trie) / '|íi¡i
i Í ' ‘
,ri
i •!
M i •
■ r i ï I
:f ‘ fte
* te.ff f Í ; ->
tefe: ife i
i f e
.-■)■ ■ ' ■
"K
i fi
1
heeft meer dan twee en een halve eeuw het egdisme pan
den overheerscher gediend. Daarna eerst begon men zich van
eene „koloniale moreele krankheid” bewust te worden. Edeler
beginselen vonden ingang en nu eindelijk verbeugen wij ons
in een actie, die volkscultuur voor oogen houdt.
Heeft Nederland in eigen ontwikkeling gelijken tred gehouden
met de beschaafde natien, het zedelijk gevoel dat zich
ten opzichte zijner overzeesche gewesten nu gaat uiten, kan
ons land in de schatting van andere volkeren slechts verheffen,
en groot en mächtig doen blijken.
Dit werkje moest beperkt blijven tot hoofdmotieven, en
vergeten mögen onze lezers niet, dat, sinds ook in Indie de
wetenschap aan het woord is, cultuur-handboeken steeds
moeilijker te formuleeren zijn. Schier elken dag brengt feiten
aan het licht, die een zaak anders en beter verklären, ons
met de levensleer der cultuurgewassen beter bekend maken.
Wetenschap en ervaring blijven, als de geschiedenis, een
continuum; w a t op cultuur-gebied heden aanspraak zou
maken op volledigheid, kan morgen reeds verouderd zijn.
Maar wa t geschied is, handhaaft zijn waarde, geeft leering
en leiding, bezien in het licht van zijn tijd.
Ten slotte nog de opmerking, dat zonder de loyale medewerking
van Dr. M. G e b s h o f f , die zijn scherp oog over het
handschrift liet gaan, waarvoor ik hem hier dank breng,
d it werkje niet geworden ware w a t het nu zal zijn, trots de
gebreken — welke de goedwillende lezer, die ze opmerkt, ook
wel zal verbeteren.
Baarn, Mei 1907. VAN GORKOM.
INHOUD.
Inleidino. Eerste vestiging in Indie. — Ontstaan. werking
en ondergang 0. I. Ci®. - Overgangsperioden. Oul-
tuurstelsel. Geleidelijke ontwikkeling van milder
beginselen. - Van commercieele tot sociale politiek 1
Agbabischb AANGELEGENHEDEN. Aard Van het grondbezit.
— Onderscheiding in hoofdgroepen. — Agrarische
wet. — Uitgestrektheid der houwgronden, van de in
erfpacht uitgegeven perceelen, de particulière landerijen.
— Verhouding van bevolking tot gronden. —
Volks verhuizingen........................................ 7
Irbigatie. Bronnen voor bevloeiing. — Hoeveelheid benoodigd
water. — Moerassen, uiterwaarden enz. —
Bestemming en werking van het irrigatie-water. —
Voorzichtigheid bij 't ontwerpen van irrigatie-werken
een e is c h ................................................................................ 14
Inlandsche huishouding. Levenseischen. - Invloed van
Europeesche nederzettingen en ondernemingen. —
Vredige sociale revolutie................................................... 22
R u s t . Beschrijving. — Geographische verspreiding. — Gebruik,
voedingswaarde. — De cultuur der rijst. —
Bereiding der velden, kweekbedden, zaaien, aren-
uitleggen, planten, onderhouden, oogsten. — Ziekten
en plagen. — Bemesting. — Hygiène. — Yischteelt
op sawah’s. — Bevordering van rationeele cultuur.
— Tweede gewassen. — Bezwaren tegen het zaaien.
~ Keuze van grond voor kweekbedden. — WenpiHUtP'
lU ms