'' ■:
■‘i '
Nederland in zoo ruime m a te gewonnen, d a t de praline-
makers zieh daarvan ru im voorzien kunnen.
De van oudsher bekende chocolade in koeken of ta b le tte n ,
van onderscheiden grootte, is n ie t anders dan cacao, die,
na roosting en zuivering van de schillen, onder toevoeging
al of n ie t van su ik e r en a roma ta, in vormen werd gesmolten.
Van die bijmengsels en van de oorspronkelijke hoedanigheid
der cacao, zijn de in den handel voorkomende m e rk en van
chocolade afhankelijk.
H et gebruik van tablet-chocolaad voor h e t bereiden van
een dran k maakte in tu ssch en van lieverlede meer e nm e e r
pla ats voor d a t van poeder-chocolade (cacao-poeder). N a tu u rlijke
cacao — de boon, al of n ie t geroost — la a t zieh echter
n ie t to t fijn poeder verwerken. Aan een landgenoot, 0. J.
van Houten, danken wij de vinding van h e t heden over de
geheele wereld bekend en hoog gewaardeerd cacao-poeder.
De geschiedenis hiervan moge, als die van eene der belang-
rijk ste en bloeiendste Nederlandsche tak k en van nijverheid
en handel, hier in h e rin n e rin g worden gebracht.
Bensdorp, Blooker, Driessen, Droste, Helmond, Van H outen,
De Jong, Rademaker, Veen, - w a a r is h e t einde als wij,
in alphabetische rangorde, onze groote fabrikanten van
poeder-chocolade wilden n oem en? — zijn zoovele getuigen
van oud-vaderlandsche ondernemingsgeest, en zullen, zoolang
cacao gedronken wordt, door h u n n e uitstek en d e fabrikaten,
ons waarborgen d a t N eerland’s naam in d it opzicht n iet
kan vergeten worden. Maar edn n aam blijft hie r in de
hoogste eere, h e t is die van den in Maart 1801 geboren
en in Mei 1887 gestorven C. J. van Houten, den s tich te r
der beroemde firma te Weesp, den u itv in d e r van de nu
al sinds ja ren in de geheele wereld bekende cacao, waarvan
Nederland wel h e t monopolie n ie t m e er heeft, doch ongetwijfeld
de eer van grootste en beste producent behoudt,
ook omdat er onvermoeid n a a r verbeteringen w o rd t gestreefd.
Kon men h e t er al lang over eens zijn, d a t de chocolade
een der k ra ch tig ste voedingsmiddelen was, die h e t p lantenrijk
oplevert, wegens h e t aanzienlijk vetgehalte werd toch een
zelfs met m a te voortgezet gebruik, voor zwakke magen
a lth an s, bezwaarlijk geacht. Men tra c h tte d it bezwaar te
ondervangen door de grondstoffen der chocolaad m e t zetmeel
te vermengen. Wel verkleinde men hierdoor n u n aa r v e rhouding
h e t vetgehalte, m a ar daarmede tev en s de verhouding
van de overige n u ttig e bestanddeelen der cacao, en zoowel
aan de opwekkende en tev en s voedende k ra c h t als aan het
, aangena am aroma werd dus afbreuk gedaan. Voorts won men
door zulke bijmenging e e rs t n a lang koken een genietbaren
d ran k en werd door h e t correctief, in handen van n ie t con-
scientieuse mongers, de deur voor misbruiken wijd geopend.
Het was C. J. van Houten, die er m e t ijver n a a r streefde
het v ra ag stu k van o n tv e ttin g op te lessen en n a lang
zoeken gelukte h e t hem de cacaoboonen n ie t alleen van
h e t overtollige v e t te bevrijden, maar de overblijvende massa
ook in zulk een vorm te brengen, dat de cacao haa r voedende
k ra ch t ten voile behield en op eenvoudige wijze to t een
aangenaam smakenden dran k kon worden bereid. Hij
noemde zijn product, voor welks u itv in d in g hem in April
1828 voor den tijd van tien ja re n octrooi werd verleend,
aanvankelijk: Ghocolade-poeder, een naam, die spoedig plaats
maakte voor dien van Van Houten’s Cacao — om daardoor
beter te kennen te geven, d a t h e t fabrikaa t alleen de zuivere
grondstoffen van de cacao-boonen bevat, dus n ie t m e t zetmeel,
of welke andere vreemde bestanddeelen ook, vermengd is.
Deze cacao nu, al spoedig ook een product van de bekende
flrma J. en C. Blooker, welke ai in 't begin van deze eeuw
(1824) te Amste rd am een chocoladefabriek opende, werd
reeds dadelijk zoo volkomen bereid, dat men a a n ’t product
zelf sedert n ie t noemenswaardig te verbeteren had. Door
de reusachtige vorderingen der techniek werd h e t oorspron