I c foanms de irenms 916
em raeam, propter prremifta ,. non aufus tui decla-
rare , nec pro iplo , tamquara pro Papa , nomina-
tim, poft Serraohes meos, proXit eonlueveram, fa-
cere ex or are j quodvere in mente mea bene dilpli-
cebat mihi •, fi jullioni aufus fuilfem Regia: cont
r a il. . |K
Verum eft quod , ad partem,.omnibus poftulan-
tibus plurics allerui, Dominum Benedi&um die Pa-
pam, 6c me non dixifle ipfum non efle Papam j fed
in publico , propter prsemifla , declarare mcntem
meam non audebam. Et Deus fit mihiteftis , fi in
Canone, velui Dominum noftrum, Benedidtum no-
minatim expreflerim. Aut fi in tJMcmemo, meo
fpecialius pieces, ad Dominum indignus pro eo ef-
fuderim.
V I I I .
IT e m . P u b l i c e p r a d i c a v i t q u o d P r e s b y t e r i
C o n c u b in a r i i n o n co n f ic ieb a n t C o r p u s C h r i f i i ,
J u b ju n g e n d o , & a j f i rm a n d o , p e r ju a m c o n jc ie n -
t iam . Mes bonnes gens, tels Preftres ne vous
monftrent que un po de pain.
T> Efpondeo , quod publice Decreta veftra ,
de cohibendis Clericis concubinariis , in fiia
forma, deveibo ad verbum, litteraliter , 6c in fcri-
ptis , ut Do&or , licet indignus , in cathedra legij
ubi oppofitum , de verbo ad verbum , continetur,
us: populo tandem in Gallico declaravi , 6c hac
e caula ea legere decrevi, ut deinceps ipfe popu-
lus eadcm verifimiliter ignorare non pofiet : 6c
plufquam decies, ut credo, aut vicefies, alibi hujus
nefarii oppofitum przedicavi palam , ne popultis
in ilia materia erraret, addens quöd ideo prohibe-
bantur eorum Millie audiri, ut ä peccato luo citius
fe retraherent , 6c in fimili , de cxcommunicatio-
ne, Can. Pia. de exceptionibus : Lib. vi. aliegavi ,
dicens quod excommunicati Ecclefiam ideö intra-
re non finuntur , ut rubore fuffufi , ad humilita-
tis * gratiam citius retrahantur. Deus autem tan-
ttnn non det mihi vivere , quod errorem adeo maximum
in Fide noftra pr^dicafiem. Gerte magnum
peccatum fäciunt, qui tales errores nequam imponere
mihi non verentur. Verum eft quod lemelpra:dicavi
Decretalem, de homine. De celebratione tJMiJf. dicen- *
tern , quod Presbyteri licet in peccato mortali exi-
ftant, verba confecrationis non debent omittere,
qua; fi temerarie omitterent, Sacramentum tunc non
levarent, fed populum idolatrare facerent. Et hoc
ad dobtrinam dixi Sacerdotum , ne eorum aliqui -
adeo eflent fimplices , quod contra lllam Decretalem,
verba Confecrationis non proferrent: etiam 6c
eos tunc advifavi quod in peccato non celebrarenc
mortali, ad quod omninö tarnen adverterent , il-
lud eis allegans Apoftoli, 1. Cor. xi. 27. qui indi-
gne Jumit &c. Et Deus 1cit fi morbo illius Decre-
talis plerique tunc fuerint irretiti , qui quando in
peccato eratit mortali, verba Confecrationis non
proferebant.
I X . ]
IT e m . P u b l i c e p r a d i c a v i t q u o d P r e s b y t e r i
C o n c u b in a r i i , q u o s G a l li c } v o c a b a t Maries,
n o n b a p t ifa b a n t ; & J u b 'ju n g e b a t q u o d h od ie
m u n d u s ob h o c e r a t i t a m a in s , q u o d om n es e r a n t
m a le b a p t ifa t i.
Efpondeo. Aliquoties dixi quod concubinarii
Presbyteri notorii 6c publice diffamati , iaepius
eirea mulierclas , aut liberos fuos , adeo erant in-
ten ti, quod adBaptifmum puerorum fiepe male ad-
* Aliter, afle&uni faciliusiodinentur.
vertebant, etiam ignorantes, aut ebrii : 6c ideo, for-
taifis , cum multis aliis caufis , quas tunc aliegavi,
mundus erat ita malus. Si tarnen verba proferrent
Baptifmi , verb dixi quod baptifabant , quemad-
modiim alii , 6c una vetula , in calu necelfitatis ,
etiam baptifiit. Æftimate ergo fi verum poteft die ,
quod ta.ntam ftoliditatem dograatilafiem. Quare
autem Presbyteros hujulmodi vocabam, Mariés, in
publica*nunc dedubta, notionemquod femperpropter
deeprem Ecclefiæ fubticui, cum infinitos tales
, adinveni Presbyteros, 6c mulierculas qui fidem libi
mutuö dederant, quemadmodum verè faciunt uxo-
rati. Æitimate ergo , quantus propter hujufmodi
contubernium , in Ecclefia Dei immaculata vigeat
error. Audite igitur vos Domini Ecclefiaftici, fi
hodie profe&o Ecclefia per vos dicere poffit : non
eit in mundo fimilis dolor ficut dolor meus.
X.
IT e m . Publicarvit quod audientes MJJds
Presbyterorum Cmcubinariorum, vel ujura-
riorum, quos vocabat Gallice3 Maries,peccabant
mortaliter, <& erant excommunciati.
"D Efpondeo. Dixi quod Miflas Presbyterorum
Concubinariorum notoriorum , feu publicè dit—
- famatorum audientes peccant j an verb mortaliter,
aut venialiter, aut quod ex inde fint excommunicati
, non recordor me unquarn declarafie. Dixi enim
quod aliqui Dodrores tenebant quod mortaliter peccabant
: fed populo illud lubjunxi} de præfenti vo-
bis non auderem affirmare, quoulque D odores vo-
' bis nominem , 6c eos pleniùs viderim. Et in uno
Sermone , in quo hæc verba protuli, fuerunt duo
Venerabiles Univerfitatis Parifienfis Bachalarii, unus
in Theologia formatus , 6c alter in Decretis , qui
verba hæc plenè audiverunt.
De ufurariis autem Presbyteris , an bene cele-
brent, vel non , non memoror me ufqnatn verbum
propalafi'e. Nefcio autem fi file Dominus, de quo
fupra, qui apud Regem fertur me detulifie, pro fe
iplo dicat j cum pueri in PrOvincia in qua fæpiùs
degit, fari vix geltientes, eum notori è talem æfti-
mant efie, 6c fi Inlhumentorum copias inde habeam
■ contrad:uum fuorum ufurariorum , mihi ipfi credo,
quas cum locus ad eritp a tefa c ere non defillam.
Ex avaritia quoque , regulariter ufura procedit, 6c
tyrannia, per quas , ut in pluribus, lânda Mater
hodie regitur Ecclefia. Eft enim conveniens quod
Prælatus in ea ufurarius notoriè vocitetur. Scio e-
quidem, magni llatus Dominam , quæ ore proprio
mihi dixit, quod file, dequo fermo , extra lortem,
ratione mutui eidem Dominas per ipfum prælliti, du-
centos 6cquinquaginta quinque,vel circa, âb eaha-
buit ex ufura francos , fed quia , dequo magis ipla
doluit, unus francus ad illius votum non erat pon-
deris, opportuit quod fex, vel quinque albos proinde
refarciret. Decæterisautemmultis militibus, 6caliis,
depræfenti, fubticeo, brevitatis folum causa.
Scd fi reditus emat ad vitam, qui abufurisnonlon-
igè diftant, pro fe , 6c nepotulis fuis beatilfimis,
ipfum habeo , quia notorium e l t , excufatum , ne
pauper file homo fame periclitetur.
Scio autem Sacerdotem Domini fuperftitem , Re-
menfis Dioecefis , omni exceptione majorem , qui
mihi alTcruit quod femel fuit in Courvilla , callro
Archiepilcopali , ubi in quadam reperit camerula
fardellos raubarum., cæterorumque fupelledilium
infinitos , 6c in quolibet eorum leriptum erar : Far-
dcllus talis , pro tali pretio , tali die redimendus , drc.
ac fi in Judæa Ammon extitilTét. Qui cum , ad partem
, tandem de quo ferviebant iili fardelli popof-
cifleti eidem à vulgo populi refponfum fuit, quod
Ar-
* Locus Corruptus.
9 17 Refponfiones ad Capita Accufationum & c . 918 ■ ■ ‘ . . . - . totius Provincia Remmfis , ó- Provinciarum
circumvicinarum, p e r nonnulla tem p o r um cur«
Archiepifcopus eis faciebat fic ltiutuari, unde aliquid
in termino , fibi curialitatis erogabat , 6c ita, illo
atteftante Presbytero , fama ex hiis in partibus il-
lis volvebatur publica. Si verum f it , aut non, aliter
non affirmo quam fuperiiis fit expreflum.
Si vaccas etiam habeat ferreas, quæ fibi non mo-
riuntur , fed pauperi famelico , manifeftè qui nec
minus in hoc laborat.
X I .
IT e M. Q u o d a u d ien te s M i ß a s q u o r um q u e
P r e s b y t e r o r um c om m o r a n t ium c um q u ib u f -
c um q t ie m u l i e n b u s , f i v e c u m M a i r e , f i v e c um
f o r o r e , f i v e c um a l iq u a q u a c u m q u e , f i v e p r o b a ,
f i v e r e p r o b a , f i v e ( e n e , f i v e j u v e n e , n e p t e , com*
m a t r e , f i v e a l ia , p e c c a n t m o r t a l i t e r , & f o n t e x c
om m u n ic a t i.
r i c u la , a d E c c le f ia s a c c e d e r e , CM iJ J a s f u o r
u m C u r a t o r u m to le r a to r um a u d t r e , & a b ip -
f i s S a c r am e n ta r e c ip e r e , e t iam S d c r am e n ta B a p -
t i jm i , P u r i f i c a t i o n s p o f ip a r t u m r e c ip e r e , &
E u c h a r i f i i a S a c r a m e n tu m , m P a j e h a t e , con*
tem p fe r u n t .
A Efpondeo. Non eft culpa mea ■, cum fiepe con-
trarium prxdicaverim, ideo illis imputetur, &
non mihi, qui indigne adeo , 6c irreverenter , in
divinis fe immifeuerunt, 6c quotidie in illo ftatu fe
immifeere non verentur : nec credo quod propter
verba mea, aut veriits, Juris, vilipenia fuerunt Sacramental
qure propter malam vitam eorum, quas
vita non eft hominum etiam laicorum, fed bruto-
rum, quorum nonnulli in Ecclefiis fuis coram populo
fuo palam fiepius dixerunt, 6c alibi publice, 6e
in taberna quandoque , quod pro. homine vivente,
eoncubinas fuas non permitterent abire j led fi fads
de una non haberent, duas, aut tres reciperent,
aut omnes parrochianas fuas, aprima, ufquead ul-
timam haberent. AEftimate igitur quid de talibus
obftinatis fit agendum. Et quia in Articulo, de to-
leratis loquitur I, illos non credo de Jure toleratos,
T> Efpondeo. Stepe dixi denotorie fufpeftis , li-
i V cet Can. I. Inhibendus. De Cohabitatione Clerico-
rum & muiierum ; De Matre, lorore, amita 6cc.
prohibeat, quta & in illis, infiigame diabolo , fcelus
perpetratum repentur. Et etiam dixi , ex Canbne
illud recirando: led de notorie tune etiam dixi fuf-
,peflris; illud addens Aueuftini : Qua cum [ororibus r - - ~ ^ ^ Bxs qui■ lru nt notorn, vel publice, per evidenti•a m rra ecdhdiftämati'.
Licet tales , propter pecunias, Pratlati*.
meis funt, Jbrores mea non funt. Quandoque de vetU-
lis etiam dixi , 6c confanguineis : led femper de
fufpe£tis intellexij Deus enim lbit quid in hac materia
, in Confeffione 6c extra fencio. Ecclefia; ex-
pediret omnino quod nullus haberet etiam vetulas j
cum fupra fimum , prout in hac materia bene dicit
homo, *faspe quielcit, etiam conlanguineaspropter
ta&us illicitos contra naturam ftepius a6tu deterio-
i,es.
Presbyteri verb concubinarii notorii plerique aU
legant quod eorum pedifecse, forores ipforum funt, 6c
confanguineie, fed Deus feit fi de ipfis pueros ha-
beant lupbr terram 3 Proh pudor, gradienr.es: aut
dicunt quod non lunt fufpebtas, fi triginta aut qua-
draginta annos habeant. Et Deus novit quod non r
habent nifi unum leftum, 6c ita totum male vadit.
De peccato mortali, 6c excommunicatione, fupra
proxime refpondi.
X I I.
IT e M. Q u o d ille q u i c o n f ite t u r p e c c a ta f u a
ta li S a c e r d o t i c o n c u b in a n o , a u t h a b e n t i m u t
ie r em J u a m , n o n e r a t v i r t u t e i l liu s C o n fe ffio -
n is m u n d a tU s à p e c c a t i s , p r o u t n e c f u n t im m u n d æ
m a n u s q uæ la v a n tu r m In to .
T l Efpondeo. Bene dixi quod talibus notoriis, 6c
■ ^■ publicè diffamatis Presbyteris non erat confiten-
dum, cùm immundi client ficut luturri, nifi in ne-
Ceflitate, aut ubi alii repériri nön poflent \ qui tarnen
licèt fint immundi, vitam talem geftando, a-D
lios nihilhortiinùs , virtyte Cönfeffionis , mundare
poflunt t 6c ita repetitis vicibus publicè , St palam
dixi, 6c ita verum credo.
M î I
IT e m . ($uï>d p r o p te r p r a d ic â t lo n èm fu i t r t
f e c i t m in u s r e v e r e r i S n c r a m e n t a , q u km déc
e n t , & ip fd m l ip e n d i & c o n t em n i , é r ta -
l i t e r , q u i d p ln r e s h om in e s , u t r iu fq u e f e x u s ,
in n o n n u llis P i l l i s R em e n f i s , C a t h d la u n e n f i s ',
S ueJJionenfis , L a u d u n e n f is D U c e f u m , a c
appendix ad Tom. I.
* Bic aliquid deefl.
quas inde habent, tolèrent, 6c habere omni animo
fie lunt foliciti, 6c ob hoc Domini Prælati turban-
tur contra me , cùm talia prædicare non vereor,
quia tantum animale lucrum perdere eis facio. O
quàm damnabile eft lucrum hujuScemodi, qubd Ecclefia
de tali vivat meretricio damnabili, 6c propter
hoc in Dei Ecclefia tàm deteftabile vitiumre-
gnare toleretun
Turbantur etiam contra me feabiofi nonnulli
Presbyteri, 6c non boni, quia, ipfis invitis, iuaS'
à fe abjiciunt mulierculas, per quas hodie tota Dei
Ecclefia, proh pudor ! maculatur, Prælatis propter
lucrum in hoc conlêntientibus hujufmodi : 6c fi
tantum eorum voluiffem labefà&ionibus adulari,
quantum, g ratiâD e i, poflè tenùs reftiti, hodie in
mufcipula carcerum captus non. effem malefacloruni
lknbti Mauri. Sed illos præopto carceres aréfcos jam
nunc induere, 6c diutiùs temtafle, quâm veritatis
etiam fcintillam filuiftè. Et utinam ad hoc natus
fini, 6c in mundum venerim, utteftimoniumetiam
üfqùcad mortem perhibeam véritati.
Proptereà Mendicantes non inçarcerantur -, quia
præfatorum yitiis paflim aduiantur, veritate, præ-f;
fcitim à Francia, procul hodie, proh dolor 1 rele-.
gata. Sed non ambigo qu'in in finé fuos veritas con-
tundere debeat inimicos , quia multitudine hoftium
non terretuh
Séd à me aliqui polTent fcifcitai'i, euf àfpcriùs
contra' Ecclêfialticos prædicavi , quàm contra laï-
cos. Refpondeo quod ad uftis omnium ftatuum ,
nullum tamen vilipendendo, vitia prædicavi, Re-
gum, Principum, 6c infimorum , etiam ufque ad
iàbbaterios inclufivè. Sed præcipuè centra Eccle-
fiafticorurn, vitia.adeo afperè prædicavi, cùm ipfi ,
præ cæterisj lux debent elfe mundi. Si ergo aliqui
eorum fint mali, totum obtenébraht mundum , 6c
ejùià vidéo quod fi boni eileilt, retidui mundi boni
fbféht : îdeireb ad pacis Ecclefiæ citiùs confequen^
durh éffeébum, taliter prædicare ad versus eorum. vi-
tiavarbitrutus fum5 cùm, nifi eorrigantur * dubitd
%vp.wter quod patientur, 6c cætéri qui .eos imitantur,-
pacem aliter Ecclefiæ, nifi.prævjoterribili fuper'
eos feandalo , etiam non reporrabimüs. N e igitur
enôfmiter adeo patiàntur, 6c Ut pkcçm Ecclefiæ ve-
l'ooiiîsVonfcquamu'rlrbenter, præèæteris, optaflenr
quod fe emendalî'ent, propter fe ipfos , 6c propter
M m m z alio*