komen van kinine, terwijl eindelijk de apothekers ook letten
op het uiterlijk voorkomen, i. c. de vormen van den hast,
waaromtrent verschillende landen in hunne artsenijboeken
bepaalde eischen stellen.
Gelijk de scheikunde de eenige betrouwbare gids is bij de
waardeering van het handelsproduct, zoo ook heeft zij uit
spraak gedaan in zake de oogstbaarheid van de onderscheiden
soorten op verschillende leeftijden. Aan don eersten oogst op
Java (’69), gingen vele proeven vooraf. Men moest leeren, hoe de
stammen, takken en wortels het gemakkelijkst en voordeeligst
van hun hast te ontdoen en dat wel in bepaalde vormen,
met het oog op een regelmatige verpakking en de eischen
van den handel. Dan kwam de vraag der droging. Door
deze mocht het uiterlijk aanzien niet geschaad, het kinine-
gehalte niet verminderd worden. Eindelijk was er te letten
op de emballage. Deze moest stevig zijn, het breken van den
pijpbast voorkomen, en ook in de toekomst onder bereik
van de producenten blijven. De in ’69 als proef verzonden
900 ponden hast werd in matten, zakken en kisten (te samen
14 collis) verpakt. De volgende zending (’70) bestond uit 41
balen en 28 kisten. Tnt ’74 bleef men aan kisten de voorkeur
geven ; hout was er op alle établissementen beschikbaar voor.
In ’74 begon echter de verzending in zakken de overhand te
krijgen en wel omdat de voorziening in hout voor kisten, op
den duur moeite zou geven, voorts omdat kisten zwaar zijn
en minder handig bij ’t vervoer. Goede jutezakken daarentegen
waren altijd te verkrijgen voor minder kosten en zij
hadden de proef flink doorstaan, zoodat er geen gevaren,
maar slechts voordeelen, aan deze emballage verbonden waren.
Deze verpakking is sedert dan ook gehandhaafd en algemeen
geworden. Alleen voor pharmaceutische basten op wier ongeschonden
vorm men prijs stelt, worden nog kisten verkozen.
Als regel werd aangenomen, de daarvoor geschikte stammen
en takken regelmatig te schillen in stukken van dezelfde lengte
en breedte (0,5 en 0,05 M.) welke door droging den pijpvorm
aannemen. W a t niet in zulke stukken gesneden worden kon, zij
het wegens te geringe afmetingen van stam of tak, of wel omdat
de hast niet in gave reepen los te maken was, werd als gruis
afzonderlijk behandeld. De droging had plaats op bamboe-
horden in het zonlicht, maar al spoedig, bij vochtig weder
of bewölkte lucht, op ijzeren platen boven eenvoudige fornuizen.
Nu beschikken de groote ondernemingen over doelmatige
droüginrichtingen, de z. g. sirocco’s.
Als de facturen kina te Amsterdam aankwamen, werden
zij door eene commissie aan een streng onderzoek onderworpen,
ten doel hebbende den producent voor te lichten
omtrent mogelijke gebreken. Tot ’83 hebben de heeren Prof.
Oudemans en Dr. Stellingwerff, lid van den geneeskundigen
raad, die taak verricht.
Steeds voeling houdende ook met de wenschen der koopers,
had van lieverlede aanbod van basten in langer en korter
pijpen enz. plaats, maar op Java stond in ’74 reeds vast, dat
de handel zich zou moeten gewennen aan de ontvangst van
fabrieksbast in poedervorm. Aanvankelijk rezen daartegen
bezwaren; men zou geen vat meer op de uiterlijke kenmerken
hebben, vermenging en geknoei zouden mogelijk zijn enz. Al
die bezwaren wegen sinds lang niet meer; men weet niet
anders of de poedervorm is de vorm die aan fabrieksbast
toekomt. De emballage is minder kostbaar en het trekken van
goede monsters wordt er door bevorderd. Is het al waar, dat
kinabast in poedervorm, bij lang bewaren, vooral in niet
droge plaatsen, aan waarde verliezen kan, over ’t algemeen
is er van lang bewaren geen sprake en kan de waardever
mindering dus niet van beteekenis zijn. Dat men gewoon was
de Amerikaansche basten te benoemen naar hun kleur of de
plaatsen van afscheep enz., in geen geval naar de soortsnamen
der moederboomen, en d at de handel dus aan die benamingen,
als gele of konings-kina, bruine-, roode-, Loxa-, Huanuco-
kina enz., aan kina cum of sine epidermide, waarde hechtte,
mocht ook al geen reden zijn om voortaan het product niet
6*