penningen, een Schilling grunschen 12 grunschen, een Schilling sterling 12
sterling; zoodat de waarde der Schillingen afhing van de waarde der onder-
deelen, welke men bedoelde, dan welker onzekerheid ook de grootste duisternis
in de oude stukken te weeg brengt.
Ponden en marken, zegt w ich e r s , waren één in w a ard e, maar onderscheiden
in de betaling.
Pond zeide men bij het uitbetalen bij gewigt in Meine munt.
Mark bij getallen in grootere stukken.
W ij v o eg en h ie r n o g b ij h e t o n d e r h e t a fd ru k k e n v an Mr. h . o. f e it h o n tv a n g e n e :
In handschrift Je in quarto, in 1530 het eigendom van Baro Wineken then Damme, en
nu in het Groningsch Archief, vindt men op bl. 870—372 met de hand van Baro
Wineken geschreven: «Primi monetarii phrisii Rednacht,» enz., reeds boven bl. 287 uit
een h. s. in folio door ons medegedeeld, doch achter het toen medegedeelde is in dat
quarto Handschrift nog het volgendo te lezen:
«Item. Een ludemarck is vi olde scillingè, dat is na vnser munte ses embd. marck.
«Item. Een olde grote marck is xn olde scillingè, dat synnè xn embd. marek, Oeck
«is desse vorsc. marck oeck genoempt een fülle marck.
«Item. Een engels marck synnè n nobele.
«Item. Een wedemarck synnè veer wede.
«Item. Eick wede — xn pèninge engels. De pèninck i* groet, Is nu een stuuer,
«Dat synnè vm groet een marck. So is de wede i i marck, des geldes, huden i marck.
«Ita hnt antiqui Codices, moderni sequuntur.
«Des olden geldes is de wede marck vi olde marck, desser marcke im.
«Item. Een wede marck Eick wede — xn scillinge, dat is ses olde arn. g . vi krs
« de g. -rr- XTI lichte g., dat is de wede marck xxv arn. g.
« Item na desser munte een wede — xn embd. marck. Dat is een wede marck______
xLvm embd. marck na der vierden kest.
«Item. Een wede marck peninge, is een half? wede een marck so vorsc. is.
«Item een Ielt marck is ene vulle marck.
«Item Oeck is een marck geheten een Doemsater marck, van — vn doemsate grote,
«Des synnè twe marck een franschen schilt.
« Item achte punt grote peninge is — vp rinsc g.
«Item. Een ensa synne vijff olde witte, ende een derdendeel van enen witten, dat is
«na desser munte een dubbelt groet.
«Item xv ensa synne — xx pesinge engels.
«Item vi ensa een embd. marck, Dat synne xv ensa ofte xx peflinge engels — iii
«embd. marck.
«Item vijff fiardinge dat synne — xx ensa, Dat is na desser munte een fiardinge —
« i m dubbelde embd. groten.
«Des synne vijff fiardinger — iii einbd. marck ende twe dubbelde embd. groten.
«Item. Oeck is enerleige wede van — xn olde witte Dat is na desser munte iii
«braspefiinge synne huden m stuuer.
«Item. Daer synne oeck enerleige pesinge, genoempt een Könincks penninck, is een
«olt knistert dreuolt to rekenen.
«Item. Een cona is een verendeel van ene olden peninck.
«im cona een schillinck. Oeck is cona wal een oldt penynck, Dat is de cona ha
«desser munten, iii braspeninge, synne nu dre stuuer.
«Item vn Schillinge cona, synt een punt cona, dat is na desser munten, dat punt
«cona i i | embd. marck, en een braspenunck.
«Item. Een penninck wech gold., is een loefc göld.
«Item. Een schillinck wech gold, is x grote, de grote — vii peninge older munte.
«Item. Enerleige reil marck — x vorsc. groten.»
Ex antiquo codice.
«Item. Dat olde marck — xn olde Schillinge twe olde grote vor den schillinck —
«ses peninge vor den olden groten.»
Boven deze aanteekeningen, op bl. 870', staat in bovengemeld H. S. van het Archief:
«Ex antiquis et diuersis codicibus collecta antique monete phrisie
«Anno vcc [1500?] als x Embd. groten i arn. gl. weren,
«worde dat werdeert na weerde des geldes.»
Achter een afschrift van het gild-, water• en 8tapelregt, uit de 1 6 e eeuw, gevoegd bij
H. S. N° 202 in folio in het Groningsch Archief, wordt het navolgende aangetroflfen:
« Een schilling engels drie stoeters.
Een schilling sterling acht stoeters.
Een pont groet sterling ses golden gulden andries.
Een pont grijss sewen sterling.
Een sterling twee placken.
Een vnce een haluen vleemsche.