verloren sympa thie voor zich en de zijnen te winnen, en
een voordeelig tra k ta a t van vriendschap tu ss ch en den
Ceylonschen lan d v o rst en den P rin s van Oranje te sluiten.
In 1612 bracht M a r c e l l u s d e B o s h o u w e e n am en s de
O.-I. C. een verdrag to t stand, waarbij de v o rst van Gandy
n ie t alleen aan de Nederlanders h e t rech t toekende overal
op Ceylon handel in kaneel te drijven, m a a r hij zich tevens
verbond to t eene jaarlijksche levering van bepaalde hoeveelheden
kaneel tegen v astgestelde prijzen. Een en ander kreeg
zijn beslag echte r n ie t zonder teg en k an tin g der Portugeezen.
E e rst in 1645 sloten p artijen een handelsovereenkomst, die
echter, door den zes ja re n la te r uitbrekenden oorlog, van
korten d u u r was. H e t ja a r 1658 vestigde voor goed het
gezag der O.-I. 0. op Ceylon. Tevens werden op de k u s t
van Malabar de Portugeezen verdrongen, zoodat de 0*®
nu een uitgebreid monopolie-stelsel kon gaan handhaven.
In 1691 werden te Amste rdam 375 000 ffi kaneel verkocht,
to t 56 stu iv e rs h e t pond. De aanvoeren nam en nog g estadig
toe, zoodat b. v. in 1734 geveild werden 5 000 00 ffi, tegen
180 stu iv e rs h e t pond. De C*® had eenvoudig te bepalen
hoeveel product zij verlangde, en kon dus, rekening houdend
m e t de behoefte, ook den prijs willekeurig regelen.
W a ren reeds in 1707 door den g o uverneur S im o n s de cul-
tu u r en de handel to t een u its lu ite n d re c h t der Ci® v e rklaard,
en zware boeten op overtredingen gesteld, in 1785
lie t de gouverneur P a l o k , bevreesd voor de instandhouding
der oorspronkelijke kaneelbosschen, ook geregelde tu in en
aanleggen. De heeren hewindhebbers, zijne vrees n ie t
deelende, w a ren m e t dezen ma atrege l weinig ingenomen.
F a l c k ’s opvolger, v a n d e G e a a f p , breidde de c u ltu u r n ie ttem
in uit, p la atste ze onder h e t toezicht van vier Europeesche
am btena ren, en hield voorts s tren g de b and aan
h e t monopolie, en ook ’t verbod diensvolgens om zaden en
planten u it te voeren. Van den aanvang a f waren aanleg
en onderhoud der tu in e n opgedragen aan de Chalia’s, eene
volksklasse, die van ouds m e t de inzameling en behandeling
van kaneel vertro uw d was. Toen vele ja re n la te r
(1861) VÄN S p a l l een onderzoek naa r de kane elcultuur op
Ceylon instelde, vond hij op ru im tw ee kilometers van
Colombo nog sporen van P a l c k ’s aanplanting.
In de ja re n 1753/87 liepen de verkoopsprijzen te A m ste rdam,
over eene gemiddelde hoeveelheid van 400000 S' ’s ja a rs ,
van 100—120 stuivers. H e t monopolie was voor de Nederlanders
dus nog zeer voordeelig, en m a ak te Ceylon to t een be-
nijdenswaardig bezit. Toen dan ook de Engelschen in 1796
me e ste r van h e t eiiand werden, handhaafden zij n ie t alleen
h e t kaneel-monopolie, m a a r breidden zij de c u ltu u r nog uit.
Onder Europeesch toezicht werden plantsoenen aangelegd
en onderhouden door de Chalia’s, die eene vaste betaling,
afhankelijk van h e t geleverd product, ontvingen.
In 1802 moest de Engelsche O.-I. Compagnie h e t beheer
der kolonie Ceylon aan den S taa t overdragen, en verbond
deze zich to t eene jaarlijksche levering aan genoemde Ci®
van 450 000 ffi kaneel, tegen eene vergoeding van f 120.000
bu iten de w in ste n boven 5 7o, welke op den verkoop zouden
behaald worden. De C‘® behield dus h e t re c h t van uitvoer
en van verkoop. De g o uvernementsambtenaren zorgden
in tu s sch en slecht voor de a an plantingen en voor de bereiding.
Bedroeg de oogst gedurende de ja re n 1802/21 ge-
mrddeld nog 450 000 ffi ’s ja a r s , in h e t tijdvak 1822/31
bereikte zij dooreen slechts 322 000 ffi, en zulks te n spijt
van de maatregelen, welke de gouverneur B a r n e s in 1828
nam to t opbeuring van h e t kaneelbedrijf. In 1830 begon
men m e t halfjaarlijksche veilingen te Colombo; op den
uitvoe r werd een recht geheven ad f l . 2 0 per ffi. De u itvoeren
beliepen in 1835/40 van 380 to t 596 duizend pond;
op de m a rk t te Londen bedongen 1®, 2® en 3® soort kaneel
gedurende dat tijdvak f 5.40, f 4.50 en f 3.60 h e t pond.
'i.rt U ü .