6 4 3 .......................■ minium injufte' ufurpantibus intelligitur illud Ozeas
iüpra allegatum. Regnaverunt, fed non e^ fne &c - ca"
piendo regnare large, prout fe extenalt ad injufte
dominari. u ' '
Quarta fbppofitio eft, quod non flat aliquando e-
tiam injufte dominari, vel exercere dominium j 8c
ad hoc non concurrent efficaxChriftibeneplaciturn.
Patet per authöritätes poft oppofitum, 8c per illud
Job. xxxiV. 50. Qui regnare facit hjpocritam propt.
Petri de oAlhâco 6 U
titulis breads : juxta illud Danielis. • 2.0 . tAltijJtmus
poteftatem habet in Regno hominum , & quemcumque
voluerit fufcitabit fuper illud^. Tarnen, hoc non obflan-
t e , cum tali velle libéré aflbciat fibi multas creatas
circumftantiaSjfive titulos,ad hoc quod aliquem juftum
Dominum conftituat. Ut verbi gratia, ad juftum R egale
dominium , apud nos concurrit pro titulo, pa-
rentalis fucceflio. Ad Imperiale verb, vel Apoftoli-
cum, multorum communis eledtio, 8c in aliis fuo mobeccata.
populi. 8tc. Et ex hiis patet corollarium : Et a do. QuareScc, * . I r o_ r • I SB_
hase de prima conclufione, 8c fuis adjunötisf
Secunda conclude probatur. Et primo quod ad
primam partem patet: quia aliter folusprædeftinatus,
8c îiullus præftitus diet alicujus rei juftus Dominus.
Sed etiam quod adfecundampartem, patet: qtiiaa-
liter folus exiftens in gratia, 8c nullus exiftens in morra-
li culpa eflet alicujus rei juftus Dominus. Utrumque
autem confequens eft abiurdumj quia fic nullus homo
fciret quando effet juftus Dominus rei quam
poffideret : nam ut Scriptura dicft. Nemo [ cit utrum
amore vel odio dignus fit, fed omnia in futurum fer-
vantur incerta, cCc. Êccle. ix. 1. Quod utique verum
eft, tàm de amore vel odio, fecundum'æternam præ-
fcientiam, quàmfccùndùm præfentem juftitiam. Igi-
tur 8cc.
Unde patet quod ilia eft falfa opinio Domini Ar-
marchani, in dialogo fuo. De pauper täte Chrißi, ubi tenet
qiiod fin<
fed.perderis^ , * .
dominium : quod déclarât tàm de originali dominio,
quàm civili. Contra quam opinionem ultra prædièla
plura poffent induci motiva j fed fufficere debent
Scripturæ teftimonia. Ait enim Apoftolus. i.Pet.
11. 18. Servi fubditi eftote Dominis, non folùm bonis (ft
modefits , fed etiam dyfcolis : hæc eft enim voluntas
Dei.' Et ad Rom. xm. 1. Omnis anima poteftatibus
fublimioribus fubdita fit. Ubi loquitur Apoftolus non
foliim de poteftatibus, vel Dominis exiftentibus in
gratia, fed etiam de infidelibus, ac aliter exiftentibus
in rportali culpa. Igitur 8cc.
ne gratia nullus eft alicujus rei juftus Dominusj g funt ad quseftionem , cum
lens g ratis donum per peccatum, etiam perdit Contra ultimum corollar
Ex hac conclufione infero duo corollaria. Primum
eft. Non ideo Efais privatus fait fuo temporali dominio,
quia Deus cum reprobavit ab aterno dono. Patet ex
prima parte conclufionis. Unde licet fecundum fen-
tentiam Apoftoli. Rom. 9. Jacob fuerit à Deo præ-
deftinatus, 8c Efaii feprobatus -, tarnen ex hoc non
fuit Jacob conftitutus Dominus fratrum fuorum.
Ex hac conclufione infero duo corollaria. Primum
eft. t2S(ul^a Lex utiliter dittans alicui dtberi dominium ali-
cujus rei dominabiliS y eß vera aut jufia j nifi intelligi-
tur cum circumflantia divina approbations. Patet ex
prima parte conclufionis. Verbi gratia: Lexdi&ans
quod quilibet primogenitus debet fuccedere dominio
paterno, non eft jufta, nifi intelligitur cum hac
circumflantia, fcilicet, fi fuerit ad hoc aDeo appro-
batus. See.
Secundum eft. Nullus a nobis cenfendus eft habere
dominium alicujus rei dominabilis j nifi habens ad hoc ti-
tulum creatum , qui ßt verum fignum divina approbations.
Patet ex fecunda parte conclufionis. Unde licet
approbatio fit ad hoc fufficiens caufa j tarnen de
ilia non.conttat nobis , nifi per aliqua figna creata:
nec fufficit quodcunque fignum, fed fignum verum.
Igitur 8cc. Et hasede tertia conclufione. Hazcdi&a
cum correblione. &c.
ium tertiae conclufionis,
arguiturfic. Ex illo fequitur quöd de Papali, Imperi-
ali, 8c R egio dominio, de quibus loquitur tertiaz conclufionis
partitio} ä nobis, 8c a quolibet viatore non
fuper hoc fpecialiter illuftrato, eflet verifimiliter dubi-
tandum, vel potiüs illos efle Dominos negandum.Con-
fequens apparet falfum 8c periculofunj. Confequen-
tia probatur, quia nullus talis Princeps habet titulum.
creatum, quem feiamus efle verum j ergo nec habet
forte, licet fit verus, quem intrufus 8c invafor,non
seque videantur habere.
Contra penultimum corollarium ejufdem argui-
tur fic. Circumflantia divinte approbationis permifli-
v ^ , fi liceat fic loqui , non diftinguit inter juftum
dominium 8c injuftum : ergo ilia non eft neceflaria.
Alia patet, 8c antecedens : nam aliter tyrannusquilibet
jufte dominaretur ; nec circumflantia divinse approbationis
proprie di6tas requiritur. Igitur fuperflue
ponitur. Antecedens pa tet: quia ilia non eft refpedtu
Similiter Efaii, ex hoc non fuit privatus jure primo- C boni j fed malum dominari non eftbonum: ergo falgenituras,
ut quidam imaginatur cum talis prsede-
ilinatio, vel reprobatio, eft impertinens ad collatio-
nem, vel privationem dominii. &C.
Secundum eft. Non ideo ejuis femper privatur fuo temporali
dominio, quia fit ingratus , velinobediens fuofupe-
riori Domino. Patet ex fecunda parte conclufionis :
quiapeccans, quocumque mortali peccato, eft ingratus
8c inobediens Deo 5 nec tamen femper propter
hoc privatur fuo temporali dominio. Igitur 8cc. Et
h^c de fecunda conclufione 8cc.
Tertia conclufio probatur. Et primo quoad primam
partem patet: quia velle Dei approbativum , eft
caufa acquifita 8c fufficiens ad conflituendum aliquem
juftum Dominum, five jufto dominio dignum : juxta
illud Efth. vi. 11. Hoc honors dignusefij quem Rex
voluerit honor are. Ideo dicebat Sapiens. S.apientise lx. 4.
Noli me reprobate d pueris tuis : fed fupple, potius
approbare Unde infert duo : primum eft , Et
tern refpedtu malorum Dominorum habetur oppofitum.
Ad primum. Negoquod illud fequatur,8cadpro-
bationem dico quod aflfumptum eft verum de feien-
tia proprie di£la , quse eft feientia evidentiae. Sed
ilia in propofito non exigiturj fed fufficit feientia pro-
babilis conje&uras, Scilla hie habetur, 8c fic antecedens
non eft verum.
Ad fecundum. Si talis locutio de approbatione per-
miffiva admittatur ; concederem totam primam partem
argumenti , nec eft contra me $ fed ad fecundam
partem, qua: eft de approbatione proprie di£ta,
nego antecedens, 8c ad probationem nego aflumptum,
quoad fecundam partem.
Contra fecundam partem conclufionis fecunda:.Nihil
cßjufium, nec efiepotefi, fine gratiajufiificante j igitur ad
jnfium dominium requiritur gratia juflificans. Confequen-
a p p r u u a i t v/xivjs- F ) tia nota eft 5, antecedftis tp—ro-b---a--t-u--r--: -q1u—ia f--i-c--u--t-— imrplidirnus
fedium Tatris mei, y. 1 2 . quoad juftum domi- u cat contradiftionem efle album fine albedinc, ita immum.
Secundum eft, & erunt Doo accepta opera, &
difponam populum meum jufte &c. ibid, quoad juftum
dominii exercitium. Igitur 8cc.
Sed quoad fecundam partem patet: quia ficut prima
caufa, licet fefolâ poflitomnia> tamenmultafa-
cit ad quæ concurrit caufa fecunda. Sic Deus licet
per fuum velle approbativum libéré poflit quemeum-
que conftituere Dominum , abfque quibufcumque
plicat, efle juftum fine gratia jufiificante.
Contra primam partem ejufdem arguitur fic. Nullus
prseftitus, quicumque fit in gratia, approbatur ä
Deo, nec ejus opera, juxta illud : Matt.xxv. 11. 2\£*-
fcio vos, ideft non approbo. Igitur nec ejus dominium
approbatur ä Deo. Igitur non eft juftum, 8c per confequens
ad juftum dominium requiritur donum jeter-
nse prxdeftinationis.
Ad
64 5 ITtrùm mdoBus in Jure Dmnopoßt juftêproeejfe. 646
Ad primum dico tria. Primo nego antecedens, 8c ** n^r<Vr™
ad probationem etiam nego aflumptum j 8c patet in-
ftantia de D eo , nam ipfe ell juftus j 8c tamen non
per gratiam juftificantem, ficut aliquid eft album per
albedinem. Secundo dico ^ quod fi illud antecedens,
8c ejus probatio intelligitur non de D eo , fed de
ereatura, five jufto creato, adhuc potefl dari inflan-
tia: quia, fecundum multos, aliquis potefl efle juftus
per juftitiam moralem , abfque gratia juftificangp,
loquendo de gratia infulà gratum faciente. Tertio A fine quo alterum
dico, quod, conceflo illo antecedente, 8c ejus pro- linquit 8cc.
batione, intelligendo de ereatura, adhuc neganda
eft ilia confequentia : quia diceretur quod efle juftum
Dominum, five habere juftum dominium non eft fim-
pliciter efle juftum. Nam aliquis non eft fimplici-
ter juftus, qui tamen eft juftus Dominus : quare patet
ad for mam 8cc. quia nego antecedens 8c confe-
8c Sacerdotium coneurrerent in eamdem perfonam.
Tertio dico quod, fuppofito quod illud concederetur*
non propter hoc haberetur quod idem fit Regnum 8c
Sacerdotium. Quare 8cc.
Ad fecundam confirmationem nego aflumptum, 8c
ad probationem concedo primam partem > fed nego
fecundam : pro qua nota quod habetur : quarto Sen-
tentiarum. Dtftinilione zy. Et eft Decretum Pafchafii
1. Qiia:fl. Si qnis objiceret quis alterum eorum vendtt j
habetur, ncutrum jnvenditum derequentiam.
Ad fecundum etiam dico tria. Primo, concedo
antecedens, fi intelligitur dé approbatione adbonum
vitæ aternæ finaliter obftinenda : 8c ad hoc vadit
probatio. Secundo, nego illüd antecedens, fi intelligitur
de approbatione etiam ad bonum vitææter*-
næ, non quidem finaliter obtinendæ} fed fecundum
flamm prxfentis juftitiæ: nam aliquis præftitus
meretur per ejus opera procedentia ex gratia vitam g
æternam 8c ejus meritum à Deo acciperetur ad il-
lam j 8c fic, u td ic ifo le t, talis, fecundum præfentem
juftitiam, approbatur à Deo ad vitam æternam.
Tertio, nego illud idem antecedens, fi intelligitur
de approbatione, non quidem ad bonum vitæ æter-
næ ; fed ad aliquod bonum temporale, ficut eft do-
minium vel aliquod taie. Ideo patet ad formam 8cc.
quia alitercumque intelligitur antecedens, negocon-
fequentiam , quia infertur. Igitur ejus dominium non
eft juftum 8cc.
Contra illud quod diélum eft in fecunda fuppofi-
tione fecundi corollarii pritnæ conclufionis , quod
Poteftas Ecclefiaftica pure fpiritualis non eft proprie dominium.
Arguitur fic. Talis poteftas eft Regalis digni-
tas : igitur ipfum eft dominium. Confequentia pater.
i antecedens etiam per illud 1. Petr. 11. p.
Vos eftis ‘Regale Sacerdotium. ItemApoc. v. 10. Fe-
ciftinosRegnum, & Sacerdotes.ItemSacerdotumPrinceps
fuccedit Sacerdotio Chrifti quod eft fecundum
ordinem Melchifedech qui fuit R e x 8c Sacerdos. Hebr. ç
vu. 8c Genefeos. xiv. Igitur 8cc.
Secundo, confirmatur. Nulla eft ratio quareRegnum
dicitur plus dominium, quàm Sacerdotium,
quia etiam Princeps temporali s Dei minifter eft. Rom.
xm. 4. Et ita Prælatus ppteft vendere Sacramenta,
fient Rex temporalia.
Tertio confirmatur. Quia res in quam eft ufus,
five a6lus poteftatis Ecclefiafticæ , ufu confumitur.
Igitur ufus non differt à dominio.
Contra primam partem primæ conclufionis arguitur
fie. Chriftus homo eft ab æterno, 8c eft ante tem-
pus Dominus : 8c fi effet ex tempore Dominus •, tamen
hoc non eflét ex Dei dono, loquendo de dominio
divino. Igitur ilia pars falfa. Aflumptum probatur
quod ad très partes. Prima patet : quia eft Deus.
Secunda patet : quare Deus ante tempus eil Dominus.
1. Sentent. Dtftinü.z. Tertia : quia Filius
Ad tertiam concedo antecedens} fed nego confe-
quentiam , 8c illud di£tum. In rebus qua ufu confutnuntur,
non differs ufus a dominio, debet intelligi quöd quandtj
alicujus rei tale habetur dominium , unum non fe-
paratur ab altero 8cc.
Ad fecundum principale*. Goricedö primam partem
aflumpti, ad eumdem fenfum ad quem Chriftus
dixit: AntequamAbrahamfieretegofitm. Joan.vm.y8.
Sed licet fecundam partem ponat Magifter, 8c fic fu-
matur ab Auguftino. 5. DeTrinitate. Cap. ultimo. tarnen
fecundiim communem fenfum loquendi, quia Dominus
dicitur relative ad creaturam, illud non videtur
pofle falvari, nifi ponendo, quöd antequam eflet tempus,
fuit aliqua ereatura Cujus Deus erat Dominus.
Et hoc idem videtur fentire Magifter * quando dicit;
quöd (^Angelica natura , & materia quatuor elemento-
rum confufa, non ex tempore, vel in tempore creatafunt.
poflet tamen dici quöd Auguftiuus nihil aliud vult,
nifi quöd Deus ante tempus erat Domihus, ideft
habens poteftatem dominandi 8cc. 8c fic flat in quid
nominis 8cc.
Sed ad tertiam partem dico quöd licet Filius non
procedat quomodö Dominus, ficut Spiritus fanölus^
8c hoc fecundum modum loquendi Auguftini. Lib. De
Trinitate. fed pro ut diftinguuntur quomodö natus,
8c quomodö datus:tamen poteft concludi quöd ex dono
Patris Chriftus habet dominium etiam divinum. Sive
quöd Pater dat ei dominium,quia ipfemet dicit.Matth»
xxviii. 18. Data eft mihi omnis poteftas in catlo (ft in
terra. 8cc.
F I N I S .
P E T RI DE A L L I A C O
Cardmalis Cameracenßs,
Utrùm indoäus injure Divino poiTitjufte
præefle.
Nunc primum prodit ex Cod. MS. Nauarrico.
u T r#R V M mdoBu, in / »
Ecclefia Regno.
• divino pojfit jufte pra-
A R g u i t u r primö quöd fic} quia in juftus poteft
jufte præefle : ergo 8c indoölus. Confequentia
tenet : quia ad juftè præefle * magis obefle videtur
injuftitia quàm ignorantia : 8c antecedens proba-
_____—............ — ..................1 tur: nam quod-à Deo fit, juftè fit. Sed Deus fäcit
procedît quomodö natus , & ex Spiritu fânâo pro-D farpd injuftum præeffe : juxta illud Job. xxxiv. 30.
c* ed..i t quom^ odINo dI atus au-t dJo__n_u__m_ .i . S«7e_n_t_e_n_t . DI'ti: - f Umnnyritrtm iV p Tm t’llT SiTn
ftintt. 15. Igitur8cc,
Ad primum. Nego antecedens,. loquendo propriè
de Regali dignitate, 8c ad probationem dico primo,
quod illæauthoritates non probant propofitum. Nam
Apoftolus loquitur ibi non foliim Sacerdotibus, fed
generaliter omnibus fidelibus. Ideo communiter ex-
ponitur : Vos c(lis Regale Sacerdotium, id eft , conformes
Chriflo, qui eft Rex Sacerdos :, 8c itaaliæ. Se*
cundo; dico, quod efto quod illæ authoritates eflènt
ad propofitum, adhuc folum probarent quod Regnum
Appendix ad Tom. I.
Qui facit regnare hjpocritam 8tc. Igitur 8cc.
. Secundo arguitur. Quia humani Jurisperitus, licet
fitdivini Juris ignarus, poteft juftè præefle. Igitur
8cc. Confequentia nota, 8c antecedenspatet:-quia
Sed es Apoflolica plures promovet Legiftas ScCano-
niflas , quàmTheologos, ad Ecclefiæ Prælaturas} 8c
abfurdum videtur dicere tales injufte promoveri, feu
præefle. Igitur 8cc.
Tertio arguitur. Quia Prælatus fubdito fibi populo
fcandalofus, poteft, hoc non obliante, juftèpræ-
eflè: ergo 8c indodlus in divino Jure. Confequentia
S s % tenet.