t r J. oannis de Vaxennis ie fieri decreverant, 8c ilia funt, luce clarius, in par-
cibus ill is notiffima.
./Elliment ergo , amici D e i , in cujus manibus
venditus, 8ctraditus fum, qui vidences rcbellionem
in populo aliter pofle non fieri, ut in manibus Do-
minorum me trade rent fecularium > earn fa lfo ad-
9 3 ^
ftiano peccatore pauperrimo pietatem tunc habuit,
lanae mentis nemo debet admirari. Cum 8c de uno
cane, cafu in confimili, compallionem habuiflem.
Unde, fi fupra muros Remenfes, cum in illud Caftrum
ignominiole, ad majorem mei confufionem, 8c opprobrium
, fic ducebar , populus aliquis Remenfis
nvenerunt, R egi perperam ailercntes: E cce,Domi- ^ afeendit, ad rebellionem eidem non debet imputau
.....— i'i; fed ad veram compaffionem quam de me, eorum
bonitate, 8c non meis meritis , habebant: e-
tiam 8c quia videbant quod ad Regem pro meman-
dantem non ducebar , cum non diet iter , fed to-
tum potius oppofitum , fed ad adverfarium Dei 8c
capitalem meum inimicum , pro tanto pauper populus
magis, ac magis defolabatur.
Si autem Archieptfcopo a natura oriatur quod populates
odio habeat, hoc cuidam heremitas fatis ex-
preflit, terrigen® lute, per quatuor aut quinque
dies ante captionem meam, Fratri Joanni nuncupate
: tunc fe jablando quod Pater fuus in fanguine
fe balneaverat ruiticorum, lie eos vocando, 8c quod
vine® illo erant Anno pulchra;, poftquie verba vix
fe retraxit, volens innuere, ut ille affirmabat , quod
hoc Anno per eum materia parabatur rebellionis ,
quodque idem faceret, ficuti 8c Pater. Cui Dcus
ne , iniquum vobis tradimus Hipocritam, turbas fe-
ducentem, 8c commoventem populum vellrum ; in
carceribus enim noltris omnino mancipetur, ut ultra
non prædicet -, fed in terra memoria ejus , in
æternum, 8c in fæculum fæculi, deleatur : 8c quia
veritatem adverlùs flatus Dominorum prædkare non
erubuit, certè dignus ell mori. In carceribus ergo
moriatur, 8c ultra in juftitia fua non audiatur , pa-
lam , nec occulte ; led Régi modo omnes clamite-
mus. Domine, crucifige eum, crucifige. Sed uti-
nam Rex non clam , fed palàm me audiat, ut ve-
raciter tandem dicat , quid enim mali fecit pauper
ille. Unde in Domino confido, quod fi me palàm
Rex audierit, lætus breviter dicam cum Plalmilla,
Pf. XXVI. II. Infmrtxerunt in me t eft es iniqm, & mentit
a eft intquitaifijn, ccad montera meum Sanbti Leti
remittee me lætabundum.
Præmiffis denique penfiitis, quibus confideret fa- ^ nunquam tantam inde .conférât vitam.
næ mentis populi bonitatem, qui ad rebellionem,1
quacumque via mundi, He£U nonpotuit -, in parti-
bus illis mfiniti lolebant elle excommunicati, 8c modo
pauci funt., gratia D e i, 8c non Archiepilcopali.
Cùm licet luis iatisfecilfcnt creditoribus , attamen
.manus evaderc ipfius vix potuerunt, tyrannorumque
Curia: fuæ.
V ix autem in Anno loliim , ad EucharilliæCom-
munionem facram folebat populus accedere, 8c
quater in Anno, de præfenti , earn fufeipere , pro
majori parte, gratia Dei non pigritatur. Et fi fole-
bant elle in populo multi ulurarii : uluras profeblo
pauperibus rellituere , gratia Altiffimi, modo non
verentur. r
Audivi etenim quod multi lunt Anni quod populus
, in Regno præfertim Franciæ, non fuit ita
Si verb etiam a natura odio populum non habc-
ret j 8c ejus rebellionem, per conlequens, non quie-
reret. Ad hoc prope fe , ferd propinquiörcm fatis
habet hominem, Robinetum, aliter TatUetoupm^ publice
nuncupatum, nihil agentem nil! per eum, qui
fibi fatis rebellionem , 8c minis incapirare dignofei-
tur: dc quo:, Tailletoupin, feribitur veraciter.
Infequitur leviter filius Patris iter.
Cujus fi, pro rebellione, Pater caput perdiderit,
forum publicum proinde telletur Ambiancnle.
Clerum certe, 8c Nobilitatema juventute, Deo
telle , femper dilexi. Cum fcio quod per eos uni-
verfus regi debet mundus, 8c fi populum etiam di-
ligam, nullus inde admiretur , cum ex populo fum
fatis- infimus, Clero confortio indignus aggregatus.
Odio folum habeo peccata omnium', 8c pro certo
non aliquem iplbrum flatum. Et propterea fan®
mentis nullus mihi imputet rebellionem : nam fi il-
lam diligerem, populi, cujus diligere teneor falupore
bonus, ficut modo e l l , laus Altiffimo , quascum-
que gravis larcina l'uper humeros ipfius imponatur.
Si verb rebellio., quod abfit , fieret popularis.
Ego primus, poll'd tenus elfem , qui verbo, 8c fa- p tem , profeélb quererem dellrubhonem, cum ali-
a o utique fe^ opponeret : nec de tqto audivi tem- ter, 8c prout fiepiffimè prxdicavi, populi legi nuf-
quo in Sanéto L e to , divinâ mihi favente gratia,
degi, rebellionem unius, etiam duntaxat folius
hominis, nec, Deofulfragantc, mcexillente, fuifi
fet unquam audita: 8c pro tanto tales , pro certo,
rebelliones, mihi non debent impingi, cum adverlus
illas paratus eflem mori, fi cafus fe offerret. Sed
illasfalfb, Archiepifcopus, fui falvâ gratia , fabricate
non metuit , ut in mulcipula hac me caperet
Sandli Mauri. Sed pollremo dubito , quod fb-
veam paravit, 8c in earn incidet, jullo Dei Ju-
dicio.
Magnum ergo peccatum profeélo committunt,
qui populo , aut mihi rebellionem imponunt. Sed
illud pro tanto Archiepifcopus adinvenit, quia pro-
verbialiter dicitur : Que toujours fonge trannye bran ,
tanquam nihil quærens, ni fi rebellionem. Et h a c^
præcipuè de cauiâ, ut reor, duci me fecit eadem horâ
captionis meæ in Sanflo L e to , ad Cailrum fuum
Portæ Martis , per Ballivum Vermendefii confim-
guineum fuum,ut populum Remenfem ad rebellionem
provocaret, qui fortaflis, fua benignitate, ex
captione mea turbatus fuit.
Si enim graculus, philomena,. aut avis alia, five
Ç a roli, Rolandi, aut Oliveri geflorum ipforum
cantor, in illo monte tantum pfaüifient, quantum
verbum Domini populo, indignus , cecini, ita ignominiole
, ficuti ego , 8c abfque caulie cognitione ,
cum gentibus armorum dubti ruiflent j non ællimo
quin populo difphcuillèt. Et fi, fuâ gratia, de Chriquam
dellru&ionem, nifi per propriam inordinatam
rebellionem.
X L I V .
fT f m . Quod populum incitatido ad invafio-
nem , publice in Sermombus fuis dicebat de
Domino Archieptfcopo Remenfi, aliis Pralatis,
Officialtbus, & ‘Promotoribus, ac aliis Officiants
, quod erant lupi plebem dévorantes. Di-
cendo: clametis contra eos mecum, G allie e, au
loup au loup, & tunc incipiebant clamare. Ha-
hay, aus leus mes bones gens, ausleus.
D Efpondeo. Verum eft quod contra lupos cla-
mavi oves pauperes errabundas dévorantes, fed
de lupis Archicpilcopi, aut alterius, nunquam fpe-
cifice locutus fum y tamen non credo quod in ne-
moribus fuis fint rapaciores. Etiam contra fàlcones,
graculos ; Gallicè Gays, vulpcs , canes , leones &
cætera animalia, fapius prædicavi, proptereà non
fequitur qubd contra falcones , lupos, aut graculos
pratdicavei'im Archicpilcopi Sec. fed fi ad fe atrraxe-
rinr, innuunt verè quod tales funt. In Sermonibus
autem rcgulm itcr qui efi ùgneus , il ne doit pas after
fan chaperon , & pro firmo , ut cis fieret rebellio,
hoc non prsedicavi. Sed folùm , ut à comeftione
Refponjïonés ad Capita Âccufationum & c . 938 ' ‘ ’ " ' ‘ aliquod imponatur, fubito aliud catmcri eidem non
pfallitur , nifi tantoft en prifon, en prifon , qui ante-
quam exeat, etiam quantumeumque innocens exi-
llat , Il convient au*il foit ranfonne\ comme en un bois
plain de larrons. Et li hominem habent odio , hac
fola de caulà-, ipfum in carceribus diutiùstencrenon
verebuntur mancipatum, quin immo aliis verbis fe-
rè non utuntur. Se non, mettez, ce truant enprifon, fi
quicumque innocens dicat, vel fe deffendat.
Primum auteni verbum quod illius inferni Officia-
937
pauperum ovium lupus quicumque rabidus fe ablti-
neret i 8c tunc in lignum hoc, prædicavi quomodo
lupi in luperia debent capi regulariter : Quant on
crie aux loups, aus loups, ils s'enfuient, & ainjy ils leffent
leur proie , 8c utinam tales lu p i, propter clamores
meos , à civitatibus 8c bonis villis fugerent, 8c ju-
ridicè fugarentur , cùm in mundo limilis non c i l,
ut credo, rapacitas quàm in civitate 8c Diæcefi R c -
menli. Ibi Curia dici non potell Ecclefiallica , fed
infernus, ubi nullus ordo, led fempiternus horror
inhabitat.
Clariffimè autem pa tet, cùm infra duos aut très
annos , qubd pauper Notarii clericulus in ilia ,' ex
fanguine pauperum , dives efficitur trecentorum ,
aut quadringentorum francorum : unde 8c lupi medii,
fi per très, aut quatuor annos ibidem lleterint,eme-
re non pavefeunt hofpitia 700. aut 900. francorum
Alis Icit proferre, c i l, Amendes , Amendes. Et quan-
quam pauper refpondeat : Domine durus ell mihi
hic fermo, ego enim nihil ferè feci. Hcrodiani ibi
affillentes mox aluilonè vocifcrabünt j vis tu contra
Dominum litigare qui potens ell opéré Scfermone?
Abfit autem, opportet opportet ejue tu amendes , 8c
ita ovis innocens jure ibidem ulque ad. fanguincm
tonditur, vel injuriâj laïcafit, five Ecclefialtica.
, 8c turres nihilominùs facere in Babylonia.
Sed fi filias fuas dotare audeant de 2000. aut 3000.
de hoc inquirite. Etiam 8c in una noble, ad taxil-
los 300. aut 400. francos ludere non verentur j 8c fi
ex lànguine pauperum hoc largiter expendant, æ-
llimate} cùm alios reditus non habent. Unde magna
pietasell, hoc Papæ inEcclefia jure dico,# aut
Regi tantum dilcrimen in Regno fuo de faéto fuf-
jferre. Ællimate igitur quantam prædam in ea ma-
gnusejufdem accumulât lupus, gregem nonpafeens
Domini, cum fuis lupellis, qui ovium excoriatoi es
Ællimate igitur, fi hoc, 8c fimilia, in genere
lâltim , adveriùs taies populi comellores debuerim
prædicare , cùm de fàbto feiverim omnia ita fe habere.
Certè nedùm prædicare debebam > fed me
ad hoc proinde excoriari fecille debuifiem , fi talis
qualis elle debebam extidlîem. Ad pauca igitur af-
picientes , de facili fillogilantur, fed non pigeât au-
dire 8c reliqua, quæ in hac Curia, 8c non fanbla j
committuntur.
Pro duobus enim albis , fi quifquam ibi citetur,
g aut pro tribus > ad quinque llatim lolidos, aut plus
pauper ille véxabitur, cùm laqueum venantium, jure,
vel injuriâ, abfque pluma evadere nequibit in-
Côlumis.
Per villas autem 8citinera canes, etiam equellres,
habitu quandoque 8c aliis diffimilcs , cb hoc tenent
venaticos, ad feminandum verbum Dei non palloS,
fed prædam quærentcs , 8c non animas , tanquam
leones rugientes circuientes , 8c iæpiùs adinvenien-
tes quem dévorent. Nuptiarum varia quæ funt fpi-
ritualia, pretio appretiato , ibi venundantur , 8c
ilia quæ pro. 8. denariis , vel circa, nuper habeban-
tur, modoadfummam afeendunt viginti francorum
8c ultra.
Nullus verb inde admiretur : cùm Tonfuram à Domino
Joanne de Craon bonæ memoriæ homine, ha-
bui, l'eptem, oblo, vel decem albos duntaxat per-
folvi : (êd modo pafiim ibi corona venditur coronâ
jaureâ. Unde proverbium juxta illud infurrexit. Com-
f que qui n ara une couronne, il nara point de cour onfunt,
8c non inclyti.
Famâ enim publicâ laborat, qubd quidam car-
pentarius Clericus, pro duodecim coronis hominem
occidit, quas ille infernus fupra dibtus vorax habuit;
quia ibi purgarionem fuam talem, qualem, 8c non
fandam , neque Canonicam fec it, qui talis nempe
fu it , qubd telles taies, quales, examinati fuerunt,
qui de homicidio prorlùs nihil lciverunt; 8c itacali-
ter, qualiter fuit, fed male purgatus , qubd bonus
homo pro 12. Coronis fuit reputatus. Il me femble
ver , que ce fut trop bon marchier de tuer cher.
Unde ex hoc vehementer dubito, 8c ideb liben-
terhuie, lipofiem, periculo vellem obviare, qubd
ad hoc tempus videbimus , 8c fortaffis in illo clam
jam fumus, quod in Curia ilia , aut al.bi Ecclefia-
flica, ante cafum mercabatur quanto pro pretio homo
occidetur. Heu me, utinam moriar, antequam
illud tempus paten iniquum cernere oculis propriis
demerear !
Dudùm ceterùm in fan&o Leto quædam pauper- _
rima millier, propter maceriasRemenfes pro confilioC »<?• Nifi autem aliquis murum fe opponat pro domo
• ’ rr- - j--- r'i— • ci:.— Iira el, ad contradicendum, dubito ne ilia breviter
afeendant ad fummam ulque infiniram.
Si denique alia fpiritualia, Ordines, 8c Ecclefiahabendo
ad me acceffit , cujus duo Clerici filium
majorem natu , occidcrant : led quia homicid® illi
notorii, pecunia maxima intercedente , in ilia vo-
ragine, non vereCuria, tameu Remenfi, ilia me-
diante , non ccelica purgatione , pacem fuam obti-
nuerant, trillern minati fuerunt illam mulierem, de
alium , pro eodem pretio , fuum occidendo liberum
, li pacem cum cis ad voluntatem non compo-
neret.
Confilium autem fibi, pro certo , dare nefeivi.
Si jullitiam filii fui eidem confuluillem qubd diffi-
mulallet, 8c pecuniafn, prout homicid® volebant,
indc accepiflet; contra jullitiam ,*’ mea remordenre
confcientia, militaflem. Si verb fibi dixilfem qubd
jullitiam fuam profecuta fuiliet, certitudinaliter pnellica
officia, paffimmihi, abfquerubore venumdan-
tur , ne membranam hanc diutiùs occupem ; hod
fâmæ relinquo notoriae, de quibus tellis eft omnis
populus.
Licentiæ autem Curatorum non refidendi, 8c
Capellanorum in Curiis commorandi , vix non ell
dici, ad quatuor folùm, vel quinque folidos , lole-
bant afeendere : fed 20. aut i f . folidos'modb non
erubefeunt petere, fed illos omnino opportet lolve-
re, quia non reperitur qui proinde audeat litigare*
Unde non curant, etiam fi indigni ad regimenafi'uj
u i Li Li «. »r__________ y , mantur animarum , dummodo burfam luam adiml'ertim
cùm egena foret, in hoc orbe ubi feientiam £) pleant, qubd duntaxat appetere dinofeuntur , 8c ,
n' - s ']----- Deus fe it , quales ibi vitae execrabilis præficiuntur
qui vix feiunt legere , 8c fæpiùs funt apollatæ , 8c
fortë aliquoties nonPrcsbytcri, ficuti cafum jam nuper
reperi. Scio enim qubd quidquid Sacerdotes habere
poffilnt 8c Clerici, totum pervertitur in inferno
illo Domini, qui deglutire, nifi Deus fuapietate
fe opponat, cunbta non veretur.
Audeo affirmare qubd fi de talibus tyrannis ne*
quam , à viris Jullis fieret informatio , quod cafus
infiniti alii fceleratiores ducenti 8c plus etiam in
N n n 3 fpem
illam non reperiflet, 8c ita, a me receffit vacua,
cum eidem quid confulcrem pro certo nelcivi.
Idem verb de aliis ibidem fit ita homicidis , aut
furibus fymbolum habentibus, quorum non eft numerus
, 8c plulquam quotidiè ita obfervatur, a quibus
verb capiunt ufque ad paleam lo c i, 8c abfque
milericordia quidquid rapere poffimt , 8c ita fubito
pnedivites funt, quia de alieno una cum fuo ponere
non erubefeunt. ' . . . ..
Cuicumque verb, Jure, vel injuria, crimen ibi
* Loens corruptus.