verlies souden moegen H'den, nyt saecke van -dese onse iegenwoirdige prohibitie ende verbot;
soo hebben wy geconsenteert, dat zy die seine sollen moegen draegen den Wisselaers,
dair toe geordonneert, ofte te ordonnerene, acbteruolgende t voirscreuen placcaet van den
jaere van 48, oft in onse monten van herwertsouere, om aldaix die oprechte weerde van
dien te ontfangen, ende die selue doen bekeeren ende veränderen in Carolus güldenen, oft
andere goede silnete penningen van onsen slaege; consenterende voirts eenen yegelioken,
voortaen in onse mnnten te doen slaen onse voirscreuen güldenen, zoo wel van t selue
brfioen, als oock van siluerwerck, ende cendree van silnere; behoudelick, dat van vyne
merck silners, ende nair adnenant dat sy van die seine stucken snllen doen slaen, gebonden
sulien wesen, een vyffde deel van dyen in drie grooten, oft twee blancken penningen, stuuers
ofte halue stuners te doen slaen, naeuolgende die brdonnaatie, die wy tot dyen eynde den
Meesteren van onser nannten van herwertsouere hebben doen ouerleueren: verbiedende alle
onse Ondersaeten ende andere, in onsen voorscreuen Landen van herwertsouere verheerende
ofte frequentertnde, van wat staete, eondicie oft qnaliteyt zy syn, dat zy, nae d’expiratie
van den voirscreuen drie weecken, nyet meer eenige Dalers en ontfangen, uytgeuen oft
presenteren, maer die selue draegen ende stellen in handen van den voirsereuen Wisselairs,
ende dien van onse vedrsereuen mnnten, ende daervan gedaen te wordene zoo voirscreuen
is; noeh msgelicx uytgeuen ofte Hemen eenyge siluere oft goude penningen, in onse voir-
screnen moderatie van den 2» dach van Meerte lestleden begrepen, tot hogeren pryse, dan’
desetue by de voirscreuen moderatie geeualueert zyn; ende voirts hem regulären, zoo wel
onse voirscreuen Ondersaten, ende andere, als onse Officiers ende dyen van onse Vasallen,
nae den expreseen inhouden van onse voirscreuen continuatie van der maent van Meerte
lestleeden, bünende deselne in alle hnere puneten. ende artioulen in.hnere eracht ende
vigeur, ende dat nae Liehtmisse naestcomende, van dan voorts eenen yegelioken hem re-
guleren1 sal nae nytwysen van onse perroissie van den jare 48 voirsereuen. Ende opdat
Hier volgen weder strenge strafbepaKngen voor de overtreders.
Na een Afschriffc uit de Secretarie van Eranequeradeel.
Op den 1 Februarij 1553 werd de moderatie op de munt al weder verlengd
en wel to t Sint Jans Misse, terwijl den Wethouders der Steden a n d e rm a l het
bevel gewerd, om bekwame Wisselaars op een bepaald loon en vast salaris aan
te stellen. De aanbef van bet stak luidt a ld u s:
By den lieyser.
Onsen lienen ende getronwen Bidder van onser Ordene, Stadhouder Generaei van onsen
landen van Vrieslant, Onerijssel, Groeningen ende langen, den Grane van Aremberge,
saluyt: Also wy in de maen.t van Ootobri lestleden, om zeeckere merekelyoke Tedenen
ende oersaecken, ons als doen daer toe mouerende, geoontinueert hebben die moderatie,
daer te voren by ons gemaeckt opt verhogen van der munten, te weten, geduyrende tot
deeze iegenwoirdige liehtmisse, ende daer neffens generalioken verboden älle^alers; Ende
het zy, dat eenige van onse Staten van Herwertsouer ons hebben. doen versuecken, dat
wy als noch voir seeckeren corten tyt die voirscreuen leste moderatie souden willen ver-
lengen ende contimieren, opdat zylnyden by der rednctde (die als nn behoort hadde stadt
te grypene, nae nytwysen van onse ordonnantie ende permissie van den jaere 48,) nyet
geinteresseert en souden worden in die betaelinge van den penningen, by hen alreede
eensdeels gelicht, naeuolgende die voirschreuen moderatie, die zy, ter cansen van onsen
beden, by hen geaocordeert, opbringen ende betaelen moeten: Ende ten anderen geinfor-
meert synde, dat'men eenige goude penningen, in onse voirscreuen moderatie begrepen,
begint nyt te geuen tot hoogeren pryse (1), dan die by onse voorserenen moderatie toe-
gelaten ende gemodereert zyn, ende namentlyek, die Angelotten van Enghelant, ende die
Crusaden oft Croonen van Portugal, ende dat insgelycx t verbot van die Dalers in eenige
plaetsen niet zoo scerpeliek onderhouden ende geobserneert en wort, als wy tselue beuolen
ende belast hadden , ende bitter gemeyne welnaert wel van noode waere. Soe eest, dat
wy genegen wesende, ter beden van onsen voirnoemde Staten, ende begerende, mit eenen
wege te versien op t verbogen dat daer nyt soude moegen spruyten ende succederen te-
gens onse voorserenen moderatie; oick, opdat eenen yegeliek weten mach, dat onsen
expressen wille ende meyninge in dat voirscreuen verbot van die Dalers onderhouden ende
geobserneert wordde.
En hier volgen dan:
1® Verorderungen, dat de moderatie niet langer zoude mögen stand grijpen
dan tot » Sint Jans Misse naestcomende,» en dat daama weder de permissie
van 1548 » scherpelyck zoude onderhouden ende geobserneert worden;»
2e dat men «besondere de Angelotten van Engelandt, ende Crusaden van
»Portuga l» niot hooger zoude mögen ontvangen of wisselen dan in de vroegere
moderatie bepaald was;
(1) Een bewijs, dat geld koopwaar is , iets wat de regering niet aehijnt te le b te n willen tegrijpen, terwijl zjj
zelve toch niet voor een voldoend aantal nationale munten scheen te kunnen zorgen.
SO*