’C
; te..-:
t l i ' t
M y
i ii Y
■ I i ' ri-
> ■ - r
J h l i u i
gaf, was er intusschen al een aanzienlijke hoeveelheid planten
van gewonnen en legde Junghuhn er zich met alle krachten
op toe, met deze kinasoort de oerhosschen zoodra mogelijk
te vullen. Maar niet alle geleerden waren het met Howard
eens. Miquel kon in de C. Pahudiana niets anders zien dan de
volmaakt waardelooze C. Carahayensis, waaraan ook Howard
gedacht had. Intusschen, wat deed de naam er toe? Op de
kinine kwam het aan en scheikundige onderzoekingen alleen
konden dus een oordeel over de waarde geven. De Vrij vond
nu in den bast der stammetjes en takken wel niet veel, maar
in de wortels wat meer, en steunde onwillekeurig Junghuhn’s
ingenomenheid met de Pahudiana door zijne meening, dat het
kinine-gehalte met den leeftijd wel verbeteren zou. De ervaring
heeft bevestigd, dat de kinine-formatie in den levenden
boom tijd vraagt, d. w. z. dat niet reeds in de jeugd het
maxiinum-gehalte te verwachten is. In Nederland bleef men
onbevredigd, neen, maakte men zich boos over het vertrouwen
op de Pahudiana en werd last gegeven, het voor botanisch
en chemisch onderzoek benoodigd materiaal over te zenden.
In ’62 kwam met zorg, in een kist gepakt, schier een geheele
Pahudiana-boom naar Nederland en de uitkomsten van de
door Miquel en Mulder in ’t werk gestelde onderzoekingen
gaven nu den doorslag en lokten het besluit tot het verbod
van verdere vermenigvuldiging uit. We hebben reeds moeten
aanteekenen, dat er niettemin in ’63 honderduizende planten
in den grond stonden en een grooter aantal nog in de kwee-
kenjen was, dat er in ’64 machtiging werd gevraagd om aan
dien rijkdom verder een minimum van zorgen te wijden, met
het oog o p ’t groote belang der voortkweeking van edeler soorten.
Intusschen werd ook dadelijk in 1864/65, op aanbeveling
van de Vrij, een proef genomen met de teelt van Pahudiana”
wortels, waarin men meer alkaloid dan in den stambast
gevonden had. Ook Maier te Weltevreden bevestigde die
superioriteit der wortels en nu reeds meer dan een millioen
Pahudiana s in de bosschen en de kweekerijen prijkten, bet
e l . ' ' : !i' *
rekende men hoe grooten voorraad van alkaloid alleen de
wortels daarvan wel bevatten. Dus een proef bij wijze van
raeekrap-cultuur. Voor den nieuwen leider der onderneming
was het een uitkomst. In stede van verplicht te worden, de
ruim 600000 kinaplanten in den vollen grond te brengen
of te vernietigen, kon hij nu op een gering oppervlak een
aanzienlijk deel gesloten uitplanten, te r kweeking van een
ilinke massa wortels. Mochten deze waarlijk gemakkelijk en
met voordeel te verwerken zijn, men zou zich over de goede
uitkomst verbeugen. Laat ons er dadelijk hij voegen, dat de
verwachtingen werden teleurgesteld. Had Maier u it eene kleine
partij een ä tweejarige Pahudiana-wortels 1 pet. alkolaid afgezonderd,
toen hem een groote partij aangeboden werd, bleek
het met die afzondering niet zoo vlot te gaan en werd nu
ook van de wortelteelt, die trouwens weinig moeite eischte,
voor goed afgezien.
Hiermede zouden wij de geschiedenis der C. Pahudiana
kunnen eindigen. Ware er geen ijdelheid in ’t spel geweest,
waarschijnlijk zou de historie minder te hoekstaven hebben
gehad. E r w'as niets vreemds in, dat men zich illusien
maakte, en van hooger leeftijd meer verwachtte. Zelfs Hasskarl
schatte in ’62 den leeftijd van oogstbare kinaboomen nog
op 20 ä 30 jaren. Maar als feit staat vast, dat Junghuhn
niet fortuinlijk was met andere soorton dan Pahudiana en er
dus niet zoo spoedig groote cijfers bereikt zouden kunnen
zijn, als de Pahudiana buiten sprake moest blijven, Voorts,
dat men wat al te naif handelde door alle hoop op de toekomst
te vestigen, daar men toch beschikken kon over oude basten
van de betwiste soort en het voor de hand lag, die oude
basten eens aan een scheikundig onderzoek te onderwerpen!
Hasskarl had volledig materiaal verzameld van al de door
hem ingevoerde kinasoorten. Ook bast van zijn C. ovata, in
Amerika van oude boomen geoogst, was in zijn bezit en door
hem o.a. aan den hoogleeraar Phoebus te Giessen en aan
Howard te Londen afgestaan. Zou Howard dien bast wellicht
■M:'
..if'