oft silnere munte, niet geanctoriséert, geeualueert oft toegelaeten synde by de voiisz. moderatie
ofte continuatien daer na geuolcht; alle die welche wy verboeden hebben ende ver-
bieden andermael, ao int generad als particulière., verdaerende oick desdue voir billoen by
dese iegenwoirdige, ende ordineeren, dat die in onse voirsz. munten gesneeden ende ge-
draegen zallen worden, enz. enz.
Volgen weder de zwaxe bedreigingen tegen de overtreders, en beloften van
groote belooningen aan de aanbrengers dier overtreders; voorts bevel als volgt:
Ende om te beeomen ende vinden die geene, die de voirser. nienwe ende andere verboden
penningen in, de Steeden, Ylecken ende Plaetsen van onsen voim. landen van Vries-
bmdt, Oueryssel, Groeningen ende Lingen brengen, ende eerst ontfengen snllen, willen
ende ordonneren wel expresselick allen onsen Officiers; dat zy den geenen, in handen van
denwelcken zy, sesse weecken nae de date van der publicatien van desen, vinden zullen
eenige van de voirser. goude oft silueren stueken, gebeel ende met gesneden soe voirser.
is, bedwingen zullen, te bewysen -oft verificeren van wien zy die selue ontfengen zullen
hebben, ende soe voorts continuaren totten geenen, die den Bürger oftlnwoonder derseluer
Stadt oft Plaetse, van wien hy die gehadt zal hebben, niet en zal knnnen verificeren, den
welchen wy, boenen die voerserenen penen, arbitralicken willen geoorrigeert te wordene,
soe men na de qnaliteyt van der misdaet beuinden zal te behoren, zonderlinge die voorsz.
gonde oft silnere stacken, also benonden, van stonden aen, ende niet iegenstaende oppostile
genoemen, ende by den Officier, die daer van d’exeontie doen sal, in Sequestern bewairt te
wordene, ter tyt ende wylen toe, dat Parthyen in rechte gehoirt, anders daer mne geor-
donneert sad wesen. Accorderende, dat die gheene, die alsoo bethoont ende beweesen sullen
hebben van wien zy die voorscr. stacken ontfengen snllen hebben, qnyt ende ontlast
snllen syn van twee derdendeele van de peenen, boeten ende verbnerten voirser.
Volgen weder de gewone bedreigingen tegen allerlei soort van overtredingen
tegen dit Plaçant.
Golden vróegere verbodsbepalingen van munten de geldstukken van betrek-
kelijk ver van Friesland gelegene streken: thans zullen wij bespeuren, dat men
ook waakte tegen den invoer van de munten der naaste naburen, met name
tegen die van Groningen (1).
(1) Die invoer lad wanrscWjnlijk plant» ten govolge van het getaek aan eigen FiUsche mnnt. of den niet ge-
noegzamen aanvoer van landsheerlgke munten met den Stempel van Filips II.
Zulks blijkt altbans u it een Plaeaat van 8 Februarij 1 5 6 0 , afgekondigd den
28 daaraanvolgende, op last van Johan van L igne , //Graue to t Aremberge,
Vryheere tot Barbanson &c., -Stadtbonder Generaei, mitsgaeders die President
ende Raeden des Conincx van Spaengien &c., geordonneert in Vrieslandt,//
van den volgenden inhoud :
Onsen lieuen ende getrouwen die Stadthouder, President ende Luyden van onsen Raede
in Yrieslant, saluyt ende dilectie: Alzoo t onser kennisse gecoemen is, dat die Groeninger
ende Emder silner munte zeer vermennichfuldicht is in onsen landen van Yrieslant, ende
aldaer nu eenen tyt lanck loep ende cours gehadt hebben, tot veel hogher prys dan zy
weert zyn; ende dat die zelue Landen daer mede lichtelickeü soude moegen vervult ende
onse goede mnnte quyte worden, tot hueren onnerwinlicke schaede: omme waer en tegens
te versien: Soo ist, dat wy verboden hebben, ende verbieden by deesen, dat nae den vier-
thienden dach April naestcomende niemandt, wie hy zy, hem en verüordere, meer uyt te
geuen ofte t ontfengen eenyge silnere penningen, te Groeningen ofte Eemden gemunt,
willende, die seine penningen als dan voer billoen gehouden ende geacht te worden, by
PQpfisGat.ifi van dien, tot wat sommen die zelue verloopen, ende bouen dien, van tsestich
stnuers voer amende yoer d eerste reyse, voer elck stuck van den penningen, die van den
sorten als bouen uytgegeuen ende ontfengen zal weesen, ende voer de tweeste reyse, boven
die voirser. confiscatie van den voirser. gelde, van 6 Carolus guldens voor amende voer
elcke stuck verboden gelts, ende daer en honen gèbannen te zyn uyt onse lande vari Yrieslant.
Ende ten eynde dat deese onse ordonnantie ende verbiedinge te bet geobserueert ende
onderhouden worde, willen, ordonneren ende statueren by desen, dat die sententien, die hier
op by v oft anderen onsen Officieren gegeuen sullen worden, mede bringen condemnatie van
de peenen ende amende, die iegens den Ouertreders ter executie geleyt sullen worden, nae
gelegentheyt van der saecke, niet iegenstaende eenyge appellatie oft oppositie gedaen ofte
te doen, ende sonder preindicie ofte achterdeel van dier, waer van het een derdendeel ter-
stont geleuert sai worden den Denunciateur, by thoedoen van denwelcken die transgressie
benonden sai worden warachtig te zyn, het ander derdendeel den Officier die de calenge-
ringe ende executie sai doen, ende van t derde derdendeel sal by den Officier t onsen
behoeff reeckeninge gedaen worden, zoo als dat behoort: Ontbieden v daeromme, ende
beuelen zeer scerpelick, deese onse ordonnantie ende verbiedinge wel ende volcomelick te
doen houden, ende achteruolgen na huere forme ende inhouden ;t procedeerende, ende doènde
procedeeren iegens die Ouertreders by den peenen voeren verhaelt, sonder eenich verdrach,
faneur oft dissimulatie; Ontbieden voirts allen anderen onsen Justicieren, Officieren ende
32 *