Deo svatus.aut Beaticudinem mererij ut latè docet Gerfonius pluribus in locis, H B | ve-
vb initio libri De Wm fpirituali. Ad a&um autem amoris Dei fuper omma cliciendurn tenetur
omnis adultus, cum piitnüm rationis fit parriceps, T. tv. B SH B Deinde quiique Chriflianiis
adultus dummeren vult, aut dum mereri tenetur, quemadmcrfum continginn lumptione ba-
cramentorum, aut dum ad gratiam refurgere, vel ex ea jam habita tenetur operari. T. 1 1 1.9. A.
Timor Dei aliquando præcedit amorem, ei conjun&us aliquando, pro diverfo timoris ge,
nere Dividitur autem timor, m initialem, mercenarium St Glialem. Initialis poenam incur,rere j
M i perdere — f i li a l feparationem tantum à dilefto refugit. T. 1 1 1 4 1 8 . A
timoré fervili concipitur filialis. Quinetiam timor fervilis I radicaliter aliquando eit filiale, ex
voto primo, quod ex Charitate fupponitur preecefiflè. Ob hoc non abfurdum videcur, g H
I B M inde pullulantes,etiamdum, pro hora, folo timoré B B comp!entur,laudabi-
les elle, St fuo præmio noncarere. Vulneratus adeft aliquis, horretmanum Medici, timetce-
dere doloribus, poftulat ut ligétur; St G ipfe ligatus reclamet, St nexus excutere iatagir, 6-
natur tarnen St laudatur, Gbi quoque fua nccefiïtàs, m juçunditatemultroneam commutatgr. f .
111, 70. 'S. . .
sAmor *Proximi.
Amorem Dei fuper omnia fequitur dile&io proximi ficut feipfum. Diligere autem proximum
Gcut feiplum, eft velle proximo ea omnia, qux fecundiim retkm rationemvelletfimiliterproximum
luum Gbi velle. Haec autem funt indifpenfabiliter bona Charitatis St Gloria:. Qyia bonis
fortunce St naturxSt gratia:gratis data; poifunt homines abuti,inperniciem iui vel aliorum.
Monauilibet tenetur velle ilia cuicumque proximo fu o , fed aliquando non velle; quia Sc fe-
cundum reftam rationem, ita deberet homo velle de leipfo. Sic Judex , cum amore proximi,
necat ipfum, aut bonis fpoliat. Sic ingenium Sc leientia St divitix , poifunt dchdcrari illi vel
illi proximo non adefle, dum nocicura creduntur. Quanto autem plures dilectionis caune con-
currunt circa aliquem proximum, ut eft habitudo Pratlationis Sc fubjectionis ad invicem; bo-
nitas Sc ratio co->nationis, beneGcentix, confortii, patriot, Sc Gmilium; tantb, cceteris paribus
ille debet amari Sc pvasferri; tamen obligatio Legibus cauta prxferenda eft : ab inimico
parato totaliter iatisfacere de injuria, tenetur quilibet privatus fatisfk&ionem fufcipere vel in-
dulaere: tamen verbum, aut focietatem folitam, autalia dileftionis Ggnapoflimt interiicr, ad
fui cautelam Sc non ad rancorem Inimicus non paratus cor.rigi, diligitur, quantum fufficit
ad falutem, I ei quis non vult malum damnationis, aut damni temporalis per mjufta media*
fed optare fas , ut Gc fit in anima vel in rebus, ut neque privato, Gout neque Reipublicx in-
juftum damnum poflit inferre. Htec in Regulis MorMus. T. m .p .9 6 . Sc 97.
§• 4-
De Ekemfma, Homicidio, ContraBibus, Ufura, Luxuria, Jejunio.
De Eleemoßna.
/"> Hamas fraterna obligat pafcere egentem in cafu ne'cèflîtatis, Sc imminente periculo mortis
ticorporalis ; ita ut retentio panis effet hoc in çafu mortifeivi. T .11.2.61. C. Contra primiiin
Præceptum Decalbgi peccant, operum mifericordiæ.corporaliitm , feu ele'emofiilarum leten-
tores; veluti pauperibus indigentibus, cum fecultas adeft,occurrente evident; neCeflitate, noli
fubvenientes; Scfpecialiter, Parentes proprios, quod pudendum eft, mendicare , aut deler-
vientes efurire, aut egere permittentes. 711.138. Extàt in regulis mpralibus, de Præcepto
dandæ ex neceflariis Sc fuperfluis eleemofinx, hxcregula, NumentXx.t i . T . n i . p 91. Nemo
de neceffariis fuis fimpliciter tenetur elargiri, imo uec de neceffanis fecundum (tatum fuum;
nec de fuperfluis fuis, ut fua funt, fub poena peccati mortalis; nifi ubi gravis neceflitas circa
alterum (ipfo prxfumere debente, quod alius non fuccurret) immineret: Neceflitas enim exrrema.
proximi, prxferenda eft fob decentix proprii flatus, quanto magis fuperfluitati.
De Homicidio.
Omne homicidium privatà, non judiciariâ Sc légitima autoritate faSum, tanquam grande
crimen damnar Gerfonius, Sc, unum tantum excipit neceflttatis inevitabilis cafum , qui tamen
non femper excufat. Vidé hujus Orationem , De Errmïbùs circa Prmptum Non Occides. 7 .
11 p- 340, aliaque ejus Scripta adversùs Aflérciones Joànnis Parvi.
In cafu autem inevitabilis heceflitatis, quatido aliter vita défeiidi noii ppteft , licitum quidem
eft vim vi repeliere; nunquam tarnen pro fatvatione vitæ, aut cujiifcumquë rei.fuæ, licet aflicrn
mortem aiterius, dé per le , fciehter, via faâî procurare J quamquam, fi in defenfione vitæ fuæ
contingat aggrefforem occidi, à péccatqiinmunïs eft occifbr.j . , ;
Quinetiam tener Gerfonius, a muliere poffe licitè cxcidijv,i'rum, qui vult eam violenter oppn-
mere, ut foam tueatur caftitatem, fi aliud remedium non füppetat. 71 m . 9 1 7 . D. At nunquam,
ad falvartdamvitamfüàro temporalem, inhoxios Via SSj:i occidl poffeftauiit. Verbigra-
tiâ fi non aliter evadere quis-poflit perfequentem fe , quàm conterendo parvulos viam obfiden-
tes mors potiùs eft expeétanda, Ita etiatii , dum quis eft in extrema lands ncccîiitate , 11011
debet ab alio fimiliter famelico panem neceffarium extorquerc. 7 . 1 1 1 .97 . Sed nec in ullocafu
feipfum occidere licet. T. 11.963 Bella, r.næ malis imitimeris plena funt, nunc ad iftos iunoccn-
te/ nunc ad illos , fola utilitas Reipublicæ excufat à peccato, quæ utilitaseft 9 unio civiumcuirj Pr/n-
Principe Sc ad invicem, Sc confervatio Patrix, aut evitatio damni publici notabiliter peioris.
T. 111.91-C.
De ContraBibus.
De Contra&ibus, eorumque juflitia vel injuftitia, exprofeflo difputat Gerfonius T. mp. 167.
(ff fequentibtis. Gontraólum definit .* Commutattonem civilem legit imam. Gornmutationis has fpecies
aflignat, fingulas bimembres & corrcllativas jvendjtionem &emptionem jlocationem éc conduc-
tionem} donationem & receptionem.
Cóntra&us,, ut fit legitimus, debet Lêgibus efle conformis.' Pér Contra&um transfertur
ufus, aut dominium, mediante p retio, & efiemptio vel venditioj vel fine pretio, & eft mutuum.
Additur tertia fpecies, qu«e propriè non eft Contra£tus, fed eleemofina. '■
Eft&quarta, qux: dicitur camptio feu cambium , ubi fit tranfiatio dominij d é’ aliqua ré a i
aliam rem, remanentibus ambabus 111 fua efibntia,, ut vini ad frumentum 8cc> vel pecunia ad pecuni-
am j quamvjis hazc fpecies reducatur ad emptionem vel venditionem; yel fi folus transfertur ufus re-
ditadlocationem, velconduftionem jcommodationemvel accommodationcm. Si autem Contra-
tus fit talis, virciite cüjus transfertur ufus rei, retehto dominio, hoc conringit dupliciter: quia vel
fit fine pretio mediante, & fip funt duae fpecies correlativae, commodatio & accommodatio • aut
fit mediante pretio fic funt duas fpecies correlative,locatio & condudio. Poteft addi tertia
•fpecies, quetijcitur cenfualis penfio, vel Emphytheofis, vel datio ad firmam.: Adderetur
quarta fpecies, que eft oppigneratio, nifi quöd ibi non eft propriè tranfiatio; fed tantummo-
dö depófitio’ , pro fecuritate mutui, vel comrrtodati, vel crediti. Denique notari poteft quod
in aliquibus rebus non eft dominium feparatum ab ufu, ut in pecunia numerata , cujus döminium
eft ufus:'alioquin fruftra efletjßc infuper è converfo in cibo, cujus ufus eft ipla rei con-
fumptio: & ita propriè nen feparatur ufus hicä dominio. Unde confurgit non parva turbatio
apud aliquos, nihil habere dicentes' in proprio vel incommuni.
Ex his facile eft horum omnium Contraduum defiriitiones exculpere} quas' tamen figillatim
tradit Gerfonius.
Quod fpedat ad juftitiam Scinjuftitiam horum Contraduum obfervat venditionis 6c emptio-
nis Contradum non ideo prascisè dici illegitimum, quia fit utilior uni parti quam alteri , ut
vendenti quam ementi, vel è 'contra.
2. Non efle illegitimum, ex eo quod res vendita poteft ad tempus certum redimi, feu retrah i ;
Lege fuper hoe cbnftituta. .
3. N ec èx pado poteftatis datas redimendi rqm venditam ad certum vel incertum tempus.
4. Non efle illicitüm ol^ hanc libertatem , retr^retio minori vendi vel emi.
H^c fecundüm Jus naturale. Sed preeterea ai'bitrioLegiflatoris fubjacet Cdntraduum modi-
ficatio, limitatio vel amplificatio 5 eique fas eft, quando expedit & decet, Contradus aliquos nunc
confirmare, nunc irritare, pro temporum, Ipcorum, perfonarum , & aliarum circurnftantiarum
variata qüali'tate.'ï Non tarnen fieri pöteft , ut quoflibet Contradus ita fuis’Legibus moderetür,
quin fubfequi polfit multiplex abufus> non tarnen propterea fruftra conatur Legiflator ad mo-
derationeinContraduum. Denique arbitrio Legiflatoris convenit, nedum Leges in Contradi-
bus ponere, fed pofitas interpretari j non tantum dodrinaliter, ut Jurifperiti poflunt ; fed authoritative
& judicialiter. Eft eriim Legiflator tanquam Lex viv a , diredor 6c èpikeïes, dum
& ubi prövenit circa Leges difficultas, ex circumttantiarum varietate, qux funt innumerabiles,
nec cädere pofl’unt fob arte vel Lege. . Ex quo effeitur altera veritas ; quod ubi fuper bonita-
te vel malitia quorumdam Contraduum difficultas talis exoritur, recurrendum eft ad arbitriura
vel interpretationem Legiflatoris; *
De ZJfura.
His de.Contradibus generatim præmifils: de Uforario Contradu fpeciatim quid fentiat ex*-
ponit Gerfonius propofitionibus fequentibus i . Uforarius Contradus répugnât Legi Divinæ
6c Natiirali, fie quod ex fuo genere malus e ft , nec poteft benè fieri. Ad id probandum de
Jure naturali, très adducit rationes. 1. Contra'naturam efle, ut nummus minimum pariat. z.
Contra naturam efle, ut fine laborevelit quis vivere. 3. Quiarecipientes ad uforam, dum pecu-
niam promptam invenfont, facilius confomunt & exponunt,& otio vacant}*& tandem gravi
ipauperie per æs alienum confumuntur. Fatetur tamen iftas & confimiles rationes deducentes
ad incorivcnientia, nonfatis convincere volentem protervire :quia poneret ex adverfo multos
cafus, in quibus magna utilitas & quafi necelfaria fequererur, tam in dante quàm in recipiente,
licut allegant aliqui de mendacio omciofoi Sf alii,defimplici fornicatjone.
Quoad Præceptum Divinum , allegat iftud Chrifti : Mutuum date, nihil indefperant es. Luc. v i . 27.
Sed abiisdem ulurarn L ege Divinaprohibitam negantibus, dici pofle ait j lfoc verbum Chrifti
non efle Præceptum, fed confilium. Similiter ad ea quæ fubjungit 6c præmittit. Nihilomi-
lius aflerit Gerfonius, veritatem iftam tenendam tanquam de Fide, & ex Ecclefiafticâ determi-
nationei ficut & de mendacio, quod non poflit bene fieri. Ita tamen rem temperat, ut reci-
pientem ad uforam, ob neceflitatem, excufet à peccato j quia non cenfetur ejus a£Ho volunta-
ria, ficut nec mercatoris projicientis merces fuas in mare, imminente naufragio. Addit, Con-
traclum vforarium, ficut in Antiqua Lege toleratus e ft, ita pofle in Nova permitti, fob certis*
modificationibus, non quidem ut effet licitus, fed ne ckterius eveniret.
Quærit deinde, an ex hujusmodi toforantia , fequeretur uforarium non teneri ad reftitutionem
films quod fopra fortefn accepit; ficut Hon videntur cèneri meretriccs, in locis ubi tolerantur,ad-
reftitutionem pecuniæ lucratæ per traditionem foedi ufos foi corporis. Cui quæftioni refpon-
fionem forte dandam eflè ait, fecundùm duplex Forum Ecclefiæ ,& Secularis. Politiæ. (Jlura-
rius Contraétus præcipuè fit in itiutuo pecuniæ ; dicitur enim uforarius, quafi tifos æris : ihutuum vélo,
dicitur , quia de meofaçio tuum. Et hoc præcipuè^ inquit Gerfonius, contingit in pecu-
Tom. I, ■ ni«