■3 rii 51';
I I
ri .ii riivi '■ ri'
De sta artpeper, die voornamelijk n aa r Singapore wordt
verscheept, is m e e st afk om stig van Java, en w o rd t daa r
door de inlanders — soms ook door Europeanen — op h u n n e
erven of in kleine tu in tje s gekweekt.
De Piper Cubeba, evenals de P. n ig rum een klimmende
heester, is op Java, Zuid-Borneo en S um a tra inheemsch.
In de europeesche huishouding w o rd t de sta a rtp e p e r n u n ie t
g eb ru ik t; h e t is een geneesmiddel, eene drogerij. Als specerij,
dus in de keuken, is zij oudtijds ook gebezigd.
Vroeger werd de cubebe of sta a rtp ep e r („piper cauda-
tum ”) in de apotheek zeer veel gebruikt, in die gevallen,
w a a r copaiva-balsem en sandel-olie w o rd t voorgeschreven,
doch d it gebruik is n u gering.
De hooge prijzen, die een tie n ta l ja re n geleden voor
cubebe te behalen waren, zijn een gevolg hie rv an geweest,
d at men in Amerika deze drogerij veel gebruikte in asthma -
sig a re tten en eenige andere „spécialités” . In 1889 bedong
daardoor eerste q u alite it 300 à 400 cents. Spoedig tra d
prijsv e rm in dering in, welke in 1890 h a a r u ite rs te bereikte
m e t 12 à 14 cen ts! In 1900 bedroeg de uitv o e r 534 balen,
prijs 2 8 - 3 2 cents. De grootste aanvoer w as 1840 balen in
1892. In 1902 had de handel zoo weinig beteekenis, d a t
over dat ja a r zelfs geen cijfers worden genoemd.
De cuhebe heeft eene geheei andere scheikundige sam en ste
llin g dan de gewone peper, en bevat veel m e er vluchtige
olie, nl. 1 0 - 1 8 Piperine is n ie t aanwezig, wel eene
krista llijue stikstofvrije sto f cubebine (Cjo J îio Oa)-
zwavelzuur overgoten, w o rd t deze cubebine purperviolet.
Dit is eene reactie, die geb ru ik t w o rd t om echte van valsche
cubebe’s te onderscheiden: w rijft men een korrel fljn m e t
een druppel zwavelzuur, dan moet de p u rp e rk leu r der
cubebine-reactie duidelijk optreden, ande rs deugt de drogerij
niet.
De cubebe w ordt onderscheiden in gekweekte en „wilde.”
Deze, door de Ja v an e n dandang boeroeng (Piper Lowong)
genoemd, heeft korrels die min of me er langwerpig zijn,
sp its toeloopend, kleiner en k o rte r van s ta a rt dan die van
de gewone soort. Bovendien is de wilde cubebe n ie t aromatisch.
Voorts k e n t men z.g. karbouwenpeper (P. mollissi-
mum), die zich door k le iner korrel, m a a r dikke r steel,
k enm e rk t. Nog eene vervalsching van peper en sta artp ep er
zijn de v ru ch tje s van Muldera baccata, ook een wilde peper-
soort. Ook de z.g. citroenpeper (van T e tra n th e ra c itra ta
afkomstig) w o rd t onder de cubebe gemengd.
Eene andere peperplant, Piper of Chavica Betle, die
men in Indiö algemeen verspreid a a n tre ft op erven of in
tu in tje s , lev e rt h e t voor den inlander schier onmisbaar
sirih- of hetelhlad, d a t m e t gambir en kalk samen gekauwd
wordt. Van Chavica Sirihoa w o rd t op soortgelijke wijze, in
h e t oosten v an den archipel, n ie t h e t blad doch de v ru c h ta
a r gebruikt.
Lange peper (lada pantjang) w o rd t gewonnen van Piper
longum (Chavica Roxburghii) en van P. officinarum. E e rs t
genoemde is een op Malabar, Ceylon en in Oost-Bengalen,
de tw e ed e een op Java, Sumatra , Celebes en Timor voorkomende
heester. De lange peper, die in eigenschappen
vrijwel overeenkomt m e t de zwarte, verschijnt n ie t in
ko lrels m a a r in kolven. Voor den handel is deze soort
van weinig beteekenis. Van deze p la n t is de n aam peper
afk om stig , afgeleid u it h e t s a n sk rie t pippali.
De in alle tropische landen, ook in Indiö, zoo algemeen
verspreide zg. Spaansche peper is van gansch andere n a tu u r
dan de hiervoren hesproken producten, al deelt zij daa rmede
den brandenden smaak. H e t is de v ru ch t v an een e en ja
rige, to t de familie der Solanaceeön behoorende plant, nl.
Capsicum annuum , die, oorspronkelijk in tropisch Amerika
(NieuW'Spanje = Mexico), van daar n a a r schier alle tro pische
landen is overgehracht, en zelfs in de gematigde