8 21 Joannif Bnvifcoxoe
Ultimo. Argùititr fie : Ecclefia Univerlalis non poteft
errare,ip(a veritatè teftaiite, Matthäi ultimo zo.
Fbbifctmi ft*m, nfjue ad confummationcm fteculi, quæ 8c
pro Ficfê Pétri fogavit , nc unquam dcficcict. Uni-
Verialis autem Ecclefia multas prédicat veritates,
quæ nec in facris Scripturis habentur, nec ex io-
lis Scripturis facris poflunt inferri neceflario. Ergo
8tc. I _
Et fic patet per iftas rationes quod multæ funt ve-
ritates quibus opportet neceflario affen tire, hoc eit,
de neceflitate falutis, quæ tarnen in facris Scripturis
non cöntinentur , nec ex illis folüm formaliter, 8c
. 1 3 3 *
pertinet ad fecundum genus ventatum Catholica-
rum.
Tertium fundamentum, eft revelatio, vel infpira-
tio divina. Si tamen aliqua veritas æterna pertinens
ad lalutem de novo revelctur Ecclefiæ , tanquam
Catholica eftapprobanda : fi tamen aliquibus aliqua
veritas de novo reveletur, non fufficit nude aflere-
re quod eis talis veritas eft revelata -, fed opportet
quod talem revclationem appofitione aperta miracii-
li confirment. Si verb omnes Chriftiani, nullo ex-
cepto, aliquam veritatem tanquam Catholicam firmi-
ter acciperent, quæ exScripturis divinis, necexali- liUU 5 »»V.W 1 w i l , 2 . / 1 n . rt' <1 I • 1'
neceflario poflunt inferri. Et ifta opinio apparet A qua dobfcrina Apoftolorum pollet oltendi, talis ven
mihi probabilior aliH. Et ideo , profequendo iftam
opinionem, reftat videre quot funt genera creden-
dorum. Pro cujus declaratione eft notandum, quod
fecundum iftam opirtionem quinque ponuntur genera
veritatum Catholicarum , quibus opportet Chri-
ftianos, 8c Catholitos firmiter aflehtire.
Primum genus veritatum Catholicarum , eft ea-
rüm qua; in facra Scriptura, vel ex eis neceflario ar-
gumento pofluftt inferri.
Secundum gemis, eft earum qua; ab Apoftolis ad
nos , pér fucceifivam reVelationem , vel Scripturas
fidelhim pervenerunt, Ifcet in facris Scripturis non
inhumeramur, nec ex eis poflunt concludi.
Tertium, eft earum qua; in fide dignis Cronicis
‘ êcHiftöriis, relationibüs fidelium invenimus.
Qliartüm , eft earum qua; ex veritatibus primi
generis, vel fecündi, tantummodb ; vel quae ejrtas
inter Catholicas effet numeranda j cum omnös
fideles firmiffime teneant quod, juxtapromiflioncm
Salvatoris, Matthei ultimo, 20. Fobtfcum fum 8cc.
Ecclefia Univerfalis nunquam errabit. Conftac autem
quod talis concors adhæfio ad aliquod tale cre-
dendum, fine miraculo 8c fpeciali infpiratione divina
non poteft contingere. Si autem pauci diflentirent,
aut etiam folus diflentiret, talis veritas non eflet tanquam
Catholica accipienda ; quia ficut tempore
( thrifti tota Fides in uno fuppofito remanfit, l'cili-
cet inbeata Virgine, ira & nunc, in uno folo fuppofito
poteft remanere, 8c verifimiliiis cum ibi efl'ent
Apoftoli.
Finito ifto dubio, adhuc poteft rationabiliter du-
bitari de quibufdam Opufculis quorumdam Sanbto-
rum, utAuguftini, Jeronymi, Ambrofii, 8c muko-
rum aliorum , an fcilicet tales Opufculi , five Li- gcnciis, vci ict-uuui , >0 : ,7. , ------ ‘ . I- o I
Vei alterins earum,una cum veritatibus term generis 0 belli, fint tanquamCatholici accipiendi , 6c de ne-
poflunt manifeftè concludi.
Quintum genus , eft earum quas Deus prater
veritates revclatas Apoftolis, aliis revelavit, ac no-
viter revelaret, vel infpiraret > qua; revelatio , vel
infpiratio ad Univerfalem Ecclefiam, abfque dubita-
fione pervenft, vel etiam perveniret.
Sed' contra ifta dicta arguitur fic j probando
quod plura Hint genera credendorum, quam quinque:
quia determinationes , 8c diffinitiones Summorum
PontificUm, ac Concilii Ceneralis , feu Univerialis
Ecclefia:, funt firmiter credenda; , 8c inter veritates
Catholicas numerandae j & tamen inter ilia
quinque genera veritatum Catholicarum non enu-
merantur. Igitur &c.
Ad iftam obfectionem réfpondetur , quod veritates
quas Ecclefia, feu Concilium generale determi- ^ w 0.- -r
narit fub aliquo quinque generum credendorum, pcontra ltante fanCritate conrinentur. in quo notandum qubd non e f tin p o -^ " " ------ v °rrt * * " —
teftate Ecclefisc, hoc eftConcilii Generalis, geren-
tis vicem Ecclefim, quxcumque approbate, vel re-
reprobare : fed Ecclefia approbando rite quaecum-
que approbat, vel approbavit, in aliquo quinque generum
Catholicarum veritatum fe fundavit. Unde
eft notandum quod Papa, Concilium generale, aut
etiam Univerfalis Ecclefia, in damnando , vel rite
definiendo aliquam aftertionem , uni vel pluribus de
talibus fundamentis debet inniti.
Primum fundamentum , eft Scriptura lacra. Ifti
fuodamento innitebantur Concilia generalia princi-
palia, h^refes A rii, Macedonii, Diofcori, &mul-
toi'um aliomm condemnando.
Secundum fundamentum, eft Doéfcrina Apoftoli-
ca , in Scripturis Apoftolicis non redaófca, qua; receflitate
falutis credendi.
Pro refponfione ad iftud dubiura pono duas conclu-
fiones.
Prima conclufio. Non eo ipfo qubd aliquis Sanbtus
opinatur aliquid efle ci*edendum, illud eft a cun<äis
fidelibus, tanquam veritati confonum approbandum.
Probatur authoritatibus Beati Auguftini, quæ haben-
tur, Dißtnätone p. Capitulo Noli & Cap. Negare , .bc
in multis aliis Gapitulis, quas, causa brevitatis, non
enarro} led eamdem conclufionem alia ratione pro-
bo fic:San£ti, ftante fanbtitate, poflunterrarecontra
Catholicam veritatem : ergo non eo ipfo quod
aliquis Sandhis opinatur aliquid efle credendum, illud
eft à cundfcis fidelibus , tanquam veritati confonum
approbandum. Confequentia nota eft. Antecedens
probatur, de Auguftino, qui mul ta docuit, & feriplit
contra Catholicam veritatem, ftante fanctitate lua,
quæ pofteà revocavit. Patet etiam idem antecedens
j quia error qui pertinaciam non hab et, non
obviât faniäitati.
Secunda conclufio : non omnibus fententiis quæ
inveniuntur in Sandtorum Opufculis jam per Ecclefiam
div.ulgatis , eft firmiter adhærendum. Probatur
ifta conclufio fic. Sandti in Opufculis jam divul-
gatis per Ecclefiam, funt contrarii, in hiis etiam
quæ tangunt Fidem ; ergo non omnibus fententiis
in hujufmodi Opufculis reperds , eft firmiter adhærendum.
Confequentia nota. Antecedens probatur :
quia Auguftinus & Jeronymus , circa dodhinam
Pauli dicentis, 2. ad Timöth.111.2. Oportet Eptfcopum
ejfe mins uxoris virttm, fententias contrarias protule-
runt, ut habetur, Dtftwtlionc 26. Ideo dicicGlofla
in prædidla Diftindfione. Cap. ttnms. Malefentii hie jelatiorie
fidelium fuccedentium , vel Scripturis fide,^>ronymns, bene Auguftinus. Item , De confecSDiftinttiodignis
ad nos pervenit. Ifti fundamento innititur
Nfcolaus Papa, 11t habetur inDecretis, DiftinZlione
22. Canone, Omnes: definiens hjereticum efle dicere
Romanam Ectlefiam non efle Caput omnium Eccle-
fiarum. Hane enim Ecclefiam Romanam, efle Caput
omnium Eccleliarum , in facris Scripturis non
invenitlir > fed ex illis neceflario poteft inferri, 6c
ita dö'cuerunt Ap'oftöli : 6c ha;c dodtrina, relatio-
h'e'fideliirm fi'bi invicem füccederitium, vel feriptu-
rarum Sandborum primüm ad iiös pervenit., 6c ifta
ne 4. Cap. Quomod'os Auguftinus reprehendit beat
urn Cyprianum, quia dicebat, lion polie efle Baptifi
mumChrifti apud hæreticos, 6c fchifmaticos. Ergo
conclufio vera.
Contra ifta arguitur fic : ex iftis conclufionibus,
6c maxime ex fecunda conclufione, fequitur qubd nihil
remanfit authoritatis in Opulculis didforum San-
dborum : immo omnes fufpedti habentur, fecundum
illud Auguftini, de Scripturis facris loquentis, ‘DiftinZlione
9. Capitule. Si ad Scripturas facras , ft ad eas
a d -
6c beatus Cyprianus erraverint in hiis qua; Fidem
tangunt, fequitur qubd in fuis Opufculis nihil authoritatis
remanfit j 6c tamen Opufcitla iftorum,
interOpufcula Sandtorum approbata numerantur, fcilice
t, DiftinZlione i f .
Ad iftud dubium , feu argumentum , refponde*
Apoftolos nihil habuifle, nec in fpeciah,nec in generali:
6c per confequens, antea iliud non fuit harre-
ticum 5 6c confirmatur ifta opinio rationibus. Ar-
guitur primö fic : Mukse fuerunt aflertiones, de
quibus earum aflertores antequam condemnarcn-
tur didhe aflertiones ab Ecclefia , non fuerunt tantlir
qUod non omnia Opufcula Sanaorum , quoad . quam hxretici condemnandi , fed port condemna-
omnia in eis contenta funt approbata 5 quia conftat tionem didlarum aflertionum , d:cti aflertores rue-
qubd in eis funt multa veritati contraria : omnes ta-
men Libri Sandtorum, de quibus in prsedidta di-
ftindtione ,- fcilicet I f . fit mentio , approbantur
quoad omnia qua; nec per adtorem nec per alios
funt corredta. Patet ergo qubd non omnes veritates
qum in Opufculis Sandtorum habenrur , funt tan*
quam Catholica; acceptandx: quia Sandti qutedam
tradiderunt tanquam Catholica 5 qu^dam tanquam
neceflaria, ad Fidem non pertinentia 3 qu^dam verb
tanquam lolum pi obabilia, 6c non neceflaria, tiec
evidentia, nec determinata. Ifti fententi« concor*
dat Anfelmus: Cur Deut homo. Libro primo. Et fic
patet folutio hujus.quarti dubii.
Vifo quid eft veritas Catholica , adhuc pertinen-
ter ad materiam poteft dubitari quid eft h^refis, feu
fallitas hieretica : 6c ideo , refpondendo ad iftud
dubium, dicitur qubd ha;refis eft dogma falfum Fidei
runt tanquam hserctici condemnati. Ergo tales afler*
fiones, ante condemnationem non fuerunt haerefesj
fed poll dibtanrcondemnationem, ha;reles,meritb de-
buerunt nuncupari. Confequentia patet ; quia per
aftertionem hatreds , qui eft hatreticus condemnan-
dus. Antecedens patet de Grate is, qui negantes Spi-
ritum lanbtum procedere ä Filio , ante damnatio-
nem di£tic aflertioiais non fuerunt hmretici reputati:
poll verb dibtam condemnationem, fuerunt harretic-i
reputati, ergo antecedens affumptum eft verum.
Item aflertores opinionisjoachimi,aCondilio G enerali
damnata; , poll damnationem h^retici judi-
cantur. Ipfe tamen ante condemnationem non fuit
hasreticus reputatus, ut habetur Extra, de fumma
Trinitate, & Fide Catholica. Capitulo Damnamus.
Secundo arguitur lie : nili lie eflet, ficut iita opinio
ponit , lequeretur qubd nihil plus videretur
orthodoxa; contrarium. Iftam deferiptionem plu- Boperan Summi Pontificis determination vel appro-
res dederant, & ponunc - ideo filmm non volui dare.
maxime quia apparet fufficiens & bona. & quar-
cumque alia daretur , quse valeret, convenivet cum
ifta ; qubd enim hxrefis fit dogma falllim, teftatur
Hieronymus, ut habetur, Darct.z.p.C. 24. Qx^Hone
5. Inter htxrefim. &-c.
Item, fchifma diciturhserefeosperverfumdogma,
6c contrarium Fidei orthodoxa;. Ponitiir ad diffe-
rentiam falfitatum non hxreticarum, ut funt falfi-
tates pure Phyfica;, aut Geometricx. Sed contra
iftam deferiptionem arguitur fic : multa; fiunt nova;
h^refes , 6c tamen ilia; non incipiunt efle fiilfa
dogmata contraria Fidei orthodoxa;: ergo aliquando
fuerunt falfa dogmata Fidei Catholica; j 6c#tamsn non
fuerunt hterefes , 6c per confequens deferiptio data
non eft bona. Confequentia nota : 6c antecedens
probatur j fcilicet qubd multa: fiunt nova: harrefes’:
quia, ut habetur Decret. 2. p. Cauf. 24. qua:ft. 5. Cap.
T^otandum. Vrbanus Papa Pe/agium & Ctxleftinum
novam Leoem in fanZlam Ecclefiam introducentes ex-
commutitcAvit. Et Gratianus, C. 24. qua;ftione 1.
ait , Omnis hareticus , aut jam damnatam hareftm
fequitur, aut novam conftngit. Ergo cum finguntur
nova; h^refes, 6cper,confequens, antecedenspriu's
affumptum eft verum.
Pro falvatione hujus rationis , poteft rationabiliter
qua;ri. Utrum omnis aflertio debeat reputari ha>
retica, qua; facra; Scriptur.e quomodolibet adverfa-
tur j 6c omnis veritas reputanda lit Catholica, quie
Scriptune lacra; conlonat, feu qua; ex eadem Scriptu-
ra dedudriir, - , . v
Circa iftud dubium diverfi/diverlimode fentiunt.
Dicunt enim quidam qubd mult* flint aflertiones
qua; in rei veritatc adverfantur facra; Scriptur*, quae
tamen inter hiereies non funt numerandaS; quia non
funt per Summum Pontificem condemnat*.: fed poft-
quäm per eum fuerint condemnati , inter hasrefes
batio , quàm approbatio alicujus Dobboris per ra-
tiones 6c authoritates aliquid declarantis. Confequens
eft falfum j 6c confequentia probatur : quia
ficut per determinationem Dobtorum aflertio non
Catholica,non fitCatholicaivel per ejus damnationem
non hæretica, non fit hæretica > ita foret qubd per
determinationem Summi Pontificis , aflertio norr Catholica,
non fieret Catholica -, nec per condemnationem
ejus, aflertin non hæretica, fieret hæretica, Ergo
dibta opinio eft vera, 6c benè polka.
Alii dicunt qubd ea quæ ad Fidem noftram fpe-
bbant, nequaquam ex voluntate hurnana dependent:
6c ideo Summus Pontifex, nec 6c tota Ecclefia non
poteft lacere de aflertione non Catholica, Catholicam,
ficut nec poteft fiicere de aflertione non vera,
yeram,nec etiam poteft facere de aflertione non hæ-
retica, hæretkam.
Probatur fic : ifta opinio 5 Nulia veritas eft Catholica
, nil! quia eft divinitiis revelata, vel in facris
Scripturis inferta , vel per certitudinem Ecclefiæ
Univerfalis innotuit, vel ex aliquo aut aliquibus. il-
lorum neceflario argumento. fequitur -, nihil autem
prædiblorum ex approbauione Summi Pontificis, aut
Ecclefiæ Uni verfiilis videtur dependere. Ergo See.
Secundo. Arguitur fic - : fi aliqua aflertio eft Catholica,
quia eft per Summum Pontificem approbata
j aut quia eft approbata explicite , vel implicite
j aut quia eft approbata explicité tantum. Si primum,
tunc non poteft facere Summus Pontifex, de
non Catholica , Catholicam * quia Romani Pontifi-
ces totam Fidem noftram approbaverunt. Si dica-
tur fecundum : tunc tales veritates : Chriftus mor-
tuos fufeitavit. Chriftusfuit Deus & homo. & hujufmodi,
non eftenCatholicæ reputandæ , nifieft’ent a
Summo Pontifice approbatæ explicité : quod videtur
inconveniens. Ergo habetur propofitum.
Tunc eft refpondendum ad rationes akerius opitunc
erunt numerandse. Eodcm modo multae funt j)niörtis , quialjifta* opinio fecunda vidétur probabilior,
veritates facrce Scriptune confon*, qu* non funt in- & rationes pro ipfa addubhe funtd^ïiciliores, & veter
Catholicas veritates computand*, donee fuerint ritafem Videntur 'èófidüdere. Et ideo pro refponn
" .-v ■ r .1 ______:___ LÏim i a P'fl" n n t a n d per Summum Pontificem determinatie. lim. DrinKKiflllrtll
Ifti fundarit fe in duobus. Primo. In Cap. Alexan-
dri. Extra, de hareticis 9. Chriftus. U b i, ut dicunt,
facit novum Articiilum, ' fcilitet qubd Qoriftus eft Deus
& hom r 8c dicunt qtiöd' ante tempus illius Alexan-
dri licebat illud non credere.
• Sccundb. Ifti furidant fe inConftitiitioïieDomini
Appendix aa Tom. I.
fione aliarum rationum eft notandum,primo^ qubd
Artieülus Fidei capitur dnpliciter.
Uno modo, pró veritate Catholica, in Symbolo
authentieo , fub forma propria inferta1, 6c fic non
loquihiur hic de Aftieulo Fidei , eura dixerimus
qubd Papa non poflèt facere novum Articulum: quia,-
fic capiendo Articulum F id e ip o f le t facere novum
G g g Ar