l - t
' f
i Ute
¡H' M-Lj
I
l ! ’
Ill I
i'Ci
digde stekken tvorden kosteloos door den ondernemer geleverd,
op de door het bestuur aan te wijzen plaatsen”, deze bedoe-
ling had „dat die bemoeienis van den ondernemer alleen
verplicht was, indien hij voor zijn aanplant andere stekken
mocht verlangen dan die afkomstig van eigen aanplant. Zoo
echter van dezen de stekken verkregen moesten worden, had
de bevolking er zelve voor te zorgen.”
Het is mij altijd voorgekomen, dat men de waarde, ja de
m-gentie van de zorg voor en de selectie van bibit, immer
te weimg begrepen heeft en dat men met de voornoemde
geprovoceerde interpretatie het paard van Troje binnenhaalde!
Nog een dozijn ja ren ging het goed, d. w. z. had men niet
te klagen of zich te verontrusten over een dreigende ziekte.
ioen deze zich ernstig begon te openbaren en onweerstaan-
baar voortschreed, werden wetenschappelijke navorschingen
noch ^ proefnemingen gespaard, doch is to t heden als eenig
redmiddel m toepassing gebleken; zorg voor bibit, keuze van
bibit, import, en kweek van bibit u it en in onbesmette
streken. Het is bevestigd, dat men die zorgen op zich nemen
kan, maar nu zijn ze ongemeen kostbaar en drukken ze
bedenkehjk den kostprijs der suiker. Had men die zorgen
aanvaar , toen ze reeds in 1838 werden voorgeschreven
waarschijnlijk had men nu sinds jaren niet voor zulk een
geweldigen vijand gestaan. Thans blijft men zoeken naar een
krachtig riet, dat weerstandsvermogen toont.
De geest der siiikerwet van 1870 werd reeds in herinne-
rmg gebracht. Met de aanwijzing der nadere contractsbepa-
iingen kunnen wij nu sluiten.
Nieuwe invoering van suikercultuur op hoog gezag heeft
met meer plaats. W a a r ze bestaat eindigt de beschikkino-
over gronden, door de inlandsche bevolking voor eigen gebruik
ontgonnen, met den aanplant van 1890. Na den aanplant
van 1878 wordt, behoudens de rechten bij het in
werking treden van de wet verkregen, die beschikking ja a r lijks,
trapsgewijze, verminderd. Geen onderneming op hoog
gezag wordt voortgezet waar de druk voor de bevolking, in
verband met de voorschriften der wet beschouwd, overschrijdt
wat het finantieel belang van den S taa t in billijkheid vorderen
mag. Ingetrokken werden op dien grond de contracten Tedja
en Ketabang, te zamen 260 bouws en 17 andere ondernemingen,
te zamen met 638 bouws gekort. Uit Nederland
was de intrekking aangewezen van 4 ondernemingen te
zamen met 1250 bouws. Gelijktijdig mocht over niet meer
dan Vs fief velden van elke betrokken dessa worden beschikt,
tenzij de bevolking zelve een afwijking van dit voorschrift
mocht verlangen. De bevolking moet behoorlijk worden
schadeloos gesteld voor de afgifte van hare gronden en voor
haren arbeid behoorlijk worden .betaald. De tusschenkomsl
van het bestuur te r beplanting van de gronden, houdt, in
overleg met den fabrikant, zoo spoedig mogelijk op. De
middelen te r verwerking van het riet, dienden evenredig te
zijn aan de uitgestrektheid van den aanplant. 'Voor het
drijven der molens of andere toestellen mocht niet worden
beschikt over het voor den eigen landbouw der bevolking
benoodigd water.
Tot het verkrijgen van arbeiders en verdere hulpmiddelen,
zoo voor het snijden en vervoeren van het riet, voor werkzaamheden
in en bij de fabriek, voor den afvoer der suiker,
als anderszins, mocht de tusschenkomst van het bestuur aan
de ondernemers niet verleend worden buiten volstrekte, telkens
te bewijzen onmisbaarheid. Aan den lande diende een billijke
cijns te worden verzekerd, zoowel over het product van den
vrijen, als over d at van den verplichten aanplant.
Elke overeenkomst moest, zoowel als elke wijziging, terstond
na de sluiting openbaar gemaakt worden in het officieel
nieuwsblad.
Bij een besluit van 26 December 1871 werden daarop
vastgesteld: Een ontwerp contract als model voor de overeenkomstig
de nieuwe wet te sluiten overeenkomsten en voorschriften
tot regeling en uitvoering van de wet en de daaruit
. -I
• 'r
' ''V;
♦