omme weil toe te vetsißue. tot voidaringo, nutheyt enda proffyt van der gemßyne wetaairt
vaI1 voorscrenen Landen ende Ondersaten, wy geoidonneeit ende gestatneeri hebben,
prdonneren ende statueien by desen, dat men van uv voortaen slaen ende mimten sal, m
onset voorscrenen munten van berwerts euer, een stuck eilueis, t welßk bnuden sal senen
penningen, tbien gteynen fyn eilnets int matok, ende van vieitich van de voorsereueu
stucken in de taille (1), ende sal elck stuck alsoo gemunt synde, loop hebben ouet allen onsen
Landen mytten anderen gouden ende silueren penningen van onsen slage, by onse ordon-
nantie genalueert, voir stuners van onsen elage, oft die by tyden van wylen den Gonmck
Philippus, onsen Heere ende Vaider, (die Godt genadioh zy) gemunt eyn geweest (2); ende
OP dat de Coopluyden ende andere, ouerhrengende de materialen in onser munte, te meer
oeneycht syn aldair te comene, soo hebben wy den particnliere Meesters van onser munten
oeordonneert, ende' ordonneren te betaelen van die siluer, houdende seuen penningen thten
ereynen, twee en viertich seeUingen groote elck marck fyn; ende daer en bouen hebben
L geconsenteert ende eonsenteren alle Coopluyden ende anderen, van wat state oft oon-
ditie zy syn, te moegen vueren ende transponieren de fine cendpe, comende van Duyts-
landt, nyt onsen Lande ende Heerlicheyde van herwerts ouer, darr hen goetdnncken sal,
myts betalende onsen tolreeht, oP eonditie nochtans, ende anderssms nyet, dat die geene,
die sulcke transport uyt onsen Lande sullen willen doen, gehenden ende verbunden sullen
wesen, te laeten ende leneren t vierendeel van den voorscrenen. cendreen m onser mnnte,
ende ddr aff doen blycken, ds sy des versucht sullen wordden, op te pene, die de contrario
dede, te verheeren ende Verliesen de voorscrenen cendree, oft die rechte weerde van dyer,
by dsoo deselue alreede vervuert ende getransporteert weite, ende men des genoechsam^
licken sal moegen deen blycken; Ontbieden v dairomme ende bevelen, dat ghy unseren-
woirdige ordonnantie ende statuyt, ten eynde dat ddr aff nyemaut ,guorantie en pretendere,
doen kündigen ende uytroepen binnen der stadt Pranicker, ter plaetsen d - r - m e n g e w o o n ^
lick es pnblicatie te doene, ende van onsen wegen scerpdick benelen dm te onderhouden
ende obserueren, procederende tegens den Ouertreders by ezecntie van *
screuen, sunder faueur, simulatie oft verdrach, des te doene, myt dat dair aen deeft,
. , , . _ , v Ä mmtmg C 168.5 verordepd wetd (zie zo afieledä m s »
® D“ ™ ™ 18511. PL XXV. No 12, en in onze Munten der
Munten der Hertogdommen Brabaud^ en Li' f ur9^ X- T N’0 6)‘ tadd^n fcet tovegstaande gehalte van 7
Gravm HtTtogm mn O'ldtrlanä (Haarta 1862), ^ ^ ^ ^ dat
pepp. 10 grem ä f e | ta™ül « « m tet mg M » Tan geU op te vttea?
J Z pmgkear te z f r geweeet; de oaäere w e s waieehijalijk tagzameäsad verdwes.
g'euen* wy v volcomen macht , auctoriteyt ende sunderlinge beüelf by desen ; ontbieden voorts
allen onsen Beekteren, Justicieren, Offizieren ende1 Ondersaten, dat zy v dit doende,
eernstelick verstaen ende' öbedieren;, want ons- alsoo gelieft. Gegeuen in onsen stadt Leeü-
wairden-, ondter onse seereet segel in1 plaeate hier ondter op gedruckt, dten xxriJ®11 dach
Augusti, Anno xv© xxxvr. (Onder stbnt gescreven) Ter' rölatie van zyne Mayesteyts
Stadhouder, President ende1 Haiden in Yrieslandt.
TJitf een oud afschriffc' ter Secretarie van !Franequeradeel.
Terwijl de oorlog, die: pest der- geldmiddelen , steeds bleef Voortwoeden, en
k e t gereede geld daardoor in de Wederlanden hoe langer zoo schaarscher werd,
steeg de prij,s der gouden en zilveren munten tegen ys Keizers strengste plakaten
in.N Hij was daarom genoodzaakt, daar men m die dagen, toen gezonde be-
gjdppen van Staatshuishoudkunde nog geene voorstanders vonden en men meende
alles bij, de wet te kunnen; regelen „ al wederom zijjne toevlugt te moeten nemen
tot hefc vaststellen vain eene nieuwe wet op den koers der munispecien.
Zij is van deni 19 April 15^ 9 , te vinden in sg hw a r tz e n b e rg ’s Groot
Fkccaatboeh, D. I I , bk —74£,- en luidt* aldu&:
By den Kcyser.
Onsen lieuen ende getrouwen, die Stadhouder, President ende Euyden van onsen Baide
in Yriesländt , saluyt- ende dilectde-;: Alsoo t onser kennisse gecomen is:, dat? zindert- die
laetste oerloge veele Coopluyden, soo wel onse Onderdanen als Uytlandigen, hanterende ende
frequenterende onse Landent van herwerts ouer, hen veruoxdert hebben, ende dagelicx vfer-
uorderen, om huer eygen prouffyt, te geuene, besteden ende ontfangen de gouden penningen
v-an; onsen’ slaige,- ende die geene van onsen. Nabueren ^ tot veele hoogeren pryse
dan die geeualueert syn, ende voorts hebben gevult, ende vullen onsen voirscreuem Landen
van herwerts ouere myt goude ende siluere penningen, van: menigerhande sorte, van-di-
uersche alloyen, nyet geslagen op seeckeren ende vasten» voet, noch byonser ordonnantie fl)
geeualueert, tot grooter scaide- ende interesse van. den Gemeynte», van onsen Demeynen,
ende van den1 Prelaten, Edelen1, Bürgeren ende andere Ondersaten van onsen voorscrenen
Lande; wy begerende dair inne te versiene, hebben doen houden menige’ dachuairden ende
vergaderingen, om ordene ende regule te steilem opt stuck van der voorscrenen mutttte,
(lyTfe wetön di& van hefjaar 1531;-zie'böven bl' 1Ö4—20)5.