores Ôc vitam fubiefkorum.. I
■ 1 eu t enim cùftbs vine^e itiairo f eiidéns vndiqy prolpiçit
fie Epifcopus Ghrifti vineae,lcilicec Eceléfi* cuitoS,quali I
in alto relidens populum fubfe pofituiTv-prol^icicnsirtr |
ftruir. Vnde Siïffleculdtor didtur : quia fiertt Ipéculator in |
altaturri ponitur, v rhoftes aduencantes fpecuietur, Sc )
ciues ad reûften dum adhoîjteturl fie Epifcppus,quali fn
fpecula'eollocàcur,vtpopulum contra hoftes daéniones,
&hærefesarmare nitatur.Hicquqqvpræful nominatur,
quia prælideread con fultum putatur. H ic etiam Anttjla,
qrtafi ante fions dicitur,quia populo præeminere videtur.
Antï enim dicitur contra. Inde Antifies quafi contraitans
dicitur,quia haereticis v t lupis paftor contraftare & oues
protegere cernitur. Eft item diétus,quafiponsfaaitf.
Vita quippe Epilcopi debet eft’e pons populo fuper
. mare fæculf aid patriam paradifi* V e l Pontitex potiusdr-
ei tut,pontemfactens,quia, qualîpontem popülôfaçit, dum
euro fana dotftrina luper paludeS hærefum ad acria vitæ
ducit.
'i- iû-'r
■ ■ y . ; Defumme Sdeerdote. - - •
C A ïP V T CLXXXIV.
Hic Aaron in veteri \cge fummus facerdosappélhbatm,
quia-cæteris facerdOtibus Sc lèuitis prïncipàbatur.
Hie nomen Dei tetragrammaton fOHidxLtySc femel’in'an-
no pro populo ôfFerebàt. ; Ifi lcgc Aarôn prirnq$;ëft !in!
fummumlacerdotem o leo vrxftus. ' In Eutûigelio'autcm
iacobus Apoftolus eft primus ab’Apoftolis Hiérofolymis
Epifcopus o rdin atui V nde dumôrdinaturyaduodeçim
Epifcopis confccrari im peratur.Et fi rtecclfitaç cogitfal-!
tem à tribus, vrPaUlus a Petr©,Iacôbo, Sc Ioannecft or-
dinatus. Q u p d oléQ vngitur,hoc alege accigitur, in qua
R e x ,8c lâceidpÜ, vel propheth oleo vngebàturi '*
'• jf: Demanusimpofitiofie. •
•C A ‘P V T -CLXXXV. ô!"
QVod autem ben edi(ftib'per mânüs i m póli tiô nenttda-
tur,lnde exortum ciedicur vqtibd' Iû àc làcbfi manus
impofuit jdumeum benedixicy Et Moyfeslofuài manus
ïmpofuitjdum eumducemipopulo præfècit,EcDominus
•in Euangelio Apoftolis manus impofuit,dum cos principes
Sc facerdot’eS Ecclefiac cortftifuit. Sed & ip lî Apoftolf
manUsii^ofueruiUjCumSpiritum Sanâfum dedefurit.
Hè iu s officium eft presbyfefos 8c réIiquôs Ecclëlîæ miniftrosbrdenate,
virginesvelareVbaptizâtds'bonfiri'nat'e,
Chrilma&oleûcôfecrar^ECclefiàsdCdicarejVafa'&i'éftcs
Ecelelïç bénedidtibne saéïificare,rebelles excèrrturifeare,
_pcéni-
'Gtn. m
De antiquo ritte, cJitifs Ltb. I.
A ' pénitentes refcqncVliare , in fynddo clcricprum v é lin in vice Chrifti-Ecclefiam ré g it, Epilcbpiin lo co Apoftoconuentu
populorum-Eccleljaftica iura reprobarc.Hiiic
dum regimen conimittitur Ecclefias, baculus, quali pa--
ftori,8cannulus, velut Apocrifiario,id eft,lecretorum fi-
oillatori tradirurj quatenus gregem Ghrifti a,d pafcua vi-
t* baculo dodtrinae m in c t , atqj fponfie Ghrifti fecreca
llripturarum annulo fidei conlignen
De Anbiepifcopis.
C A P V T . - C L X X X V I.
A Rchieptfcopus dicitur fumtpus Epilcopus,vel princeps
•XA-Epifcoporum, arehos quippe fummus, vel princeps
dicitur. Idem eciam metropolitans dicitur. Metropolis autem
mater ciuitatum yocat»r, 8c ideoprincipaliUm ciui-
tacum EpifccypiMetropolitaninominanturjborumonici-
ume ll Epilcopos cbnleciare, Conciliacongregart,iura
dilapla reparare. Hoc officium Moyfes habuit,qui Aaron
pontificem oleo conleci;auit. Ante hos Cmx por-
tatur,8c pallio in modum crucis decorantur,quia fiCh ri-
ftumcrucifixumimitantur,torque Vidtbrite remuneranlorum
ei pra? funt; Presbyterçfeptuzgi n ta drtos dilcipulos
exprimunt. R eliqui uuniftri diaconos ab Apoftolis con-:
fticutos prteferunt.
De confecratione Papa.
C A P V T C L X X X I X .
PApavicarius Chrifti omnclq-, Epifcopi Apoftolorum
vicarij in Dominica die debenc ordinari. Hora tertia,
qua Apoftoli Spiritu Sandto funt oleo inuifib iliconle-
crati. O léum luccrnis lumen miniftratyScvulnera curat.
Ita Spiritus Sandtus Apoftolis lumen Icientiæ minift a-
uit, Sc vulnera peccatorum curauit. Ideo Epifcopi oleo
vn gun tu r ,v t lèSpiritufn lamftum Ap oftolisdatüacce-
pilie doceantur , 8c vt vita 8c dodtrina coram hominibus
luceant,8c èos dvitiis curarelàtagunc. Ideo aüc in Dominica
die confecrantur, quia Sc eadie Apoftoha Spiriru
fandfco ordinabantur,Sc vtfe cum G brifto refürrèxifle, 8c
irinouitate vitæ ambulareàdmoneantur.
De Ordine miniftrorum,
C A P V T C X C .
\ / In iftr i Ëcclefite vel altans. îd eoin fabbato ordinan-
quod requie,sdicitur , quia ipfisab omni opere
fcruili requiefeere, 8c in Dëi feruicio v.acarç præcipicur.
De Presbyteris,
C A P V T e x c i .
TTResb-yteri vèro ad vefperam,qu* magis ad Dominicî
-L percinet,conlècrantur,quiaÇbrifto,çuius CjMpuscô-
C A P V T C L X X X V I I .
PAtrianhà dicitur furamuspatrum , vel princeps' pâ-
trum.Patriarcha enim parer archæ didtiir,fcflicet-Ec-
clefiæ,hi tantum très fciibunrur, quorum figuram Abraham,
Ifaac,8c Iacob,gefliireleguntilr :Horum vrtusprin-
cipatum in Alia tenuit, quipiæfulatmn Antiochia præ
fuit: Alius in Africa piimatum habuit, qui in Alexandria
puntihedtum tenuit : Tcrtius in Europa principabatur,
qui Romani apicis infuladecorabitur. Has très ledes i<i-
............^ j,ficiunt,mcorporantur. Ideo autemin quatuorWmpori'»
eo Ecclcha principales conftituit, quia eas princeps A - j bus ordines,dantur, quia quatuor gradusDominumbe-
poftolorumfua lèflîorieconlècrauitidiiabus qu ip peprç-. nedicéntiUm, quia acoiytï,fubdiaconi, diaconi,presbytenm-
lèdit. Tertiam Marcus Euangelifta nomini eius afleri- j telliguntur,fubcuftbdia quatuorEuangèliorumadmi-
P cap.
'fic.Pöftqüam vero Nicærta fynodüs Romario Poritifici
Iioccontulitpriuilegium,vcficUt Auguftuspré regibus,
ica ipfepv'aî omnibus Epifcopishaberetur,& papa vàeare-
turduspacnarchatus âdConftantinopoliranara vrbem,
feilicct lecundam Romam eft translarum. Q u od autem
aliâe ledes lime mutatæ hæc caufa creditur elfe. Cura
Chriftiani rclidfcalegèDei paganos fpurcitiis operibus i-
mitarentur, iudiciu Dei tiaditi luntin martibus eoium, j
qui deletis Clniftianis polfiderunt loca eorum. Vndc 1
Ântiochcnus Patriarchatuseftad Hieiololymam trans-
latus. Porto Alexandrin us ad AqUilegiarrt eft poli tus,
qUiahuiCciuitati primum Marcus Euangeliftapræfedit,
qui Alexandria? praefuic. Quanquam quidam contert-
dant quod Gartbaginenlîs Epifcopus hac rrartslacione
polleac. Horum officium eft Archiepifcopos confecra-
re,décréta Canbnuminftaurare. .
De Papa.
; C A P V T CLXXX v n f .
PApa dicitur pater patrum, vel cuftbspatrum. H ic enim
vniuerfalis nuncupatur , quia Vrtiuérlàe Ë cdciiæ prin-
cipatur. H ic quoqj Apofiolicus niirïCupatur, quia principis
Apoftoloriim vicefungitur. Hic etiam' fummus Pontifex
appellatur, qUia caput omnium EpiIcopocùm elfe vidé-
tue. Huius- nomen in ordinacioue mutatur, quia Petri
nomen in prafiatione Ecclelîæ à Chiifto mutabatur
Huic enim claues.tradii.ntur, licut Petra à Domina clartés
regni ecelQrum,trad.ebantur,vt fé ianitorem cceli eue
cognolcat , in quod coeium Eccleiiâlincroducerc debear.
HyncJvfelchifedech:in ófficioprætulit,cuiu's faCeido11 u
ahisiacomparabile fuic. Papte aucemofficium èft Millas
nifteria Ecclelia: in quatuor partibusmundi diffufæ eli-
guntur.
De Virginibus.
C A p v t C x c i i .
V T lrginesveroideoin natalitiis Apoftolorum vélan-
V tur,quia per Apoftolicos viros quafi per paranym-i
phos Iponfie Chrifto confecrantur.Et quia morem virgi-
nitatis primum Apoftoli Ecdelræ feruandum tradide-
ru n t, quem d perpétua virgine Maria äcceperunU
DeTonfura clericorum.
C a p v t c x c i i i .
' J' Onlura dericorum ihitium-fumpfit ab vfu Naza-
-*■ ræorum.Hiexiuiïu legis crincs fuos radebanc, Sc in
iacrificiumDomino incendebant.Nazarçi aucém dicun-
turyä»CW, vnde Apoftoli ad exemplum eorum miniftros
'Ecclelïse docùerunt,leobfignurtî condere, quorecordä-
rentur fe Domino in lartditate ferufte debere.Chriftus
R e x 8c facerdos fccir no^ftbi Sc facerdotes 8c reges. Pars
capitis fafa eft lignum facerdotale : pars crinibtis comara
lignrtm regale. Sacerdoces quippe legis tiatam , id eft,
pileSlum ex byfib in modum mediae Iphaèràe rotundum
ii? capite portabant : Reges aurèas coionas geftabanc."
Ergo rafa pars 'capitis tiaramj- cirCulus criniüm refert co-
rortamV
De Cbrifio Rege & facer dote,
. C A P V T C X C IV .
8c diùina officia ordinarteyCàn'drt^prp témporé ad vÉili
tâcem Ecclefiæ iromurare,Aùguftum conlècr|re & pallia | Ç À c é rd à s quoqy in lègé capot Sc barbarafit, dû faerffi-
Arduepilcopis ,priuilegia Epifcopis vel aliis religiofis 1 ^ c iu ir t pro populo obtulit. Rex aüt coronam gertabat,
dare,tocam Êcclefiam ytCffiiftü’s gub^ lïai^.Itaq; Papa dû ad falutandû populum pfocedebàc. Ica Chriftus R e x
....„J ......... .......... . -.......... ............ . ... ...... .............. .............. .......... -, nofter.