r i l s i t
l i
-T
teii
Het blijkt uit onze korte aanteekeningen, die bier moeielijk
tot een handleiding konden worden uitgebreid, dat er van
een degelijk tabaksplanter gestadig veel zorgen en nauwge-
zetbeid gevorderd worden. Het is niet voldoende, dat men
zich een uitstekenden oogst verzekert. De beste oogst kan door
slechte behandeling worden bedorven, zooals van een minder
fraai gewas door bekwame bewerking nog wel een waardvol
product te winnen zal zijn. Tot heden werkte men meestal
empirisch, op practische ervaringen. Zoo ging het ook bij de
suikerindustrie, maar men mag verwachten, dat, even als deze
de onschatbare lessen van de wetenschappelijke proeven en
voorlichtingen genoot, ook de tabaksnijverheid nog veel te
leeren zal hebben en tot verrassende uitkomsten zal kunnen
komen. Niet het minst zal het er op aankomen, de invloeden
te leeren kennen, welke, o. m. door bemesting en het broeien
op de brandbaarheid, de fijnheid en de kleur van liet product
geoefend kunnen worden, om van zijn geurigheid nu niet eens
te spreken.
H e t P a k k e u .
De tabak wordt in Indië verpakt tot balen van 75 à 100
kilo’s zwaarte, in sterke matten, welke men voornamelijk van
Borneo’s Zuid Oostkust ontbiedt. Die pakken zien er regelmatig
en gelijkvormig u it en worden door doelmatige persen
gevormd. Op de internationale koloniale tentoonstelling (1883)
te Amsterdam, kwam een pers van de heeren L. J. Enthoven
en CiE., te ’s Gravenhage, voor, die door deskundigen zeer
werd geprezen.
Zware tabak mag niet zoo sterk geperst worden als lichte.
De pakken worden duidelijk gemerkt. Van den aanvang af
sorleerde men in Deli de tabak naar baar lengte in vier
nummers. No. 1 levert blad voor h et dekken van acht sigaren,
terwijl de nummers 2, 3 en 4 respectievelijk slechts
voor 6, 4 en 2 stuks kunnen strekken; vierde lengte wordt
echter meestal voor omblad, binnengoed of kerf gebruikt. Naar
de kleur en andere kenteekenen zijn een negentiental merken
gebruikelijk. Zoo beteekenen D. donker; B. b ru in ; V. vaal;
L. licbtvaal, licht en g ee l; B. B. bont, wankleurig en gemarmerd
; G. grove tabak, alle kleuren zonder spikkel; P. onsterk,
broei en zwarte vlekken; K. dood, dor en ook geheel ro t;
L. weinig spikkel, donker en b ru in ; L. L. weinig spikkel,
vaal en liclit; S. S. veel spikkel, alle kleuren; R. roest, dood,
spikkel; H. B. weinig gebroken, donker en b ru in ; X.L. weinig
gebroken, vaal en licht; X. S. weinig spikkel en stuk,
of veel spikkel met weinig stuk, alle kleuren; X. S. S. veel
stuk en veel spikkel, alle k le u re n ; X. veel gebroken, alle kleuren
; X. X. veegsel, korte tabak, ongeschikt voor de Europeesche
m a rk t; X. K. gebroken, rot en geheel dor of dood. Deze
merken worden nu nog naar omstandigheden gewijzigd; men
treft er onder, die voor de Europeesche ma rkt niet in a a n merking
kunnen komen omdat de bier te bedingen prijzen
zeker verre beneden de kostprijzen zouden blijven.
Eenvoudig en gemakkelijk blijkt de sorteering naar juiste
kenmerken en qualiteiten dus niet, en het behoeft daarom niet
betoogd te worden, dat ook bij dit deel der werkzaamheden
een geoefend oog en langdurige ervaring, nevens goede ken nis
aan de handelseischen, eerste voorwaarden te r voorkoming
van teleurstelling zijn.
Gespikkelde tabak gold, en geldt nog, als een bizonder edele
soort, die men, langen tijd, eigen dacht aan bepaalde streken,
afhankelijk dus van klimaat en bodem. Men kan evenwel vrij
zeker aannemen, d at de spikkel ’t gevolg is van de werking
der zonnestralen op de dauw- of regen-druppels, die zich op
de tabaksbladen vormden. Zoo zou spikkel dan niet anders dan
een brandwond zijn en men roept h e m makkelijk te voorschijn
door tabak met een scherp vocht, als salpeterzuur, aan te stippen.
if) i •
te l
y