Goffridi Abbati* Vindocinenßs,
politum in hniftrisjinpoenadimilitcenluratuftiti*. Etea
De RcfumäioneDomini. hora diei, quaprimus homo fada s latro , lacronem diabolum
lequutus, eicdfcuseftdeparadifo & vitamperdi-
S E R M o V. ' | d it ,eahora, n onavidelicet, Chriftusjpafitiseft mortem,
i & latroniparadifi ianüasreferauit. Illefiquidem’in Euan-
H Ödie, d ilcâillîm i, quia Dominike rëftitredfcionis 1 gelio dicit, Maiorem can tat em nemo habet, quam vtanimam
folemnia celebramlis, de canta folemnitate loqui fitamponat quisproamicu/«w.dixit.nemo : fed ipfequi Deus
relHofumeft, & liiere irreligiofum putamus. Propona- I eft & homo,multo maiorem caricatem exhibuir>quinon
mus itaque, & exponamus prour ipfe donauerit,qui om-1 folùm p o amicis,vcrùm etiam pro inimicis pofuit animä
nianouit,curnecprimadie, quamortuuseft pro noftra, SC pro mimicisapud pattem orauit, Pontificatumvel ref
la t e - ncclecunda; feddie tertia Dominus refurrexit.' gnum,quodaliqua'ndohominem facitïup'eibum,Chri
Ouærendu eftetiam quarepoftïefurreôioné fuam folisl (tus habere oolûirj fed à pâtre rex & facerdös ordinatus
l b o n is ,& p au c is ,&m od ico temporeap_p aJ_ruiintï cumante îl. Al»* /I» ntelurrecïionemrmiltis*
8c,bonis &, malis, 8C aliquanto
rempote appartient. Q u od tertia die vita beata Deus
feiplûmfulcitauir à morte; refurredionem vtique no ftram
die tertia futuram fignificauit.': quod longe anrè
dixerat per^Prophetam. Locuturu^Olèe propherade
refurreâione noftra, ante mortem 8c noftram refurre-
&ionem,nos,ncmftus iudeximparatosinueniat, pia &
fideli exhortatione follicirat, dicens : Ventte,&reuerfa
mur ad Dommum, quia ipfe ccepit, & fanahttnos : percutiet, &
curabitnos. Dicit, Venice, i d e ft ,v via m tenetè : neque ad
dexteràm declinemus, neqoe ad iiniftram : led vnuf-
quifque noftram hde ^ eqnteflîonc, 8c poenitentiare-
uert»tur ad Dominum. Habeamusfidem, qiueperdi-
le&ionem omne bo n um& pfæcipuc peccaci odium ope-
ratur. Nam fideshne opéré bono , & maxime fine peccati
odio, mortuacreditur. Veniamusad confeflîonem,
qua venerfum^ntiquiierpentiseuomitur, ioluirur a pecin
cru ce; in ara cfucis, quam ptæfencia fui corporis fitnéfcï...
ficauit,(èmetiplûm oben lit pro noftra redemptiorie lacri-
ficium:&ïta nos pi us Rex & iuftus iudex ad régna cçleftia
rexit. In ilia fanétaeruce de eins latere dextroexiuit languis
& aqua; fenguis quo nosà diaboli poteftate reditne-
retiaqua, quanosà peccaris mundaret. Quare de latere
êxiuit languis & aqua? Vc videlicet vnde etilpa procédera
indc proceilîllèc 8c gratia. De latere Ad*fçmina fa&a eft.
quæ nos peccati cibo cibauit. De latere Chrifti manauir
gratia,q u * & peccatü abftulit, & cotuiit vitç remedium.
De latere Chrifti dextro languisse aqua poriùs exifle di-
citur, non de (îniftro. N am quod perfiniltram illius ma
num,hocipiîrm per latus eins liniftrum accipiffms; human*
videlicet carnis fufeeptionem: perdextrum vero
latuseius, quod per illius dtfxteram inrelligimus; diui-
nam fciliceç maieftatém. quam quiaaliter exprimera nemo
po|uir,huiufmodi, id eft, dexter* nomcnaccepit. Ab
ilia ergo & incarnatio Chrifti ;) & illefangu i$& aqua, &
catis peccaror ; Deo viiSfcorta, diabolo verecundia gene- vniuerlà eiuidepi încainanoms Saeramentà proceftè
ràtur. Agamus poenirentiam, qua diuinapietaslicno- runt, à qua Omne bonumprocedic. Haçetiam ratione
j bis «gooicir, quod nos diabolus peccarores ignorât, nec iuftiponendifunt in dextris in die iudicij : quoniàmin
Deus awnofeir. Hoceftpoftpeccatum reuerti ad Domi- Chnfto & mtellexerunt diunVâm maieftatem, & eius
num.-adquem quieumquereuertitur, viamten e t,non cum dileôfcionc crediderunt incarnationem. aliqui
deuiafequiturvCoepitnos fanare bonus Dominus,quan- extpfis nondum credentes, Chriftum in cariieoccide-
■ /- runt; poftea comcdetunt carnem Chrifti credentes, &
eius,quemeffuderunt,linguinem biberunt. Iniufti ;a%
teminlîniftriserunt, quia nec guftauerunt diuinæ Ma-
ieftatisdulcedincm, quæin Chriftoeft, nec eius venerati
lunt incarnationé, led lèmper làpuerunt propriâ carnem:
& ideo finiftra, id eft, iniu fta opera dilexerunt.proquibuS'
perperuum odium fui Greacoris habebunt. De latere
Chrifti languisquidémexiuit & aqua; led cxifle fimul
verumq;' nondicir Èuangelifta. Q u od fiaqu a iim u lçum
fanguine exiflèr,aqua in lânguine dinolcfàb hommemi-
nimc potuiftèt. Sanguis itaque priùs.exiujt,qùiim aqua :
Sancrito ; quiafanguinisedFufionem » ^ é ft , fidem do^
minicæpaffiônS,'bapkriTtrfuslèqaitur, & péccâtorum re-
miffio. Hac fide Patriarch* & P rop he t*, & multi alij
invtroquelèxu Chtiftum venturum redemptórem fpe-
rauerunt; & quodno s fadlum credimus,ipfiexpe«ftando
futurum crediderunt , & quia iam conceperanr-fidèm
Chrifti, Chriftianieranc, & fueruntredempti. Omnes
etiam, quicumque vilb Saluatore ap.ud inferos dé-ilio
Iperaucrunt lalucem, depcenisinfcrni liberati fnnt. Nos
do ab infirmicate morris *tcrn * lu a magna niiferatione
liberauir. Nos quidefnîn primo homine diabolus per
peccatum infirmos paricei 8c rafferos fecit. Deus veto
pius&omnipotensmedicus, noftr* milè ti*& infirmi-
tati compatiens,quod ante no fùerar,& nobis milèris nomine
& aâ ion e eonuenirctantidotum, quo nos fanaret,
inuenit. Hocautemfuæcaritàtis maximum opusbapti-
zauit per femetipfum, nomen imponcos ei Mtfèricor-
diam^quam milèiiæSc infirmitati noftr* oppofuit me-
dicinam. Hac igitur lalubri&falutari medicina animas
noftras ; lânauit & corpora. Per hoc incomparâbilisfu*
dileâ ionis opuspræcipunm nobis condonauit, & dona-
uic pTurnnum. Condonauit culpam, & donauitgratiam.
Mortem noftram mortificauir,. & .reddidit vitam. Hac
arte pietatisdibolum vicie, & confregitinfernum : nobis'
aperuit portas coeîi, & dédit Iciplum. Diximus quod
mifericordialùaomnipot&ns D eu sh*c Tua tanta beneficia
nobis donauetit; quomodo etiam ipiam milèricor-
d iam fec cm , eoadiuuante, dicemus. Opérante itaque
totaTrinkate Dei filius cdriceptus eft,homo in virgini;
fjvre ro ,& devirginemattenacusinmundo. Beata Trini- j aurem,&illi bcatinoftripr*deceftorestquinospr*cclle-
|tas Pater&Filius&Spiritus^n<a:usvnuseftDe^s,vnaeft runr?adfidereas manfiones.quoniam ex prinfis parenri-
j torius Trinitatisoperatio. Hancadmirabilc,leddiledlia- I bus rraximus offenfam, pergratiam Redcmproris, quafi
n e& fide mirandam operacionem Pater difpofuic ca- quibuldamvnguentisdc eius languincfadis, fanatifu-
ritare;Spirituslandus, quamante landificarecceperar, mus: vcquiahoiuminfidekcacc & pr*uaricarione ceci-
llongeamplius virginemlanclificauit jquiarotam fandif- idimus in mortem, altcrius, id eft, noftri conditoris com-
Jfimam &ariima & c o rp o re fecit: Fifi us verb in ilia lan- paflione&milerationcrefurgeremusadvita. Dicit pro-1
diflima virginetotum hominem,idcft, ammam & car- | pheta; Per cutlet nos Ddmmus, & percutiendofanabit.- Qui-
nemrufeepit. Nonenim aliquaexparte non fandiffima bus verbis manifefte oftehdit, quia leue non eft irerare-ij
eflepocerat,in’quaplenitudo diuinitariscorporaliterlia- i crimina,qu*funtlemel Chrifti'paflioneredempta.Reus
bitauic. Deusiraque Dei filius in fufeepta carnemultas j erit,inquam, reus erirnon modic*re i, fedpalfionis &
nonmulto tempore paffus iniurias, vepro nobis more- j fanguinis Chrifti, qui iterum occid.it ajnimam, Chrifti
retur crucemafcenditr&licetabhomineiudicacuseflee j paftioneSclanguineamortereden^ptam. Prius^vt dixi-
iniufte, ibfetiam iudicenvhomnis nouimu seum,& fa- j mus,Redcmptornoftcr&Dominusper (anguioem 6ro-
d um pro homine lacerdotem, & lacrificium. Verepo- prjum^ d tranfgreftione parentum nos lanauit: Ic'd illis
fitusincraceDominusiudjcabat.iamagnosabbsdisre- { vulneribus noftris quafi vnguentum ad hibuit; & qui
j ’ gam habuimus, aliunde habuimus 8c I
gia poteftate leparabàt, vbi latronemalterumindextris i aliundepeccatrpla
p o fitum ,in q u o fid e i& coofelîionis lacramentum pr*- j peccati mcdelam.
Nunc Verb quia propria volunrace,
ceflerat, vocauit,ad gloriam pia compaffione : alterum ' dein perfeda *tatC'peccaw pet eulfione opus eft,
id eft,
iilëft, cordiscontritione; & fi curati volunnis, iam non
qii«ramus o liu*oleum ,vel quodlibet aliud vnguéfttum:
qiloniam ignitum grauis poenitenti* ferrum necelTariiim
eft,quo noftcorum vratur rubigo peccatorum. N emo Vn-
qiiam poft pérpetratum vcl lemei criminatepeccatiirri ,
illauiiVtilem fibi confeifionem, feupoeuitentiam crcdar,
quam fpiricuscontribulatus, cor contrirum & hu'roilia-
tum non pr*cedit:quia vbi non eft vera cordis conöerfio,
non fcquitur plena reinifti o. D ebet igitur quifqj'noftrum
fecundum Saluatoris exemplum infrèmere fpiritu contra
capitale cómmiflurri, & quadam follicitudineturba-
re leipfüm, quatenus fuperexdnda animam dare valear
gemiruspnecordiales &laerymabiles p landus; vt vielfic
Dei milèradonereuitiifcar. Chriftns enim quando-venit
ad fufeitandum Lnzarum, quifignificat hominem iiv cri-
ïmnalipec'carofepultimi,laciynvatuseft.infremuic fpiri-
tu.rurbuiit fei pfu m, 8c d i x i t, Lazar e vent for as. Er fi c i 11 u m
aDomino legimus Ihfcitatum : lbiverbanon'pr*uene-
runtlacrymas, fed lacrym* verba redemptoris pr*ccffè-
rtint. N cq; prius Lazarum vocauitde mopumenro: neq;
Lazarus prius refurrexir,donecChriftusinfremuirfpiri-
ui.&lèipliim tutbaui,t.Quofado»piusredéptor& bonus
do d o r docuit p c ccató ré,quoftudio ,qup metis affedu,
quo corporis a d u , qua inrimorü Cpcufiione vifceru, pce-
nitentiam agere debet,fi fufeirari d elideratde fepulchro
peccat'qrüi Vriliseft,in)mb neceflariapcenicéria poft pec-
cacum: cum Cllr;ftum mortnos quideliifcitaftè, nullum
aucem in peccatis mortuu abfoluiflè legamus. Mirandu
verb non eft,ilpro peceacis proprijs &lcienter conjmiflis
; forciter eft agendum,cum alieni peccari pcen^nosfequa-
tur: nee nos folum, fed landos Apdftos ïèquutafir,edam
poftbaptifmum. Lieer ignoremusquisd quo , & v b i ,&
quando ba,ptizati iu e r in t: ïplbstamen bapti^atos fuiiïè
non dubitamus, eum ïpfurri S-aluatorem credamusfuilïe
bapdzacü, Pi iu: quidé Saluator nofter baptizari voluit,
ac poftea d ixi t.N'/i quisrenattisfuerït ex a'qua &'fpiritu fanfto,
nonmtrabitin regnumcoelorunt. lftam forma bapcifmi verb©
&exemplo difeipulos docuit (uos, qua cum pr*dicarénc,
alijsjhancpriusoblèruaflèncin lemetipfis. Neq;coinie-
niens e.flet„8r minus prodellènc.fi doeerét alios bapdzan-
dos,&ipfi bapdzaci non eftènc. Er ideo 8f to s bapeizatos
faille creduïmSftjSc qubd aleer ab alcero excitic baptizacus,
cum ipfi foli tuncaécepiflènt a Domino poteftaté bapti-
zandi.Nulla ratione immutari pot^it quod Verkas dixtt,
Ntfi quis renatus fuerïi ex aqua & Spiritu fancto,regnum ccelorum
nonhabebit\ Inrt.uUo. maiorë audoritatem veimeliorem
audorem habere polTumus quam ipfam verkatem. Vnde
vier*fideipropöficione, immó iplius verkatis voc'e pro-
bamus,quod nemo (ajuus fieri poterit,v^Poteft,qui hon
merit baptizatus. Sed alij, vbi vifibiliterbaptifmi myfte- |
ria celeb ïacur, ba prifmuac dpi u n r. Al ij vei bdiotit Eiian-
gèlieus latro, 8& Marryres (andi, licet vilibilirer myfteiia
baptifmi circa eosnó iuerint celeBrata, baptifmum ramé
fide & voluntdte pcrcepetunt.' Nam, fi_cut veraeirer l.egi-
™us,Quicuntque Spiritism Deihabent.dccipiunt &gratiameius.
Ac'c.epplèr ycique latro ille vifibilitcr baptilmiiii pocuil-
let ,;.quia palfibne fua, yelquolibet bónööpcre,qupd an-
rè'feciflèc,faluatusnoncft, lèd fidé Chrifti ik confeftïo-
ne. non enim pro nominciClinfti crucifixuseft, nëcquia
credidir,pa(lus:credicur: lèdcFediditdum patereiur.. Ali-
quem etiam quafi pro nomine Ch,rifti marcyrem fieri vanu
melt, nili praxeflerit iniilofides baptifmi. Quantum
itaqüé valeat, etiam fine baptifmi Sacramento vilibi-
li,q,uod air Apoftolus Paulus, Cor de credit ur adiufiitiam,ore
autein confefiiojitadfalutem, 8i in'jllo latrone ik in martyri-
bus fandis declarataf! Sed tune implettif inuilibiiiter,
cuin vifibiliabaptifini. myftériaarticulusneCeftitatis mi-
ninie fieri permittic, hö religionis cötemptus. Nam polt-
quafemel Veritas praèdidö baptiiini fecit edidum, cla-
‘Ra ns 9c dices : Nifiquis renatusfueritexaqua & spiritu fancto,
iiointrabit inregnü ccelorum, Ii kuro,cui iu cruccab ipia Vc-
biate didum eft, Hodte mecuni erts inparadtfo^ vel quilibet
mai'tyrum,vifibi|icerbaptiimupotuiliènthaberey& c o n -
incaliu ik latro Domimi rog iftèr. cuinsfpre-
mandatum, 6c martyr falbftuillè. luie vtriitate martyrium.
Hoc, v td id um e ft, habenr boni Sc mal i , quod
eosfequicurpaterni poena peccati. Poena peccati eft efu-
rire,lîtire, labotes & dolores perpeti, infirmari & mori in
corpore,atq; diuérfas in mundo miferias experiri. H * c
omnia ex primiparentispcccatoproueniunr,qu* tarnen
finepeccatohaberi polfunt. Sed mirum videtur; cùmà
Deo nobis peccatü dimilThni merit, quod adhuc peccati
illius iam dimiffî poerjanos fcquitur. Nonne Deusita no-
bis indulgerëpeccatumpotuit, qubdnos peccati poena
minrimèfequerctur?Potuitplanè'; lêd noluit. Potuiflèt
etiam in paradifo,qnod necdiabolusinftigaret hominem
ad peccandum, née homo peccaret. Sed fi poreftatem fui
non dediflet homini,& ideo non peccaret, quia peccare
non poftet; nècvnde laüdareriirà D eo, nec vnde remu-
neraretur, haberet. Ländern fui créa ton’s , & magna ni
eiusremunerationëm primus homo fempër haberepo-
tuilïetjfinon fnperbiatumidus, & p ro p r i* vxoris nimio
amorecorruptus fè contra crearoremerexiftcc. Non, vt
pene omnes loquuntur, primùm A d * peccatü fuir, quod
I começlit vetitum. Iamenimde magnitudinepr*lentis&
futur* bearirudinispr*ceflèrat in ip lo quædàmelatiore-
primenda: vndeiüftoDei iudiciopertnilfus eft à diabolo
tentari, & fuccumbêre tencacori. ^Extollenti vtique fe
anima^&nimium de propria viitute'pr*lümcnti, expe-
rimentopoenæfueratdemonftrafidum,)quàm non bene
le habeat fada natura’, fi à bono fado re recellèrir.Eodem
gladio quo Angelus nequam féipfum peremit in ccelo,
eodem gladio homine in paradilo occidit. Nonenim ex
eo tantum Angélus ille intumuit, quod iam à Deofufce-
peraf, quantum ex eo quod ab illb-accipërer, fieihumi-
Iitér lubdi vqluilïèt.Si igitur in illislocis beatitudinis,im-
mo in ipfiscreaturiSjin quibuspr*cclTeratdignitaspræla-
tionis,repertaeftprauitasclationis, quidde nobis futurum
eflèr, vel quid nobis reftarêt agendum, fi in hoc 1*-
çuloproximoinferis& vicinopeccatis,nunquam lenes,
ledlemperfani. lèmperiuuenesellèmus, & immortales
effedi? Cerrènullamaliamquæreremns beatitudinem,
■ nec ipfùm etiam agnofeeremus creàtorcm : fed èlati fem-
p e r& fuperbi, & creatorisgratiæ,& rèdemptoris miferi-
Cordiæeliemus ingrati. Namlicerpoena peccati nosle-
quamr, itainfiati fumus&lûperbi, quod (uperbianoftra
m'orrem animænoftr*qtioridie,immoalfiduè operator.
Diuinaramémiferatio idcirco nos poena peccati Hagella-
ri voluit ßccaftigari, vt vel lieagnofcatîius qualesper nosj
Sc qualesàDeo fadi' fumus: 8c habeamus o d io , quaies
nosfecimus:'&ipfum anteomnià& fuper omnia diliga-
niQ$,& nos quaies fecit : & ei gratiasaganïus, qpi peccati
peenam; peccatoiü'nobis exhiber medicinam. Q u od die
tertia refurgamus, aftèrit Propheia Dei dicens : Vtuificabit
nos Dominus poß duos dies, & in die tertia fufcitabit nos.Hecdies ,
prima fuit ab Adam vlq; ad Noe. A Noeeft diesfetiinda |
yfq;ad finèrfiî&cuty. Tertiadies erit (ecundus aduentus
Chrifti. In illa terc/adie omnip^teria diuinicatis fu * corpora
noftra Chriftusfulcitabit, qui m orcisfu* die tertia
fëipfuïh fufcitauir.Quod d icit Prophet»: Vtuificabit nos poß
duos dies, Icilicet die tertia, &ipfaeadem die nos fufcitabit, I
ordmem noftr* r-elurredionis oftendit. Eo vtique ordine. 1
relurgermis, quö Chriftusrelurrex-it: excepro quodnon -
fufeirabinius nos, vc ipfe (eipium lulcitauit. Sed licut ani
-ma Chrifti fcmel ab eo (ufeepta, ne< deinccps feparata ab
ipföjdie te; tiarêdfjt ad lepulthiu, & ib i corpus fuü viui-
ficauit, & ira de lepulchro Chriftus fulcitauit feipfum : ita
& an im *n o ftr*d ie tertia, Deopr*cipienre, corponbus
fuis fociabuntur in lepulchris ; & ita viuificaca ftatim-dc
. feptilchris falcitabunnir. Prius enim à Deo viuificata, id
eft, animaraèrunt Corpora, quam fù fettem ur.' Q u o d ,iu -
quäif triduanomortuo, à Domino lufeitatoapertè mon-
.fratur : qui ante mortuus erar, qnaimlluc Dominus ve-
iiirer, &: ilium vocaret de monumenro. fed mox vr ilium
vocauir.qui momius fuer^t, de fepulcro viuus exiuic. N o
. n. ei dixit Dominus, M ortuc, lèd, Lazare reniforas. Vnde
manifeftüeft, quod in monumento iamanimauerar, que
viuen rc vocabat.Vnavox Domini ibiduomiraculafimul
egit,quia& mortuo vitam leddidit in lepulchro,Scligatü J
hömine extra fepujehrü produxir. Poft-rdimeâioné Ina:
4 * Chriftum
6
Öfet.6.
H
loan. ir>