Noinen verb De Canab.ico fupraiineam .adje&um eft ; led eft ejufdcm manus , cara&eris 8c
minii. Naudæus 8c erudici confeflus auni 1671 in hoc confentiunt. Naudæus caraéfcerem elle
putat anni 1480 auc ly o o : illi vero de hujus ætate nullum Judicium ferunc. Agnomen il-
lud, De Canabaco, quod Autori libri De Imitationetribuitur, varie explieatum eft. Quidam
dixerunt, Canabacum locum die natalem hujus Joannis, quern Gerfenium efle (upponunt. Quia
verb Canabacum quid lie nefcitur, Cavaglia incerpretati font, quæ vicus eft Vercellenfi agro
proximus. H.ec erat fententia Qjatremarii 8c Valgravii. Ac P. Delfau, be qui poll cum
fcripferunt, ab hac opinione videntur recertifié, nec aull font affirmare, Canabacum'patriam
fuifle Joannis Gerfenii, idetrtque efle Canabacum 8c Cavaglia; lea nefcitur quid fit iftud
Canabacum inde fomptum, nec quid nomen iftud -Joanni dederip. Quidam fulpicari potue-
runt amanuenfem hujus codicis, cumin alio reperifletZ)* Gerfonio. minus bene fcriptum , legiflc
& fcripfifle Cabanaco pro (jerfinio; aut potiùs cùm incidiflèt in codicem.in quo pofitum erat Cancella-
rioy per abbreviationem Cancrio, legifle Canabaco. Ut ut fit, nullo argumcnto probari poteft, Joan-
nem hune De Canabaco^umdem efle cum eo qui i^aliis manufcriptis codicibus dicitur Joannes Gerfen.
Septimus codex eft Cavenfis , in quo fcriptum eft : Ifte Liber eft Congregationis Caffmenfts *,
& paufopoft, aßervatur in <JMonafterio Cava. Scriptus in eo eft liber Tie Imitai tone Cbrifti , in
mcmbfanis , pulchcrrimis caraâeribus , nec cujufquam nomen habet, aut ætatis notam ,
cum in fine mutilatus fit. Ac in prima liçtera lib r i... cernitur imago Monachi Benedi&ini
tenentis Crucem in manu fua : inde opinati func effigiem efle Joannis Gerfen. Deinde
diéfcum, huic pj&uræ locum dedifle hare verba Capitis y6 1. 3. Sufcepi, fucepi de manu tua
Crucem, portabo & portabo earn. At fieri quidem poteft, ut hæc fententia anlam dederit hujus
codicis Scriptori, hanc effigiem initio repræfentarc. Verùm qua tandem ratione inde con*
cludi poteft , librum De Imitatione chrifls Monachi Benedi&ini efle ? De codicis amanuen-
11 ad fumumum id conjici poteft.
Ultimo loco, aftertur exemplar quorumdam Operum Venetiis excuforum anno i y o i , inter
quoe reperire eft librum De Imttatione Cbnfti , fub nomine Joannis Gerfonii Univerfitatis
Parifienlîs Cancel lari i , ,in cujus fine hæc manu feripta inveniuntur. Hunc librum non compila-
vit Johannes G er fan, fed ‘D. Johannes. Verùm hæc vox ultima Johannes, fetente ipfo P. Delfau,
reformata eft, &C quod fequebatur abrafum , ita ut poll vacuum fpatium \egatur Abbas Ver-
ceibnfis •, ac deinde poll abralas item voces, hæc legere eft ; ut habetur ufque hodie, propria manu
feriptns in eadem Abbatia. Hoc exemplar unum fuit ex iilis quæ Romas anno 1641 tradita
font Naudæo. Falfatarn efle hanc oblervationem judicavit, 8c nomen Thom* , in nomen Johannis
immutatum, idque tarn imperitè, ut Vincentius Galeottus legens hanc obfervationem,
Thomam pro Johanne recitarit. N ec verb exemplar iftud addubtum eft in confeflu anni 1671 ,
quamvis Pariliis effet *, nec P. Delfau aliam hujus rei rationem dedit, nifi quod inter codices
typis mandatos, in Bibliotheca Sangermanenfi fe infeio jaceret. A t fi non aliâ de caufâ Be-
ncdiârini tum temporis illud’ præteriiflent, exhibitum fané ab ipfis fuiflet in confeffibus anno-
rum 1674 8c 1687. At plané fuppreflùm illud voluerunt, nec fine caufa y qui^silicet opti-
mè judicarunt notam hanc manu fcriptam nullius efle moment i. 1. Quia conftat qirfäem cam efl'e
recentionem anno 1501 : atcujus ætatis aut Scriptoris fit nefcitur. z. Quia cum felfatum fit nomen
Johannis; size Ger finit aut GefJ'enii nomen extet, ad caufam inutilis elf. 3. Quia nota hæc quamvis nova
, ab alio fallario corrupta eft, qui quidquid ipfi placuit inferuit. 4. Quia quodvis aliud nomen fup-
pieri poteft diverfum à nom in c Johannis Gerfenÿmo 8c nomen Thomæ à Kern pis,qui forte dibfcus erat
Abbas Windefcmenfis > aut forte etiam Vercellcnfts. Fuit cnim Thomas quidam Abbas S. Andreæ
Vercellenfis, quem quidam Canonicum Regulärem faciunt S. Vibtoris, ex fide vetufti Ne-
crologii : alii Benedibfcinum, ex effigie Monachi ,.quam dicunt hujus tumulo infculptam y.
Qjiia nefcitur utrùm hæc verba; Abbas Vercellenfis, fint-primi Scriptoris notas hujufmodi, an
falfarii. At que ita dignitas Abbatis Vercellenfis tributa joanni Gerfejiio, cùm hoc unofundamento
nitatur, omnino fictitia eft, cùm Gerfenius ibi nequidem nominetur, nomen verb Joannis
fit faliatum, nec ulia hujufmodi Inftrumento fides haberi debeat.
Duæfuerunt Abbatiæ Vcrccllis, unafub invocatione S. Stephani) alia fub invocatione S.
Andreæ. Hæc Henrici 1 1 Regis Angliæ impenfis erebfa cft , poft occifum ab illo Thomam
Cantuariepiem. Hujus primus Abbas elf Thomas file, lecundùmaliquosGallus , Canonicus
V ibtorinus j lecundùm alios Monachus Benedibtinus Angliæ. Hanc Abbatiam tenuit ad
annum ufque 1x60. ltaque non hujus Monafterii Vercellenfis Abbas füifle fertur Joannes
Gcrlèn, fed aiterius antiquioris, Sancti Stephani nempè , qui Ordinis fuit S. Bcne-
dibbi ad annum ufque 15-36, quô Paulus i n dédit eum Canonicis Regularibus , donee
omnino deftrubbum fuit anno 1581. AtnullusScriptoralicujusantiquitatis , Abbatis hujus G erfenii
mentioncmfecit:Francifcus Auguftinus equidem, in Chronico Pedemointanoanno 1(548,eum
inter Abbates Vercellenlês enumeravit, & libri De Imitatione Chrifli fecit Autorem : at fidem Be-
nedibbini alieujus fecutus, poft controvefiam à Caïetanoexcitatam, nec aufus eft ejus mentio-
nem feccrc in Hiltoria Vercellenfi. Citatur ctiam in hanc rem Hiftoria Vercellenfis Joannis
Baptiftæ Mutinenfis manuferipta , qui teftatur legi in antiquis manufcriptis, alios fuifl’e S.
Stephani Abbates, qui cccteris annumerati non funt , atque inter alios Joannem, qui puta-
tur efle libri De Imitatione Chrifli Autor ) nec poteft eflè Abbas aiterius Monallerii qùàm
hujus. An hæc feripta fint in ilia Hiftoria non liquet) fed etiamfi liqueret , patet hæc dixifle
Script;Qrern ilium, occafione corum quæ icripta fuerant de hac controverfia jam mots.
Fatendum itaqueeft, nullo argumento autjtefteprobari poflè,Joannem Gerfenium Abbatem fuif*
fc S. Stephani Vercellenfis. Nihil eftetiamquodoftendat, eum elleorrumde Canabaco ; aut Canabacum
idem efle cum Cavaglia. Nelcitur etiamquis fuerit \\\eJoannes Gerfen ,lcu Gerfem, aut Gej'en
feu Gefien, cu jus nomen in MS. codicibus libri De Imitatione Chrifli ,quoruiVi mentioncm fecimus,
repetitur. In nullo /Ibbatit dignitate decoratur, præterquam in Aronenfi, uhi femper Abbas
dicitur: at cujus Ordinis aut loci tacetur. Atque ita Bcnediblini non magis ilium fibi vindicate
poflùnt, quàm Ciftercienfcs, aut alii Monachi, qui Abbatias & Abbaies habenr.
Joannes Gefen, feu Geflen, aut Gerfen Abbas à folo Aronenfi codicc terflimonium
G E R S O N I A N A . L I B B E R III. lxxxiii
habet. Joannes Gerfen feu Gerfem fine ulla dignitatc , quatuor habet manuferiptos codices,
linceros & fide dignos, qui ei fuffragantur, Bobienfem, Padolironenfem, Slufianum be Par*
tnenfem.
[oannis de Canabaco nomen occurit in uno MS. Allatiano poft annum 1448 deferipto , 8c
quidem agnomen iftud fupra lineam pofitum e ft, quamvis ejufdcm manus.
Joannis Abbatis Vercellenfis falfus eft titulus. At nullus ex his Scriptorem habet antiquum,
qui hujus mentionem facial, eumquenoverit autviderit, nec ullam fub hujus nomine editionem
proferre eft, ante illam quze Cai’etano obftetricante ex MS. Aronenfi prodiit anno 1616 ,
eum hac inferiptione, Verierabilis viri Joannis Geffen Abbatis Ordinis S. BenediEH. Ica fine ratio*
n e& autoritäre Ordinem cujus Abbas erat, de quo in MS. codicc,ne verbum quidem, de
fuo adjiciens.
Valgravius Gcflenii nomen immutavit in Gerfen, & patriam ejus affignare aufus eft, ac locum
Monafterii cujus erat Abbas, cum librum De Imitatione Chrifli edi Curavit aqno 1638,
fub nomine Johannis Gerfen Abbatis Vercellenfis Italo-BenediSlini.
Tandem Pater Delfau, qui tarnen levitatem argumentorum quibus dignitas Abbatis Bene*
di&iniVercellenfis Gerfenio tribuitur, animadvertcre potuerat prioribus editionibus, adjedt nomen
Abbatis S. Stephanii Vercellenfis in poftrema editione anni 1674, quam ita inlcripfit:
Johannis gerfen Abbatis S. Stephani Vercellenfis Ordinis S. Beneditti. Quo in titulo folum nomen
Joannis Cjerfen automate plurium MSS. codicumnititur; Abbatis verb dignitas, Aronenfis unius
teftimonio. Goetera gratis dicuntur.
Cum ergo nullt Scriptores, nullte antique editiones, Joanni Gerfen Abbati fuffragenturj allegan-
turin ejus gratiam Autores 8ccditiones, in quibus liber ifte Gerfonio aferibitur quod Joanni Ger*
fenio favere putant. Cum enim tanquam certum fupponatur , Opus De Imitatione ChrifiiGcr*
ionii Cancellarii Parifienfisnoneire, 8c aliunde Autorem hujus Monachum fuiflej non alia de
caufä Gerfonio tributum fuifle videtur, quam ob affinitatem nominis cum Joanne Gerfenio: quia
cum hie diet minus notus, imo fere ignotus in Gallia j 8c eelebre e contra Gerfonii nomen *
hoc altert fubftituere promptüm fuitj idque efle verifimilius; quam nomina fjtflcn , Gerfen
aut Gerfem loco nominis Gerfon pofita efle.
1. Quia extant MSS. codices turn anonymi, turn fub nomine Johannis Gerfen, quiputan-
tur antiquiores eo feltem tempore quo Gerfonius hoc Opus componere potuit: imprimis Melicienfis,
qui notam habet anni 14 1 1 : Aronenfis item 8c Bobienfis, qui decimi quarti farculi efle
cenfentur. z. Quia nomen Abbatis in Aronenfi reperitur quod Cancellario Parifienfi minimi
convcnit. 3. Quia veriiimile non e f t , toties fcriptum, 8ctot diverfisin lods £?«•/*», Gefen ,
Geffen, aut Gerfem, pro gerfon noto fane nomine.
Reponi tarnen poteft, Gerfonii nomen pofitum, vel qufe Gerfonius eft verus hujus Opens
Autor, vel quia liber ifte cum Operibus Gerfonii in iifdem codicibus reperiebatur, ut in Me*
licienfi MS. codice anni I434 videre eft. Eadem de caufa Bernardo quoque aferiptus e f t ,
quia hujuS Operibus erat adjun&um , ut in primo MS. Melicienfi: vel pofitum efle nomen
Cjerfen pro Ger fin , qiiia forte in njanuferipto codice, 8 quo hi qui nomen Gerfen habent, ex*
feripti, abbreviatum erat, ut cernere eft inMSS.Saltzburgenfi, ita, Job. Cfierf\ vel deniquö
ab amanuenfi aliquoleblum e pro 0 8c fic fcriptum ; velunltm fufficcre MS. codiccmqui itaha-
buerit, qualis eft Aronenfis , ut in coeteros idem mendum derivaritj hoc autem reperiri
tantummodö in codicibus MSS. Italis, qui ex Aronenfi exferibi potuerunt : nomen Abbatis
quod in ifto cernitur, ex ignorantia amanuenfis proficifci: diverfitatem autem feribendi hujus
nominis, aliquando Gefint aliquando Geffen,'turn etiam Gerfen, qux vel in folo MS. Aronenfi
reperitur, fotis oftendere, ignotum fuifle amanuenfi verum Autoris nomen, quia de fuo nomen
Abbatis adjecit: denique cum Abbas ifte, five Gefen , five geffen five Gerfin omnino ignorus
fit, nullufquereperiatur qui ejus mentionem fecerit ante motam inter Benediäinos 8c Canoni-
cos Reguläres , circa Autorem libri De Imitatione controverfiam, verifmilc admodum efle ,
fi&itium hunc hominem efle, qui nunquam in reruiii naturä extiterit.
§ . X I I I .
judicium circa ca qua de hac controverfia ditfa funt ; in quo certb falfa ab incertis
fecernuntur, & quid verifmilms fit mquiritur.
PiOftquam ea omniaquseä viris eruditis in controverfia circa Autorem libri De ImitationeChri-
fti hinc 8c inde di£ta vel feripta funt retulimus 8c excuflimus, non pofl'um quin iilis T e-
rentianum illud oggeram.
........................Fecifiis probe,
Incertior fum multo quam dudum.
Nec dubito quin fupëriora legentibus eadem animum fubeat cogitatio. Tanta quippe mul-
titudo manuferiptorum codicum, editionum, teftimoniorum, argumentorum, quae hinc 8c inde
probata funt, tantum abeft ut huicquaeftioni lucem attulerint j ut earn potius è contra
obfeuraurerint. Nec folum ex his certus Autor libri De Imitatione Chrifti non eft dete&us ,
verum 8c ignotior atque incertior fa£tus videtur. Conemur tarnen ex his confcftaria quidam
clicere: 8c fi non ponumus inde aliquid certi exculpere, faltem id quod felfum eft deprehen-
fum rejiciamusj quid in incerto pofitum fit oftendamus j 8c quid deinceps pro verfimili haberi
vel non haberi poffit aperiamus.
Primö. Certum ell: Opus hoc non efle D . Bernardi, quamvis ei tributum fuerit.
Secundo. Nequicquam verifimilcclt Ludolphum ejus Autorem efle.
/ z Ter