besteeden herwaerts ouer, op te verbuerte van denzeluen pennynghen, ende van twe hundert
Carolus gülden, ofte andere arbitraire pene, tot discretie van den Juge ofte
Officiers, die de kennisse daeraif > hebben zullen nae der ghelegentheyt van der saecken
van contrauentien, enqle die faculteyt ende macht van den 'ouertreeders. Ende desen is
nyet jeghenstaende ghemarct , dat in onse voersz. Landen van Vrieslanden weynich pay-
mentsis, dan dubbelden ende inckelen, ende halleff stuuers, ende andere payment, ghe-
sleghen bij den Eurst van Sassen , ende als1 noch geen munte opgherecht is in den voersz.
onszen Landen, so1 consenteren wij bij maniere:van proujsie, tollerantie ende gedoeghsam-
heyt, dat de voersz. dubbelde, inckele, halue stuuers, ende.andere payment, gesleghen
bij den voergen^ ¡Purste van Sassen, loep ende ghanck hebben ..zullen in onszen voersz.
Landen van Vrieslanden, alleenlijck ter tijt toe wij anders daerinne verseen, ende gèorr
donneert zullen hebben.
Ende ten eynde dat- dese jegenwoerdighe onse ordonnantie bet. onderhouden worde, ende
dat onse Landen ende Ondersaèten, ende die geenen, die daer resideren, hanteren ende
verkeren, ontlast moeghen weesen van der quaeder lichter munte van ghoude ende van
zyluere^ bij desen jegenwoerdighe ordonnantie verclaerdt billoen ende verboeden ,■ wij or-
donneren ende beuelen den Generaeis meesters van onser voersz. munten, dat zie binnen
den voersz. laetsten dach van Decembre, dat dese ordonnantie ghekundicht ende wtghe?
roepen zall wesen, hen transporteren ende trecken ter ghuedter wre te saemen, oft. elck
‘besundere, in- alle die Hoeftsteeden, ende oeck op die beslooten Plecken ende Vrijheydön
van onszen voersz. Lande van herwaerts ouer, daer *t van! noeden zijn zall, ende bij
aduyse van de officiers ende luyden van der Wet van db vöersz.: Steeden ende andere
Plecken alldaer, voersien van onszen weghen van Wisselaers, luyden van gheloue, nutt
ende becfuaeme, omme te coepen diè fvòersz. ' gouden ende zulueren verboeden pennynghen,
ende daer voer té gheuen den gheenen, die zie hebben’ ende daer brengen-zullen, den
prijs ende weerde van denzeluen, ende .die in stucken snijden, ende draegen in onser
munten, mids de voersz. Wisselaers betaelende redelijcken salarys,. te weten drie stuuers
voer elck pond groeten Vlaems munte voer die materie, van billoen van goude,; oft van
zuluere, die zie wisselen zullen, ende van meèr, meer, ende van min, min, na aduenant,
all na d’instructie die die voersz. Generaeis den voergende Wisselaers daer van gheuen
zullen, ende die welcke Wisselaers, als zie daer to ghestelt zullen weesen, solemnelen
eed zullen doen in handen van den voeTsz. Generaeis, ofte een van henluyden, in .pre*
sentie ende teghenwoerdicheyt van den Hoeft ende officieers, ende andere luydeh van der
Wet van der Plecke, daer- zie ghestelt zullen wesen, onse ordonnantie zeer scherpelycken
te obserueren, ende onderhouden opte pene, indyen zie des in ghebreecke waren, van
priuatie van huere officien, ende verclaerdt te worden inhabel, nummermeer officie te be-
deenen in onsen Landen, ende oeck van vic ghouden Carolus gülden, en voerts van
peyne arbitrarie.
Item, wy verbiedenj dat die Wisselaers voersz. noch andere, in wat staete ofte conditien
die zyn , hem nyet en verforderen te trecken die swaere pennynghen van ghoude noch van
zuluete, in onser munte ghesleghen, noch andere, by desen jegenwoerdyghe ordonnantie
geualueert, wt den anderen lichten pennynghen, omme daer mede profijt te doene, op
peyne, te wetene de voersz. Wisselers ende anderen onsen Officieren elck van hen die dat
doen zouden van vi® gouden Carolus guldens ende gepriueert, ende verbieten te zijne van
hueren staete ende officie, ende daer to arbifraerlijck gepunieert te zijne, ende d’andere,
geene Officiers wesende, op te verbuerte van hundert gouden Carolus gülden, ofte anders
arbitralijcken gepunieert te weesen, ter discretie van den lugen ende Rechteren, die daer
van kennen soliden. Voerts omme meerder profijt van ons, onszen Landen ende Onder-
säeten van herwaerts ouer, ende van de ghemeyne. weluaert, wij, bij .groete ende rijpe deli-
beratie, ende bij aduyse $ls bouen, hebben geordonneert ende gestatueert, ordonneren ende
statueren mits desen bij edicte, dat van der eerster daeghe van Meerte naestcommende, ende
van daer voertaen, alle pennynghen van ghoude. ende van zyluere zullen wtghegheuen
ende bestaet worden in onszen voersz. Landen ende Heerlicheyden van harwerts ouer, tot
zulken ghewichte ende prijse> ende in dezelue manieren, als inhoudt. ende beghrijpt onse
ordonnantie van der munte, ghemaect te Bruessel den xxijt® dach van 'Nouembre, int
jaer xv® ende xxticil ende doen gepubliceert, ende wuytgheroepen ouer alle onse voersz.
Landen , te weten, de Reäel van ffijnen goude van onszen nyuwen slaeghe, van x lv i int
marck, voer lx stuuers;'die halue Reäel, van lx x stuck ende een halff vierndel int marck,
xxx stuuers; die Carolus gülden, van lxxxiiij int marck, xx stuuers; ’t gülden Vlies, van
Liiiij int marck, 1,5 stuuers; den groeten Reäel van Oestenrijcke, van xvi int marck,
viij Garolusgulden xi stuuers; die halue ende vierndele van dyen na aduenant; den Noebel
metter roese, van xxxij int marck, n j Carolus gülden vj stuuers; die halue ende viern-
dele na aduenant; den Noebel Hendricus, van xxxvi int marck, n j Carolus gülden xvj
stuuers; die halue ende vierndel na advenant; die Vlaemsche Noebel, oeck van xxxvi int
marck, iij Carolus gülden xnj stuuers; die halue ende vierndel na aduenant; die Engel-
schen Angelot, van x lv iij int marck, lv ij stuuers; den haluen Angelot na aduenant; die
gouden Leuwe, van lix int marck, XLinj stuuers; die twe deelen ende ’t derdendeell van
dien na aduenant; dje gouden Rijder, die Ducaeten van Spangnen, van Porteghael, ende
andere ghelijcke Ducaeten, van lx x int merck; ende die Hongersche Ducaeten, van lx ix
mt marck, xxxix stuuers; die halue van dyen na aduenant; den Castiliaen van finen goude,