J-oanms Gerforin 1 z
i I
aut quia videretur ingratus donis D e i: quemadmo-
dum loquuntur , quterentes li Sacerdos non Bene-
ficiatus, poflit fine peccato, ab omni Celebratione
ccflare. Additur tertia caufa, dum fpecialiter mit-
titur per Ordinarium fuum, quo cafu tenetur ei de
lullentatione fua fufiicienter providere3 qua data,
jam contrahitur obligatio quail Pafloraiis in pradato
Dodtorej neque enim dicere poteil in velamen,fui
Otii Nemo me conduxit.
Conßderatio quinta.
quandoque datur ad privatam inftruôtionem reci-
pientis, quafi privatalex : de qua Canon tradit eos qui
privat a lege ducuntur, generali non ten eri. Eftautem
operatio lha, facere quodam intimo fapore cum illuf,
tratione certa, cognitam effe veritatem.-exemplum de
Monica matre fandti Auguftini, fecundum relationem
ejus in Confeffionibus. Datur aliquando difcretio fpi,
rituum principaliter ad ædificationem Ecclefiæ fi„
A cut & donum Prophetiæ vel linguamm , vel gratia
fanitatum, cum fimilibus 5 6c hoc reperitur in re-
probis, fecundum Apoftolum 6c Evangelium : quj.
bus ft Temper, 6c quomodo crederedebeant fideles
grandis quællio eft , quam videtur fummatim abfol-
vere Canon dicens, TSjemini dicenti f t miftum defuper
oportere credi , nifi de fua doceat mijfione : Exemplo
JoannisBaptiftæ: Juxta quod fumitur prima veritas
quod habendi funt fufpeôti vel non ftatim admittqndi
in doélrinis fuis,maxime fi fintextranei, tales qui fe di-
Examinator hujufmodi do&rinarum eft per modum
dodtrinas quilibet in iaeris litteris fiifficienter erudi-
tus. Deducitur haec conlideratio p>er illam maxi-
mam ä fapiente Philofopho poiitam : Quod eorum
qua quifque novit eft judex bonus: Itemm , quia nul-
lis exiftentibus quibus conferretur gradus Licentiie.
qmavel nollent recipere, velnemoconferret5 pofîent c—untdifcretio_n_e_m_i6mcSvsimfi_o_n_e_mi öifpeifri®itu um,1d ono S. S^ pi.-
mmlominus Prælati fecuni aflumere(pro plebiseru- ritus, poffidere: alioquin qui citôcredunt,leves funt
ditione ce r idei conulio) fumcienter in facris litteris corde Sc faciles ad errorem.Quid fiet igitur?Certè ju-
Hoc tarnen obfervato , quod dignus eft
mercenaries menede fua, contra illos qui pretiis 6c
magnis penfionibus conducunt Procuratores, 6c Advocates
, vel follicitatores caufarum prophanarumj
Theologos verb vix vel gratis dignantur aflumere.
Quid hec igicurroertejudicium
expeólabitur, fecundum prasmifibs quinque
gradus examinandi doóhïnas, ab infimo ufque tandem
ad fupremum. Qiiod eft confilium fi res ap-
pamerit prioribus ambigua 6c urgens decifjo repu-
tetur. Altera veritas, Nemo facile debet aeftimare
Adeoterram fapit ammalis homo, adeb quærit nonR fe privata lege moveri, quin humano fe paratus fit
quæ D d lunt led lua, nee tam fua, frequenter ex fubdere parereque judicioj quoniam non eft diffen-
a 11 u' fionis Deus. Neque formidet qui hujufmodi eft, fi
. Jungatur huic confiderationi cum fua declaratio-
vera humilitate confihum quærit alienum, fe
ne duplex veritas. Prima? ftaret quod aliquis fim-
propterea decipiendum, vel à Spiritu fanbbo defe-
plex non aubborifatus, effet tarn excellenter in facris
renaum} exemplo Prædicatoris noftræ ætatis egre-
litteris erudites, quod plus effet crecjendum in cafu
gii Magiftri Vincentii. Concludit Dominus Bona-
doôtrinali fuæ alfertioni, quam Papæ declarationi 5
ventura pro præmilfis, ubi quærit, fi quispoftitex-
confiât enim plus elfe credendum Evangelio quam
cufari adorando diabolumoftendentem fe viceChri-
Papæ : fi doceat igitur talis eruditus veritatem aH-
fti, quod nequaquam. R a tio , quia fiipereft tali cafu
quam in Evangelio contineri,ubi 6c Papa nefeiret, vel
triplex remedium, videlicet fufpenhojudiciipro-
ultro erraretj patet cujus præferendum fit judicium.
prii, petitio alieni confilii, aut tandem imploratio
Altera veritas, talis eruditus deberet in cafu, fi 6c dum
divini auxilii, quod non deerit faciendo quod in fe
çelebraretur generale Concilium, cui 6c ipfe præ-
eft primis dùobus modis. Exemplo beatiffimi Martini
fens ellèt, illi fe opponere, fi lèntiret majorem par-
& alioi*um plurimomm. Objicit idem Bona-
tem adoppolitum Evangelii, malitia, vel ignorantia
decllnare : Exemplum Beatilfimus dédit Hilarius.
Unde quamvis ab initio militantis Ecclefiæ [que comcum
ventura de adoratione Hoftiæ quandoque non confe-
cratæ in manibus Sacerdotis. E t refpondet cafiim
iftum communem efîè, qui Temper implicitam haponebatm
ex Apoftolis & immediate &cceflbribUSr bet conditionem, velpréfumptionem/quodSicer
& certitudinalittr à Chrifto doâis de mul- ^ d os fecerit fecundum âebitum E c c le f ii ritum, quæ
noviter Sc catitudmahttr a C h ÿ o doä,s C dos aebitum Ecclefiæ îitum,qua
.n?n cnptaj plus effet credendum auc- licet conditio non debeat exprimi in adoratione; falvanoviter
toritati talis Ecclefiæ quam Evangelio cuicumque,
priufquam effet ab ea receptum , vel autorifatum :
nihilominus poil approbationem & autorifationem
quatuor Evangelioinm per dictam Ecclefiam, plus effet
credendum Evangelio,quam alteri. cuicumque hu-
non
bloritas neepo-
manæ aucloritati, non dicitur quam totius Ecclefiæ,
quoniam ilia eft aubloritas Dei & Evangelii, nec d o -
tell errare in Fide, lege liante.
Conßderatio fexta.
tarnen adoratio ne peccatum fit propter morem
fidelium. Exemplum de adoratione imaginum.
N on fic de adoratione panis in menfa, etiam fi conditio
poneretur dicendo, adoro te (i tufis conftcratus:
non enim funt tales circumftantias prout in Altari.
Sumitur inde confequentercautelaprolaiciscircum-
ftantibus Altari, quod hoftiam non adorent, quan-
tumeunque videatur in manibus Sacerdotis, nificum
elevatur, &pollmodum: Sed nec Sacerdos caute
facit, non abfeondendo vifionemapopulodumcon-
fecrat. Aut cortinarum uliis deberet apponi, aut
ä circuitu Altans arcendi effent alii, maxime laid &
. Examinator hujufmodi doblrinarum , eft omnis
habens difcretiqnem fpirituum, quantum hoc donum D populäre^
Spiritus Sancli in eo vult extendi.Deducitur ex termi-
nis , quoniam Spiritus Sahctus in manifellatione veritur
tatis intima, nec fallere nec falli poteft : Quemad-
modum Theologi fundant 5 quod nec F id e i, nec
fenfui litterali Scripture fubefle poteit falfum , a-
lioquin nihil autoritatis ad credendum , nihil
roboris ad perfuadendum fibi fubfifteret. Eft au-
temfenfus litteralis, non folum grammaticalis, led
nec ftrictelogicalis j verum ille quern Spiritus fan<ftus
principaliter intendebat, qui ex circumflantia litte->
icCy cum caufis dicendi & modis exponendi, magis
patet. Unde: generaliter in parabolicis locutionibus
fenfus litteralis e ft, non qui per verba, fed per res
& fabta defignatur, ut de lignis conftituentibus fibi
Regem 6cc. Porro donum diferetionis fpirituum ,
S E C U N D A P A R S P R I N C I P A L I S .
Conjideratio prima.
ATTENDENDUMin examinatione doblrinarum
primo 6c principaliter, fi doblrina fit conformis
facræ Scripturæ, taminfe, quam in modi traditione.
Declaratur ex auéloritate beati Dionyfii dicentis in
fententia. Nihil audendum dicere de divinisi nifi
qua nobis a Scriptura fiera tradita font. Cujus ratio
eft, quoniam Scriptura nobis tradita eft tanquam
régula lufficiens 6c infàllibilis, pro regimine totius
Ecclefiaftici corporis 6c membrorum, ufque in fi-
nemfæculi. Eft igitur talis ars, talis régula, vel
exemij
D<? Exammatione docinnarum
exemplar, cui fe non conformans alia' do&rina vel
abijeienda ell ut hasreticalis, aut fufpedla, aut im-
pertinens adReligionem prorfus eft habenda. Hinc
1 4
gnus Antonius doeuitjhere Paulus iateilexitj cumdj-
Ceret ad dileipulum, profduat vocjtm tiovitateideviia r
T L " W " - * * — “ WS Timoth.6.2,0. HocAuguftiuus mbumqwtadcertam
m m m m d m w m m m H H B H B Hoc Hieronymus,E x verbk in.
M n fa&H d '* s lw m e ,cHm ,A a k c et lefu i n q u i t , , W » W i prcUthiWiM rhmfis. -Hoc fereniffimd
Cuftodivit facra Theölögis Facultas Parifienfis,cu-
.tJiUaSf nusn nuOmli iie’i - minu ltis fit hoc exemplum. Ufius Licen- n ... . f' sH
gnjjia i . . «..Lu. * j . j . nernn
■ ßsfoyfts & Helias loquentes cum eo fcilicet J efu in Trans-
figuratione : Sujpebta eft omnis revelatio, quam non a f firmât
Lex & ,E?r opf heJtJa cru m QEv^an-genlio *: q“ u7.æ tria fus u™ e multis lit Uhus Licengmficant
Moyfe s , Hellas.& Cfiriftus; alioqumde-A tiatus pofuit in Vefpçriis, amd Pater erarcaaCa Bin
lufiones dæmoiium, aut poous propm capitisphan- id eftPater générât F iliu J : conleftim oppreflhm
tafiationes quam revelatioqes habeantur. Tahbus eft os.ejus, neque fibi permiffum eft tahb3 ti te”
licetöftenderet exponendo, ié verum tene-e
MatdU2.Z^.ap. Atverpdicetahquis, eccequotà fenfum. Sic Auguftinus foquens deFatojux—
pnncipio &. uique nunc doétrinæ làlubres tam verbis rumdam Philofophorum veîam fententiam , I w
quam fcnptis mfertæ fuqt, quasScriptui-a facra non Dem erat Fatam: Tene, inquit,. fememiam fi/cor-
continet. Immo contmet refpondemus fecundum ah- rige Unguam. * 5 J ^
quem gradum veritatum Catholicarumi quos gradus
, quoniam alibi explicavimus, brevitas hie non
apponit. Quaeret aliquis, quid fibi. vult finis hujus
coniideratioms, loquens de modoTraditionis Scrip-
turx, numquid poteft alia falubris doeftina taliter
tradi, quod redderetur inepta & nociva? Poteft u-
tique. Ponitur ad prasfeijs exemplum de doSrina
Raymundi Lullii, q u x q u id em & vera & copioia
multa continet, non tamen in multis abfque ponj
bili calumnia, de quibus nihil ad prafens. Hoc u
Conßderatio fecunda.
Attendendum eft in examinatione doftrlnarumj
çujus. fit eonditionis docens, feu publicans, f i r e
ftribfins. Declai-atur: quia non modicum rerert in-
ter doaum rei de qua loquitur , & inter indodlum j
fenem 6c juvenem -, inter morigeratum de
diftplutum j inter hominem boni naturaiis judicia
T ^ P1 - 7 - i/s c ppaattiieenntteerma iinn cceerreebbrroo vveeil iimmpprruuddeenntteemm :: ddeemmuumm
nmn placet^iirfeiere temporibus noftns^m facra B inter virum & mulierem. Fuit Galenus in arte fua
T^logiæFacultamPyiipinftitutum. Habetip- peritiffimus Medicina,: memini dum puerulus ftu
feLulhus, modum Tradinoms fpecialemfubmagnis derem in Artibus, ipfum irrifum, quia pofuitquar
vvoolluummiinmibbuuss aadd cceerrttaa nnoommminaa,, aadd cchhaarraa&dteerreess,, 6&c tam fimiram figuram in in fyllogifmis : mittit', inquiuut,’ K
fift-
figuras: ienfit eademPacultas nonnullosde fuisiup-
cem fuam in mciicm alienam, quia, non Lomçus ”
pofitis, ut proni fumus adnovitates,velleTraditio-
ièd Medicus eft. Loquitur adverius eundem Rabbi
nem hujufmodi multiplicare per ftudium : nam in
Moyfes Medicus^ ,-quia prxfiiméns de fcientia
An-agonia dicitur edoceri, Conftitujt protinus Sta-
Medicinæ, prefumpfit çonfequenter de multis, tanquam
tutum [quod Patribus Cartufienfibus, prope Pari-
illa ficut Medeciham cognofceret, in quibus
fios iignificavit per .litteram, habent enim copiam
turpiter ipfum erraflé notavit: fiç hic error fmnilia-
librorumdidli L u llii,] quo Statuto prohibebantur
ris eft admodum fapientibus hujus fiæculi, qui dum
omnibus fuppofitis fuis, ne derelinquentes modmn
f t vident honorari pro aliqua fcientia, fit Legum, fit
do&nnalem oandtorum idocioruni per Ecclefiamap-
Çanonum, fit induftriæ mündialis ; laxant ftciliter o-
probatorum, & qui tentus eft ha&enus in facra
» defermonibus qups nefciunt, ut de Theologia;
Theologise i'acultate,. tranfirent ad novam hanc
quafi verecundai-entur aliquid ignorare : aut aliquando
phantafiandi euriofitatem.
majori dementia, quæ.non cognofcuntdnfc,
Elieitur ex his cum pnecedcntibus, duplex cautam
uupiexcau- daaefppiicciiuunntt imn aailniiss,, ttaannqquuaamm fluuppeerrvvaaccuuaa && nnooxriiaa,. nnee
tela, nedum pro examinatoribus, fed receptoribysC yideantur ea qua; funt utilia nequaquam coenofcere
doctnnarum, maxime Rehgiofis, quos fua fanRa, Quant6coHultiusjubetfapiens:Prov.22,4 Jw < i« f7
non dicamrumcitas cum Hieronymo, Icdhumiiisik txa pone modum, tjttoniam mania pars [Hernia e/i djeit
Deo amabihs fimphcitas commendat. N amauUmba- Hiacnymus feire ^xid nefiis: m* ,„i demum medetiid
Oitjmpuctter t ambulat confidenter. Prov.28.18. Simpli- talker agmfeere. Porro differentia patent reliqua: de
cciitteerr iinntteelllhiggee nnoonn iiggnnoorraanntteerr,, nnoonni innffaannttiiilii ffeennfiuu,, nnoonn
fembusexpertis quibus ideo eftfapientiaj de benè mo-
négligent! vel hebeti inteileâru^ fed abfque plica do-
rigeratis quafi humilibus j de naturaliter prudentibus
lolitatis, verfutiæ, aut curiofitatis fuperbiæ. Alio-
relpevftu juvenum, quos ait Arifloteles , nullus.digit,
quin qui ignorât ignorabitur. Prima cautela fit eis,
cum conftet eos non ëjfe prudentes propter inèxperientiam \
nullam recipere Do6lrinam abfolutojudicio, nifi al-
refpeôtu quoque malevolorum quos excæcat malitia
tero fex modorum primæ partis approhatam, 6c eç?
: refpeôtu denique melanchoüporum, qui feip-
niagis, fi fermo vel rood.us fit extraneus à commu-
fos regere vel propriam domurn nefciunt , defi-
ni fermone Doélorum i quamvis fententiæ graves
pientes in manifeftis. Poilremo fexus muliebris
apparerent Morales vel Philofophicæ. Theôlogizat
ao Apoftolica prohibetur auôloritate, ne palam dor
aliquando dæmon, ait Climacusj 6c patet in Evan-
ceat: doélrinam intellige, feu verbo feu feripto,
geliis, etiam coram Jefu, quem tentare præfumpfit
nomine fuo publicatam, maxime fi fuerit ad viras ,
^ dicere^ Scripium.eft ,gs4ngelis fuis mandavit de te ,& c .
nec qualefcumque , fed fapientes , 6c eruditos,
i f ' ^.?-11 • nihilominus prohibuitChrillus: Cui Paulus
o- ■ -wmuiumu» ^lumumitiiiuiuy u u i ramus icfeqd irflaattuuss min ddeevvoottioionnee vveell RReehliggiioonnee ppisreæcceelllcleaa--
fnn. c - COnformailt ,nC t:ftimonium quantumhbet inn tis. Sententia eft Gregorii prafumptionemelie H
M T M accipei’etur a damioniacis vc\ßy- dacerefanäioremdottioremque. Culpat Hieronymus eos
^omb0Uu.sS», vveell ffiimmuullaaccrriiss,, 66cc PPrroopphheettiiss minffaanniieennttiibbuuss.,, qui difeunt forohmidorü 3 I M L __
ut bibyllae funt6c ventriloqui, cum ca^terfs magicis
njalediclis. Nam qua communicatio lucis ad tenebras t dr
hrifti ad Belial.? % -Cor. 6. ,1^. Ra tio prima , quia
Junt excommunicati > fecunda, quia nullum verum,
ono fine dicunt j .tertia, quia continue» aut tan-
em falfitatemingerunt, etfi mille pnemiferint ve-
ntates: non eft enim Dofh'ina faUens, qyse vera
non mifeeat, fecundum.Bedam. Altera .cautela eft ,
conterre protinus do£trinam , qu» terminos habet
extraneos, vel fententias novas 6c peregrinas, ..ad
eimih(^Do6lorum cdftimunium, 6c fententias eo-
um‘ ■ **oc -Chriftus contra diabolum .egftj Eoc ma-
. J"....... ........ ....... . vjurj/ai. JLUCJ UliyillUS eos
qui difcunt (proh pudorly) a feeminis quod viros do-
ceaut. Quid fi talis fexus appofuerit ambulare in
magnis 6c mirabilibus fuper fe ,vifiones quotidie fu^
per vifiones addere , lasfiones quoque cerebri per o-
pilepfiam vel congelationem , aut aliam melancho.t
li« fpeciem ad miraculum referre, iiihil denique di-
cere nifi vice Dei , fine medio revelantis : appel-
lare Sacerdotes Dei filios fupsj docei e eos profef-
fionem fuam in qua nutriunturaffidue , qualiterobe-
dire Superioribus deberent j etiam ubi diabolus eftet*
incarnatus: quod ;fi dolent in adverfis pro fenfuali-
tatis amore, funt imperfe£li} cum nec Paulus nec
.Maria, nec Chriftus ( haud dubielperfediffimi) fue