li iptum dare poterant, Sc eorum fuccefTores, fcili-
cet Prsclati & Sacerdotes; certum eft quod fic dare
poflunt Spiritum fan&um, feilicet minifterialiter in
ipfis Sacratnentis, aliqui qui non habent ipfum, quia
funt in peccato mortali: alioquin foli Miniftri Ec-
clefias qui effent in gratia , dare poflent Spiritum
per Sacramenta, quod efthaireticum, ut pol-
fet oftendi. : ; ..»& • ’ ■
Quantum vero ad illud quod fecundo dixit : ici-
propter quam caufam tam volerttes emere quam vo-
lentes vendere, communiter dicuntur fimoniaci, flout
dixi in fecundo coroltano primæ partis deferip-
tionis fimoniæ, in primo articuio, Quafi: tamen, prout
dixit fanbtus Thomas 2. difiinüione 4. Summerurn. Si
diftinbtè loqui volumus , ementes dicuntur fimoniaci
, vendentes giezitæ, quia GieZi fpiritua-
lia vendere voluit 4. Reg. v. Sed quod Simon magus
ea vendere voluit, licèt hoc Ÿfcrifimiliter præ-
lumatur ut dixi ; tamen hoc ex textu Bibliæ AU.
iicet quid Simon magus in hoc non fcccavit qttbdm- | H ..
luit dare pccunias fuas pro habendo Spiritum fanttum. vni. exprefse non habetur} fed folum quia ea eme-
Contra hoc exprefse videtur efle textus Scriptural: re voluit: & hare emptio, feu cogitatio, id eft dequia
Petrus ei refpondit, ‘Pecunia tua tecum fit inper- A liberata volitio emendi, ibi tanquam damnabilis ab
2«»»«», tpuia exikimajli donum Dei pecunia pojjideri. Apoftolo reprehenditur, qua: etiam damnabilis, &
•Aft- vni. ao. Sed velle dare pecunias pro habendo *»— * *■ -
Spiritum fan&um , feu velle habere Spiritum pro
pecunia, eft velle ipfum pecunia poflidere, quod Petrus
reputabat damnabile. Igitur 6cc.
E t per idem , refpondeo ad probationem illius
di&i. Quando enirp fubjungit, quod Licet dart tern-
for alia pro fpiritualibus, nechcc eft fimonia. Iltud ne-
g o , loquendo fecundum communem ufum Dodo-
rum : 6c ad illam authoritatem quam allegat, fa d c&
vende 6cc. fatis refponfum eft in uno corollario partis
fecund*, primi xVrticuli. Tamen adhuc dico,
quod cum dicitur aliquid temporale dari pro fpiritua-
libus, ficut pro vita seterna,vel hu jufmodi}fieut dicitur
Danielis. iv.24. Peccatatuaeleemofymsredime. Ibi ly pro,
non capitur proprie , prout feilicet notat appretiareprehenfibilis
erat, etiam fuppofito quod non ha-
buiflet voluntatem vendendi} ficut Clare patet ex
di&is in fecunda parte primi Articuli, Quafi, 6c fpc-
cialiter ex fecunda rationc ibi fa d a ; quia feilicet dona
Dei fpiritualia, funt impretiabilia 6cc. Etpercon-
fequens non folum in volendo vendere ; fed etiam
in volendo emere confiftit peccatum fimonias, 6c
principaliter denominatur ab ipfa emptione , ficut
patet ex textu faerie Scripturas, 6c per omnes Do-
dorcs. Igitur 6cc.
Item oftendo quod tertium didum non flat cum
fecundo 5 quia fi Simon magus in hoc folum com-
mifit peccatum fimoniie, quod Spiritum fandum
voluit aliis vendere j tunc arguo fic : quia per fecundum
ejus didum, ipfe in hoc non peccavit, quod
tionem, vel proprie didam emptionem: fed fecun- «-voluit dare pecunias pro habendo Spiritum fandum.
dum Thomam 6c Jeronymum, in Summa , 6c alios ö Vel ergo Apoftoli peccaflent dando, feu volendo ei
Dadores omnes, ibiaccipitur meritumpro emptione
, vel redemptione , 6c eft impropria & metha-
phyfica locutio. Si ergo fic intelligat, quod lrcitum
eft dare temporalia pro fpiritualibus, feilicet per mo-
dum meritoriie adionis, hoc modo conftat quod Simon
magus non voluit dare pecuniam pro Spiritu
fando , vel ejus dono , 6c per confequens non eft
Jioc ad propofitum de fimonia j fed eft inducere eos qui
nefeiunt quid fit fimonia, ut generaliter credant fore
verum quod pro fpiritualibus. licet dare temporalia
; quas dodrina eft mala , cum talis propofitio,
dare Spiritum fandum pro fuis pecuniis j vel non: fi
dicat quod fic , ergo etiam ipfe peccaflet, volendo
pro fuis pecuniis ab eis habere, vel fibi dari Spiritum
fandumj quia in hoc particeps fuiffet pecca-
ti ipforum, quod eft contra ejus fecundum didum.
Si dicat quod non: ergo nec ipfe Simon peccaflet,
volendo aliis vendere Spiritum fandum, feu volen-
•do eum dare aliis pro pecuniis, quod eft contra tertium
ejus didum. N ec Prielati, aut Sacerdotes pec-
carent, volendo dare Sacramenta, 6c alia dona Dei
fpiritualia, pro pecuniis , feu pro temporalibus volendo
vendere fpiritualia} 6c fic evacuaretur omnis fimonia
} 6c per confequens patet quod ejus dida fir
fecundum fe, 6c juxta communem modum loquen-
di falfa fit,' quia in hac materia, ly pro , apud Do-
dores capitur prout notat appretiationem, ficut
etiam exprefse notavi in conclulione} vel etiam pro-
ut notat caufam motivam principalem , prout dixi
circa fincm quaeftionis, in folutione cujufdam ratio- ^ponenda.
mul non concordant, nec confonant modoloquendi
faerie Scripture, 6c Dodorum. Igitur funt male fo-
nantia in Fide , 6cmeritorevocanda, vel faltemexnis.
Nam ficut dicit Dominus Altiflimus, ly pi
tat caufam principalem,quando proprieaccipitur}6c in
nullo cafu licitum eft dare temporalia pro fpiritualibus
, nec fic dare debemus eleemofynam pro vita
sterna, feu pro noftra Beatitudine } fed principaliter
propter Deum, feu pro Dei bonitate: licet
poflumus licite dare eleemofynam pro vita s te r na:
fed ly pro, denotat caufam motivam minus principalem.
Sed quantum ad illud quod tertio dixit, feilicet
quod Peccatum Simonis , unde fimonia nomen accepit,
folum fuit quod in hoc voluit habere Spiritum fanSlum^ut
vender et aliis, & in hoc peccatum fimonia commifit, & non
in hoc quod voluit dare temporalia 6cc. Ifta propofitio
innuit, immo quafi clare exprimit quod peccatum
Simonis non fuit in hoc quod voluit emere Spiritum ~
fandum > fed in hoc folum quod voluit vendere ipfum,
ita quod fi voluiflet emere ipfum ,abfquehoc
quod ipfum voluiflet vendere, non peccaflet,
nec peccatum quod fimoniam vocamus commififlet,
quod eft contra Auguftinum, fuper foannem. Ideo dicitur
quod Qua honnefte emuntur , non illicite ven-
duntur. Hoc ergo manifefte falfum eft, 6c ut credo,
fimpliciter hcereticum. Nam licet verum fit quod
Simon magus ad hoc fpiritualem poteftatem emere
voluit , ut earn poftea venderet, ut dicit landuS
Thomas, 6c ficut habetur , in quaft. 3. Salvator.
Unde evidenter apparet qualiter aliqui, nefcio
quo zelo d u di, ferventi animo contra Matrem no-
ltram Uni verfitatem, pro ejus adverfario, veritatem
perfequuntur,dum falfam 6tpernitiofam dodrinam,
lub quadam verborum obfeuritate, de mentibus ho-
minum cducere, 6c in publicum dogmatifare conan-
tur. N ec latet, quam libenter tales in angulis, 6c
latenter , contra veritatis declarationcm ir.urmu-
rant, dum in favorem falfitatis talia obfeura, 6c inep-
ta dogmata, in Fide male fonantia, patenter afle-
rere, 6c priedicarc publicè non formidant. Etha:c
circa tertiam epnelufionem, 6c totum primum Arti-
culum fufliciant.
Quantum ad fecundum Articulum, reprobavi duas
cavillofas refponfiones, quibus Cancellarius nititur
fuftinere quod pro Licentia docendi in Theölogia,
non recipit, nec exigit aliquid a Baccalaureis licch*
tiandis. Una eft quam dedit in Articulis Domino
Papas prxfentatis , in qua dicit , quod Baccalaurei
de ipforum libera , 6c mere fpontanea voluntate ,
gratuite, 6c liberaliter darit quod volunt. Alia eft
quam dedit in Parlamento, ubi propofuit quod Baccalaurei
in Theologia licentiandi, tenenter fibi dare
ad minus decern francos, 6c hoc ratione laboris
quern habet occafione Licentiae conferendie. Etpro
ifta fecunda via feci quatuor rationes, 6c induxi ali-
quas authoritates Scripturie divime , quibus videtur
poilc
pofie probari quod fit licitum dare, 6c fic recipere
pro labore. Sed poftea ad illas clare refpondi, 6c,
illis non obftantibus, declaravi quod di&as du x refponfiones
ftare non poflunt.
Et Primo, oftendi quod una illarum aliam interi-
mit.
Secundo, quod prima refponfio falfa eft.
T e r tio , quod fecunda multa inconvenientia in- A
cludit.
Probavi primam : quia répugnât quod Baccalau-
rei gratis 6c libéré dant quod volunt, ficut dicit
prima refponfio , 6c quod tenantur rationc laboris
dibli Cancellarii fibi dare decern francos , ficut dicit
fecunda refponfio. Et ibi dixi quod illud quod
debetur alicui pro labore, non datur ei mere , libéré,
6c gratuité: nam illi qui operatur 6c cui pro labore
merces debetur, merces hu jufmodi, feu ftipendium laboris
non impenditur fecundum gratiam} fed fecundum
debitumjuftitiæ,juxta dibfcum Chrifti 6c Apofto-
Ji. Dignus eft operarius mercedc fua. Lu c.x . 7.
Sed contra hoc objicitur, quia ex hac authorita-
te C h r ift i, 6c aliis pluribus Apoftoli, patet quod
Prædicatoribus, ex debito juftitiæ debetur viefcus, ab
illis quibus prædicant. Et hoc exprefsè dicit fanbtus
Thomas, [in Secunda Secunda. Quafi ione^De ReligiofisPra-
dieatoribus. Art. y. Et tamen fecundum Auguftinum,
hujufmodi vibtus Prædicatoribus gratis datur, ut ipfe
dicit in Libro , De opere z^Conachorum. Confii-
tnit Dominus quod ex Evangelio viventes % panem gra-
tuttum manducarent ab eis , quibus gratuitam gratiam
pradicabant. Ergo hujufmodi panis, in quo eorum vi-
âu s intelligitur, licèt eis deoeatur } tamen eft gra-
tuitus, 6c gratis datus, 6c per confequens flat aliquid
efle gratis datum, 6c tamen debitum.
Ad hoc poteft duplietter refponderi. Primo, quia
Prædicatoribus debetur vibjus : non dico tamen
quod pro labore, fed pro vitas neceflitate , ut alias
tetigi, 6c magis infra declarabo. E t ideo, proprie
loquendo, eis non datur gratis } fed tamen dicitur
gratuitus : quia licèt eis à populo debeatur ; tamen ex
eo quod non eft determinata certa quota , quas ab
ifto fingulari fuppofito , vel ab illo debetur , ideo
quod datur ab aliqua fingulari perfona, gratuitum, feu
gratis dari dicitur.
ré Graduati, quod eft abfurdum , cum etiam multi
, ratione hujufmodi graduum, fæpè fuerint in Ec-
clefia ad fiimmas dignitates promoti.
Ad hoc refpondeo, 6c dico primé quod falfum eft
antecedens, feilicet quod omnes dederunt} quiafeio
quod aliqui, 6c de tempore iftius Cancellarii, 6ca-
liorum, nihil dederunt.
Secundo, dico quod licèt multi dederint, non tamen
in omnibus prasdi&as conditiones concurrerunt.
Igitur ftare potuit quod gratis dederunt.
T er tio , dico quod licet in multis tres prasdibhe
conditiones concurrerunt; tamen non fequiturquod
omnes talcs corrupta intentione dederint. Et ratio
eft, quod licet prasdibbe conditiones faciant prx-
fumptionem Juris, ad concludcndum quod corrupta
intentione datum f i t , 6c hoc in Foro exteriori:
tamen fecundum Guillelmum, illas conditiones intel-
ligendas funt in Foro Caufarum,ubi accipitur pras-
fumptio de fimonia ex multis circumftantiis, quod
non obftantibus prasdibtis conditionibus , aliqui qui
dederunt, habuerunt confcientiam 6c intentionem
interiorem rebtam, vel faltem non corruptam.
Pro cujus declaratione ultcrius dico quod aliqui
fic dederunt, non advertentes Jura Canonica in ifta
g materia, nec etiam Privilegia Univerfitati concefla,
6c ex ilia inadvertentia dabant, non pro ipfa Licentia
, feu pro majoris fui honoris promotione, per
muneris corruptelam inducenda, aut procuranda} fed
credentes quod fic dare eflet licitum 6c honeftum:
6c licet tales haberent intentionem in hoc erro-
neam, 6c per illam inadvertentiam opinionem falfam
} non tamen intentionem mala affebfione corruptam.
Quinto, dico quod aliqui dederunt, qui in dando
habuerunt intentionem rebtam} quia fi dederint ad
redimendam vexationem fuam, 6c hoc maxime potuit
efle tempore iftius Cancellarii,qui non dantibus
vexationes multas intulit, auferendo, vel differendo
jus fuum. Quando autem aliquis fic vexaturinjufte
in fuo fpirituali ju re, licitum eft dare pro vexatione
fua redimenda. Extra. Defimonia. Canone. ‘DileUus 1.
E t juxta illud Apoftoli TQdimentes temp us cum diet
mali funt. Ephef.v. 16. ut in quafi. 9. quafitum. & extra.
De Magifiris. Prohibeas.----- -------X. lauim ictuuuum Hoc tamen fecundum
Alio modo, 6c magis ad intentionem Auguftini, po- gloflam, 6c fecundum Guillelmum, 6c fanbtum Tho-
teft refponderi quod panis Prædicatorum, licèt fic
debitus , tamen dicitur gratuitus } non quia gratis
datus, fed quia fine corporali labore recipitur : 6c
hoc dicit Auguftinus, in eodem L ibro, fub hiis verbis:
'Ut tamen fpiritualiter opérantes ^ feilicet pradicando, man-
due ent panem a corporali labore gratuitum. Ideo patet
quod, non obftaute ilia authoritate, non flat aliquid
efle gratis datum, 6c de Jure debitum.
Quantum vero ad primam viam , probavi quod
ipfa non f ta t , 6c quod falfum eft quod Baccalaurei
gratis dan t} 6c hoc oftendi ex tribus conditionibus
quas ponit Ray................. in Summa , 6c habentur,
extra. De fimonia. Et f i quaftiones. per quas conclu-
ditur utrum gratis, vel ex corrupta intentione datur.
T Prima, eft qualitas dantis 6c rccipientis.
J Secunda, quantitas muneris.
Î Tertia, tempus donationis.
Unde ex hiis concludebam, verifaniliter prasfii-
mendum quód Baccalaurei licentianJmon dant gratis
6cc.
Sed contra hoc fecundo objicitur, quia, non obftantibus
prædibtis conditioniDus , à magno tempore,
6c canto quod quafi non eft memoria de contrario
, omnes Baccalaurei licentiandi dederunt : ergo
omnes corrupta intentione, 6c non gratis dederunt,
6c, per confequens, omnes fimoniaci fuerunt, 6c merité
à fuis gradibus deponendi, vel non fuerunt ve-
Appendix ad Tom. I.
mam, in fumma, non habet locum fuper jure fpirituali
, nifi quando redimenti pro ccrto conftat de
Jure fuo , aliter non.
E t fi dicatur quéd nulli poteft pro certé confta-
re quod habeat jus ad Licentiam Theologiæ , quia
hoc de fe credere eflet fuperbè præfumere. Igitur
6cc.
Ad hoc refpondeo, negando antecedéns, quia ex
illo fequeretur quôd nullus poflet licitè appetere, feu
petere Licentiam Theologiæ, quod eft falfum. Nam
ficut dixit fanbtus Thomas, in quadam quæftione.De
tertio quolibet. Petere hujufmodi Licentiam quantum eft
in fe t nullam ’videtur turpitudinem continere ; poteft ta-
men quandoque turpitudinem continere, ratione prafetmp-
tionisflua effet,fiille qui non eft idoneus ad docendum ,peteret
docendi ojficium : fedhaeprafumptio, ut dicit, non aqualiter
eft in petentibus Licentiam ad docendum, & in petentibus
‘Pontificaturn. E t rationem fubdit,quæ eft adpropofi-
D turn: Namfeientiam per quam aliquis eft idoneus ad docendum
, poteft aliquisfeire per certitudinem fe ha here : Char it a-
autem,per quam aliquis eft idoneus ad pafiorale ojficium,
* tern non poteft aliquis feire, per certitudinem fe habere : &
ideo femper eft\vitiofum Pontificatum petere, non autem fern-
per eft vitiofum petere Licentiam docendi. Igitur patet
quéd multi, abfque fuperba præfumptione, poflunt
credere, immé de certo feire, fe habere jus ad Licentiam
Theologiæ, 6c tales quandoque potueruntlicitè
dare pro redimenda vexatione , vel laltem fine
corrupta intentione.
Dico tamen ulterius. Si aliqui non fuerint idonei
B b 2 ad