15 5 J-oanriis
intereit, quoniam hiftorias habet Scriptura facra
prout in eis contenta revelavit Deus per Prophetas,lon-
gè priüs antequam fierent > <?x quibus pulcnerrim® ac
ialubemm® veritates elucefcunt.
Elucefcit primo , divina omnium pr®cognitio fi-
mul 8c providentia regitiva omnium qu£e geiuntur
tarn in ccelo quam in terra, qu® voluntati iii® fer-
vire facit uni veria, nunc per bonos, nunc per malos
3 adverius quam non eft fapientia neque confilium:
adeo quod homines vel demones implent prsedifpo-
fitionem revelatam Dei 3 dum conantur illam vel ef-
fugere vel fmilrare. Sunt in cxemplum venditus Jo-
feph 3 8c expolitus cum aliis infantibus in aquis Moï-
fes j 6c David a Saiile perfecutus, cum c®teris abl-
que numero. Elucefcit pr®terea quod pr®nuncia-
tiones Dei faót® per Prophetas vel Scripturam, cpn-
ditionem f®pe recipiunt, licet exprella non fit fe-
cundum varietatem meritomm vel demeritorum apud
illos quibus vel pro quibus hujufinodi pr®nunciatio-
nes fiunt. Hoc de Jona refpeótu Ninivitarum, hoc
de Ifaïa refpeótu Ezechi®, 6c ita de reliquis liquet.
Relinquitur idcirco temper hominibus, dum viatores g
fiint, pcenitenti® locus 6c pi® orationis atque con-*
verfionis effeótus, nec ex immutabilitate Dei vel pr®-
nunciatione, luce defperationi locus datur. Elucefcit
amplius non effe ierviendum Deo pro tola prof-
peritatis adeptione vel adverfitatis evitatione tempo-
rali j qu® veritas in Evangelio manifeltius tradita ell
quam Le x antiqua temporalia commoda, velincom-
moda rememorans exponeret. E ll equidem premium
pr®ftantius merito, nihil autem temporale
pr®ftantius ellvirtute. Sed neque cum ;Stoicis dice-
re latis e ft, virtutem effe premium fui, ficut vitiumfeip~
fum poenam habet. Alficiendi fuerunt homines ad la-
boriofa viitutiun opera, 6c a fuis voluptatibus vitio-
fis arcendi per fêparatum aliquod majus tam pr®-
mium quam fupphcium : ad quod Philolbphia quia
pcrtingere non potuit hie deficit cum lua confblatio-Q
ne: deficiunt 6c illi qui volentes fuis exhortationibus
vel pr®dicationibus beneinftituere ad amorem D e i,
romittunt pro illo quafi commutationem quamdam
ona temporalia, ut lanitatem, ut prolem egregiam,
aut aliquod fimilium j fic enim 6c cortex liter® veteris
pr® tendebat, quamvis intus Prophetici 6c ele-
vati viri Ipiritualia liib his temporalibus promiflioni-
bus obumbrata conciperent 6c guftarent. Sed de hoc
latiüs infra.
Elucefcit poftremo ex hac divin® voluntatis ad
utnimlibet aétione extra fe libeiTima qu® Iblo nutu
temperat orbem, quod orationes fpefque noftr® di-
riguntur non inaniter ad Deum , quamvis immuta-
bilem, quia c®tera omnia mutarefeit 6c potefl, dumj)
vult. Et hie generalis morns infitus omni creatur®,
quem obedientialem nominare pofliimus ut ejus fequa-
tur imperium, quemadmQdum de afeenfu gravis ne
vacuum fiat, did folet. Et profeóto fi Deus finat
res' agerepropriosmotus, confèquens eft ut eospoffit
vel impedirevelmutare,alioquinnon jam res fineretj
ledagerentvellet, nollet. Quinetiamminiftrationon-
ne reponitur in ordine caufarum quas ab initio Deus
inftituit? Proprius autem motus Angelorum liber ell
in agendo. Proinde ficut Ipiritualia potiora fimttem-
F I N
Gerfonit \ eg
poralibus, tanquam illorum finis j ita fit in tempo-
ralibus mutatio, prout exigit gratuitum regimen lpi-
ritualium, præfertim ad Finem astern® Beatitudinis
confequendum. In hac autem regione vel oi'dine ljpi-
ritualium reponuntiu' divina charifmata, præcipuè Fi-
des, Spes 6c Charitas, quibus motus inditus ocquafi
proprius eftimpetraremiraculadumexpeditj utquod
^in aquis validis terra appareat arida.j in medio forna-
cis ardentis fit ventus roris 5 quod montes transferan-
tur, 6c quod longé majus optabiliulque e ft, fit per
iftas virtutes.6c orationem eis fubnixam, ut expedi-
tum fit 6c alacre liberum arbitrium voluntatis human®,
ad dirigendum pedes lu® affèélionis 6c intentionis
in viam pads 6c falutis , ad confbrmandum pneterea
divin® voluntati fuam, eidemque prorliis innitidicen-
do cum Propheta : V t jamentum fdftus fum apud te &
ego femper tecum , tenuifii manum dexter am me am & tn
voluntate tua deduxifii me. Pf. 72. 23. Unde libetcol-
locutioni diei præfêntis terminum dare fub hoc
metro.
Q U A R T U M M E T R U M
ï T
U L T I M U M S E C U N D I W B R I .
Concordat metro feçundo hujus Libri : £uot
fubjecta.
L U M I N I S orbffj fibjidiumJibi
Quant a vident e,
Cui plus nititurut magis audiit
Immincns periculum.
tJfyCatrem dum cecidit puer afpicit,
Ac ei manum dat,
Scit cjuia non valet ex fe furgere
Quarit hinc juvamen.
Vulnere fraUus ejui medicamina
Novit, hum requirit.
*Potat amaris, vrit & ignibut.
Huic obedit ultro.
Litibus implicit us, Jibt quarere
fare vult peritum,
DiBaque nec refugit fua crederef
Confcius fuimet.
Cur igitur caci, pueri quo que
Saucticjue valde,
juris C7* ignari nos traders
jbfon cito velimus,
Chrifie tibi ? qui rite per omnia
Vis opem ref erre
Quo fine nulla valent difirimina
Vi vel arte pelli.
Due pftimur quo vis, mar a nulla fit t
Ibit alaçris mens
Si caro tardât, perque pericula
Cuntla te fequetur
Grata, nec invalido cum murmure
Perget aut trahetur.
Cur peccata feiens cumulet nova
Dum licet merer 11
I s.
L I B E R
m
D e confolatione Theologioe. 1 5 8
L I BER T E R T I US .
P R O S A P R I M A . iÆftas fulguribus crebriùs emical,
Elifufque vapor dijfipat infima.
£fi igni fimilis Zelus & afiuat
Intus cor, fiimutans quo vehementior
Incumbit, cohibe, fac teneat modum.
Collidunt in eo fe par iter duo
Jf'Stus , nimirumfingulus, improbus,
Hinc impellit amor, nine furir odium
Zelus nam quia rem diligit & colit
Ladi non patitur, protinus incites
Ira corripitur, reiïa nec infpicit,
Odit, perfequitur, nec requiem capit j
Fingit jufiitiam, tendit in ardua,
Supra poffe ferox ffangitur & ruit,
jSecum multa trahens qua pereunt fimul.
O N I C V S. Ad sum, Volucer, defiderans rurliis ex te au-
dire verbum fuper confolatione Perégrini j fol-
licitain enim fuper hoc aviditatem ex pervigili cordis
meicura , qu® te loco temporequepr®venit, in-
telligis-
Volucer. Spes ut d ix i, Monice, lolatur eum,
confugiens ad Deum tanquam ad Thronum grati® j
ad Templum 6c Aram milericordi®, ad Arcam foederis,
ad libertatis alylum, ad firmam petram 6c io-
lidum litus. A natura fiquidem ita videmus inlli-
tutum, ut debilior innitatur fortiori, ficut vitis lilmo,
hedera quercui, naufragus tabul®, puerulus Matri.
Soktiir ipfum pneterea Scriptum facra, révelans de- . c p p t iM r . a P R n t A T P R T r i T i 1) Dt
curfmn mundani regiminis ä prima voluntate liberri- u E i v U . y u A 1 L-Ud R I ,
ma, cui noftra conlormis efle debet. Quemadmodum
verb per fpem vis iralcibilis, fic per hujufmo- M O N 1 G V S.
di coiiformitatem rationalis ordinatur j 6c ex confe- -v r * ■ a ,
quenti concupifcibilisjdum ita fueritconformisöcfub- D U • n • A u, .Su .a u r ’ . Volucer, proptef
H, y q* u,o d ipvf ius & Dei fit unum v■e jU e &un. umnolj- vult Btollere Icandala a domo BDei - daBtaeens a“bt dh“om
le, quod amiciti® proprium e i l : videns autem quod Troj u.« , r 9 . 0 , . . .
iralcibilis per impatientiam contui-batur 6c per igno- fvrannij „ m ^c J P omam^^ jic ii ve^
rantiam feducitur rationalis 5 deinceps igitur com- X ri{r •. „ .P 1# noi?n^,P 1 ägatur fibi verbum
plebitur lèrmo fuper impedimentis hujufmodi tollen-B ‘ 1 0CtiMS HtiS C ^ 1 e ^ e n ^0) faent[implexy
V *■ .. Ï J j o .- totum corpus tuum lucidum ent. Matth. 6 22
dis, pnmum per patientiam, alterum.per doólrmam} Audifti Chriftum aUbi diceman: Ecce véubi
nonnulla qu® m prlonbus dici potuerant, in- • a M * ,
ferentur r mt hora & mnc Wk Ht omms Q interficit vos arbitrea
JHonicus. Placet quod dicis, quoniam 6c diólo- I<^’ <luis tarnen
rum recordationem fummariam, 8c dicendorumluci- l n j X re l eJ1^occl 01 es Marty*
dum ordinem tradis. Jud5ßos ^
Volucer. Locutums ergo de confolatione per patien- n ^gis an^ qu® , quam putabant Chritiam,
redte mihi videor'ld agere fi de moderamine d : Tefii.
zeli inchoavero: habet itaque zelus inter palliones rc;entiam Rom If i j ' p pon fecundum
vehementiam multam. A u ä Sapientem. Dura ficut
kferms amulatio. Cant. 8 . (5. e i f e r t infuper fibi fpe- S
ciem W M quo fit efficacior ad nocendum dum I f S g S i B ? C11 pCr hanc0aut llIam t»a*-. -j • cc. • j 1 _ \ c pr®dicauoms viam. Hinc h®refes contra Primatum
H U I H H Ü i * * a o c ea d um J aam ■ Romane Ecdefi«, qudd fine ea ftat felus ™on™
■ i l l I W I H a M Ü B — , qudd funt ut Ve.S
■— B zMelu*>B ctfIi qHuandSoqu e fri gmficat mvIidi am numtreaff MufumI-fMuper eam, oBmnfiquei fim &on aixm opflfaindin &ä*.
quandoque odium, aliquando imitationem j utemurC^i;,,™ ^ ^1,.:..:__ ■
lue zelo prout eil defiderium vehemens quo quis ih-
citatur ea tollere qu® rei fibi diledl® videntiir adver-
fa- Sic homo zelat pro uxore ne moechus abutatur
et) & hinc zelotypa mater pro filia, ne violeturj
jultus pro domo Dei,volens aoea tollere quidquidvi-
derit fcandalorum. Unde iftud eft. Zelus domus tua
comedit me. Pf. <58. 10. cujus recordati funt difeipuli
Chrifti, dum ejiceret vendentes6c emeritesdeTcm-
plo feu domo Dei. Zelum hunc ultimum laudavit
qui dixit, nullüm elfe Deo acceptius facrificium quam
H ü ammamtn;^ Vetd juidem fi eomitetur ipfum fibjeaum,. dum 'conatur* expellere-morhum,
railiam, quod a lècularibus eripi poflimt eis omnia:
contra. Religioforum obfervantiam, qubd adverfantiir
libertati Legis Chrifti, 6c ®itimant qu®fhim pieta-
■ tem: contra omnem generaliter Pr®fidentiam qubd
nullus pnefcitus , nullus exiftens in peccato moitali
jullè dominatur , neque Prxlatus eft , neque Sacer-
dos, quoniam in charitatis radice fundatur ( ut di-.
cunt) titulus Pr®fidenti®, 6c ita de plurimis : dum
enim difplicuerunt mores, fuborti funt errores 3 dam-
■ natus eit pr®terea flatus , quando difplicens in eo,
cernebaturabufus, exempJo Medici lluiti deftruentis^
S B H dtferetio & conftantia; quæ tria fi Ceterum tefflinjlcaris vefim eoi-um.qux dies fie-
i — — « In s , refte-compaiavens ip- fema M i fijper turbatione judicü M Ad-
■ H U H U « “ rurius & n ditadvenanoil:er«emplum « | & id plané M
e opice pervaganti. U bxo. Experimar, aitjfsepiusinonnuiiös qui vigilantes
pR- METRUM TERTII LIBRI. loquuntur fimilia fbmniantibus , nihil penè dicentes
quod fibi coh®reat > hanc paflionem phrenefim Me<
3 r . . . , n ■ , dici, vulgus phantafiam vel reveriam, gallicè réve~
nocolon Choriambicum Aiclepiadeum: cur- rie, denominant j cujus caufa eft, quia phantafmatibus
rerum intus occurfantibus utuntur pro veris rebus
ad extra pofitis 3 quemadmodüm forïiniantes,
pr®feitim illi quös exercere' opera vigilantium com-
pertum eft , qui cum expergefaóti fuerint, inveniunt
ié deceptos in aliquo fuo judicio , quantumcunque vifi
fuerint in ibmniisvelut in vigilia fe geffifiè. Pfofeólb
nQn
rens cum primo carminé Horatii 1 Mecæ-
nas atavis édité Regtbus.
IN g E n s flamma rapax Ubera f i manet
Mox fitprema domus pervolitans verat.
Quo plus abfque modo torrida conduit•