J
Ve Operibus Tomi I II Moralia complcfîentis.
T°âs P ‘ U Ujus tertii Tomi Opera in très Partes diftributa font. Prima continet ea in quibus morum
Libttoln* Dodrina traditur. Secunda Myftica &Pia. Tertia Sermonés de Tempore 8c deSandis:de
«STp!' K fingulis paucis dieendum.
Inter primi generis Scripta potiflîmùm excellit, Liber De vita fpirituali anima, {ex Lcdiones con-
tinens,quas Gerfonius in Schola Parifienfi habuerat. Mos enim fuit olim, ut DodoresTheo-
]ogi Pàrifienfes, in die Sandæ Euphemiæ Lediones publicas inchoarent , in quibus, fumpto è fa-
cris LitterisThemate, quæftiones movebant adFidem aut morum dodrinam pertinentes. Huic
confuetudini oblequens Gerfonius, licèt jam Cancellarius, Lediones Parifiis habuit, quibus inter-
eflè non difpuduit Petrum Alliacenum jam Cameracenfem Epifcopum : quas Lediones cùm
audïiflet, à Gerfonio petiit, ut eas fcripto traderet. Paruit Gerfonius, 8c fcx illas Lediones
1eripto configuras, ad Cameracenfem mifit, eique dedicavit.
Quod vero ad llylum earum pertinet, obfervat quod fi quem offenderit fermo incultus, nec fatit
perfeblo (Jr p a le hr o, ut Trablatum de euer at, or dine context us , recogitet pnus, alium pro Leblionibus, alium
pro Trattatibusftylum eße \ fciatque non ita coharere qua variis temporibus prolata funt, quemadmodum
ilia qua elaborata fubuno tenore, dïiïavit Oratio. Licet autem totum Opus fex Ledionibus conftctj
inonet eum dividi pofle in très Partes: quarum prima agit de vita anima & de morte ipfius, & de
auriiudinibus fpirituahbus, inquirendo ejuidditatem peccatorum dradice, & eliciendo moralia documenta
tnde fcquentia. Secunda tract at de vita fecunda anima, qua efi motus ejus vel infttnblus, inquirendo dif-
tinftionem inter bonas infpirat tones & immijfiones per angelos malos in diver fi s mater iis, (Jr de modo tenta-
t ion es fuperàndi. Tertia loquitur de vjta anima per contemplattones fiabilita dr confolata.
ln eaaurem libro de Legibus accurratè diflerit,hujuiquc opinionis non contemnendus Autof
efi: Leges humanas viLcgisnon obligate in confcientia 8c fob poena peccatij de qua plura di-
cenius infra.
m >- Sequuntur Regula Morales, egregium fane Opus, Sc totius dodrinæ Moralis veluti compendium :
p/??- fed de quo, an genuinum fit Gerfonii, dubitationi locum dat ftyli diverfitas, quamquam do-
drina tota Gerfoniana fit, 8c inMSS. Codd.bonæ notæ, fub ejus nominehabeatur. Continet
autem non tantùmfententias & régulas morum; fed&multaadpraximpertinentia,tumdepec-
catis, tumetiamde Sacramentorum adminiftratione,velufu. Àd hujus Operisfinem extant De-
Depniiionei fi„itiones termmorum ad TheologiamMoralem pertmenttum, quæ minùs habent utilitatis,nec viden-
aj Moraiem tur efle Gerfonfi.
Ththgiam A Tradatus De Taflionibus, 8c b Centilogium de Impulfibus, 8c Opufculum e Defignis bonis (Jr malistyiCj
ftrttnautKm per£ punt generis, moralia continentes & monita ad vivendum, turn ut Chriftianum, turn ut vi-
TâjëSSp* rum honeftum decet utiliflima. Claudit hoc agmenTradatus veré aureus d De Refrcnatione lin-
ii*. gua.
umeDc°ifn- Difficillimam de Contraduum juftitiavel injuftitia materiam tradat in Opufculo, De ContraSli-
puifibus. p. bus, ad inftantiam Prioris & Conventus domus Carthufiæ in Sabaudia anno 1410 menfe Janua-
ctféfignis rio compofitus: in eo multi circa Contradus in fpeciem ufurarios nodi folvuntur, fecundùm
bonis & Leges, æquitatem, utilitatem& charitatem.
dDe ref/ena- : ln Sermone-^Dtf Dominio Evangelico, hominum pitefertim Ecclefiafticorum opinionem caftigat,
done lin- qUj |j0na fua fibi ita propria elle autumant,ut non teneantur ea in ufus pauperum impenderefi
eOpufcuium eofque inièdatur,^«/ fpreto & calcato Monarchal u gratia ditiffimo, ccecos Je ad inopem & languidum
De Conrnc- çivilitatis titulum conjccerunt , & toti funditùs incubuerunt Bcneficiis fibi per fas per que nef as coa-
/ sermo De cervandis. Hune Sermonem fubfequitur^ Carmen ‘De voluntaria paupertate.
dominio e- Liber DehNobilitate 9 in tria Opufcula difiributus,antehac mutiluserat: düopofteriorain for-
vangeheo.p. dialogi cbnfcripta, De nobilitate Sccleftaftica, nunç primùm lucem vident ex MS. Cod.
gCaimenDe Vid. 1S0. Scripta videiitur hæc in gratiam Ecclefiæ Lugdunenfis, in qua nonnifi Nobiles
Paupertatl ad Canonicatus promoventur. Hune ufum multis rationibus non tantùm licitum, fed & lau-
p-2?7. dabilem efiè oftendit Autor nofter, & Decretalem Gregorii ix, qui Argentinenfis Capituli
cuiaDe No- confuetudinem, de non promovendis in Canonicos nifi Nobilibus,improbalIê videbatur, expo-
-08*^ p‘ n‘c• Opus compofuit anno 1423 , & AmædeoLugdunenfi Archiepil'copo,^^»o,ut ipleait, fue-
ÊpiftolaCa- rat Anhiepifcopaliter tr ablatas, velut ab <ss4mbrofio fuit Epifcopaliter Anguß inus, dedicavit. Ad fi-
S ift« 6 nem eJus S l l C a r o l i vi 1 epiftola, circa Privilegium Capituli Lugdunenfis, de non ad-
çanonicor mittendis nifi Nobilibus.
nenriumdu' Ad Confefl’arium Caroli v u Francorura Regis, & ad Joanncm Majovem LudoviciDelphini
22s, um P hujus filii Præceptorem Gerfonius duo fcripfit O'pufcula, ad inllitutionem Principis perutilia.
Cmafiderati* Pfimum cui titulus, Trablatus de Confiderationibus quas habere debet Prtnceps. A herum , Inßrubliones
bnibusquas ad foanncm Majorem ; quæ utinam in omnium Principum manibus verliuentur. Polterius com-
bet Fdnceps pofitum eft anno 142p: aliud longe ante, ut initio pofterioris obfervat.
p. ;a6. Hæc excipiunt quatuor Opufcula Moralia. * Admonitio ad Sanütmom.des. ^ Quindecim perfeblio-
nesa'djoan nes ?ecefiaria volent* Deo fervire. I Doblrina contra ntmisfiriblam & fcrupulofàm conjcientiam. mTrablatus
nem Majo- contra j’oedam tentationem bla/pemia: quæ continent monita falutaria, ÖC remedia utilia ad vitam
Admonitio Ipiritualem fovendam, vitandafque tentationes. . .
aisanâi- Infignes funtTradatus duo nnDe Oratione, quibusfubjeduseftSermoejufdem argumenti, in
™0lnJ,^cs' Côncilio Conftantienfi habitus, in quibus deorationis dotibus & efficacia egregiè difputat..
^quindecim His (ubjundæ font duæ lucubratiunculæ : una * De cordis induratione: alia ad ienem p Depraparatio-
neccflàrl*1” ne ae^ rnortem.
voicmiDco Quantum parvulisin pietatc Chriflianainftituendis laboraverit Gerfonius, ex ejus Vitanotum
/Doftcina°" cft.
misßnäam 8e fcrupulofàm conlcientiam. p. 24t. m TraftatnsContra feedana tentationem Blafphem<z. p. 24). n Traftatus De Oratione. p. 247.
Alius Traftatus D« Oratimt. p. 263. 0 De Ceidis induration«, p. 275. t De peseparatione ad monem. p. 275.
cft. Ad id maxime conducunt Tradatus quatuor fcquentes. Primus eft, De Parvulis ad Chrif Depmuiis
turn trahendis, pueris & puerorum Magiftris pariter utilis, & fummâ cura elaboratus. Secun-
dus qui nunc primùm prodit, Adverfus lafeivas imagines, in gratiam quoque puerorum con- 277- ’S‘ *
feriptus eft, quorum morespiduris,cantilenis,geftibus &libris obfccenis & impudicisinficiuntur. S^'im'al-
Qiiemcùm carpfifiet nefcid-tfüis, in ejus defenfionem aliud Opufculum compofuit, DeInnocen- «»«• p.™?!.
tiapuerili: atque ut præc'écfêiates, à libidinofis piduris avertunt -, itaquartus Adversùs %omantium Dc‘n"oc«i.
de Rofa, à firnilium librorum ledione Chriftianos deterret. Hic autem magna arte compofitus 2pj.pucr,1'‘
e f t ,& amatorias illas fabulas mirèludificatur, librum hunequi turn temporis in pretio erat, è Cont.ra R°-
fchola Chriftiana prorsùs eliminandurneflè oftendens, ut caftis moribus & failditati quæ Chrif-
tianos decet omnino adverfum. Nec minus acerbe fcenicas illas comædias quæ in Ecclefiisagi ^-uin^ue
folebant perftringit in quinque Conclufionibus, De Ludo fiultorum. n«DeLudo
Gravem illam quæftionem, De digne vel indigné fumentibus Corpus Chrifti in Euchariftia s,ullorun>-
verfat, in Collegia fuper incitatione cujufptam, ad digne fufeipiendum Corpus Domini cum. Primo pungit Deinvitati-
eum, pericula maxima indigne fumentium exponens, ut fie quafi clavo clavum indigna perceptions expel- f“'
lut-, deinde allicit, uiilitates dignæ perceptionis enarransj tum quibus hoc Sacramentum dari & EuchaSi^
& à quibus digne percipi poflît demonftrans j &quâ ratione homo fe præparare poflît oftendens; *“ • p>
fimul de Fide hujus Myfterii nonnulla interièrens. Tradatus autem ifte utililfimus nunc pri-
mùm pfodit è Codice Manuforipto Magiftri de Targni.
Similis eft argumenti Trablatus De praparatione ad MiJJam, in quo hæc potiflîmùm quæftio agi-
tatur: Utrùm pollutio.nodurna a celebratione Miflæ deterrere debeat. Verùm in eo præ- S p « « !?
tereà multa font præclara circa celebrationem Miflæ > neenon circa modum quo Chrifti Corpus ^ ad Mif'
præfons eft in hoc Sacramento. ’ p‘ 31î*
Cùm hæc fcripfiflêt Gerfonius de pollutionenodurna,depollutionibusdiurnis fpeciatim agit DcPoiiutio-
infequentiTradatu, ut ferupulis occurrat,quæconfcientias timoratas turbare folent. Ad hune ncdiuma-Pr
conficiendum, non folùm Scripta Dodorum Confoluit, fed & colloquium habuit cum exercitatis,
& diferetis in Confejfionis materia ; imb & a. Médias hujufmodi multiplicis & varia pollutionis caufam
inquifivit. Ad hune legendum maxime neceflàrià videtur Autoris admonitio : Praparet fe leblor au-
dire cafie id quod pro cafiitatis cognitione necejfitas cogit aperire:
Longé pluribus gratior & utilior erit Traiïatus De Confolatione in mortem amicorum, in quo no- De Confti,
vem Confiderationibuspiis admodùm,&redæ rationicongruentibus,Chriftianos de morte pa- hlione ia
rentum & amicorum fuorum confolatur. micoxump*
Ad perficiendum hune Tradatum, adjecit explicationem hujus fententiæ, Fiat voluntas tua. *4S ,.
Quæ licèt fit in ore omnium Chriftianorum ; à pluribus tamen vel non intelligitur, vel perpe- hujusfen-°
ram ex plicatur, quorum ignorantiam vel errorem levare abundè poterit iftæc Gerfonii lu c u -^ 'f Wj
bratio.
Secunda Pars hujus Tomi III continet Opera M yfticaScPia, quo in genere ita excelluit p°MI ,u
Gerfonius, ut plerorumque Spiritualium acMyfticorum excefllis fapienter fogerit, acfcrupulos
in quos impegerunt prudenter vitarit. Sunt quippe multi en iis veræ Theologiæ ignari, qui
totos fe fois imaginationibus permittentes, quidquid in mentem venit effutire, & tanquam Sacrum
ScàSpiritu Sando afflatum obtrudere non erubefcunt. At nofter Autoraflfedus fpirituales & c o -
gitationes myfticas ad normam Legis Chrifti & veræTheologiæ placita exigit, & certas régulas
proponit ; à quibus deviare nefàs j modofque præfcribit qui tranfcendi nunquam debeant.
Hoc præfertim docet in Libro De Myfiica Thologia, qui coeterorum veluti fundamentum eft, De ^ ..
atque ideo primùm inter Opera Myfticâ locum obtinetj ac fpecialiùs etiam in 4 Elucidationefeho- Theoiogi^
lafitca Myfiica Theolbgia,in qua Dei cognitionem in piis, mytticis & contemplativis, affedui & IfieE^cid
amori neceflàrib adjundam efle docet. Prior Tradatus eft anni 1419 ; pofterior anni 1424. none scho-
b Sublequuntur epiftolæ très fpirituales ad Petrum Cameracenfom : & una affedus pleniflima, p|§?.|j|p£
DeCruceCriftiportandajzd Provincialem Cceleftinorum,cum CatalogoScriptorum quorumdam,qui logi*. 422."
de contemplatione locuti font. In fecunda ad Cameracenfem epiftola, obfervat, fplendorem du*piad ' p
quemdam & docorêm civilem nunc neceflarium efle in Prælatis, quorum mores ad vetuftorum «um came*
Præfulum fanditatem non accedunt. At minime dubitat, quin Si quis ex Uisfiabilitus foret in humi-
lit ate (Jr charitate repletus, plus proficeretimitando paupertatem Apofiolicam, quamfafium temporalem. Et «JtpiftôhF**
in hujus rei exemplum adducit Joannem de Varénnis,?*«, inquit,propteraufieritatem vita , popu- xheoios
los innumerabiles aggregabat, (Jr magnos frublus fecifi'et, fi fufiet comes humilitas (Jr filia ejus diferetio. ad
,Tertia ad eumdem epiftolaferipta eft nomine Facultatis l'hepîogiæ Parifienfis, quægratiasagit *““ dcm• P*
Cameracenfi Epifcopo, quod ejus opera Annexum fuerit Officium Lebloria facrarum Litter arum Annotatio
uni Prabenda, non tantum in Metropolis anis Ecclefiis, fed & Sujfaganeis Regni, aharumque Part turn ah- ^iquoium
quarum. d In epiftola ad Provincialem Coeleftinorum citât Opera multa pia, quæcompofuerat, qui. de confie
eorum ledioncm commendat. \ ' ïocuu*'lhw.
,Tradatus De perfethone Cordis, in formara Dialogi confcriptus, oftendit 1 Veram perfedio- P1
ncm Chriftiani, in charitate ficam eflèj nec aliam elfe perièdionem vitæ Chriftianæ: fed fta- j^àvincta-*1
tum unum alio perfediorem dicit ; in quantum perfeSUo tails tanquam finis attingeretur commedlus, Cccl°-
& augerctur vel roboraretur efficacius. Refellit: deinde cujufdam Fratris Prædicatofis MatthæiGra- cmcechd-
bon opinionem, qui tempore Cohcilii Conftantienfis alferuerat, nullum efle poffe in ftatu perfect ^ POIt»“dfc
tionis,nifi tria Vota cum Profeflionè folemni fufeiperet. 3. Prælatorum,aliorumque Ecclefiafticorum P TMftau»-
ftatum examinât, vocatque perfedionis acqùifitæ &exercendæ ftatum j cùm MonachorumOrdo Pc p*^ '
fit perfedionis acquirendæ. 4Y Curatorum dignitatem & Officia deferibit. f . Inquirit an Mo- di*.
nachos ad Epifcopatus provehi expédiât. 6.Quærit num Monachi, qui Mendicantes dicuntur,
ita veré did poflint : Sc hoc omiflofin altera Parte fuse-hanc- quæftionem agicat & evolvit, U-
trum homo femper debeat agere id quod eft p e r fed it isu c dici poflît in ftatu perfedionis. « cordis.
Succedit T radatus De Meditatione for dis, in quo nohj'ut alii* meditationis régulas & methodum xr^usD^
præfcribit j fod quæ fit meditationis utilitas, quæ adjumenta, quiobices, quæ materia, qui étiam Sîmpiifica-
abufus expbnit. H H H | • . r - . . ( .»
Ad idem conducunt fcquentes Tradatus, Defimplificatione, De Direblione, & De Illuminatione lffumina-’
cordis, neenon De oculo. ■ - ÿ ^ cdcrd/*’
Libri P- 4Ϋ-