î
:
. I ■
i
i
■ i
• fe J
we-en, den 1®" October 83 reeds stak de resident de eerste
spade te r nitvoering in den grond en den 25®" Ju li 1886 kon
de sectie Laboean Medan geopend worden. Heden vervoert het
stoompaard personen, goederen en producten over de hootd-
verbindingen in Deli (Medan-Laboean, M. Bindjei, M. Dell
toewa) en zijn daaraan, door smalspoor, de daarvoor landwaarts
in o-oed gelegen ondernemingen verbonden. De concessie werd
dadelijk overgedragen aan de Deli-spoorweg Mi- Geregelde
«toomvaart diensten hebben Deli nader tot de naburige haven-
plaatsen gebracht; in 1891 k w a m e e n telegrafische verbinding
van Laboean-Deli met Pinang to t stand en werd hiermede
de gemeenschap met geheel de wereld verzekerd. Door het
krachtig initiatief van Crem er werd een zending gevestigd
in de aan Deli grenzende Battaklanden.
Wij zijn het einde van onze taak genaderd. Kon en mocht
deze niet zijn een handleiding voor de teelt en de bereiding
van de tabak, al evenmin een wetenschappelijke verhandeling
over de soorten enz., voldoende zal er zijn aangeteekend tot
juiste schatting van de hooge waarde der tahaks-nijverheid.
Wij zouden hebben kunnen spreken over ziekten en plagen,
waartegen wij echier geen afdoende middelen hebben aan te
prijzen en die liefst, zooveel mogelijk, voorkomen worden door
rationeele en zorgvolle behandeling. Niet zelden is d ep lan tfe
zelf zijn eigen grootste vijand en te dikwerf is aan ’t licht
gekomen hoe persoonlijk beleid en kennis het succès van eene
onderneming beheerschen. M
De fabrikaten van tabak, die in zoo tallooze vormen onder
onze oogen komen, ®) zouden stof tot uitvoerige beschrijvingen
S
•) „De 0 . I. cultures 2e editie, met supplement (1891)” eu „de Tabakscultuur
in Deli” (G. E. H a a k s m a ) , beide werken, uitgegeven door J. H. d e
B u s s y te Amsterdam, mögen, meen ik, als voldoende handleidingen in aanmerking
komen. , , , j t
Een rekenaar bij het Statistisch bureau in N. Amerika, berekende. dat
er in 1884 in de V. S. van N. A. ± 3^ milliard sigaren en 1 milliard s igaretten
werden vervaardigd, ter totale waarde van ruim 1 1 2 millioen dollars.
geven kunnen en eindelijk zou een merkwaardige economisch-
politische geschiedenis van de belasting, waaronder de tabak
in de meeste landen gedrukt gaat, een boekdeel vullen kunnen.
Schier in alle Europeesche staten heeft men de tabak als
een bij uitnemendheid belastbaar artikel bescliouwd en behandeld.
Sommige Staten monopoliseerden het van den beginne
af eu andere, tu k op de voordeelen, blijven er n a a r streven.
Cngetwijfeld kan de rooker, de pruimer of de snuiver wel wat
offeren voor zijn genot, daar tabak en hare fabrikaten stellig
geen levensvoorwaarden zijn. Maar waar de tabak zich op
handels- en nijverheids-gebied vestigde, waar handel en nijverheid
reeds lang van haar afhankelijk werden, daar kan, ja,
moet elke inbreuk op de vrije beweging, tot groote schade
voor het algemeen werken. Men heeft slechts te letten op de
millioenen, welke Nederland jaarlijks toevloeien in tabaks
waarde, en nogmaals op de millioenen, welke de omzet en
de verwerking van het product aan duizende gezinnen verzekeren,
om zich een klare voorstelling te maken van, de gevolgen,
welke een moedwillige verstoring van den actueelen
toestand noodwendig hebben zou.
ZÓO is het in Nederland tot heden begrepen en zoo blijve
het wachtwoord „Vrije, onbelemmerde beweging” . W a t de
fiscus zou denken te winnen door een belasting in welken
vorm ook, zou in onevenredige mate door de natie verloren
worden en van een kwijnenden handel, een ziekelijke nijverheid,
zijn voor den lande slechts wrange vruchten en financieele
teleurstellingen te verwachten.
Één waarschuwing moge hier niet misplaatst zijn. Is de
ontwikkeling van Sumatra’s Costkust, als vrucht van de in-
Men kan er dus beel wat dekblad ook plaatsen. Voor sigaretten, de papelitos
der Roodbuiden, wikkelt men gekorven tabak in al of uiet geprepareerd vloei-
papier, gedroogd blad van nipa, maïs, pisang e, a. m. De antiastbmatiscbe
sigaretten schijnen baar kracbt te vinden in de toepassing van Cubebe-poe-
der. De regie in Servië fabriceert uitsluitend sigaretten,