: H í,;: s■ I:
• J
i Y
i-- '■ ' j
f ' . . ■
en het afbreken van wat met groote moeite door de energie
van enkelen tot stand gekomen was. Tegen het einde
van ’95 werd in nieuwe, daarvoor opzettelijk ingerichte, lokalen
van het Vriesseveem een tweede kina-établissement geopend.
Amsterdamsche bladen, wier redacties to t eene bezichtiging
waren uitgenoodigd, kondigden het als eene voortreffelijke
nieuwe inrichting aan. Goed ingericht was liet zeker, maar
weinig dagen later moest men openlijk op het nieuwe der
nieuwigheid te rug komen, door het bericht, d at deoprichters
van het kina-établissement Vriesseveem, aan de stichters van
het oude établissement inderdaad de grootste hulde hadden
gebracht, door de navolging, to t in de geringste bizonderheden,
van wat deze bedacht hadden.
Kan deze verbrokkeling van de ma rkt den handel nu ten
goede komen, dan zal men er zich in verbeugen, al blijft het
te betreuren, d at men niet op vrediger wijze tot eene schik-
king kon komen. Intusschen gaan de zaken haar gang, houdt
men periodieke veilingen, die niet op beperking van aanvoeren
wijzen, raaalt en mengt en verdeelt men monsters als sind.i
’92 na gemeenschappelijk overleg ingevoerd, en het vorschend
oog zoekt vergeefs pogingen, om de beneden peil gezonken
kinaprijzen te verbeteren. Planters en Importeurs laten het
niet ontbreken aan beschuldiging van de koopers, met name
de kinine-fabrikanten in Europa. Men is van meening, dat
deze omtrent de te gunnen prijzen sinds jaren reeds overeengekomen
zijn Mocht dit vermoeden grond hebben, waarom
dan als tegenwicht niet gestreefd naar eendracht onder plan
ters en Importeurs? Niemand zal toch ontkennen, dat ook
de kinamarkt beheerscht wordt door de verhouding van vraag
en aanbod. De lage prijzen hebben de producenten in Zuid-
Amerika reeds vrijwel buiten mededinging gesteld. Ceylon en
Britsch Indië zagen hun oogsten niet alleen zeer slinken, maar
de producten van daar zijn inférieur aan die van Java en
kunnen dus, onder overigens gelijke voorwaarden, moeielijk
eene mededinging volhouden. Zóó kan Java längs den natuurlijken
weg het monopolie winnen en hebben de planters dan
slechts overeen te komen hunne aanbiedingen te beperken,
opdat aan den kinabast een prijs verzekerd wordt, die hun
een redelijk loon geeft, zonder vrees, dat men elders dadelijk
weder tot hervatting of uitbreiding van cultuur en exploitatie
zal overgaan.
Op Java zijn de plannen tot oprichting van een paar kinine-
fabrieken ontworpen. De voordeelen, ja grove winsten als men
beweert, die de fabrikanten zich nu ten koste der planters
verzekeren, meenen deze voor zich te kunnen behouden door
zelven hun grondstof te verwerken. Blijven de voorwaarden
dezelfde, behoudt o. m. de kinine haar tegenwoordigen prijs,
dan kunnen ook de berekeningen waarde hebben, — op den
voorgrond altijd gesteld, dat men op Java zijn grondstof met
evenveel succès verwerkt als de Europeesche fabrikanten dit
allengs hebben geleerd. De scheikundige kan in zijn laboratorium
to t hoogst belangrijke ontdekkingen komen, maar niet
te loochenen valt het feit, dat proeven in het laboratorium,
bij de toepassing op groote schaal, wel eens teleurstellen.
Wilde men zich door zulke bedenkingen echter laten
weerhouden, dan zou niets to t stand gebracht worden. Het
zal voor Java van groot belang zijn, dat de proefnemingen
ten volle slagen. De meening. dat men zich groote voordeelen
verzekeren kan door de afscheiding der kina-alkaloïden
te verrichten nabij de plaatsen van voortbrenging der grondstof,
is niet nieuw. Reeds in het la atst van de vorige eeuw
werd z g. kina-extract uit Zuid Amerika in Europa aangevoerd.
In ’20 ontving Hamburg kina-extract in blikken van
één pond, met het etiket „Extracto superior de Quina de la
Fabrica de Benito Sebastian & Co., Cusco.” Het extract
bleek evenwel volkomen vrij van alkaloïd ! In ’41 werkte
in Bolivia een fabriek, waarvan de producten echter zeer
onzuiver en mitsdien weinig gezocht waren. Ook was men
in dien tijd voornemens eene fabriek te Huanuco op te
richten. De meest afdoende proef om het kostbaar vervoer
Y 'è..
5
■ií
■ 'y' te