-i / ' l i l i I
'•I
ï■A.
„heffen van het werk, zelven de monsters te nemen en voort-
„aan door daartoe aan te wijzen onpartijdige personen, met
„krachtige werktuigen een groot monster te doen trekken
„uit aile deelen der balen kina, dat monster in gemakkelijk
„te zuiveren molens to t poeder te vermalen en in afgepaste
„hoeveelheden, b.v. 150 gratn, voor de analyse te ver-
strekken.”
Het nut van zulke monsters werd tweeledig genoemd. In
de eerste plaats zouden zij zoo ju is t mogelijk de geheele
partij vertegenwoordigen; in de tweede plaats, zouden aile
analytic! het gehalte uit volkomen identieke monsters bepalen.
Den koopers, die dit mochten verkiezen, zou het niettemin
geoorloofd blijven zelven monsters te nemen. De hulpmiddelen,
welke voor deze regeling noodig waren : monsterstekers, molens
te r vermaling en vermenging van de monsters, inrichtingen
te r gelijkmatige verdeeling van de gemalen en gemengde partijen,
in stevige, uniforme, behoorlijk te sluiten en te nummeren
zakjes, waarvan voor de contrôle te reserveeren in
daarvoor bestemde kastjes, waren gekozen na jarenlange
proefnemingen van denzelfden persoon, die het kina-établissement
ontworpen had. Na omstreeks 2^1^ ja a r te hebben g ewerkt,
verrasten vier importeurs medebelanghebbenden met een
circulaire waarin verklaard werd „dat de proefneming met
„het verstrekken van monsters kinabast in gemalen staat,
„aan heeren koopers in de kina-veilingen niet in aile opzich-
„ten had voldaan; dat zij dientengevolge te rade waren ge-
„gaan die proefnemingen te staken met de veiling van 19 Juli
„ ’94 en heeren koopers uitnoodigden zich, te beginnen met
„de Augustus-veiling, de monsters te verschaffen op dezelfde
„wijze als geschiedde vóór den aanvang der proefneming.”
Zonderling mocht zulk optreden schijnen, omdat het den
koopers immers geoorloofd was gebleven, zelven monsters te
nemen. Zij, die ontevreden waren, konden dus de methode
volgen welke zij voor zich de beste dachten en hadden hiervoor
niet de opwekking van anderen noodig. Maar verrassend was
deze, omdat er nooit klachten waren vernomen over abuizen,
dat men integendeel slechts le roemen had over den ijver
en de onpartijdigheid van den pakhuismeester Willinga, die
zijn sla f met dezelfde eigenschappen wist te bezielen. „Zij
„allen staan zoo hoog, dat een loftuiting absoluut overbodig
„is” ; aldus luidde de openlijke verklaring, zelfs van een der
onderteekenaren van de circulaire. (Zie Ind. Mere, van 21
Juli ’94.)
De „Vereeniging to t bevordering der belangen van de kinacultuur”
riep nu belanghebbenden to t eene vergadering op.
Degelijke argumenten tegen de nieuwe regeling bleef men
schuldig Het bleek alras, dat de grieven van persoonlijken
aard waren en dat men het bestuur van het kina-établisse-
raent een te autoritair optreden verweet. In ’93 was het
kina-établissement eene naamlooze vennootschap geworden,
met de heeren van Heekeren en Briegleb als directeuren.
„De grootste kooper — zoo heette het nu — „behandelt dus
„onze producten ! Is het rationeel, d at wij onze producten bij
„den grootsten kooper opschuren? Zal hij altoos de belange-
„loosheid zoover kunnen doorvoeren, dat daaruit geen direct
„nadeel voor ons voortvloeit? Is het zaak hierin te beriisten,
„of is het noodig maatregelen te nemen ten einde eventueele
„kwade praktijken te voorkomen?”
Dat het kina-établissement zich rechtspersoonlijkheid verzekerde,
was zeker niet te verwonderen, integendeel wel een
eisch, dien de Importeurs van den aanvang a f hadden kunnen
stellen tot waarborg van de producten die zij er aan toever-
trouwden. Te klagen had men nog niet gehad; integendeel
had het établissement sinds ’86 menigen planter en importeur
goede diensten bewezen door aanwijzing van gebreken in de
verpakking, sorteering en z ., zoowel als door een strenge
contrôleering van de scheepsvrachten. Het baatte niet, dat
dertien flrma’s, w. o. in de eerste plaats de Ned. Handel-Maatschappij,
bij eene circulaire van Januari ’95 (zie Ind. Merc.
van 17 Januari ’95) protesteerden tegen verdachtmakingen
9