matris fiUapoftùla(|ctinteritiims?Sane li «liquid fortcnbS;?
!incauriusiuranecontigeric,quôdobreruamm‘ v érgatm^ S B R. L.
peiôrém exitum, libéré illudeonulioTàlübriorc mutan- p Audiiütatttem Her odesfymam Iefa, & omnia quafiebantab
du nouer jmus:ac m'agis inftan te n e ce iïî ca t e periuranclum eOi&hxfitabateo qUodJlicemur-ti qnibtifda)n,quod lobannes fur-
nobis.quatppro vicandoperiürio, in àliiid crimengra- rgXit àmortuis ^quibujHamWrnyquid^itâàpp^riutrabalîisai^.
i Reg.zj. u i us c (I e d i u‘e r ce n du. liuauirDauidper do min uni occi- tem,qttiapropheta vn.us de av.tiquis furrexit. R.L.Et ait Her odes t
dere î^abaLvirum ftuftum ^ irtipium,atque qmnia quae j0iun)jem egodecoÜaui.Qujsauièmefiifiedequoego audio t fital
adillumpertincrenc demoliri.fedad prirnaminrercclîlo- j Etqiumbatviderijeum, ■ . .
nem. Abigail prudentisfoeminte, Nabal re mi lit minas, j Apud Mareum perironiam expreffè dicit Herod es ;
Non roluiiîauçem iniurândo4fed & in omni quod-agi- | Q^m |||decollxuilobannemjvca mortuis refimexit. Itoriice*'
mus,hæc mdderarioFolertius eft obferuandâ.-vt fi talc,m | etiam pocuit dicerë ferais fuis,qui éum propriis nianibus
forte làpfumjpcideritnus, ex qupd fineaîiquqpeccàto j '*• r •:•••• -*
C
Hilo. I
furgerenonpq<fimü$,illum pqtios euadendiaditum pe-
tamus>in quo minuspcriculurè^flè cernitnus.riuxtaillos,;
quihoftilibus élaufi mûris,cum euadcre aefidëracesjpor-
tarura acceflum fibi inrerdiiftumconfiderahqjbi necefiè
eft vtdefiliendildcu meligaaCjvbi niuro ëxiftençe.bteui-
oté,minimum peficulteadenrçs incurr^ntVldcircpdixit^
& ^rex.quiaçonruetüdinis eft,vt opinipneny
mulrorum fie narret hiftoricus, quomodb eb tempore
àb.'0pnnip.aëdcb«ur.Vbidijiutur,è^pwjîw»ira8*»fce-
f«,YuIt fîerodes omnesfui feeleris elfe confortes. Legitims
iri Roman a hiftoria, Flaroinium dueèm Romano-,
rum,à qenforfbus p ùlfum de curia,ideb quod merétricu-;
læquænunquam vidiflëfëtlicécet hominem decollatû,,
aflenrusfit,Ytrëus,quidarnçapitalis_criminisin conuiuio
truncaretuf.QuantofceleratiorHerodes & Herodi.as &
puelîafHæciuxca literam. Nos autera v (que hodie cer-
aimusin capitë lohannis prôphetæ,ludaé6s Çhriftû,qui
caput eft prophecarum,perdidi|ïè. .Capur lçgis qüpdeft
Ghi^ftus.à cörpqre abeiaitur propnöjid èftjdiudaicö populd:&
datur puellaî dege.ntibusfboc eft, Romànæ ec-
clëfiæt&puella dat rriatnfuæ adultéra?, videlicet lÿnàgo-
gaç,in finecredicuræ..-Corpuslohannïs fepelitur, caput
indiicblocacuc,quialiteraquafi humotegirur ,{çd ;(piritusiVajtaii,
fumitur,achonoratur.Finitisenimlegis temporibusi&
cum Iohanne conTepultis, difeipuli ëius, id
erfàudi tores lcgisicafijalibus in fe obferuantiis extiritftis,
quafîlbh'annis-corpore ftpülto, veniunt ex lege ad eu-
a.ngeliüm,ex litèra ad' fpiriturii, in quoproficientés do-
minbeoniunguntur. Êcclefiaftica:narranthiftoriae,IO'
hanriem vinctùm incaftéllum Arabia:,quod Machaerua-
ta nominan t ,add u<ft um ,ibiqtte tru n cat u m. Corpus veto
in SêbaftayrbePàlæftinæ, quæ quondapvSamatia? didta
efticapubautem jn Hierofolymis humatumeft. À t tem-
porëluliâniapoftaræ,paganiihuidentësCKriftianisqui
fepulchrurnlohannis fdlicicefrequeritabant,mpnumë-
cum inuadunt, ofl'a diipergunt.eadem rurfus collecta 8c
cfcmata,latiusdifpergunr. Sedp.eiprouidenriaafFu§-<
ruht quidam monachiex Hi e ro 1^1 y m is, qui mixtipaga-
nis ollà legentibus,maximam eorum partem congrega-
uerunr,&ad pâtre m fuum Philippum Hierofolÿmâ der
tulerunt. A t iileftatim per (iiaconum fuum Iulianum milk
Ath anafio Al e xandriæ ep i (co po ,& ibi poftea feruata
Theophilus.eiülHem yrbis epi fcbpqs,expu rgato I lo rdi ^
b ust e m pl o S ër apis, ib i dëmpo fu it. & Bafilicam in h on o -
rem iànfti Iohànni/:corifecrauit,qua'ndo iubente T heo-
dofio principe, phabâgentiunideftrudta/unt.Tempore
vero Maniànrjpriricipis.duobus nionachis orientaiibusi
qui ob orationem vénérant Hiefôfolymam,reuclac Io-
hânnes caput fuum iiixta Herodis quondam regis habi-
taeulum.Quod ibi a.b eisinuentum&aftumptum,fed no
mu ko poftinçuriapërditurn.perlatum eft ab àliis in E-
miflanvPhoenicævrbem,'&in quodam ipecùîn vrnafub
terratempore,nonpaueoignobiliterreconditum;donce
denuoidem Iobannesfèie rüurnqjCaputoftendit Mar-
cellocuidamreligiôfq Ab ba presbytero,dum in eo-
demipecübabitarër; v ^ ô d v id è lic e t caputEuiioramo
eiufdëçiuitàtis epircopoyperpræfatum piesbyterû cöftat
ihuentum. Ex qu o temporecoepicifi eadé ciuitâte de-
col latio p roecur loris ce le b ra ri, ipio die^'vc arbitramur)
dec.pllauerant,qdod Matthaus be riarrar.Herodesait pue*
risJiüs.Hic eßIohannesBaptifta,ipft furrexit a m o r tu is id e o
virtutesoperantur in eo- Q u od 1 b s c verba affirmantisiff-
celligantur,rentiendumeft,poft hasfitatiohecbnfirmafl?-
Hcrodemin animo ruö,quodab äliis dicebatur. ' Sane
quidemrenlerunt,quodmaiorisyirtutisfuturifintranbli
a mortuis.rerutgentes.quamfragili carne gräuati.Quänr
taluda:örtim inuidiaextiterit contra dominqm;ex cuan-
gelio docemur.lQ'bannem a mortuis rurrexiiTebredfebatv,,
lefitm autem^flui tot fignafecitpraedicibanchonfuire-
xifle,{ed furc^fToblatum e f le .. m
M. ‘t,6; 'L. 1 A. VJ;
Quodcum audtJfetlefiiSjfecjfsitinde in nauicutain locudefertu
feorfum. Etcumaudtffent turl/alfccuufuntettmptdeüresdeciui-
tdtibus: Et'exiensjVidit furbam multdm. & mifenus ell eiusy&
curauitlanguidos eorum.- '
Bene dibfcum cft.,feccfsit,non fugir,vt pftendatur,magis
eum per{ecücoresvitare,quäciiTiere.Oppbrtunumham-
que tempus iuajpaflionis e xpe a an^ vitabpi ne hotnici-
diode Iohanhejiungeretur hoipicidiumde ft. Velideo
receflit.vt nobis praebeCete x cmp 1 urn vitahdte temerita-
ti^,vitro tradentium fe. N o n enira omnes eadem co.n-
Äantiaperfeuerantin tor-mentis, qua fe torquendbs of-
ferunc. Petendo etiam fö'litudihem,turbarumfidem an
fequi curant explorative probatam digna mercedie reman
erat.T urbte aiice m n o n i urn enrisinonvebjciilis,fed
proprio labore pedum iter deferti arripiunr,& /alu tis der
fiderium oftenduDt. Rurfus ipfe exeipiendo fiatigatos ,
docendo inicios, curandoregrotos ,'recreandoieiumos,
quantum deuotione credentiu delebletur.infinuat. Ali-
cer,poftqua'm apud Iudsos prophetia voceih perdidic,
traufiit ad defertum ecclefis,qu»yirbicarebat. T.urbx
relinquebantciuitates, ideft)priftinäscönuerfation'es&
dogmatumvarietätes.Quoddicit exiens,fignificarquod
turbz habuerint eundi voiuntatem ad eum,fed vires nq
habucrunt 5c ideo faluator obuiam pergit. .
C A P V T , L X X X .
M. R. 6J- L. 55 A
T 7 Ejjtereautemfaélo.accedentesduodechnJixerutilli-.Dimitte V turbas,vt euntes in cajlell'avilUfquequa circa fttnt diuertat,
& imienidnt efcas, quia hie in deferto locofumus.lefusautm dixit
itlissNon babentnecejfeire.date illisvos manducare.
Prouocat Apqftolos adfraclfone panum.vt ilJis teftl-
tibus fe non habere,magnitudo figni notior fiat,fimul in-
finuans,quia qubtidieperebs fiimus'pafeendi. t Quid
enim agunt Petrus Sc. Paul us per.epiftolas,nifi vr meiites
noftras ali me n tis c*leftibus pafeantiln véipère turbasi;^
ficit,quia velfine fepuUpropinquanteivei cu fol xuftitia
pro n.obis occubuit,a diu'rina fpirirualis inedix fame fu-
muSlibcrati.Notadrdinemmyfterii.Poft defedlum legis
euangelicus cibus incipit. fe d pri us per remi filqnertvpe c-
catorum vqlneribus medicina tribuitur,& ^qftca m'ènfie j
ex left is alimonia expehditur. N o n eft igicur neceife, vr
quxramus efeas in villis 5c caftellis,hoc eft.ne dereramus
panem v itxptecio ftudii&laboris,ementes Philofophb-
rumdo'blrjnas fuis ratiqnibus munitas,quarum paftu dëqinoeàputeft
inuentum fiuee]eaatum. Aiimr, appel!ari j lecftemur.Qupdautemdifcipuli defertü e/fe dicunt lo-
dif^m,vasrotunqqmj&tfefiiper valdc .extenrum.Sera- cumifiguratltidteos murmurantes de ebnuerfibnegëntiil.
pis dicius eft Deus Aegypti. \ Hinclftiz s ineotum vace:EccegentesquafiftillaßtttU.lttm.
is - ' '" ' I 1 Omnesgtntesquafinonfintÿtcfitntcoram eo.
_______ llgglipfe ' "• - ____ H ‘ ' ■ V £
hßiondit ei Philippus : hucentoru deriariorÏÏp
habet isi A. Dicit eivnus exdiftipulis eiusj Andreasfrater$mom Pe:
tn: Eßptiervntts hictfuihabet qutnque panes hordeuceof & duos
miänüs in omnem hanc iurbàm efeas. M.. Quiaiteis : offerte illos
ddm ^(dißubuerunt in parïèspèri
ccntetios & per quinquagenos.
< Qaæiîeratdbipiniisà:Philippq',tentanseum,quqdIb-
hanhescoramemorat,vnde.e(cadari poflèt turbis. • Et^
epiip quiä'ignqrantiapopuli erat in lège,quarndiu ënim
lï-gicur MoyfesVveiameivpqficum e,ft fuper cordaeorum,,
piopreieattntatiö illa domini ignorar.tiam d:(cipnli denjQnftrabat.
Eadé quippe fimplîèitatè qua Philippüs,lb-
qu tu r &Aridieas.fed dominusqftenditgiatuitas epecleti
populo fe'largiti ëfeaseadeóiïbenigna.pvcïcëft^te,qua gra-»
tisredimendofenat. Puerferens panes cumpifeibris$.y-\
nusde difeipulisfuic,vel.fortealiquisde turpa.; Q u od
autem Philippus v!el Andréasfingulariterdicit apud Io-
han.nem-,;bocalii euangèliftæ,difGipülbs pluraliter fè'fe-
tuot dixiffè : intelligentes vnum pro cæteris lo q u i, vel
pön e n tespl uralem nu mte r u mp r b fin'ga la ti. Contuber-
nia iurelligc diuerfes hominUm focietates.qui de amerfis
yillisveneranCyiuxtaquödmilitesiueodem taberhaçùlo
foeîetatem habe^ntesidici concubètnales- folenr. Quih^
quepaues,fun^quihque libri Moyfi:quia in 'operib us le-
giSjtaiïqUâëx pànie.erat vita-Pér lçgé enimdiuinæ æterni-
tatiscognitio,mundicreatio,curlusIabentîWèciiliJ&vera
Deqferuièndi religio,humano gênériin.notuic. In dtiW
busautempifçibusintëlligunturpialmi & Pröphetiae,t5r
perantes aufterum faporem legis; quia eruditum in lege
Del populum de promiffioné dominiese incarnatibnis ,
gtatiædulcedine palcebant,quali in ÿirtute "aquat Ipem
confouentes humanaé vitæ. Hinç ëft quod dominus
poft'refufredliqnemàit ;, Çportebatimpleri ômmdqifàfçiipta
fùntinlége Moyfi & própbeiïs & pfthuis dente. Hic quoqùe
præcipiehsûbi affsrripanes &pifcés,myfticepræcipitin-
telleôtum teftamenti veieçis ad fe, rçfârrï. Bene autém
per aquatiliàfigürântur p iop h e tan te sd en p ftrb xu o j in
quopqpulusfidéliumfineaquisbaptifm'iviuerej^ùnace-
nus poteft. Pàpès vero hordeacei fuerunt, qui, cibuj eft
i u m e ntoru m&rii|tîcocum jq u ia rudibusaudîtoribus,
quafi grolîîora^eommitrenda fiinëprjëeepta. Animalis e-
nim bomonon penipit eaquafunîJpiritus Del. ■ Vnde domi nus
cuique pro yiribus fuis doua uibuens, & Temper âd pér-
fe^iota prouocans , primo quinqùë panibus quinque'-
^nilliarefieit,fecundo,feptcmpanib.'-quatuor hominum
mi'^*t'èttiôdifcipulisfùæcarnis&fahguinis'myftérium
.ciedit.advlcimu.m dat,vt edancÔC bibanc fuper raenfam
luamin'regnofuo.Yelita:Hordeacei étant panes, quia
ad vetuÿteftamentum pemnebant<8e ficut vix. perueni-
cürad medullam hordei, itayetùS -teftamentum vçfti,tur
tegmine cârnaKum-fedferiatjCumintuspcruenitur.Düo
auteni pifcès qui faporem pani-dabanc fuàuem,(uhc drue
pCrfenæ fecerdotis & régis,quibus pbpulus Ifeaçlregeba-
tu r j vt-per easdonfilidrum nvo deramen accipiat. Q u i bus
1 «reclcui b as fl ucluan tis feculi more pi fcium quaflàtis.nec
df§cientibus,figurabarur: Cbriftusvêtus facerdqsr& rev.
6tqr.Puer portàris efl:,pop,ulus ille pu e rilis infenîu , ,nec
manducansj quæ quau onusclauia portabac, nccalios
pafeens. Vndë fequitur :•
v , Sed bac quid'funt intentantes p ysÇ.
Ac li dicatur: Permulcis fpiritualiâ alimètica petituris
(Çiçns.Diuerfi difeubitusconuiuanrium,diuerfe)s fignanc
conuentus eçclefiarum, Quinquageni aUtem diieum-
bunr,quiadhucin pcBnitentia pofitijauditum verbum
percipiunt. Nàm quingenarius numerus poenicéntiæ &
re miilio ois eft. Cen te ni verb difcu'mbunt,quiper poetii-
tent t.amquin quage n ari i,ad perfeétu m centefimi numeri
culmen afeendehees, in foloiam vicae æcernae defiderio
fulpirant. *
M. L. R.
É. A. Acieptis autemquinquepanibus&duobuspificibus,refie-
xit inceelum & bénedixtt illis^frégit,& difiribuit diftïpülisji-
[0iïliauiem turbis, & manducaüeruntomnet>& faturati funt,
Tuleruntreliquias diiodecim cpphinosfragmentorumplenos. Mari-
ducantium atitemfiiit numéros quafiquinque milita virorum, except
is mulieribus & paruulfi.
In cqslu’m'dominusrëfpexit,honorem pattis à quo e-
rât ip fe,co nfe Iîùs,y tqui adeïle nt,in telligerentaq uo, tan-
-tævitcutisaccëp.ipceftedàfejdirfgentcs & infiilluc q-
Cul os m e ûtis. Si panes n on frangerentur, non alerertt tâ-
ram curbam. fie & lex fi il,on apërifetür, non pafeerec
multos qiiQSapeitapâfçic. Vnufqüifque apoftolorum
dereliquiis imp let c.o^b ùiuinfù um, vt vel hàbeàt vnde
pofte^gëntibuscibospræbeat.veiëxreliqùiis vcfos fui(-
fepanes dbceat. Quinque niillia virorum ,ïd !eft' , perfe-
âoram.Sexus fragilis'& minor çtas,indigni funt humerp;
Vnde & in Numcrorülibto, quqties (aeerdorès ôdeuit«
ôc turbæ pügnantium defcribuncur, ferui & myiiëres &
paruuliVc ignobilevulguspræcermictuntur. Non noua
créai faluator cibaria,led^præfentibus'benedicit: quia in
carné veiliens non alia pfædiçatded prophetiæ dji^a my-
fteriis gra cite grau idà demonftràt.Vh de fequitur,quia/ré
git.nam clàjffa fecrâmenta legis & pçqphetarum patefe- '
cit.Panesfcangendbmultiplicahtur,quiamuicilibri'fa-
(fiifuntiegehiexponendo. Frangens drftrib uirdifcipulisi
5c illipræfraëlupi frange n te s, diftri b uer u n t curbis. quia
fenélisdbëlpribùs apëruit fenfum, vt in.telhgerent ferifi-
turas,&incelle(^asauditoribus totobrbefidelitetdifpémyfteria
qu sa ru d ibu sn o n capiuntur,à perfedtis inqiii-
,|untur.Sunteniin fragmenta, quæpopulus non pocuic
nianducare,quædamfecretioraintelJigenti£e,quibusim-
pleti fünt apoftoii qüâfi ëophihi duodccim. Pçr cophi-
nqs Apoftolifigurantur,& perapoftolos chori fequcntiü
dodorujforisquidéhominib.defeëëti.fediritus adalen-
riàKumilium cordacibis falutaribuscumulatii Soient e-
nim opçra feriiiliageri cophinis. Sed dominus Cophinos
fragmentis implcaïtrqilivtfortiaconfunderetjnfirma mundï
fiegit.- Et quia quiiwjuéJuntfenfus e x te riorshominis ,
qSinq'ue nSillia viroruf,gifecuci dominum,defignant ebs
quiinfedutbbenenouei;untVti,exterioribuS,quæ poffi-
dent. Q u i redtëquiii'que panibus aluntur.qùia cales rie-.'
, çc.^eft'inft.icui'I^àUbu^adbqc præcèptis. Nam qui,
mundoad h'itegrumrenunÿ:î3n t,& quatuor fime millia,'
& fe p t e m. pani b us re fedfirho c ëft, &'êUa ngeiiça ;tpfe61io-
iie fyblnnés;& fp i ritual i g ratia'd o d i. ”GuiUs figni|tatio-
nis caufayiborinintroitti tabefnaçuli quinque columhas
deaUtôtas iuflâs fieri ;: ante oraculum vero;id rift.fendta
(an£lorum,qua’tuor:quia incipiences,per legem caftigan-
tur ne peceeiit.-perfe^i pergratiam admonentur,vcDeo
dèuoriuS viüanr. ’
Augufi.
Hila.
S F
Utero.
M , R*
Etfiatim tufùt difciputosafîendèrein nauiculam, typraceiéh
eUmtransfrctum ad Betbfitidam, donee dimitteret turbas. ,
Marcus nonhabetfw/jjr.fed Cô^ir.perquod oftenditur,
inuicosreeeffifredifeipulpsàdominOiPrçcefîerunrdifci--
puli ad Bechfàidam ciriitatéAridreaé & Pc cri & Philippi
fuper omnem fenfum corporis omnemqueliteram^quid apoftoloTu,quae eftin Galilæa prqpc ftagnû Genelareth.
prodeftlitera vêtus ? Q u ia earnalitec fapiebant, Vc jn Vbj.ergo Lucasreferi illud mem ora bile miracï^ûfaôiû
ipe carnal i qu ie feeb a ne, q ù ibus le x t eiri ppr à 1 i a pro.mife- in-loco deferto Be cbfaidar,reifte intelligirùr non ipfamci-
tat.priæcipitureisiuper viridefoeriumiacere. OWMiî enim ùitateiri dixifle , fed Jpcum defertum pertineneem ,ad
carofoenum,&claritas hominisfiefitflos fient. Difeumbit er- ùamr Narrat Ibb^nnes turbas manducaflè iuxra T i-
8° ^uPe rfeEnum qüi carnem fuam.câlcat, & fibres «llius Lberiadeni , 5c dif^ipulos veriifle in (tapharnaum ,v
quafiaténa5foenum ConteXit,feculi vbiuptatesfibi fubii- 1 quæ ambæ ciuitates funt^ in Galilæa , iuxra ftagnum
Auguft.
Hitfo. ti
Bedk.
Biltik