onse voran, landen van Vrieslandt, Oueryssel, Groningen ende Lingen, enz. enz. —
Ghegeuen in onser stadt van Antwerpen, onder onse oontre segel hier op gedruckt in
placcate, den xxvlj™ dach van Juny xv« een ende t seuentidh.
(Onder stont)
Die principale van desen, in fxanchyn geschreuen synde, was beuesticht mit des Conincx
segel, daer onder opgedruoki doer pappier in roden wasse (ende ondergesoreuen). By den
Coninck in synen Bade
(was geteeckent) D OUEBLOEPE.
Waer onder noch geschreuen stondt soo volcht:
Ende aengaende die cleyne silnere munte; syne Conincklycke Mayesteyt heeft mede ge-
permitteert ende toegelaten, permitteert ende toelaet by desen, dat d seine cleyne siluere
mnnte loop ende ganck sal hebben, ter tydt ende wylen toe van syne Maeyesteyts wegen
anders daer inne sal syn geordonneert. Actnm den thienden July, Anno :xv° een, ende
tsenentich
(ondergeteeckent) P. EEMSKEBCK.
Het laatste stuk omtrent de munt in Friesland, dat ons ter beschouwing nog
overblijft, is van den 25 October 1576, en wordt in het Placaatboek van
s c i r w a k t z e n b e r g , waar het in Deel I I I , op bl. 1673 en 1074, voorkomt,
aldus betiteld: Placaat en Äeatimatie der Goude en Zitiere M rn t, waar na de
cours gepermitteerd ward tot eerstkomende S int Jans Misse by tolerantie en pro-
v is iedog zommige Specien atteen maar tot Lichtmisse. Het luidt als volgt:
Onsen lieuen ende ghetronwen Itidder, Heeren Gaspar de Bobles , Heere van Billy,
Stadtholder ende Capiteyn Generaei van onse landen van Vrieslant, Groningen, Omianden
ende van der Drenthe, saluyt ende dilectie. Alsoe om sekere merckeKcke redenen ende
consideratien, sunderlinge gemerckt dat om t groot pronffyt ende winninge, die men m de
Naerbur landen doet op te mnnte van herwertsonere, alle die goede mnnte wt onse Landen
wordt vervuert, ende die seine Landen vervult worden van qnade mnnte; wy geraeden
bevonden hebben , den ptys eiide ganck van de gonde ende silnere mnnte te doen verhoe-
gen, ende dat by maniere van prouisie ende tolerantie voor seeckere corten termyn, alleeh-
lyck gemerct dat wy, ouermits die voirledene tronblen ende bernerten, daer inne tot nu
toe nyet gevuechlycken en hebben connen remedieren: Soe ist, dat wy hetselue aengesien,
sunderlinge op die remonstrancie van de Staten van onse voorsz, Landen, ende daer op eerst
ende aluooren gehadt t aduys van de Generaei Meesters van onser Manten, ende oeck van
onsen licúen ende getrouwen, die Hooftpresident ende Lnyden van onsen Secreten Baede,
mitsgaeders van den Hoofttresorier Generaei ende Gecommitteerde van onsen Demeynen (sic)
ende Enaneien, hebben by deliberatie van onsen zeer lieuen ende getrouwen, die Lnyden
van onsen Bade van State, by ons gecommitteert totten Gouuememente Generaei van onse
voorscr. Landen van herw. geordineert ende gepermitteert, ordineren ende permitteren by
vorme van tolerantie, dat tot Sint Jans misse van den naestcoemenden jare xv° nxxvii, die
goude ende siluere specien, hier nae gementioneert, in onse voorsz. Landen van herw.
ganck ende loop hebben sullen, ten pryse ende estimatäe als bier nae volcht.
Te weten; den gouden Beael, tot ¡til* guldens (1).
Den haluen gouden Beael, tot XL stuuers (2).
Den Carolus gülden, tot xxvi stuuers vnj penningen..
Den Sonne Croene, tot XLvni stuuers.
Den Sint Andries gülden, tot x x x v i i i stuuers v n i penningen.
Den gouden Philippus, tot xxxrrj stuuers (8).
Den Goudtgulden van Duytslandt, tot xxxvu stuuers.
Den gouden L'yeuw, tot nix stuuers.
Den dobbelen Philippus, tot iij guldens vnj stuuers (4).
Den dobbelen Ducaet, tot v guldens nw stuuers.
Den Ducaet, tot nu stuuers.
Den Spaensche ende Italiaensche Pistoletten, tot xnvi stuuers vm penningen.
t Dobbel Pistolet, tot im guldens xrn stuuers.
Den gröoten Crusaet van Portugael, tot xxvi guldens (5).
Den Angelot, tôt i i j guldens xvi stuuers (6).
De Cruysaetkeüs van Portugale, tot x l ix stuuers.
(1) In 1526, düs vijftig jaien tevorens, gold deze munt slecüts drie guldens; zie liet Placaat van Keizer Ka-
xel V, loven bl. 160, ter welker plaatse wij ook opgaven waar men bare afbeelding vinden kan.
(2) Ook deze en volgende munten waren sedert 1526, in evenredigheid, in prijs gestegen.
(3) Dit zal de gewone Pilipsgulden geweest zijn. ■
(4) Deze was het dusgenaamde (bilden Wies.
(5) Zie hetgeen wij over deze muntsoort, en een zieh daarvan op het Penningkabinet der Leidsche Hoogeschool
bevindend fraai exemplaar, hebben medegedeeld in onze Munten der (braven en Hertogen van Gelderland, bl. 256.
(6) De algemeene gangbaarheid dezer oorspronkelijk Engelsche muntsoort met de afbeelding van den Aartsengel
Michael, gaf aanleiding, dat ze ook in Nederland door de Heeren van Batenburg, die van Vianen, de 6raven van
’sHeerenberg en de Abdis van Thom werd nagemaakt; doch deze nabootsingen (op minder gehalte) worden hier
niet bedoeld; die waren strengelijk verboden.