negentienden *dach van Aprili, negen en dertich, nae Paesaehen (ende was onderge-'
screuen). By den Keyser in zynen Raide, (ende 'Ondergeteeckent by den Audiencier)
Yerreycken. _ r
TJit een ond afschrift ter Secretane van Eranequeradeel.
In tijdsorde volgt thans het navolgende ( sc hw a r t z e n b e r g , I I , 745— 752):
Placaat op de coins.van alle gangbare Gouden en Zilveren Geldspecien.
Den 12 Juny 1589.
By den Keyser.
Onsen lienen ende getrouwen, de Stadhouder, President ende Luyden van onsen Eaide
in Yrieslant, saluyt ende dilectie: Hoewel wy, tot diuersehe stonden, sunderUnge int jaer
XV» een en dertich, wesende in onsen Lande van herwerts ouere, ende verstaen dat onse
ordonnantie opt stuck van der munte nyet onderhouden en was, hebben voir die weluairt,
nut ende prouffyt van onsen Ondersaten, by aduys van allen den Staten van alien onsen
voorscreuen Landen, ende eenyge notable Personaigen, hen verstaende opt stuck van der
munte die wy dairomme hebben doen conuoceren ende vergaderen, van den Generael
Meesters van der munten, van den Hooffden ende Luyden van onsen Proumciael Balde
ende Beeckeningen, van denseluen onsen Landen, nae veele communicatien dair op gehenden
mytten Bidderen van onsen Ordenen, ende de Hooffden ende Luyden van onsen Secreten
Eaide ende van onser Einantien, by groote ende rype deliberatie, genmckt seeckere ordonnantie,
Statuten, geboden ende verboden, ende die seine doen kundigen, ende sederi ver-
uerschen oner aUe onse voorscreuen Landen, ende seer scerpelick beuelen die te onderhouden
ende obserueren, ende te procederen tegens den Ouertreders van denseluen, by executie van
den penen dair toe grid*, des nochtans nyet tegenstaende is t onser kennisse gecomen, dat
sederi deur, ende namentlick doir de leste oerloge, veele gonde ende siluere penmngen
van onser munte, ende andere geenalueert synde by onser voorscreuen ordonnantie uytge-
geuen ende besteet syn geweest, ende noch uytgegeusn ende besteet worden, tot hoogeren
pryse dan ay geenalueert syn, ende datter veel gescroyt, gesneden, gewassen ende vermindert
syn in gewichte unde alloye, oick dat sommige goude ende siluere penmngen,
verboden ende verclairt voir biUoen, besteet worden in onsen voorscreuen Landen, t welck
oirsaeck is, dat de goede goude ende siluere penningen van onsen slage ende eualuatie, uyt
onse voorscreuen Landen getransporteert, ende in anderen stucken van minderen alloye
verkeert, ende dair nae in denseluen onsen Landen besteet worden, tot grooten achterdeel
ende interest van de gemeene welnairt ende van onsen Onderdanen, tegens onse hoocheyt,
auctoriteyt ende heerlicheyt, ende voorts in verachtinge van onse voorscreuen ordonnantie;
om wair toe te remedieren, tot supportie ende verlichtinge van den armen volcke, hebben
wy by maniere van tollerantie ende permissie, doen verkündigen ouer alle onse voorscreuen
Landen, den achten Mey lestleden, seeckere ordonnantie, inhoudende, tot welcken pryse
men sonde moegen ontfangen, alle goude ende siluere penningen, in denseluen gementio-
neert, tot op ten eersten dach van Julio naestcomeude, dat wy alsdan willen doen uyt-
roepen ende publiceren scerpe ordonnantie opt stuck van der voorscreuen munte: Soo
eest, wy deesen aengesien, beuelende te volgen de voorscreuen ordonnantie, ende in toeco-
menden tyden versien, dat sulcke ongeregeltheyt nyet meer en geschie oft gebuere, gehadt
andermael hier op t aduys van den'Generael Meesters van der voorscreuen munte, hebben
by rypën aduyse ende deliberatie van onse seer vriendelicke Yrouwe ende Sustere die Co-
ninginne Douuagiere van Hongeryen —-n— Einantie, neffens hair wesende, gestatueert ende
geordonneert, statueren ende ordonneren, nae uytwysen ende achteruolgende onse voir-
gaende ordonnantie, dat de goude ende siluere penningen hier onder gespecificeert, ende
geene andere, sullen voortaen loop hebben, besteet ende uytgegeuen worden in onsen voorscreuen
Lande van herwerts ouere, tot sulcken pryse ende gewichte, als hier nae ge-
declareert is.
Ende in den eersten, want die Ondersaten van onsen voorscreuen Lande, Naebueren van
den Coninck van Yranckryck, hebben ons tot diuersche reysen doen verthoonen, dat sy-
luyden nyet goetlyck en vermoechten noch en conden, onse voorscreuen ordonnantie onderhouden
ende obserueren, myts dat int voorscreuen Coninckryeke van Yranckrycke, de
gouden croonen mytter sonnen, tot hoogeren pryse bestaet waren dan zy by onse voorscreuen
ordonnantie geëvalueert waren, sunder aenschouw te willen nemen op de gerechte
weerde van den stuuers van onsen slaige, nae dewelcke alle stucken in onse voorscreuen
Landen loop hebben, by onse voorscreuen ordonnantie geëvalueert syn, dewelcke veel beter
syn in gewichte ende alloye, dan die Eransche stuuers, nae dewelcke die voorscreuen
croone in Yrancrycke geëualueert syn; wy begerende dair inné te versiene, ende onsen
voorscreuen Landen bewaren ende preserueren van den schade ende interesse, die sy hier
voortyts geleden hebben, deur die Coopluyden ende andere particulière Persoonen, die, om
huer eygen prouffyt, den armen gemeynen volcke willen persuaderen ende onderwysen
t ontfangen die voorscreuen gouden croonen, tot sulcken pryse als die in Yranckryck loop
hadden, om by dyen middele onsen voorscreuen Landen myt Eransche munte te vervullen,
ende uyt deselue te transporteren de munte van onsen slaige, hebben geordonneert dese onse
jegenwoirdige eualuatie te doen uytroepen in twee manieren, te wetene, in stuuers van onsen