f ’ ‘ " " fefiio differri poteft fine peccato ufque in tempus dtterminatuni.
cum propriam ovem cognovent. In hujufmodi ca-
fibus peci potell licencia proprii Sacferdotis, ne con-
tcmni videatuv. Et ii non dederit, creditur vel
quod M ajor adeundus, vel aliquibus illorum qui a
fuperiore luo vel Domino Papa potentiam ablolven-
di acceperunt confiteri poflit, eo quod latuitas judi-
caretur comitterefedifcrimini, prsdertim cum, omnibus
contradicentibus, pollim cavere periculum in.
corpore Sc fatuum eflet dicere quod aliquo cafu tene-
rcriequieum qui me vult prsecipitare in mente. Sunt
Sc alii caliis in quibus non oportet exfpebtare nec ar
dire proprium Sacerdotem. U t cum quis peccave-
rit in Parochia alterius, ubi ratione delicti efficitur
de Jurifdibtione ejus in cujus Parochia peccavit. I-
tem cum quis mutaverit domicilium Sc in alterius Parochia
habitat. Item fi eft vagabundus per terras. I-
tem cum eft in articulo mortis : in quo cafu live ha-
benti claves ligatas fivefolutas, licet confiteri. Sed
hie attende quod Raymundus Sc alii valde inagnidir
cunt, cum proprius Sacerdos dat fuo parochiano li-
centiam ubi voluerit confitendi, oportet illum paro-
chianinn aHquem adire habentem general em potefta-
tem Confefliones audiendi, eo quod ipfe proprius Sacerdos
parochianum luum licet pollit de confitendo
alteri licentiare} non potell tamen ilium alienum Si
Et quod Confeflionem facere, non lie
eft Præceptum quod opoiteat quolibet tempore fieri.
Sunt qui dillingunt. Quia aut ille qui peccavit, non-
dum eft contritus, fed manet adhuc in mprtali pcc-
cato : Sc tunc non confiteri data oportunitate, ficut
non converti vel non conteri, ell ei omni hora pec-
\ catumj fed non novum peccatum , immo aggrava-
tio prioris, eo quod diuturnitas lit circumftantia aggravate
peccatum : li autem ille qui peccavit, jam
contritus eft , die quod tenetur confiteri aliquando,
fed non tunc velminc 5 Sc ex Præcepto Ecclchæ infii
annum, juxta formam Decretalis , Omms mriuftiue.
Quod li non confitetur , peccat mortahter propter
inobedientiam fabtam Matri Eccleliæ. Unde illud
Præceptum de confitendo , non obligat lub pcena
mortalis , dummodo fiat infra tempus llatutum , fi
tamen homo femper conteratur. Sed quid fi ante
tempus lie ad confitendum llatutum , contingat ali-
quem antequarp confiteatur, fubito mori, nec ha-
buerit tempus conterendi de tranfgreflione divini Pra>
cepti, quo jubetur aliquando Confeflionem facere eo
quod lit morte præ venais? Puto quoddamnatur tan-
quam Legis divinæ tranfgrellbr, eo quod in quo in-
llanti prms fuit folvendo., idell potens folvere Concerdotem
licentiare quod talem pollit Confellionem B felfionem quia potuit confiteri vel dolere, quod non
fuit confelfus : fed in ultimo inltantijam labtus eil
tranfgreflbr. Hoc tamen non intelligatur de eo qui
ex caufa Confeflionem diftert, ut fcilicet habeat C011-
felforem diferetiorem, vel alia utili caufa,dummodo
diligentiam apponat ut habeat.
audire, nili accepta ab Ordinario poteftate. Et tamen
nos paflim videmus quod Plebani afliimunt libi
in adjutorium multos qui nunquam licentiati fuerunt
ab aliquo Ordinario. Unde vult Sc feribit Magifter
vi. de trano inSumma lua de titulis, quod a Jure in
Ordinatione data eft eis poteftas ablolvendi, Sc hanc
recipit quilibet in fui Ordinatione. Unde cum aflu-
muntur a Plebanis in adjuorium, polsunt lecundum
Ve ter lia parte ‘Poenitentioe fcüicet Satis*
ipliim Confefliones audire } nam cum a Jure licen-
fatiione.
tiam habent,non egent hcentiaOrdinariorum.Cetemm
de verbo quodam quod dicit ipfe. vi. de trano. tit. de pos-
nit. Sc tit. de gradibus peccatorum, videlicet quod ufus
contra naturam execrabiliter fit in meretrice fed exe-
crabilius in uxore, dubitatio oritur apud magrtos , eb
quod iple vi. per verbum prsedibtum videtur velle,quod
ille ufus etiam cum uxore propria femper mortale lit ,
quod aliquibus non placet. Dicunt enim quidam quod
propter neceflitatemut propter nimiam pinguedinem,QJ ^ ^
velapoftema,velvulnusin ventre,dummodo fieretin^eft caufas peccatorum excidere , & earum fuggeftionibus
T > E Satisfablione breviter dicendum ell. Et prh
mo quid fit. Quæ ejus partes. An necefle lit
ipfam fieri in charitate.
Gpuid fit Satisfaflio in fpeciali.
TTv E f i n i t u r autem fie Satisfablio fecundùm Gré-
--^'gorium à Magiftro in iv. Lib. Sentent. Satiifacers
debito vale, fi cognofceret vir uxorem modo incon-
lueto, exeufabitur vir à peccato , dummodo caulà
prolis habendæ hoc fieret. Et vocant illi ufum contra
naturam folum quando quis non ea parte corporis
utitur, quæ ad generanaum inftituta e ll, fed alia.
Magifter Alexander de Aies dicit, quod peccat vir
uxorem liiam modo brutali cognolcendo , nec ne-
ceflitas exeufat à toto, licet diminuât quantitatem
peccati. Unde graviter peccaret, ôc ut creditur
mortaliter fecundum ipfum, qui fie cognolceret, nulla
exiftente neceflitate. Magiller Albeitus dicit quod
nihil eorum quæ facit maritus cum uxore fervato vale
debito, eft fecundùm fe peccatum mortale , led
aditum non indulgere. Et vocat caufas peceati,. ocea-
liones allicientes ad peccandum. Quarum qusedam
propinquae funt peccato : Sc h x funt in noltra poteftate
, ut eas poflumus amovere vel excidere. Ver-
bi gratia. Cena fplendida caufa propinqua eft luxu-
riae, ut Jerem. f . 7. Saturavi eos & mcechati funt. Et
hanc caufam feu occalionem poflumus amovere Sc excidere.
Sunt Sc alias caufas feu occafiones peccati re-
motiores quas in noftra poteftate non funt, ut puna
oblatio talis cen x , vel alicujus rei deleblabilis ocu-
lis cordis noftri, vel luggeftio diabolica de tali fplendida
cena : non eft enim in noftra poteftate arcere
diabolum, quin talia oculis mentis noftras offerat.
potell elfe lignum concupifcentiæ mortalis , fcilicet Occafiones ergo, peccatorum propinquas debemus e>
quando non liifficit modus quern natura déterminât} cidere^ quia in noftra poteftate Hint. Sed occafioni-
fed habet modos brutorum animahum , nulla exif- bus peccatorum remotioribus 5 fi veniant à parte dia-
tente neceflitate. Unde lêcundùm ipfum quando al- boli vel carnis vel mundij non debemns confentien-
ter eorum nimis pinguis eft -, vel quando contingitr) do aditum indulgere, eb quod noftra in poteftate lit
ventrem mulieris apollemari vel imprægnari -, ita quod eas non recipere
interius non eft membrum applicabile j tunc caula
prolis habendas, vel caufa reddendi debitum, vel caula
fomicationis vitandas, non eft prohibendum aliter
convenire, nili dumtaxat. u b i, nulla pr^edente neceflitate
, led tantum ex libidine fieret. Illud tamen
non expedit populum -Icire.
Quantum pojßt Confejfio differri.
U antum autem differri polfit Confeflio , apud
aliquos dubitatur : dicunt enim aliqui quod Con-
Aliter autem definiturfic. Eft SatisfaStio dampi vel
injurias illatæ recompenfatio fecundùm judicium Sc
ordinem Juris.
Qiiot ér qua fint partes SatisfafHonis.
SA t i s f a c t i o n i s autem ponuntur tres partes
fcilicet Oratio , Eleemofyna, Jejunium -, quæ ge-
neraliora funt in Satisfa&ione cujuflibet peccati:
cum enim quis peccat, delinquit in Deum , Sc contra
hoc fpecialiter farisfàcit Oratio. Item delinquit in
I Eccle-
Ecclelwm, hoc eft inwoximums & contra hoc fpe. Qtiis ejus eftedtus. Quid hie res, &quid Sacrament
cialiter latisfacit eleemofyna. Item delinquit in fe- turn. Quis fit percepnbilis hujus Sacramenti, Sc quoad
ipliim > oc contra hoc ipecialiter fatisfacit jejunium^ morbum Sc quoad aitatem. De loco un&ionis.
De quibus illud dicitur. Bona eft oratio cum jejunio &
tlterntfl"*' QtHdfit Extrema-mffio.
JnnsceffeJit Confeffionem & SaiisfattiOtienl
Cert in ch a r iu t, J dam. Extrema-Undho eft hnitto oleifandiificati
* Afadla ad relevationem utriulque infirmitatis^ fcilicet
UL T iM Ô qüænturcaüfâ brevitatis d e ‘Confeffid-
nc & 'Satisfadtione fimul, utrum neceiTe fit quod
fiat in charitate ? Et an qui cónfitétur & fatisfacit
extra charitatetn, teneatur iterum confiteri & ite'
nun fatisfacere ? Et dicunt hie plures quod utrum'
mentis & corporis. Et pohitur Undlio ë: trema pro no-
mine unico definiti quod quia non habemus j cir-
cumloquimur per duo. life verb terminus linitio qui
ponitur in dennitioiie $ fonat in adhim vel in palfio-
nem quæ ell in fufeipiente ipfuni Sacramëntum j ficut
. . * . • ----- cum dicitur^ Baptiftnus eft tinttio & c . delignatur tingle
debet faen 111 charitate , Sc repeti fi fiat extra dlio pafliva, quâ intingiturbaptizatus. Veruntamen
charitatem. . û qnis totum elle Extremæ-undionis vellet definire,
Alii circa utrumque dillingüunt. E t pntno de Con- polfet ita notificaré. Extrema-uncrio ell Sacramen-
fefhone dicunt quod oportet quod fiat m charitate, turn ex Undlione infirmis per oleum landtificatum
cx quodam tamen confequenti, ita quod oportet quod facia j cônferens infirmis rémedium contra peccati re-
fiat illud quod llatutum ell àb Ecclcfia. Et oportet liquias, Sc fi expediat, alleviationem ferens corporis
etiam quod dum h t , quod chantas habeatur, quia infirmât^ r
femper five confiteamur, five non, nos tehemurha- J)e ejus Indiiutionê,
here charitatem. Et lie ut taclum e ll, nos tenemur J '
ex quodam confequenti confiteri in charitate : fed fi a U anco autem Sc ubi fit hoc Sacramentum infiat
extra charitatem, non oportet (ut dicunt) earn X j l i t u t u m , elt duplex opinio: Una dicit ab Apo-
repetere, fed folum latisfacere Sc cônfiteri quod con- ^ lloiis hoc Sacramentum elle inftitutum , quæ vide-
fitendo prius ficti fuerimus, idell extra charitatem j tur confirmari per glofl'am fuper illud Marc. 6. 12 .
dum tamen idem fit prior Sc polterior Conlellbr, Sc 'Ungebant oleo multos agrotos, & fanabantur. Quæ glol-
memoriam habeat peccatorum confitentis : alioquin fa fic dicit-. ^ Ab Apollolis patet hune morem efle tra-
oporteret repetere, quia integra debet efle Confeflio. M ditum ut energumeni Sc alii agroti certo loco ungan-
EtillidiSli fui ponunt rationem , quod Icilicet ad 5Î tur oleo à Pontifice confecrato. Secundum hoc ergo
hæc duo, fcilicet confiteri Sc charitatem habere te- dicendum eft, quod Apoftoli à Deo infpirati, divi-
nemur divifim : nam propter Statutum Eccleliæ te- na audloritate Sc voluntate inftituere potuerunt illud
nemurconfiteri fivehabeamuscharitatem, fivenon:Sc Sacramentum, immo ipfe Deus in ipfis j licet forfi-
fimiliter tenemur habere charitatem five confiteamur tan tunc non ungerent modo. Sc forma qua nunc fe-
fivenon. Et ideo potell unumfolvi fine alio. Utgra- cundùm ordinationem Eccleliæ fit Undlio. Sed for-
tia exempli. Si tenepr ire ad Ecclefiam, Sc cum hoc fan ad tempus iftam formam ex caula fervaverunt
teneortota dieefl'ecapatusinEcclefia: fi vadoadEc- ficut ipfi (ut fupra tadhim eft) ad tempus ex caufa
clefiam fine capa, non oportet me iterato ire ad Ec- rationabili formam Baptilini nîutaverunt, ut Icilicet
clefiam, fed folum fatisfacere de eo quod non fui baptizarent in nomine Chrifti. Alii volunt quod if-
tota die in Ecclefia capatus. Confimiliter in propo- tud Sacramentum Chriftus per fo inftituerit, quo-
fito. De Satisfablione autem dicunt quod in Satisfa- niam juxta præallegatum. c.vi.Marc. iz . 12. nairato
ftione duo funt confideranda : fcilicet ipfa folutio quomodo Chriftus luos mifit Difcipulos ad prædican-
debiti, Sc ipfe modus folvendi, ita ut per datum fi- dum, llatim fequitur : Et exeuntes pradicabant ut peeve
faétum hat folutio debiti, Sc per modum folven • ^ nitentiam agerent, & damonia mult a ejiciebant, & un-
di placeat folutio. Si autem per aliquem fiat extra ^gebant oleo multos agros & fanabantur quod non credi-
charitatem folutio debiti puta poenæ taxatæ à Sacer- tur fine inftitutione Domini fuilfe. Nec fimile elt
dote, ficut jejunare per annum Sc hujufmodi, dici* de immutatione Baptifmi, quia afiud ellmutare for-
tur quod de rigQre non exigitur quod iterato rèddat mam Sacramenti, Sc aliud inftituere totum Sacra-
cum charitatem Sc grafiam adeptus fuerit -, fed folum mentum de novo celebrandum : nam Sc forte nunc
quod illud quod defuerit in modo, ipfe poenitendo per Eccleliæ audoi-hatern, aut aliquam fibi datam in-
lohat. Unde qui tenebatur Deo injunâam poeni- fpirationem, ficut Apoftolihabuerunt, polfentaliqua
tentiam facere, quod refpicit debitum j Sc cum hPc ad tempus, jufta de caufa, circa formam alicujus-Sa-
m charitate & benè ordinata voluntate lacere, quod cramenti immutari j led totum, Sacramentum infti-
relpicit modum folvendi j debitum folvet, fed non tuere nullus polfet (ut creditur) nifilblus Deus.
modo debito : oportebit talem confiteri Sc fatisface-
£ua fit materia Sacramenti Extrema-
unUionis.
a t e r i a hujus Sacramenti eft oleum fimplex
re de indebito modo folvendi. Et tunc erit débita
Satisfablio j quia fciÜcet erit làtisfablum priùs, quantum
ad debitum, nunc verb pofteriùs fatisfit quan-
him ad debitum modum. Reliqua plenè trablantur
m Summa Ray mundi Tit. de Pcenitentia , propter quod
multa, caufa brevitatis tranfeo.
1 x ab Epifeopo benediblum fine alterius rei âdmix-
tione : cum enim oleum fignificet nitorem confcien-
D t iæ , Sc ballàmum fuavitatem famæ, Sc morituriis
maxime indiget nitore confcientiæ Sc non multum
fuavitate famæ, apparet quod morituri fimplici oled
convenienter perunguntur * non Chrifmate, quod
compofitum eft ex oleo Sc balfamo. Et quoniam in
exitu conftitutUs indiget gratia fanante non tantùiri
cor j fed etiam alia membra quibus abulus eft : indiget
non tantùm un&ione cordis j fed etiam aliorum mem-
brorum quibus maxime peccavit : ut ficut trina merfio
in Baptifmo lignât lubmerfionem trium peccatorum
quæ in mundo regnant, fcilicet concupifcèntiæ carnis,
concupifcentiæ oeu|orum Se fuperbiæ vitæ,fic hic multiplex
S A C R A M E N T O
E X T R E M xE - U N C T I O N I S
Et pertinentibus ad ipfum.
SE q u i t u r aliqua tangere de Sacramento ulti-
ma;-Unblionis. Et primo quid fit. De ejus inftitutione.
Q ujc forma. Qiiis debitus Minifter.