
Noftri
fundi ca
lamiutar
noChrift
n£&
j I nt ctprcs
zygabeni
duas laces
ycrtit-
Athanafic,
'■i centra Arrian.
Vidi
Wettam
fupraltb.
, t.tap. 2 .1
B
Dxmonü
inuoca-
Blafphe-
Lex diui-
nitusda-
Pfal. jo.
Iftael di&us eft. Quemadmodum efiitn perfcjftiis'Deus,'
ita homo quoq; perfeiftus erat9perfedfcam hominibus la-
1 utem co n ter e n s.s
Otiintaharejis, Ptolenui. Ab hacquiadOrtbodoxos confugi-\
p | unt.baptizantur. PtMmai Heradeotu meminit
‘ Iremitslib.i.&q.Ptolenutim Valen-
ttnum vocat Atban. lib.contra
Arianas±Cap.$,
v C A P V T V.
G Nofticos hie impUras fequitur. De iEo.nibus,(eU
Seeulisfdem cum Valentino fentie. A ddit infuper
Deo,quemille Bythum yQcat,duas.elfe coittges,Enncea,
feu cogitarion<*m,8eThelcma,feu voluntatcm.Primum
enim,inquit ille,cogttauitideindevolui,c. Idem etiam ad
matconam quandamjiiomitte Floram,fcribens,iu legem
illam blalphemus inuelutur,quam pMofen dedit Deus.
Solumq; Decalogum a Deo datum: exterorum aut feri-
ptoriiim alia Mohs ipfius, alia feniorumpopuli propria
efle gontendit.
Harefeos pracedentisGonfutatio.
Quia Gnoftici omnimoda honeftiignprantia labora-
bant,iccircbmalos etiam Dxmonas fuis in Traditionib.
8c,a£fcionib.Inuocabant.Icaq; Ptolcm«us hie profanis il-
lo turn dogmatis fliblcribens, impurus quidem fuit, quia
caeebs duces fecutus.Impurior v e to , quia fenfu peruerfo
Ennceam 5c Thelema,feu eogitationem 8c voluntatem,
necnonDeum quoqj Bythum commentus: nonnullaq;
adeo fabulamenta, digna quaein profundum A ^ fin fe r-
nalisyoragincm demergantur,quotum quidem narratio
fanisauribus txdium adferre folet;
Idem atra bile baud dubiepercitus, Sc impos animi,
linguaq; procaci 8c effr^rti, Mofaicam legem vellicas,ex
eius conftitutionib. aliasDei, alias Mofeos, alias deniq;
feniorum plebis voces efle aflerit.Nefcio vnde ad h «cde -
blatteranda a d d u d u s , prxfertim to t annorum millib.a
MofenatOjlegeqv abeodem lataexadis. (Vtinam natus
nunquam fuifler)niflforte nugashuiulcemodiabEnneea
ilia & Thelefi, quas Deo fuoBytho nupflfle fingit, didi-
cifle videtur.Prorfus oblitus eaipia Deum Motts ore lo-
eutum effe, quxcunq; a Mofe trad ita , librifq; exarata
funt.Querftadmodum ex illaexecratione facile colligas,
q ux contemptbrum legis ceruicib.imminet. Ait enim,
Maledtctus, qui non per mane tin fermombus legis hum: quibus
verbis omnem J legem intelligit. ;
Vniiierfam porrolegem diuinitus datam efle,cum ex
aliis non patucis feriptur« fabrx locis, turn ex hifee verbis
viderc eft,quae Dauidi diuinitus d id a funt.Si cujlodierint
Flint tit teftamentum meum , &teftimoniamea,hoc quadocebo
illoSyEtfilii eorum vfy infeculumfedebuntfuperfedem tit am. I-
tem fSi dereliquerintjilijeins legemmedm,&iniudiciit meis non
dmbulauerint, Si iujlificationesmeasprofanauerint, & mandata
meanon cujlodierint, Vifitabo invirga iniquitateseortlm,&in
verberibus iniujlitias eorum. Mifericordiam autem meant non
difpergamab iUUine% iniujie again inveritatemea.Netfcpropha-
nabotejlamentum meum,& quaproceduntdelabiismeis non fa*
ciamirrita. Nam per Teftamentum, iuftificationes,& te-
ftunonia,vniuerlam legemintelligit, quam quidem fibi
Dcus,vt propriam traditionem, vendicat.
AppendixTbeodori Scutariota.
Melius fuerat his niti ratio nib us. Si MofeH & Propbetas
non audiunt,netfefi quis a mortuis refurrexerit, credent. I te , Ha-
bent Mo fen &Prophetas,8cc.Ittmi Si quis foluerit vaum de ma-
datis ifiis■» &c. Item in leg e , Maledtctus, qui non permanet in
fermonibus legis huius, nec eos opereperficit, See. his confimi-
lia. •
Ea autem q u x Dauidi d id a fu n t, ad Nouum Tefta-
mentum referri poflunt.Doceto enim,inquit Dauides, alter
a Mofe,&; poftDauidcm Euangelica legislatio.
* Sextd bar efts, Marci, a cuius bar eft rejipifeentes,
baptizantur.
Magicis hicartibus in fttûduS , prxftigiifq; fin’s mirifi-
canefcio q ux facieris,mttltes ex fimpliçïorib.ciïcumue-
nk^in ptimis verb matronàrutûillarum, quae tnultitiis &
purpureis ftolis' ornacx incederent, animas & dorpora
corrupit. Ille en im , vt Ircnæüs autorèft,vitrea quçdam
albi Coloris pocula prxparabat,deinde carmine nefcio
quo vftis^cOnfeftim ebrumaliudinrubrum,aliudinpur-
pureum,aliuddeniq5 in Cxrhleum Cohuertebatildécüm
Valentino mulca fecula.çonfingebàt,qux qùidc quatuor
& viginti Grae‘corum litcrisfimiliadicebat. Aliaq-, ihuta,
alialemiqocalia,alia deniq; vbcàlia nuncupabat.Qmn &
prolixam quandam fabulam inftituerts ,èa ih ,v tid em I-
renæus ait ,Sigen feu filentium vocabat,nomine fanèi
quod fàbulæ atq; eius' argùmento néutiquam conueni-
IrctJnfuper & alia,qux'iuperfluumicribere duxi; Adde-
b a tâ Tetrade feu Q uaternione,feciila procelfiffe. -In
Quaternioue p o rro h om in em , Ecclefiam, Verbum, &
Vitarn conrineri. Virtutes prætereà, quae ab iis emanaue-
rant,ab eo lefii gerieratas efle, qui vifus eflet in terra. Et
Verbi quidem vices, Ahgelum Gabrielem: Vitae,Spiri-
tüm Sandum : Homirtis, virtutem FilijiEcclefix deni’q;,
Virginem adimpleftè. Atq; ita per Mariam genitum^e'fle
e um , qui diuina dilpofitione h om o iad u s eft. Qupties
autem eos baptizant, quos circumuenerunt, his vti ver-
bis folent.In nomine ignoti Parris omnium Veritàtis
matris omnium,& eius qui defeendit Iefu ,ad c o n iu h d i-
onem, & redemptionem, & communicationem virtu-
tum. Qu o q ; maioreme iqui baptizaturftuporeminiici-
a n t,h x c Hebraica nomina fuperaddunt:Chamofi bae,
anoora:myftadia, fhuda,cuftaba:phogor: calathiiQup-
rum intetpretàtio hxceft. O qui es fuper omnem virtutem
Patris,teinuocamus,qui Lumen, &Spiritus bonus,
&vitanominaris: quoniam in corpore regnafti.
Q u i autem facratur h unc in modum ad-il 1 a refpondet.
Confirmatus fum,redemptus funi, in nomine Iao^qui a-
nimammeam.ab hoc(eculo libera.uir. Deinde ipilnft o-
pobaliamo inungunt , & p erfedum euafifle pronunti-
ant.
* Harefeos prkcedentis Cotifatdtio. >
Mirificus Marcus, præftigiis&incantatibhîKprælen-
tium velperlpicaceSoculoVfàfcinabatjefïiciebatq-, ,v t ça
quxconipicerentur, contra iê habo^videiehtur, quam
eorum naturaferrer.Nec e nimp el lu cid’ava for u in vitreo-
rum corpora in varibs mu tare èolores pptùiifër : vt quæ
adeuntibus alba protenderet , eadettt mox in parpurca,
vel cærulea m utaret, hocq; p a d o fimpliciorum plerbf^y
circumueniret : in primis autem mulierculâs^ quæ circa
colum occupatae rabulis & nugamentis ga'udent. Nec
minus in eo nugatur,qubd fêcula traditefle, quæ numéro
literis quatuor Sc viginri relpondean t. Quam uis enim
lçcula leculorum audiamus, vera tamen opinio, qitæ res
diulnas immobiles èfle doce t, vnicum illisleculum attri-
bttit. jgjpi p
lis autem rebus,quæ motui & corruptioni fiunt obno-
xiæ,tempus aiîignat,q> tranfirorio Solis ScLunæ curfu
lempermotum jmenfixram, Scfluxum recipiat. Qtwrunt
enim rerum naturaperpetua non eft,eæ temporis vicifli-
tudinib.confiftunt. Qttarumautem eflentia immobilis
eft,Sc ftatunumcrisomnibusabibluto prædità, iis accô-
modum fcculum citra ditnenfionem procedit, neq; vl-
lis n odium Scdieruminteruallis, neq; veris,æftatis,au-
tumni,Sc hyemiVvièiflitudinibusinftartemporis ita di-
feernitur, vtanni partibus brdine prodndis curriculum
folftitio a b lo lu a t, denuoq; incipiat. Séd lèmper Ens,
eflentiaq; prætcriti Sc futuri experte pratditum. Nam
temporis pars vna præreriit,alia'fu tu raeft,prælênsalia
dicitur. Seculum autem ipfum partitionecaret, nulloq;
tempore-'ac loeo circunfcribitiir ,, lempiternitateq} aa-
eo cum iis, quæfempiterna fu n t, gauaet. Væiànæ porrb
medsfigmenrum, Marciqj de feculis commenrum femi-
uocale,vocale,SCmutû^éft; Nâ ex quatubr Sc viginti lire-
Marci h,
tttici. ’
Varium5!
P>otabilt ï
fpmpct’
b'n. Ui.i
C»p.l8.tu >
?*p.io.
Iren.hM
altilsimij
■vt 4 4 !
pro jg 4|',
gas.’
H inc In « '
nti locum,'
reßitut.
ColusEa-);!
aagclic-
R
Sccula fe- \
culotum- ;
-DiuiDa
iinroobiy |
lia.
Tempus >■
fluxisreb’
Séculum
'lcmpitcr- ^
his con-
uenir. El H
kj^duerßts\Jfniedr. Harcfes;-
iu ifip f
Jiiiii«0'
laics- *
ßu?ter-
Jitas Ma
’ ridicuifcrîcôr
a aiml
Mceó’
ifsV.i.!5 TOcües äpfeljiit t.ra o hM lç n “ W W 1 B sry l® |g g g |n
uocales:àljasitem muta® Vbcatiyt^d ^> 8cqux confequü-
'tati Vtquæ nihileórum exprimant, quæad-çoll'ôquium
fa duntjàbfqi aliordm elénientoimm coniimdione;, ni-
mu n m ^,s> terofum huiulmodi. Àcfeculôrumffi tar.'
nieit;àquoquamièciiiaplâràadmictantur)qùa,qu'æ(b,-
rauone,quaq; natuialidlfterenua vocem aliis,aliis femi-
11 o ce m, nie lu m deniqj vocisdefedu a 1 i is M a rc u s t ri bu it ?
Ablui'daprorfus liæc eft diftijidioyvr &ïli,à',Q^iarer n i tas,ï
quæiecuiapeperir,âbfurdior,cuiquidéhomihis,;Eccle'^
lia-,: Verbi,- SC. Viræ n omen imponere Marcus aflolet.
C^|wihä\lniö.dunim^^ qupq;nugæfu u tPoceftates iliç,
quasi dem léfiT, qui v ^ js eft in terra, ge n eiaiidi au i; ores
t radï t, q uar.n i mi ra m à Qua ter n i t;ue,n on (ecus atq; à era-
M ^ elM c%KiSWiaihljdçtsnt,V,elum.poreàSàflaa&ti-
a o rum psrmcdium p a n ie tam ^ if q ; a r« In teftimo'nij
ica openebar, vt nort appareret.
Me u (à extra Velu m ftaiîàt., verfus Seprentri©-
neih.'j éùi.us e regione candelabrum verfus meridicm’ia-
cebat.
Cæ ce tum facer dotal is ftol æ P ed o ra fe , fiipèrhu'm'erà-
lé,talaris tunicà,S c e x b y f f b iörorta conftabäc.
Atqyfuperh umeraliü textüra ex auro,hyabintho,&purpuia,'
duoqjlapides;humerisfuperiiumeralis,quibïihoniina
filiornnirl ( ra è’iis i hfcü Ipraerant.Rationea Urem iü di-,
cioittm iqiiadrangiiluni duplex éràt, palmi longitüdi'ne,v
:&palmi làfiti,dine3quatuororclinibus.lapidUuipellud-i
dorum vaciegatum.In Ratipnali autem decretum &cvei
e;
Pröpicia-
coriuiVi.
Chérubin
Mcöfa.
Ga'nd'cla-
bîum^.,..
Sacerdp?l
ötnaccic
quodam, proHuanc.Siquidcm Quaternitatem. Py- liras inerac. Tails tunica totaex hyacinthq confexcaI
tftt,Ott'ca cuiusfimbri^m m^lapluni^a purpurea^ hyacin-
th in a , &.cbcGiiiea,:intermixtis aureis tipcinnabulis, d.e-
pendeb3nt.Aurea,autemlamina,qu2eratfandificatio
D o min b, m iy-rae adap tata erat. P orr'b* mi tra.corona quse-
dam erar, q u ^ facerdbtis fronrem pr^cingeb^t. Gidaris
quoque(capit^®id iridumentuih)byflinaerat. SCZona
opus'variegatum'.
Atqj-Rajionale quidem fuperhumerali ,,lamina verb
thiig^reUm^d,bgniaf^0 eTeirtius. PbteitaçèsvetbjfiAn-
geliç,ascoü£edamus,iiBiefiipt;èdu^as?atnongeficratio-
niscius caulas ,;èXtitifle diceiiius;. Hocp0rrb illæ qubqV
compertiun liabentes vociferabantur. :Qmd'nobù ér tibi
le j'tt Ftli P>ei, venifti bue ante tenfpus torquere «oiJ ÏHæ.n du m
fuperbiæ‘peccatoefferuntur,adidquod detèrius-eftlcfe
ionucrteiun t, prj ftmaq; illadignitate excidentes, fuppli-
cio mancipatæ (iibiectæ lunt ,q u o d /Sy-s-ovok, hoc efttôr-
mentum,appe(latur. Nam quæ fuiteiuC quæfo,,fupbi^,,
qui i nter ilias pii mat um habet? Super afra Du exaltauö federn
V!c.n>!,&ero(umhs dltifsintOi& comppekefldamprbm teß-,
rdquafintduniy&tdHquam nua derdißatollam. -
,;Ha’cq u idem d lie , Ghri llüsautemiquid FÈccededivoJtis I
mitræ cbhærebgt ,.mitraq; adeb ïàcerdotiscapiti impo-
riëbatur. : > . .. V,' r ' '
Etat præcçreà Altäre thymiamatis., feu fuffimenti,ex.
1 ign is i ncorru pris quad rangulis deaura tu m SC cornib u
à qreisd iftindum, &c adolebatur in eo In cen fijm co m p opo
Kjl.it em cale.n-arfiipraferpen tes,O'feorinoiii’s,ô’juperoiiine-ni fi turn, tenue, incenfum àSKt&r/tÜ» , hoe eft quod alR-
vmiitem i m t u u i porrovÇhriftianæ dodrinæ J. due mouebatur. Eratporib incenfum eompofitum ex
funt, proptereaq^ cum aliis Matci dogmatis reiiciepda,
qua’Ciiiiqy. e tiam - lacerd otes ei us incan tan res iis: infufur-J
iarai,quosbaptjfiiiacis lauacroproluur.Chriftusenim in
n6^|nePatri®iS!£FiJij;jS£ SpiikusSantli, baptilmum-co-rj
ferendum efie Apofto|os 4bcuit:hiautenxPatri&]gho.ti
nomeai inuocanc. Cei te quis rile lit nefcio, vtjamen ex
fequencibus ariolari d atu r, is eft a nqbi®,qui Chrifti no-
maipr6fiternnr,-alienus.
' "Hcptima :bkrdjuf£0 <frngbrum.r-9elcAfeodru-
• pit arum. I ;
Hi nbq; diuina myfteria,flue lacramenta,qu ? font eorum
qua: non videnturlymbola,.rebus fub aipectum ca-
dentibusineqiincorporealcnfibilib.Sc coiporeis-refere-
daaut commemoranda efle contendebant.: Perfebtam
autem redemptionem in eo confiftere dicebant ,\fi quis]
veram eiqs quodeftnoticiam,habeat.Nam qux videtur
vniuer{a,ignorationi Sipaflioni obnoxia,pergeiieratio-
nem difloftiuntun Igitur expiatio fpirituali^ efle debet.\
Proinde neq; baptizant ad le accedences ,neqj vllu's o-1
miiino,apndillosbapcifinatismyftenoloeus eft.Redem-
ptionemenim eorumqua: luntcognitionem vocant.
Harefeos pracedentis C^utatio.
Afcodrugiquoq; van a Sc fa|j(alocuti ,mi(£ricordi{e il-
lius , qua; hommum aflidua comes eft , mcenibus fefc
prorfus cxcluferunt.R£rura euim diuinarym Sc qua: fub
afpe&um non cadunt p le rx q j, Dei iufluj Corporeum,
Sc oculi® oninium expplitum ftatum forticae lunt. Ille
enim, Vide r a it, vifacias^mnia ftcundum forijiam ribil
prsmonftratamin monte. V.bi de tabernaeulo verba fa-
cit, Sicteteris, quxin.eo a Befeleeledifpofita funt.
> Contincbat autem tabern^culum lepta decern, qjio-
rum vnumquodqyin longicudinem ad vigintip^fco cu-
bitosjin'laciiudinemverb ad quat uo rp r o t e n d eb atu r,iy-
Mala pii-
nica.
Tinciuha
'jila., ij
vamina.
ÿrea', ;
M i cra:.^,. '
„CidariSi'’
Zoua.
F Æ
Al tare thy
iniaiha-'
myrrh« guctajOnyche,fragrate galbao,Sc turepeliucido.
Dedit autem Deus Moli, poftea quam deflir loqui cu
illojin moncejSina ,T abulas duas teftimoni j, tabulas 1 x-
pideas, digrto Dei I^ripcas.
Mandat infuper Deus, vtiacrificium fiat,iuxfa facul-
tatu m prop brtion em ,y el vi tulo, vel agn b, vel cap ra. Ciet
terumvt a pauperibuspar turturum,vel duo pullfcoM-
bairum,apaypeiioribus autem flmilamodica tfleomifta ^
oftcrrerifriHoftiarum p rte terea alia: in t egr se vf eba n t urHt>i
aliarum parua: quredam partes, omentum, renes,fiipia- ita.
censadeps , Sc pars hepatis inferior. Isporrb’quianimal Hibmo 8c
offert,homp:qui verolimilam, afiiraainlaeristeripcuris' Ahima io
appellatur. Prohibet autem nemel yfermentatiqi panes
aitari apponantur.Qjupd fi Pontifexpr«ceptdm'aliquod . j
tranIgreflus eflet, vituib imraaculaco :fl princeps,anni- !vitulb$.'>
culo hcedo, fl qiiiuis aliuVe populo, caprafacereiuberiHccjlus. '
batur.Si pau per forte fuiflet,par turturufti,aut dups pul-; -Capra. |
los columbarum: fi pauperrimysvflmiiam finc bleo Sc jTuuur.
incenlo offerebat. Cxteruni-ianguxnc Sc oleo auremi.j??lfi§*-
manum dextrafti ,.Sc pedernfacerdotis i r l \ t r irn, un&ee bat. oacerdo-j lam li eo ty p o , qui Moyfi pitemonftratus-in monte tis to-.
fuerat,tabernaculum,JSc quteineo continebantUr,fa(ftk-cli6.
flntjtypusautem exemplurrierat Scimago piototypi,feu !
exemplarisform«.:quanto magisBaptilmus;p.eragedu® Baptilin*.
eft , qui diuinitus nobis.in remiflio’nem-& abiutionem
peccatorum propofitus eft? SC ftacim a baptifmo,incru-
entum qiioq; lacrificiurp,£rufqy;perccp,tiQ ?;quia nimi-
rum inftitutio illa , qiyuq pane Sc vinoadfalutcm Sc rc-
for ma ti o n emh u man « co r r up tioifis nobis 5 eruat©rpro-
go fuit, ha'ud ea fu it, q u« corpojre caceret, fol bq; i n telle-
«ftu percipetctur, fed qu« fub fenfum quoqj cadcre t^
■Quia ettim vt lo b tis autuinatjluto formatifumus, liitu
afit ex terra Sc aqua copofitum eft,formationifqj nomi-.
ne, dicitur alio quodam mod© cibus etiam, quo firium
ince rtrimentumdebilitatioq;fe&citur, Sirefbrrhacur:
iccirco quemadmodum quo tempore nos De.us fonna-
uit.teiTaui'& aquam afluropfiCjita^riam ad noftri reforll
l l l l
muerfum byflp intorta, b y a a n th o , purpura,Sc eoccfiio i marionempanis & vinum afl'umunti
mtorta^otttextum erat. j, ' ‘ Pfoiflde cum Ghrift.us.ap.ertèdiiat ».Ffeminetoinreg-
FulcLebant autepi tabernaêühim Golumrue ex lignis nura ccelorum iogrefluruminifi in aqua Sc‘5 piritu rena-
inçoxruptis , vigipti numerp exterius auro incruftatæ.1 .nisiüerïÇ|impudenter profeéto legtrcfràgatur,extrema-
^oriG tafcctnacuii velum hyaçùithp, purpura,:ç0cciho, j que dçmctiaiaborat,quiIquis Baptiftnü conferendün'6
^ byflo eonftrudum erat. Area autem intravelum fita cfleçonrêdit,quoranieninterfignio citrà |t;oncrouedîain
— - - - . ; ■ • ■ . . . . _____ , „ præ- ■
H
Panis &
vinum ih
Euchari-
ftii cur
adliibcaniy'iXcy
®*.
loan.).
lil lil ,
y
w a t t