conclude, wy zeeckeren tyt daer nae ghesonden hebben onse Ghedeputeerde tot Coden, om
mit die van den "Westphalenaohen Creysch te handelen ende tracteeren (1), aldaer (nae
voiigaende prenne ende essay) gesloten is gheweest, te doen munten ende slaen eenen gou-
den Ghulden, ende eenen zilueremDaler van gelycken gewichte ende alloy als doen t sa-
mentlioken geaduiseert, denckende by dien middd te doen cesseren veele particulière Munten,
die ghenen regd noch orden en hidden; dan is anderssins gebuert, alsoe corts daer
nae groot ghebreok ende faulte dair inne beuonden wordt, zoe wel int voorscr. gewichte,
als in de weerde oft goetheyt van aUoye; jae dat meet is, veele particulière Heeren die
nooyt gemunt en hadden, oft gdaten hadden te munten, hebben tentant, onder t dexel
van hun gepretendeerde priuilegie van munten, hoedanioh. t. zdue weesen mochte, weder-
omme begonst te munten, in meerderen.getade, ende, mstt minder respect ende reghel dan
van te voeren, slaende eenighe van dyen njnnte nae hun goede gdiefte, zonder te hebben
gezwooren Essayeurs, Wardeyns noch Officiers, daer toe nootlick weesende, maer alleen-
licken eenen Muntmeester, die de Munte in pachte houdt, ende munte slaet nae zyn
discretie, mitz hen betdende zeecker reoht, weesende t meerderendeel van t gene dat vuyt
hun Munte compt quaet, ende verualscht in gewichte ende alloye, t welck zy nootzhaluen
moeten doen, soe zy noch mynen noch middelen hebben om cendreen oft staffe te ghe-
cryghen, dan mitz desdue koopende van. de Nabueren; jae conuerteren ende veränderen die
goede munte van de voorscr. Princen, die zy versmdten, munten ende ernannten nae hun
goede ghdiefte, zonderlinge die onse, soe wd van den slage van de Landen, van herwertsouere
(2) van de yoorschreven Dalers ende andere, in souffisante [verkeerde.lezing van het
Charterboek, lees: cmdere Munten vervult zyn ( S ) , e n d e .die onse dders
vervuert, waer duere alle zaecken verdieren, ende onse Ondersaeten verarmt worden: Mitz
welcken wy den Keyset .ende Staten des voorschr. Heylighen Rycx, lestmael tot Spiers
vergadert zynde, hebben doen voorhouden ende vercleeren, dat om zulcke ongeregeltheden
ende abuysen van diuersche Personen, hen onderwindende mit munte te slaen, wy deesen
(1) Nederland mnakte, alveren. de land, die'het Ä MteeHand, eoi in menfaaien,
J J en meer loegemaakt werd. een deel nit van den W e l c h e n beit...
daarover, naar aanleiding van de mededeelingen van den Heer r. c. a. auro, m de m ^ e n t o Itoren J»
xunam, gehandeld in onte Munten der Seeran m Steden van Gelderlmd (Haarlem M 3 ); tie vooral hi. 29
en .volgendo. : •' 8 : . . ..
• (2) Hier schijnen voomamelijk de Filips- en Bourgondlsche Daalders ^
(8) Ongetwijfeld worden ihans ljedoeld, onder hen die nooxt gemunt hadden, Hendrik \
Vtoen, S Z ™ Brederode, Abdia van Thom, de Heer van Gronafeld, ent.; verta onta
nhgetat^ hadden te mnnten, Willem, Hear van Batenhnrg en Stein, Wfflem .Grant van deri t e g
berg enz. enz. De mnnten van den Heer van Vianen hopen wij mede te deelen op onze ter perse gaande platen
van Holland en Zeeland; zullende wij na de mnnten der Graven die der Heeren in afbeeldmgen geven.
voet ende maniere van doene niet langer en' mochten continueren, zonder te ouergroote
schade, naedeel ende preiudicie van ons ende onse Onderzaten: welcke ongeregeltheyt oick
van gelycken is in de Munte van veele andere Coninckrycken ende Landen, waer van onse
Onderzaeten die oprechte weerde nyet en weeten, ende deur hun faciliteyt dezelue ont-
fanghen tot hoogheren pryse dan die weerdich i s , hoewel die dickwils van minder alloy,
oick geschroyt oft te lichte is.
Waeromme soe eest, dat al t zelfde ouergemerckt, ende daer op ghehadt t aduys van
onse zeer lieuen ende getrouwen die Hooffden, Presidenten ende Luyden van onse Kaden
van State, Secreten önde Pinancien, hebbende aluoeren hier op gehoort die Generaeis van
ohser voorscr» Munten van herwertsouere, wy om .dese ende andere redenen, ons daer toe
beweghende , hebben by deliberatie van onsen zeer lieuen ende zeer beminden Neeue, Kid-
der van önser Orden, Stadthouder, Gouuerneur ende Capiteyn Generaei in onse voorsz.
Landen van herwertsouere, den Hertoge van Alue, Marquis van Coria &c. gemaect ende
gestatueert, maecken ende statueren voor eewich edict (!) ende gebot, die ordinancien
ende verboden hier näe volgende:
In den eersten, willen ende ordineren wy, dat voortaen egheene andere ziluere munte,
grote ofte cleyne» en sal worden ontfangen, vuytgegeuen, oft in onse voorschr. Landen
van herwertsouere loop hebben, dan de ghene die van onsen slage is, dewelcke wy willen
alleenlicken toegelaten ende gepermitteert te worden; Yerbiedende allen ende enen yeghe-
lycken, van wat natie, state, qualiteyt oft condicie die zyn, in dezelue onse Landen van
kerwertsouere te presenteren, geuen, vuytgeuen oft ontfangen eenige ziluere munte, hoeda-
nich die zy, ten zy (soe voorsz. is) de gene van onsen vootsz. slage, op pöne van confis-
catie van de voorscr. stucken oft penningen, ende daer en bouen te vallen in de boete voer
de eerste reyse van 10 gouden Car. guld. voer elcke stuck, zoe wel tegens den ghenen die
dezelue vuytghegheuen oft ghepresenteert, als tegens den genen- diese ontfangen sal hebben,
ende voer die 2® reyse van t dubbei, ende voer die »5® reyse, bouen die voorsz. boeten
ende amenden, vuyt onse voorsz. Landen eewelick gebannen te worden; die voorschr. boe*
ten ende amenden te bekeren, eiiz. enz. Voigt: die confiscatien ende penen voorscr.
promptelycken ende sommierlycken le wysen ende jugieren, zonder eenige dissimulatie,
conniuentie ofte oochluyckinge, op peene van t selfde op hen [de iegters] te verhaelen,
ende arbitralycken gestraft te worden; zunderlinge, indien eenighe van den voorscr. Kech-
ters, Schepenen, Wethouders oft andere, weygeringe oft zwaricheyt maeckten, die voorscr.
confiscatien, boeten ende amenden tegens den Ouertreders te wysen ende adiugieren, de
voorscr. penen, boeten ende amenden zelfs te betaelen in heuren eyghen naem, die welcke
d Officier ghehouden zal wesen te veruolgen voir den Superieur oft Ouerrechter, ons
3 4 *