die geene, die uytgeuen ende ontfangen zouden andere Daelders, dan die in de voorscrenen
printinge gedesigneert ende beteeckent zyn, ende des en zyt in geenen gebreeeke. Lieue
ende wel Beminde; onse Heere God zy mit v. Gescreuen te Brugge, den 28 Dec. 1551.
Na een afschrift uit de Secretarie van Eranequeradeel.
Kunstmatig den prijs der geldspecien willende bepalen, die ten gevolge van
den oorlog steeds stijgende was (de toevoer van goud en zilver stond niet gelijk
met den uitvoer van specien, terwijl de munthuizen in Nederland daardoor
steeds gebrek aan materie hadden om te mun ten ), verscheen er t op den 23
Maart 1552 het navolgende: P lacaet van moderatie op de cours der geldspecien
van den 1 A p ril to t den Yb M a y , m et uitzondering van eenige D aalders, welke
verklaard worden voor B illioen.
By den Keyser.
Onsen lieuen ende getrouwen Bidder van onser Oorden, Stadhonder-Generael van Vries-
lant, Oueryssel ende Groeningen (1), den Grane van Aremberge, saluyt ende dilectie:
Alsoo t onser kennisse gecomen is, dat zedert onse leste ordonnantie ende permissie opt
stuck van der munten (die welcke wy in de maent van Julio, in ’t jaer xv® acht en veertich
lestleden, in onse Landen van herwertsouer hebben doen uytroepen ende- publiceren) groote
ongeregeltheden ende inegaliteyt daer inne geschiet soude weesen, uyt saecken van t exces-
syff verhoogen van diuersche gouden ende silueren penningen, tegens die voorscreuen permissie:
Midts welcken, ende om onse goede ende getrouwe Ondersaeten eenichsins te
verlichten ende verhueden van zoo groot ende excessyff verlies., als dair uyt soude moegen
comen ende nae volgen, hebben beuonden, betamelick ende van node te versiene, den voirsz.
loop, ganck ende prys van deselue munten te modereren, ende dat by maniere van prouisie
ende tolleiancie, alleenlycken beginnende den eersten dach van Aprille naestcomende, ende
geduerende te moegen uytgeuen die penningen, die onse voorscreuen Ondersaten tot soo
hoogen ende excessiuen pryse ontfangen zonden hebben, ten minsten Verliese ende schaede
als doenlyck werdt.
Soo eest, dat wy die saecken voorscreuen ouergemerkt, willende versien tegen d incon-
uenienten, die deur langer dissimulatie ende conniuentie daer uyt zoude moegen comen
ende nae volgen, hebben by rype deliberatie en z . gestatueert: dal by maniere van
(1) Deze drie Gewesten hadden misschien toen gezamenlijk geene grootere bevolking dan het enkele T n e sla n d
in onze dagen.
prouisie ende tollerancie, alleenlycken den gouden ende silueren penningen hier na ge*
noempt, sullen moegen ontfangen ende uytgegeuen worden in onse voorscreuen Landen van
herwertsouer, ten pryse als hier nae verclaert is, ende dat van den voirscreuen 1 Aprille
naestcomende, totten 15 van Meye daer nae volgende: willende ende ordonnerende als nv
voirtaen, dat nae d expiratie van den termyn voorscreuen, die voirscreuen leste permissie
van t jaer 48, in alle haere puncten ende articulen scerpelicken onderhouden ende geob-
serueert worde.
In den eersten, dat den dobbelen Ducaet, duerende den voorscreuen tyt, loop ende
ganck saL hebben ten pryse van 4 ponden ende 4 sch. artoys.
Den Ducaet van Spaengyen ende Hongryen, tot 42 . sch.
Den Castiliaen tot 54 sch.
Den Cruysaet van Portugal, mytten corten ende langen cruyce, tot 41 sch.
enz. enz.
Onder de zilueren:
Den silueren Karolus gülden tot 21 sch.
Den Ingelschen Stooter tot 2 sch. 8 penn.
Item, alle Dalers, zoo wel die gheene die in onse leste permissie, ende in de printingen,
die wy daer van hebben doen maecken, begrepen syn, als andere, sullen loop ende ganck
hebben tot 29 sch.; behoudelick ende uytgesundert eenyge, die by zeeckere onse ordonnantie
in de maent van Julio xv® 51 lestleden, in onser Bycxstadt van Ausburch, by
aduyse van den Staeten ende t Heylich Byck, in den Lande voorscreuen, t Heylich Byck
onderdanich ende subiect wesende, geheelicken gereprobeert ende affgestelt zyn geweest, als
beuonden zynde van te zeer cleynen alloye, oft geset tot minderen pryse dan d andere.
Te wetene; de Dalers van Grave Albreckt van Mansfelt, geslagen op synen name
alleene, hebbende in de inscriptie over d een syde: m o . a b g . c o . a l b e b t d e m a n s f e l t ;
ende ouer d ander syde: a l b e b t u s co . e t d o . i n m a n s f e l t .
De Dalers van Hertoch Albreckt van Meckelenburch, hebbende ouer d een zyde enz.
enz. Kz. m o . n o . g a d e b u s s .
De Dalers van Wirtenburch:
Vz. D. G. UL. DUX. WIBT. ET TECK. CO. MONT. BELL.
Kz. DA GLOBIAM DEO OMNIPOTENTI.
De Dalers van Ludyck, hebbende ouer d een zyde Sint Joris; ende ouer d ander zyde
die wapenen van Oistenryck ende Habsburch, myt die inscriptie: g e o b g iu s a b a u s t b ia
d e i g b a t ia e p i s c o p u s l e o d i . d u x . b u l l io n e n s . ; mitsgaders d andere, onlancx in t lant
van Ludyck verscreuen, ende van nyeuws geslagen.